Venrays herstel en rijkdommen Weekblad voor Venray en Omstreken ii. Léve of Doo-ed Wederopbouw.. ie Jaargang na de bevrijding No. 24 Zaterdag 5 Mei 1945 AI ieit er veel ver woest en wil daarvan aïet ijzen, het zal met grooter glans uil stat en as herrijzen. A.W.A. Prijs per nummer 15 cl In ons vorig artikel zijn wij met U getrokken naar de zuivere uitgestrekte heidevelden van ons geheimzinnig Peelland met zijn oud-legendarische .schatten en zijn vele rijkdommen. Wij zagen met LI hoe daar in die bruine peel- woestenij mogelijkheden verscho len zijn tot herstel van onze zwaar getroffen landbouw en zodoende tot wederopbouw van geheel ons vaderland. Hoe zullen nu deze gronden ontgonnen moeten worden, waar vandaan moeten de arbeids krachten voor dit enorme pro ductiewerk gemobiliseerd worden Om op deze vraag duidelijk en bevredigend antwoord te kunnen geven, gaan wij even terug in de geschiedenis van de Peelontginning. Teruggaande naar de ramp zalige crisisjaren 1930 1938. toen ons leger van werklozen van jaar tot jaar angstwekkend aangroeide, in deze jaren rijpte het plan om in ons Peelland een productieve tewerkstelling te vinden voor zovele stedelijke werklozen. In de Venrayse Peel verrezen de kampen voor de Werkverruiming, waar ongeveer 500600 arbeiders ondergebracht werden. Een groot stuk woeste grond werd door deze arbeiders tot vruchtbaar akkerland her schapen, honderde hectaren kost bare graanvelden waren toege voegd aan Nederlands agrarische rijkdom door eenzame en noeste arbeid. Tijdens de bezetting toen door de Duitse deportatiemaatregelen de werkloosheid op zo'n droeve wijze werd „opgelost", is een der kampen ingericht als gevan genis. Oorspronkelijk door de nood hiertoe gedwongen, (de gewone gevangenissen waren overvol!) om deze mensen hier hun straf te laten uitzitten, is men er toe overgegaan deze ge vangenen te werk te. stellen aan ontginningsarbeid. Hoewel wij in ons land prac- tisch dit systeem van „gevange nisstraf" niet kenden, zou het op grond der resultaten aanbeveling verdienen in deze geest onze gedachten eens te laten gaan Wanneer wij de mening uit spreken dal dit systeem van ge vangeniswezen goed heeft voldhan, dan is onze mening in hoofdzaak hierop gebouwd dat deze mensen niet stom in een cel zijn opge sloten, maar radicaal ingeschakeld zijn bij productieve werken ont ginnen der Peelgronden. En juist hier ligt nu een grote mogelijk heid. Wij menen op grond der ervaringen absoluut tegenstanders te moeten zijn van de. zgn. arbeiderswerkkampen, vooral voor de gehuwde arbeider is immers het kampleven moreel niet te dragen. Daarbij komt nog dat velen onzer arbeiders, die in de Duitse deportatiekampen jaren lang een afschuwelijk slavenleven moesten leiden, een nieuw kamp leven zullen vervloeken. Neen onze goede Nederlanders komen en moeten weer zo spoedig mogelijk terug naar het alles behoudende gezinsleven, de kweek school van mensen en karakters, Maar wij, hopenlijk eens ge zuiverde Nederlanders, zullen na deze oorlog opgescheept aijn met een zeer pijnlijke erfenisde Mussertvolgelingen, de collabo rateurs. zwarthandelaren en allee- wat door een of andere onvader landse daad voor een tijd lang uit onze nieuwe samenleving zal moeten verdwijnen 11 Velen vari hen zullen, als eenmaal onzer Tribunaalrechters hun vonnis- capaciteiten ten volle ontplooid hebben, aan de lopende band veroordeeld worden en veelal tot jarenlange interneringWaar echter met deze boetedoeners naar toe? Bij de strafbeoordeeling der Tribunalen staat de bedoeling voorop zij, die misdeden, trachten te her op voeden tot goede Nederlandse staatsburgers, een streven dat volkomen gerecht vaardigd is in onze christelijke: democratische staat Heropvoeden tot staatsburger betekent toch dat men deze gevangenen weer leert arbeiden in positieve zin. weer doet begrijpen de waarde van het eerlijk noeste werk, (speciale opleiding hierin zullen vooral onze collaborateurs, pro fiteurs en zwarthandelaren van node hebben). Waarom dan deze boetelingen niet ondergebracht in arbeids- interneringskampen midden in het vredig eenzame Peelland, waar zij allen kunnen peinzen over hun zwakheden en fouten; maar waar zij ook door harde en stoere ontginningsarbeid de gelegenheid krijgen te tonen dat zij hun leven beter willen maken, dat zij waar dig willen zijn om eens in onze samenleving terug te kunnen keren 1 Nu in Noord-Nederland door de schennende handen der Nazi hunnen ontginningswerk van jaren en jaren in één ogenblik weer door een dodelijke overstroming volledig teniet is gedaan en het herstel van deze vernieling jaren zal duren, is de ontginning van de woeste Peelgronden des te noodzakelijker geworden. Enerzijds vindt onze Regering hier een mogelijkheid om tot een harde en productieve uitvoering te ge raken der TribunaalstrafFen, anderzijds zal door een snelle en krachtig aangepakte ontginning der Peelgronden Nederland bin nen afzienbare tijd weer kunnen beschikken over vele vruchtbare graanvelden, die ons land voor een volledig herstel zo hard nodig heeft Wad 'n verschil! Van dag en naecht en mie-er't Léve. init zien ewwig bewege en veraen- dere vant ie-en ien 't aender, mit zien aechteruutgaon en opperni-jt wet opblüöje volgas vaeste regels en toch aetied wer aenders... en d'n Doo-ed mit zien bevrieze, zien stilstaon.... enne kaelden tillefoonpaol ien plats van ennen Loom,. dec van oonder tot baove tintelt van leve. Dat kwaam bi-j mi-j op, doew ik énd October ien os goed Venroy trug kwaam. 't Was of ik d'n oo-erlogsduuvel vur mi-j uut zaag gaon as enne geweldige reus, den mit zien lompe pööt. en onbarmartige klaowe alles verknoevelde, 't léve d'r uut kneep. Doo-ed. doo-ed, miene God, hoe is 't meugeluk, was *t ennige wat ik dènke kos. Mit enne schop os schon kerk weg, de kop van 't Venrotse lief, dat bloond en blauw geslagen is, op stèrve lit. Moonster. zèj ik, bie-est, dat ge ziet. Mee ge ver gist ow 1 Roy zal nie stèrve. Léve zal r. Gi-j ziet vur Venroy ge wist. wat de winter is vur de natuur. Enne ni-je lente zal d'r komme, mit ni-j en schonner léve. Went 't léve wil nie stèrve! As en goej vrow urre meens verliest, ur geluk en ur bestaon, dan vruugt ze d'n doo-ed um ok eur mit te neme. Mer 't léve verzet zich dor fege, 't trèjt ovver 't graf hin en göt enne ni-j weg, 't schudt t stenschrot van zich aaf en bowt wer op. Zoo-e is 't léve. God hit 't zoo-e gemakt, en dat is schon. O L. Hie-er hit verSchrikkelukke dinger toegelaote. Venl haaj Roy gegève, veul hit Ie wer genome. Worrum? Was Hi-j nie tevri-je ovver os? Was 't nuu-edig. dat we zoo-e wakker geschud worre Was os léve d'r zöwiet nève Gon we nie nevve die vraoge hin, mer laote we d'r ien os hart en ie-erluk antwoord op géve, en neme we os vaest vur te veraendere wat veraendere mot. Dan gift O.L. Hie-er enne ni-je lente, en ni-j léve an Roy. Hi-j is enne vader en gennen beul. Mer dan motte wi-j ok volgzaam kiender zienDan bowwe an en léve volgcs ziene Wil, en l, ve van echte riekdom en geluk, vur hie-er en vur latter, Gradje. en wat daaraan vastzit Nu door de Publicatie in num mer 22 van de Zwijger algemene bekendheid is gegeven aan de. per |7 April 1945 te volgen werkwijze bij den Wederopbouw, wil ik in dit artikel een voor de leek geschikte toelichting geven over deze nieuwe organisatie De Algemeene Gemachtigde voor den Wederopbouw en voor den Bouwnijverheid in bevrijd gebied te Eindhoven, heeft voor de Provincie Limburg de Hoofd- ingeineur der Provinciale Water staat benoemd als Contactcom missaris Deze contactcommissaris is het Provinciale Hoofd van den W.O.B. en heeft onze provincie in diverse Rayons verdeeld. De in de publicatie genoemde term Bouwbureau staat kortheids halve voor; Rayonbureau Venray van de W.O.B. Dit Rayon om vat ongeveer het noordelijkste deel van Limburg. Door de Contactcommissaris zijn de Ge meentewerken der diverse Ge meenten in een Rayon aange wezen als uitvoerende lichamen. Het Rayonbureau heeft hierover een zo uitgebreid mogelijke con trole. met de distributie der voor het Rayon toegewezen materialen. Het moge een iéder duidelijk zijn dat alle aanvragen in welke vorm ook, betreffende herstel aan beschadigde panden, noodwonin gen, noodwinkels enz. allereerst door de Gemeente Werken dienen te worden behandeld. Het Rayonbureau fungeert VOOR HET PUBLIEK meer als een hoger beroep instantie. Veel tijd rovend gewacht en gepraat wordt bespaard als hierop meer wordt gelet. De punten 1 t/m 7 van hoven- genoemde publicatie spreken voor zich en kan ik volstaan met de verklaring der woorden a. regiewerk dwz. een huis eigenaar dan wel openbare instel ling draagt aan een aannemer op een werk uit te voeren tegen de kostende prijs aan arbeidslonen, sociale lasten en materialen. Over het totaal berekent de aannemer een overeengekomen winstper centage als vergoeding voor zijn bemiddeling. b. S E C. wil zeggen Schade Enquete Commissie. Artikel 8 waarin sprake is van goedgekeurde architecten door den Algemeen Gemachtigde nood- tV.imlell. ZWIJGER Ailnt. ncln-s Henscnluulrnat I VKNRAY Uitgever mi YVrnnTw redactie:

De Zwijger | 1945 | | pagina 1