a ;n: Zesde vergadering van de Raad van Advies Bekenmaking M.G. Venraij X Ie JAARGANG NA DE BEVRIJDING. ZATERDAG 10 MAART 1945 - Nn. 16. PRIJS PER NUMMER li CENT. Weekblad voor VcSpnij en Omstreken. Al leit er veel verwoest en wii daarvan niet ijzen, het zal met groter glans uit as en stof herrijzen. (Vondel) Drukkerij Fa. L. J. CEERIS-ROXS Helmond - Telefoon 55 Corr.adres Molensrr. 64. Helmond. Stations». 41 Venraij (voorlopig) In twee artikelen geeft een onzer medewerkers de geschiedenis weer van bet kleine peel- l dorpje i/sse/steyn, dat eerst na jaren hard l en eenzaam werken in onze Limburgse Peel verrees en waar door de oorlog het resultaat van deze pioniersarbeid, bi/no geheel werd i teniet gedaan Waar nauwelijks ceil kwart eeuw geleden pen een zame herder zijti schapen hoedde ovcl uitgestrekte paarse heidevelden, spaarzaam begroeid met zilver glanzen dr berkebomen en geelbloeiende bremstruiken: waar stille vennen omzoomd met bont en wil gepluimd wollegras in het blinkend zomerzonlicht lager. Ir. dro men; waar het gesnater van wilde eenden, de roep van kievit, kluit en grutto weerklonken, ligt rhans het Peel- dorp IJsselsteyn. De heidevelden werden omgeploegd, de heuvels en kuilen gelijk gemaakl. Er werden huizen gebauwd en f-z Jfwurpj^n mnispn vvn ijen. die dc- schrale zandgrond moeizaam ontgonnen tot vTncntbabr bouw- eti weide - land. Er kwamen mensen wonen, meest jongegehuwde gezinnen- in kleine groepjes kwamen ze uit Limburg en de Meierij. Ze woonden daar eenzaam en ver verwij derd van de omliggende dorpen in de stille Peel. waar men ver ove: de vlakte kon turen en aan de wijde hori zon vele torenspitsen kon lellen, de keiktoien van Leunen, van Sevenum. I.iessel, Zeilberg. Deurne, Ba- kel. van Merselo: en overal waar ook in de Peel men zich bevond, de Grote Kerk van Venraij als een mach tige kathedraal ten hemel zag rijzen De eerste bewoners, ze werkten en ploeterden er. om de schrale zandgrond vruchtbaar te maken; en ze had den het niet breed, want het waren meest jonge, gezin nen. Voordal hun huis gereed was. woonden velen enige tijd in een kippenhok of in een bakhuisje van een boer die er reeds eerder woonde. Hun veestapel was nog klein en ze hadden nog maar weinig landbouw - gereedschappen, want ze begonnen pas F.n de eerste jaren hadden ze te kampen mei droogte, en grote stof wolken waaiden op van de omgeploegde heidevelden waar nog niels groeide om het droge mulle zand vast te houden en verstikten het jonge opschietende graan, dat oji de akkers gezaaid was, Maar ze sloegen zich door de moeilijkheden heen en hielpen elkaar, deze pioniers van de Peel Zij hielpen elkaar bij de arbeic op het veld. ze hielpen elkaar met landbouwgereedschappen en wanneer er een nieuw huis gebouwd werd. gingen ze mee ..oepperen". En s Zondags gingeu de vrouwen met het rijtuig van een der boeren naar Venraij naar de kerk. Ook de eerste kinderen, die er geboren werden: werden in Venraij gedoopt. Zo werd IJsselsteyn langzamerhand groter en groter, er kwamen steeds meer gezinnen wonen. Er werd een school gebouwd, waarin een Pater Franciscaan uit Venraij s Zondags de. H. Mis kwam lezen; lot er na verloop van enkele jaren een mooie ruime kerk ge bouwd werd en er eer. rector in IJsselsteyn kwam. Er kwam een smid wonen, die ook een winkel en een café opende, welke voordien bij een boer ondergebracht waren. Er kwam een molenaar, e.en hakker, een kleer maker een timmerman, een schoenmaker, een barbier, een metselaar, vrachtrijders, kruidenierswinkels IJsselsteyn breidde zich uit. het werd een dorp; vruchtbare akkers en weilanden, doorsneden door bre- dc rechte wegen, waarlangs alsmaar nieuwe boerde rijen verrezen. Een nieuw dorp. met een jong. fris uiterlijk. Er werden verenigingen en clubs opgericht een boerenbond, een vereniging van R.K. Jon,ge Boeren, een eiervereniging. een voetbalclub, een prachtige ruiter- club, een boogschuttenj. een beugelclub, ja, zelfs een damclub. IJsselsteyn ging vooruit, het werd een parochie. F,n bij het overdenken van dit alles gaan onze gedachten onwillekeuiig uit naar de eenvoudige, stoere figuur van Jan Poels z.g., de stichter van IJsselsteyn. Toen kwam de oorlog. Jongens en mannen uit IJssel steyn waren in het leger. IJsselsteyn lag vlak voor de PeeliinieHet waren angstige dagen, doch de oorlog ging als een afschrikwekkend spookbeeld aan IJsselsteyn voorbij. Er werden in de Peeliinie geen ge vechten geleverd, en de jongens en mannen uil IJssel steyn kwamen allen ongedeerd uit het leger naar huis. Het leven ging weer zijn gewone gang en het werd .weer stil en rustig in de Peel. De bevolking leefde ech ter onder een vreemde vijandige bezetter, steeds dras- tisser en barbaarser werden zijn wetten. Vele vereni gingen moesten ontbonden worden, en vele jongens moesten onder gaan duiken, daar zij opgeroepen wei den om voor den gehaatten bezetter te gaan werken ol om in krijgsgevangenschap te gaan. En de jongens uit IJsselsteyn doken onder, zoals het een goed vader lander betaamt. Ook nu toonden de inwoners van IJsselsteyn weer hun hulpvaardigheid. Zeer vele hoeren boden onder dak aan jongens uit andere plaatsen die ook onder moesten duiken e:i dit in hun eigen stad of dorp niet konden. Zelfs vele jongens uit de provincie Zeeland en uit Maastricht vonden in IJsselsteyn een veilig on derkomen. Er waren vele onderduikers in IJsselsteyn. en de mensen hielpen en gaven hen onderdak en voe ding. er waren zelfs boeren, die meerdere onderdui kers hadden. De mensen hieljien niettegenstaande het gevaar dat er aan verbonden was. Laten de. onderdui kers deze hulpvaardigheid nooit vergeten, en de men sen die hun onderdak gaven steeds dankbaar zijn Steeds meer gehaat werd de wrede bezetter, en rijk- halzend zag men uit naar de bevrijding. En de bevri|- ding naderde, zij naderde met vlugge schreden door Frankrijk en België. En de mens in IJsselsteyn had den goede hoop, dat zij er ook ditmaal goed af zouden komen en gespaard zouden blijven vooj de rampen van de oorlog. Over de Peel hoorden ze het dreigend don deren der kanonnen aankomen rollen en eskaders vlieg tuigen scheerden laag over het vlakke land. Het ge- haatte moffentuig vluchtte in paniek te voet en in alle mogelijke en onmogelijke vehikels over de weg door de Pee! naar zijn Heimat. Deurne werd bevrijd. Weldra zou ook IJsselsteyn bevrijd worden. II. v. L. (Wordt vervolgd). Zoals Dr. Hoyng het in de vijfde vergadering al liet doorschemeren besLond de onmogelijkheid niet dal hij zich als lid van de Raad van Advies zou bedanken. Ook apdere heren hadden terloops al eens laten blij ken, dat zij er over dachten zich uit dit college terug re trekken. Na een korte inleiding op de zesde vergadering las de Voorzifter de volgende verklaring voor. die gete kend was door de heren Hoyng, Janssen, Coenen, Ter- windt. Ondergetekende, leden an dc Raad van Advies. Overwegende I. dat zij als lid van de Raad van Advies niet vol doende steun en medewerking menen te ondervinden van dipgenen van de Venraijse bevolking, die uit hoofde van hun positie of beroep moesten welen, dat slechts een eendrachtige samenwerking in de geest van naas tenliefde en rechtvaardig *eid de enigste redding voor deze zo ernstig getroffen bevolking en de enigste uit komst voor de Venraijse noodtoestand kan zijn. II. dat zaken en handelwijzen, die volgens de Raad van Advies in absolute tegenstrijdigheid zijn met boven genoemde rechtvaardigheid en naastenliefde, op on voldoende wijze zijn en worden afgehandeld, waardoor het algemeen belang ernstig wordt geschaad en het leed van velen nodeloos woid' l ergrool; wensen de Raad van Advies in kennis te stellen van hel navolgende I. dat zij tot de overtuiging zijn gekomen, niet langer de verantwoording te kunnen dragen, die zij bij het aanvaarden van het lidmaatschap op zich hebben ge nomen; II. dat zij het lidmaatschap hierbij neerleggen en zichzelf niet langer als lid van de Raad van Advies be schouwen, waartoe zij zichzelf door hun vrijwillige deel name daaraan, gerechtigd achten; III. dal zij als persoon zullen blijven werken voor en streven naar het ideaal, dat zij tot nu toe poogden te bereiken. was getekend E. Hoyng, P. Janssen, J. Coenen Jr., F. Terwindt. Na het voorlezen der verklaring, waarmee de Voor zitter van G.O.I.W. en J. v. d. Berg zich ten volle één verklaarde, trok genoemde heer zich ook terug als lid van de Raad van Advies. 't Uittreden van genoemde vijl heren waarmee men in ieder opzicht zo prettig samenwerkte, werd door de andere leden ten zeerste betreurd. Allen waren hel er over eens dat de twee motieven het tegenwerken cn wantrouwen van een deel der Venraijse samenleving èn het op-de-lange-baan-schui- ven van t uitvoeren der verschillende genomen beslui ten uiteindelijk nier genegeerd kon. worden maar tol da den zou noodzaken. De uittredende leden van mening zijnde, dat zij niet volkomen hst vertrouwen bezaten van de bevolking gaven te kennen dat zij niet meer als vertegenwoordi gers van het volk dachten te mogen fungeren én wen sten dus niet medeverantwoordelijk gesteld te worden voor besluiten waarvan de uitvoering naar hun over tuiging. ten nadele van Venraij. te, lang uitgesteld of mogelijk van de baan geschoven werd De Raad had liever een andere reactie gezien op de door ieder beaamde grieven Zij meende dan ook dat het in Venraij's belang hup plicht was te blijven en te trachten op andere wijze meer te bereiken. De ZeerEerwaarde Heer Deken nam het voorzitter schap der verdere veigaderin.y op zich. Rcpalrïeriny. Militair Gezag deelde mede dat er voor de kom 1500 passen uitgereikt mochlen zijn. Op het ogenblik heeft men echter nog geen zuivere kijk op de hoeveelheid passen, die verstrekt waren. Er ziin name lijk een groot aantal mensen, die wel een pas hebben, maar wier pas geen deel uit hoeft te maken van dc 1500 der kom. Tot deze groep behoort de categorie van men sen die een stempel hebben doch niet meer in Venraij zijn, dus de Gemeente hebben verlaten: de categorie van mensen die in Venraij werken maar buiten de kom over nachten; en de beruchte categorie van ..zittende" men sen, zoals spreker ze noemde. De laatste categorie die geen noodzakelijk of zelfs géén werk verricht zou deze pas ontnomen worden. Militair Gezag vraagt zich af wie binnen te laten Hel' is verboden zich zonder vergimping van het Militair Gezag, te vestigen in woonhuizen, winkelpan den, ol daarvoor geschikte behuizingen, zaken te ope nen of kantoren te vestigen. Tevens omvat dit verbod andere personen in het gezin op te nemen of te verhuizen. Zii die dil veibod overtreden stellen zich en hun ge zin bloot aan een nieuwe evacuatie. Voorheen illegaal ver schenen in NoorcJ- Limlnircj. Zwijger ONS PEELVOLK ^|(,iin iiiiiiioiiiiiiiiMiiuniiMiiiiiliiiiiiiiiiniiiiliiiiiimii iiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiMiiiMiiiiiiHiiiiiliiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiu 'L mum Hiiiiin'iiMiii.iimiiii•iinm iiiiim iiiiiin iiiiiin ilium iniiiitiiiiiuin.iiiiiiiiMinmi niiiniiiiniiini i#"

De Zwijger | 1945 | | pagina 1