a ;n:
Zesde vergadering van de Raad van
Advies
Bekenmaking M.G. Venraij
X
Ie JAARGANG NA DE BEVRIJDING.
ZATERDAG 10 MAART 1945 - Nn. 16.
PRIJS PER NUMMER li CENT.
Weekblad voor
VcSpnij en Omstreken.
Al leit er veel verwoest en wii daarvan niet ijzen, het zal met groter glans uit as en stof herrijzen. (Vondel)
Drukkerij
Fa. L. J. CEERIS-ROXS
Helmond - Telefoon 55
Corr.adres Molensrr. 64.
Helmond. Stations». 41
Venraij (voorlopig)
In twee artikelen geeft een onzer medewerkers
de geschiedenis weer van bet kleine peel-
l dorpje i/sse/steyn, dat eerst na jaren hard
l en eenzaam werken in onze Limburgse Peel
verrees en waar door de oorlog het resultaat
van deze pioniersarbeid, bi/no geheel werd
i teniet gedaan
Waar nauwelijks ceil kwart eeuw geleden pen een
zame herder zijti schapen hoedde ovcl uitgestrekte
paarse heidevelden, spaarzaam begroeid met zilver
glanzen dr berkebomen en geelbloeiende bremstruiken:
waar stille vennen omzoomd met bont en wil gepluimd
wollegras in het blinkend zomerzonlicht lager. Ir. dro
men; waar het gesnater van wilde eenden, de roep van
kievit, kluit en grutto weerklonken, ligt rhans het Peel-
dorp IJsselsteyn.
De heidevelden werden omgeploegd, de heuvels en
kuilen gelijk gemaakl. Er werden huizen gebauwd en
f-z Jfwurpj^n mnispn vvn ijen. die dc- schrale zandgrond
moeizaam ontgonnen tot vTncntbabr bouw- eti weide -
land.
Er kwamen mensen wonen, meest jongegehuwde
gezinnen- in kleine groepjes kwamen ze uit Limburg en
de Meierij. Ze woonden daar eenzaam en ver verwij
derd van de omliggende dorpen in de stille Peel. waar
men ver ove: de vlakte kon turen en aan de wijde hori
zon vele torenspitsen kon lellen, de keiktoien van
Leunen, van Sevenum. I.iessel, Zeilberg. Deurne, Ba-
kel. van Merselo: en overal waar ook in de Peel men
zich bevond, de Grote Kerk van Venraij als een mach
tige kathedraal ten hemel zag rijzen
De eerste bewoners, ze werkten en ploeterden er. om
de schrale zandgrond vruchtbaar te maken; en ze had
den het niet breed, want het waren meest jonge, gezin
nen. Voordal hun huis gereed was. woonden velen
enige tijd in een kippenhok of in een bakhuisje van een
boer die er reeds eerder woonde. Hun veestapel was
nog klein en ze hadden nog maar weinig landbouw -
gereedschappen, want ze begonnen pas F.n de eerste
jaren hadden ze te kampen mei droogte, en grote stof
wolken waaiden op van de omgeploegde heidevelden
waar nog niels groeide om het droge mulle zand vast
te houden en verstikten het jonge opschietende graan,
dat oji de akkers gezaaid was,
Maar ze sloegen zich door de moeilijkheden heen en
hielpen elkaar, deze pioniers van de Peel Zij hielpen
elkaar bij de arbeic op het veld. ze hielpen elkaar met
landbouwgereedschappen en wanneer er een nieuw
huis gebouwd werd. gingen ze mee ..oepperen". En
s Zondags gingeu de vrouwen met het rijtuig van een
der boeren naar Venraij naar de kerk. Ook de eerste
kinderen, die er geboren werden: werden in Venraij
gedoopt.
Zo werd IJsselsteyn langzamerhand groter en groter,
er kwamen steeds meer gezinnen wonen. Er werd een
school gebouwd, waarin een Pater Franciscaan uit
Venraij s Zondags de. H. Mis kwam lezen; lot er na
verloop van enkele jaren een mooie ruime kerk ge
bouwd werd en er eer. rector in IJsselsteyn kwam. Er
kwam een smid wonen, die ook een winkel en een
café opende, welke voordien bij een boer ondergebracht
waren. Er kwam een molenaar, e.en hakker, een kleer
maker een timmerman, een schoenmaker, een barbier,
een metselaar, vrachtrijders, kruidenierswinkels
IJsselsteyn breidde zich uit. het werd een dorp;
vruchtbare akkers en weilanden, doorsneden door bre-
dc rechte wegen, waarlangs alsmaar nieuwe boerde
rijen verrezen. Een nieuw dorp. met een jong. fris
uiterlijk.
Er werden verenigingen en clubs opgericht een
boerenbond, een vereniging van R.K. Jon,ge Boeren, een
eiervereniging. een voetbalclub, een prachtige ruiter-
club, een boogschuttenj. een beugelclub, ja, zelfs een
damclub.
IJsselsteyn ging vooruit, het werd een parochie. F,n
bij het overdenken van dit alles gaan onze gedachten
onwillekeuiig uit naar de eenvoudige, stoere figuur van
Jan Poels z.g., de stichter van IJsselsteyn.
Toen kwam de oorlog. Jongens en mannen uit IJssel
steyn waren in het leger. IJsselsteyn lag vlak voor de
PeeliinieHet waren angstige dagen, doch de
oorlog ging als een afschrikwekkend spookbeeld aan
IJsselsteyn voorbij. Er werden in de Peeliinie geen ge
vechten geleverd, en de jongens en mannen uil IJssel
steyn kwamen allen ongedeerd uit het leger naar huis.
Het leven ging weer zijn gewone gang en het werd
.weer stil en rustig in de Peel. De bevolking leefde ech
ter onder een vreemde vijandige bezetter, steeds dras-
tisser en barbaarser werden zijn wetten. Vele vereni
gingen moesten ontbonden worden, en vele jongens
moesten onder gaan duiken, daar zij opgeroepen wei
den om voor den gehaatten bezetter te gaan werken
ol om in krijgsgevangenschap te gaan. En de jongens
uit IJsselsteyn doken onder, zoals het een goed vader
lander betaamt.
Ook nu toonden de inwoners van IJsselsteyn weer
hun hulpvaardigheid. Zeer vele hoeren boden onder
dak aan jongens uit andere plaatsen die ook onder
moesten duiken e:i dit in hun eigen stad of dorp niet
konden. Zelfs vele jongens uit de provincie Zeeland
en uit Maastricht vonden in IJsselsteyn een veilig on
derkomen. Er waren vele onderduikers in IJsselsteyn.
en de mensen hielpen en gaven hen onderdak en voe
ding. er waren zelfs boeren, die meerdere onderdui
kers hadden. De mensen hieljien niettegenstaande het
gevaar dat er aan verbonden was. Laten de. onderdui
kers deze hulpvaardigheid nooit vergeten, en de men
sen die hun onderdak gaven steeds dankbaar zijn
Steeds meer gehaat werd de wrede bezetter, en rijk-
halzend zag men uit naar de bevrijding. En de bevri|-
ding naderde, zij naderde met vlugge schreden door
Frankrijk en België. En de mens in IJsselsteyn had
den goede hoop, dat zij er ook ditmaal goed af zouden
komen en gespaard zouden blijven vooj de rampen van
de oorlog. Over de Peel hoorden ze het dreigend don
deren der kanonnen aankomen rollen en eskaders vlieg
tuigen scheerden laag over het vlakke land. Het ge-
haatte moffentuig vluchtte in paniek te voet en in alle
mogelijke en onmogelijke vehikels over de weg door de
Pee! naar zijn Heimat. Deurne werd bevrijd. Weldra
zou ook IJsselsteyn bevrijd worden. II. v. L.
(Wordt vervolgd).
Zoals Dr. Hoyng het in de vijfde vergadering al liet
doorschemeren besLond de onmogelijkheid niet dal hij
zich als lid van de Raad van Advies zou bedanken.
Ook apdere heren hadden terloops al eens laten blij
ken, dat zij er over dachten zich uit dit college terug
re trekken.
Na een korte inleiding op de zesde vergadering las
de Voorzifter de volgende verklaring voor. die gete
kend was door de heren Hoyng, Janssen, Coenen, Ter-
windt.
Ondergetekende, leden an dc Raad van Advies.
Overwegende
I. dat zij als lid van de Raad van Advies niet vol
doende steun en medewerking menen te ondervinden
van dipgenen van de Venraijse bevolking, die uit hoofde
van hun positie of beroep moesten welen, dat slechts
een eendrachtige samenwerking in de geest van naas
tenliefde en rechtvaardig *eid de enigste redding voor
deze zo ernstig getroffen bevolking en de enigste uit
komst voor de Venraijse noodtoestand kan zijn.
II. dat zaken en handelwijzen, die volgens de Raad
van Advies in absolute tegenstrijdigheid zijn met boven
genoemde rechtvaardigheid en naastenliefde, op on
voldoende wijze zijn en worden afgehandeld, waardoor
het algemeen belang ernstig wordt geschaad en het leed
van velen nodeloos woid' l ergrool;
wensen de Raad van Advies in kennis te stellen van
hel navolgende
I. dat zij tot de overtuiging zijn gekomen, niet langer
de verantwoording te kunnen dragen, die zij bij het
aanvaarden van het lidmaatschap op zich hebben ge
nomen;
II. dat zij het lidmaatschap hierbij neerleggen en
zichzelf niet langer als lid van de Raad van Advies be
schouwen, waartoe zij zichzelf door hun vrijwillige deel
name daaraan, gerechtigd achten;
III. dal zij als persoon zullen blijven werken voor
en streven naar het ideaal, dat zij tot nu toe poogden te
bereiken.
was getekend
E. Hoyng, P. Janssen, J. Coenen Jr., F. Terwindt.
Na het voorlezen der verklaring, waarmee de Voor
zitter van G.O.I.W. en J. v. d. Berg zich ten volle één
verklaarde, trok genoemde heer zich ook terug als lid
van de Raad van Advies.
't Uittreden van genoemde vijl heren waarmee men
in ieder opzicht zo prettig samenwerkte, werd door de
andere leden ten zeerste betreurd.
Allen waren hel er over eens dat de twee motieven
het tegenwerken cn wantrouwen van een deel der
Venraijse samenleving èn het op-de-lange-baan-schui-
ven van t uitvoeren der verschillende genomen beslui
ten uiteindelijk nier genegeerd kon. worden maar tol da
den zou noodzaken.
De uittredende leden van mening zijnde, dat zij niet
volkomen hst vertrouwen bezaten van de bevolking
gaven te kennen dat zij niet meer als vertegenwoordi
gers van het volk dachten te mogen fungeren én wen
sten dus niet medeverantwoordelijk gesteld te worden
voor besluiten waarvan de uitvoering naar hun over
tuiging. ten nadele van Venraij. te, lang uitgesteld of
mogelijk van de baan geschoven werd
De Raad had liever een andere reactie gezien
op de door ieder beaamde grieven Zij meende dan
ook dat het in Venraij's belang hup plicht was te
blijven en te trachten op andere wijze meer te bereiken.
De ZeerEerwaarde Heer Deken nam het voorzitter
schap der verdere veigaderin.y op zich.
Rcpalrïeriny. Militair Gezag deelde mede dat er voor
de kom 1500 passen uitgereikt mochlen zijn. Op het
ogenblik heeft men echter nog geen zuivere kijk op de
hoeveelheid passen, die verstrekt waren. Er ziin name
lijk een groot aantal mensen, die wel een pas hebben,
maar wier pas geen deel uit hoeft te maken van dc 1500
der kom. Tot deze groep behoort de categorie van men
sen die een stempel hebben doch niet meer in Venraij
zijn, dus de Gemeente hebben verlaten: de categorie van
mensen die in Venraij werken maar buiten de kom over
nachten; en de beruchte categorie van ..zittende" men
sen, zoals spreker ze noemde. De laatste categorie die
geen noodzakelijk of zelfs géén werk verricht zou deze
pas ontnomen worden.
Militair Gezag vraagt zich af wie binnen te laten
Hel' is verboden zich zonder vergimping van het
Militair Gezag, te vestigen in woonhuizen, winkelpan
den, ol daarvoor geschikte behuizingen, zaken te ope
nen of kantoren te vestigen.
Tevens omvat dit verbod andere personen in het
gezin op te nemen of te verhuizen.
Zii die dil veibod overtreden stellen zich en hun ge
zin bloot aan een nieuwe evacuatie.
Voorheen illegaal ver
schenen in NoorcJ-
Limlnircj.
Zwijger
ONS PEELVOLK
^|(,iin iiiiiiioiiiiiiiiMiiuniiMiiiiiliiiiiiiiiiniiiiliiiiiimii iiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiMiiiMiiiiiiHiiiiiliiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiu
'L
mum Hiiiiin'iiMiii.iimiiii•iinm iiiiim iiiiiin iiiiiin ilium iniiiitiiiiiuin.iiiiiiiiMinmi niiiniiiiniiini
i#"