Een Koningskwestie
Weer Venrayse Kermis
Weekblad voor Venray en Omstreken
Ie Jaargang na de bevrijding
No. 37
Zaterdag 4 Augustus 1945
In een serie artikelen bieden wij U een over
zicht van de grote strijdvraag in Belgié over het
al of niet afstand doen van Koning Leopold.
Onze medewerker uit België zal trachten zo
objectief mogelijk het verloop van deze voor
België zo uitermate tragische geschiedenis weer
te geven.
....Voor ons en beneden ons
de diepe Maasvallei waarin
in eeuwenlange strijd de Maas
rustig haar loop vervolgt tussen
hoge rotspartijen, 't Is zo'n avond
waarbij men de rust voelt groeien
met het dalen der zon. We turen
naar de hoge steenmassa's die
nog juist een glimp zonlicht kun
nen vangen en ik denk aan de
rotsen van Marches-les-Dames,
waar Koning Albert, de vader
van Koning Leopold III, in 1934
zijn einde vond. Koning Albert,
de soldatenkoning, populair, be
mind en bijzonder geacht bij de
toenmalige Geallieerden. En ik
pieker om me de erenaam te
herinneren die de zoon, nu na
deze oorlog, ontvangen moet
hebben. Ik weet het niet, ik heb
geen erenaam kunnen noemen,
het lijkt ook niet belangrijk.
Belangrijker is het feit, dat
koning Leopold een voorwerp
van discussie is geworden tussen
partijen, kranten, weekbladen
in de café's en tavernes, op de
markt en op de straat. Wij zijn
hier ver gekomen er zijnLeopol»
disten en er zijn anti-Leopoldis-
ten, die elkaar bestrijden met
vernuft, hartstocht, kalk en poli
tieke trucs. Beide partijen vechten
om de eenheid van het land, om
de handhaving der grondwet, ja
om alles. En wie heeft er eigen
lijk gelijk
Ik zal mij als vreemdeling niet
aanmatigen een oordeel te vellen
in deze zo belangrijke zaak,
waarvan nog zovele punten niet
opgehelderd zijn een zaak die,
ten aanzien van de grondwet al
zo ingewikkeld is geworden, dat
de knapste juristen met de han
den in het haar zitten om te
beslissen wie feitelijk het land
regeert.
Indien U dit artikel leest dan
zal waarschijnlijk de beslissing
troonafstand of aanblijven van de
koning reeds beslist zijn (op het
ogenblik is de stand zo, dat de
koning niet is afgetreden maar
pas terug zal keren na de nieuwe
verkiezingen. Red.)
In het eerste geval zal ver
moedelijk Prins Karei, de broer
van de koning, regent blijven,
na machtiging door de beide
Kamers, tot Prins Boudewijn de
leeftijd van 18 jaar bereikt zal
hebben. En in het tweede geval
Dan zullen er ernstige politieke
verwikkelingen komen, die een
weerslag zullen hebben in het
gehele land, in ieder geval al
kamerdebatten van een bijzonder
karakter. Ook in het eerste geval
kan men zich verwikkelingen
indenken daar mogelijk de Vla
mingen zich bij het feit niet
zullen neerleggen't zal echter
veel afhangen in welke vorm de
troonsafstand plaats zal hebben.
Prins Karei heefc voor de oorlog
feitelijk alj,een de aandacht ge
trokken om zijn vele reizen en
avonturen hij was een „plezante
kerel". Hij schijnt echter een
mens van gezond verstand te
zijn, gematigd in zijn opvattin
gen een figuur die algemeen
aanvaard wordt en waarover men
geen critiek hoort.
En dan kom ik in debac met
Dr. Arnold, mijn gastheer, die lid
is van de „Union Democracique",
een nieuwe enigszins links ge
oriënteerde katholieke partij,
waarvan Antonie Delfosse, oud
minister, voorzitter is. Deze
nieuwe partij is te vergelijken met
de nieuwe Franse partij „Mouve
ment republieain populair" met als
belangrijke figuren Schuman en
Prof. Bedoult (Buitenlandse Za
ken), hoewel de Franse partij een
niet zo uitgesproken katholieke
stempel draagt. Beide partijen
zijn gangmakers voor een perso
nalistisch socialisme, zoals dat
ook in Nederland in de Neder
landse Volksbeweging wordt ge
propageerd.
De Franse M.R.P. is reeds een
belangrijke partij hetgeen uit de
gehouden gemeenteraadsverkie
zingen bleek, die echter wegens
de ingewikkelde toestander, zeker
nog geen duidelijke barometer
vormden. De Belgische „Union
Dernocratique" is nog een on
bekende kracht, er zijn immers
nog geen verkiezingen geweest,
De U.D, nu is voorstander van
troonsafstand, hetgeen duidelijk
blijkt uit haar dagorder en uit
de artikelen van de „L'été nou-
Limburg, land der volksfeesten, heeft zijn tradities onge
schonden in deze voorbije oorlog bewaard.
De Venrayse kermis die in geheel Noord-Limburg duizende
mensen trok, is sinds 1939 niet meer gehouden. Het strekt
Venray tot eer dat in al deze 5 oorlogsjaren men dit feest
heeft nagelaten, omdat het vaderland in nood verkeerde.
Eindelijk nu na 5 jaren onderbreking zullen wij hier weer
kennis gaan vieren in een bevrijd Venray. De ingrediënten
voor het verkrijgen der zo typisch Limburgse kermisscemmin-
gen de kraampjes, de oliebollentcnt, schiettent, scooracarrous-
sel zullen wij nog moeten missen evenals een lekkere stevige
Bols of oude klare! Maar toch is er kermis, een mallemolen,
zweefmolen, luchtschommel en autoscooter brengen ons in
de kermisfeer.
Op verschillende plaatsen is er gelegenheid om te dansen
tot 's avonds half tien. Het is niet deze eerste kermis als met
alle nieuwe dingen na de bevrijding, een bescheiden begin,
maar het is er
Als een geweldige kermisverrassing is het Roode Kruis
gekomen met voor allen een kermissurprise.
Dus er is kermis, wij wensen U allen een vrolijk en prettig
feest.
veile" die, hoewel niet officieel,
geestverwant is voor de partij,
Öm bepaalde redenen is Dr.
Arnold het niet eens met de be
slissing van zijn partij en ik heb
hem juist opgezocht om enige
van de overwegingen der Leopol-
disten te leren kennen. De over
wegingen der anti-LeopoIdisten
ken ik uit de linkse pers (Le
Peuple, l'Independance, Sembre
et Meuse, Volksgazet). Het ver
weer hiertegen van Dr. Arnold
komt overeen met de publicaties
verschenen in de rechtse pers
(La Iibre Belgique en vele Vlaamse
bladen.) Ik zal in het kort de
grieven met verweer punts-gewijs
laten passeren.
1De Koning zou verantwoor
delijk zijn voor 't opzeggen van
het militair bondgenootschap met
Frankrijk voor de oorlog en aldus
tot de z.g. neutraliteitspolitiek
zijn overgegaan.
VerweerDe koning is niet
verantwoordelijk, alleen de mi
nisters. Bovendien het land ver
keerde in een dwang positie de
macht der Geallieerden was zeer
onvoldoende gebleken, België kan
zich niet op hen verlaten en dus
was neutraliteit hec laatste wan
hopige redmiddel. Ook de so-
cialiscen waren het met deze
politiek eens.
2) de plotselinge capitulatie,
die overigens door iedereen als
billijk en eervol wordt beoor
deeld, werd gevolgd door een
dubieus gestelde dagorder. Vele
collaborateurs hebben zich be
roepen op die oproep, om het
werk weer te hervatten, beroepen
om hun daden te verontschul
digen.
Verweer het staat vast, dat
de Koning in de eerste dagen
na de publicatie een nadere uit
leg heeft gegeven san zijn woor
den, die ondubbelzinnig zijn. De
anti's merken echter op, dat deze
nadere verklaring pas na de
oorlog werd bekend gemaakt.
3) De koning weigerde in 1940
om met zijn Regering hec land
te verlaten, zich erop beroepend
als chef van zijn soldaten hun
lot te wilien delen.
VerweerAchteraf kan men
gaan discutieren over deze be
slissing. Het was echter een geval,
dat nooit voorzien isEr was.
geen sprake van een nieuwe po
litiek te gaan voeren (althans, dat
weten we tot op heden niet),
met dit besluit heefc de Koning
de politiek willen verlaten en
soldaat willen zijn.
Indien men bovendien de daad
beoordeelt naar zijn gevolgen,
dan zijn alle Belgen het erover
eens, dat door hec blijven van
Koning Leopold, in tegenstelling
met b.v. Nederland, België een
uitsluitend Duits militair bestuur
heeft gehad en geen Duits
burgerlijk. De voordelen daarvan
heefc Belgié geplukt 1 Conclusie
niemand weet meer de oplossing
hiervoor 1
4) De Koning heeft in 19-10
de nederlaag innerlijk aanvaard
hij zou bereid geweest zijn tot
een zekere samenwerking met
Duitsland hij zou zelfs het plan
opgevat hebben een Nieuwe
Regering te vormen.
Verweer Deze Regering is er
nooit geweest en de rest is, rot
nog toe, hypothese gebleven en
meer niet. W.O.
(Wordt vervolgd)
Al !eit er veel ver
woest en wil daarvan
niet ijzen, het zal met
grooter glans uit as
en stof herrijzen.
(Vondel)
zufljger
Administratieadres
Hensemusstraac 1
VENRAY
Uitgever en Verant
woordelijke redactie:
A.W.A.
Prijs per nummer
10 cent
