5 llit het land aan den Peelhaas 43 DE OORLOGSBALANS De MATERIEELE VERLIEZEN ^[uóóeken muui en qeuieeitoop.... DE ZWIJGER tin dan heb ik boren vertellen dat de Kerk niet meer zal worden opgebouwd en Ik weet van Iemand, die bet weten kan. dat er een prachtig nieuw stadhuis op het Ilensenfuspleln bomt en... Alles goed en wel. man, maar wil Je nu eerst eens S/efke tot de orde roe pen. bij ligt achter Je In het hondenhok en wil niet slapen.,. RUS Aantal overledenen in de gemeente Venray tusschen 1 September 1944 en 1 Maart 1945 Herinnering en beschouwing. Het is heel lang geleden, dat Poel haas in een droom je vertelde over zijïi lotgevallen en die van zijn dier baar Poolland. Men heeft bom later vortold, dat die blaffende en keffende hondjes, die het Feelhazenleger beschermden, ge beten hebben van njjd, maar och, het is reeds lang verleden tijd on Peel- haas beseft nu ook wel, dat blaffen de bondon niet de kwaadste zijn. Ja, het verloden Het leeft in alle hazenharten en hartjes, want er wa ren vele hazenhartjes, toon die ver schrikkelijke storm over Peelland woedde. Er waren zelfs langpoten, die voor de bui uit renden zo ving als zij konden en dal ging niet mak kelijk voor die ene Flapoor met zijn manke poot. Enfin, hij is weg, zal hij ooit weer keren Het is niet te hopen, want ze zullen wel hazepeper van mankbeen maken. Wij zijn weer met alle families terug in hot land van Peelhaas. Och wat is dat oen tyd geweest bij vreemd gedierte in huis. Maar nu gaan wij weer bouwon aan ons oigon nest I nyNENR.uiMER.ivENRAy iSH-r. A Oorlogsslachtoffers Oorlogsslachtoffers In Venray overleden Buiten Venray overleden In Duitsland overleden Overl. in kloosters en gestichten Overl.d. ongeluk wg. onvoorz.h. Overl. tengev. ongeluk (mijnen) 105 21 10 40 8 17 36 141 21 10 40 8 17 Totaal t 201 t 36 t 237 li Overleden (geen oorlogsslachtoffers) Overledenen Inwoners v. 1 Nlet-inwon. Venray van Venray Totaal In Venray overleden Buiten Venray overleden Overl. in kloosters en gestichten In België overleden 57 31 66 59 7 64 31 66 59 Totaal t 213 t 7 f 220 Totaal aantal overledenen f 414 43 Tot. aantal t 457 1. Neemt men het normale totaal sterfgevallen overeen half jaar 150 (aan de hoge kant 1) dan blijkt de verhouding tot het halfjaar September '44Maart '45 als 1:3. Er stierven dus in dit tijdvak driemaal zoveel mensen van Venray als In normale tijd. 2. Nemen wij onder B het totaal aantal overledenen geen oorlogsslachtoffers, dat is 220. Het normale aantal is 150. er stierven dus 70 mensen van Venray meer dan normaal een na tuurlijke dood. Oorzaken kunnen zijn: de fatale invloed der ont beringen tengevolge der oorlogsomstandigheden, tengevolge der evacuatie en zeer slechte woningtoestanden I I 3. Het aantal overleden Venrayers, die in Venray van Sep tember tot Maart een natuurlijke dood stierven is 57. Opmerke lijk is a) van deze 57 waren er 30 overledenen boven 50 jaar. (Van deze 30 waren 13 mannen en 17 vrouwen), b) Van deze 57 waren 18 kinderen beneden 5 jaar, on der deze 18 kinderen bevinden zich 8 kinderen, die nog geen maand oud werden. (10 jongens, 8 meisjes) Van deze 8 kinderen stierven er In de verschrik kelijke wintermaand januari en Februari 1945: 7, Uit deze laatste gegevens a en b blijkt wel, dat de ontberin gen het meest hun slachtoffers eisten onder de mensen boven de 50 jaar en onder onze kinderen beneden de 5 jaar 1 4. Buiten Venray stierven 31 Venrayers een natuurlijke dood op de evacuatie-plaatsen. Het psychische lijden, een gevolg der evacuatie, eiste vooral weer onder de mensen boven de 50 jaar zijn slachtoffers. Van deze 31 Venrayers waren er 22 boven 50 jaar (11 man. 11 vr.) 7 kinderen beneden 5 jaar (4 jongens en 3 meisjes) 5 kin deren werden geen maand oud Deze statistiek is het levenloze materiaal van cijfers en ge gevens: voor hem. die aandachtig deze cijfers beschouwt, zal daarachter kunnen peilen het onmenselijke lijdenfen leed, door oorlogsgeweld en evacuatie over onze Venrayse mensen ge bracht 1 VERWOESTINGt Voor de oorlogsstorm bezat Venray 1290 burgerwoningen, 696 boerderijen en 37 gebouwen. De balans na de vernielingen: 157 totaal verwoest. 44 zwaar beschadigd, vermoedelijk niet herstelbaar; 513 zwaar beschadigd, doch herstelbaar: 835 licht beschadigd en 474 glas- en pannenschade. Dat is wol nodig, want Peelhazon- oord was zo vreselijk geteisterd door zwaro bromvliegen. En daarom we deropbouw, eerst is echter nog veel afgebroken van wat niet verpletterd was door de knal-eieren der brom vliegen; niemand woel echter waar- halen, snapt geen haas; de poorten van hun leger zijn ilnaal gomaakt van dat gourigc eikenhout Ja, nu moonden wij Feelhazen nog wel, dat onzo langoor, die toekijkt op de hazeneenten - zijn ambtge noot onder de mensen rookt zijn eigen tabak aan die vlugge praclyken een eind had gemaakt. Voor de andere peelhazon, wier loger helemaal kapot is, wordt een noodnest gobouwd; en nu zou men denken, dat onze vlugge hazen zo'n noodlegertje vliegensvlug klaar ma- kon. Mis hoor, ook hier verlochent ons hazenbloed zich niet en de bou wers ouder do hazon lopon zeker niet vlugger dan die beroemde egel van Lafontaine. Veel verdriet hebben wü Peelhazon gehad van akeligB, rondo koeken, die als je^met 'n poot or tegen aan trapte, met 'n plof uit elkaar vlogen en waarbij de poot verdween. Mijnen noemen de mensen die vreselijke dingen en zy, die zomaar die dingen wegnamen, zonder dat er 'n plof kwam, hoton mijnenruimers. Wij Peolhazen, noemen hen dap- pero kerels, omdat zjj ons verlost hebben van die doodsgevaarlijka vallen Smartvolle uron hobben wij mee gemaakt toon broeders en zustors uit ons dierenrijk, broeder paard eu zuster koe door boze mensen mot polter. op hun hoofd en lange plof- spuiten in de hand, meegenomen J>E 5TADSK1.0H van v£NRAY 5LAA1 worden naar oen ver land. om dat gebeurd is, maar onze ge leerde hazen der vereniging tot wo derophouw van Peelhazenoord welen het zelf ook niet en daarom zwijgen wy er maar verdor overl Och. ze hebben ook zoveel aan hun hoofd, al die nieuwe bouwplannen, het kan teveel worden, ook voor do grootsto bolleboos 1 Daarom is er nu alleen maar nood- herstel, d.w.z. in letterlijke zin her stellen van wat hoog nodig ie. Er zijn natuurlijk wel ultzonderingon op dozo regel, vooral voor zwarte hazen. Dio zijn ar dikwijls als de hazen b(j en slagen er zelfs in hun oud nest totaal om to laten bouwen tot een nieuw. Waar ze dat, materiaal vandaan Ook ons Peelhazon wilden die booswichten (Jeportoren en vele onzer jonge haasjes krogon van schrik de hazenkoorts en zijn toon hooi diep eh warm weggekropen. Och, ons gemoedelijke Peelhazon- oord, wat is er nu van over Nu word je 's morgens wakker door een ontzettend, geloei, alle Peel- hazeri moeten dan hun nost uit, dat is hst sein voor den arbeid. En dan onze jonge Poelhaaajes, ze zijn zo heel anders dan wij oude Langoren, ze willen alsmaar springen en dansen; dit kan en mag nat.unr- lijk niet on daarom trekken ze ons Peelland uit, naar andere oorden, waar men daar wel tijd voor schijnt te hebben. Peelland waar ben je goblovon, met je rustige oorden, verscholen in het paarsblauw der altijd groeiende heidevlakten, met je verre uitzichten in de eindeloze ruimte. Je bent ver nield, verscheurd door stormen, die w(j vroeger nooit moemaakten. liet leven is er verstikt, maar goddank zal het in de verlossing weer tot nieuwe bloei komen. Daar zullen onze jonge Peelhazen voor zorgen, want zij hebben nieuwe groot se plannen, waar wij ouden onze moede hoofden voor moeten buigen. Dat ie de troost, dio de oude Peel haas nog heeft, die hem nog leven doet en wakker houdt: zijn Poolland zal herbouwd worden, door een jong geslacht, dat dartel en onbezonnen _soms, toch vol goede wil is en dat eene deze schoone taak zal vol tooien Met deze gedachte neemt do oude Peelhaas afscheid en zijn laatBte woorden klinken tot het nieuwe goslacht: Bip wakker, gij Jonge Peelhazon Wel ia ons leven geceekend hoe het ook verder moog' gaan Wij blijven immer gekecend aan wat wij nu doorstaan. Weer wil de ziel zich hechten aan 's werelds valse,hen schijn. Het blijft een voortdurend vechten om altijd bereid te zijn. (Jaap Sickonga) De Noord-Llijburgse boer, die 's Zondags zijn gestolen vee aan de grens mag bezoeken. E.h.s. Uitgave „De Zwijger" Hoofdredacteur P. WINTELS. Nijmegen Redactie C. ABEN. Venray P N1JSEN. Blerlck l PEETERS. Venray Foto's M. HOEDEMAEKERS Archief „DE ZWIJGER" Tekeningen EDUARD HET SCHAAP VAN HAARLEM Drukkerij Fa. van den MUNCKHOP GrootestraaC 28 Venray HooTD-OrzrCHTÊK. VAN HE Inwoners van Niet-lnw. v. ITotaal aantal Venray Venray loorl.slachtoff. i iiim'im^jy wywiwu aai uv uuiiU) uiv

De Zwijger | 1945 | | pagina 8