van Vencaif-'s. fovoSkvng. j
Wij katholieken en 't kapitalisme
Ie JAARGANG NA DE BEVRIJDING.
ZATERDAG 3 MAART 1945 - Na. 15.
PRIJS PER NUMMER 15 CENT.
Al leil er veel verwoest en wil daarvan niet ijzen, het zal met groter glans uit as en stof herrijzen. (Vondel)
Drukkerij
Het leed. door het rampzalige krijgslot over Vcnraij
gebracht, is groot Dat allen, die Vcnraij gekend heb
ben. doch zeker allen, die in het rustige, intieme,
schone, vriendelijke eenvoudige en hartelijke Venraïj
geboren en opgegroeid zijn doch thans elders verblij
ven, innig meeleven met het orJgeluk van hun geboor
te plaats, is vanzelfsprekend Het behoeft ook nauwe
lijks gezegd te worden, want met meelijden alleen komt
Venraij er niet boven op. F,n dat moet toch Dus moet
er meegeholpen worden De Vcnraijers in den vreemde
zijn daar zeker toebereid. Wat zij kunnen doen, dat
zullen zij en dat mogen zij ook niet nalaten. Indien
post- en andere verbindingen nimet verbroken waren,
zou hun goede wil tot. helpen ook stellig reeds gebleken
zijn.
Doch het meeste werk moet door de huidige bewo
ners van Venraij zelf worden verricht. Venraij mag niet
bij de pakken neerzitten, want wie dadenloos afwacht
tot hulp van elders geboden wordt, komt altijd het
laatst of helemaal niet: aan de beurt. Gelukkig begrijpt
men dat. in Vcnraij. Van verschillende zijden steekt
men de handen uit de mouwen en, naar het ons van
hieruit toeschijnt, verricht vooral C.N.V. goed werk.
Dj; meer ontwikkelde».
Wij hopen dal de intellectuelen, vooral docenten en
veie ambtenaren, niet zullen menen, dat hun aanwezig
heid in Venraij thans overbodig i.s. Al kunnen zij hun
gewone werk nier doen en al zijn zij weinig geschikt
voor handenarbeid organisatorisch, administratief en
leiding-gevend werk i.s er nu of binnenkort opgetwijfeld
ook voor hen. Bovendien is het een dorps- en lands
belang, dat de schooljeugd, zodra enigszins mogelijk,
hetzij veel of weinig, geheel of gedeeltelijk, primitief
of goed gehuisvest, weer onderwijs ontvangt. Als de
leerkrachten actief en vindingrijk zijn zal het stellig
spodiger kunnen gebeuren, dan dal men in of buiten
Venraij rustig blijft afwachten.
De middenstand.
Vele middenstanders zien hun zakenpanden ver
woest. hun voorraden verdwenen, Laten zij echter be
seffen, dat het niettemin veel van hun activiteit af
hangt, of er in Venraij, hetzij in de kom of in de ge
huchten, weer spoedig artikelen verkrijgbaar zijn, waar
aan de bevolking grote behoeften heeft, Voor getroffe
nen ziel men in Maastrichtse winkels kookkachels en
huishoudelijke artikelen ais waterketels, kookpannen,
eetgerei en aardewerk fp koop, ook kleding in beperkte
mate; sanitair en kleinmeubelen zijn voor ieder ver
krijgbaar. Wat in Maastricht kan, kan in Venraij ook.
mi:iiiiiniiiiiiinuiiiiiniuiimiiiiiiil,,,r
(Het blijkt dat buitenstaanders nog maar heel weinig
begrip hebben van onze toestanden hier Red.Hoe
vlug. dat hangt af van verschillende instanties, doch
voor een groot deel ook van de activiteit van midden
standers.
De werklieden.
De taak der arheiders. der handwerklieden, is aller
belangrijkst voor de opbouw van Venraij. Op hun
werkwilljgheid. ijver en vakbekwaamheid wordt een
dringend heroep gedaan. Zij kunnen een prachtige,
dienst aan de gemeenschap bewijzen. Laat toch nie
mand hunner afwachten tot hij gedwongen wordt aan
't werk te gaan. Toont gemeenschapsgevoel, dan kunt
gij inet recht verlangen, dat de maatschappij uw pres
tatie moreel en financieel naar waarde zal schatten
Hoe kunnen zij, die mopperend en gedwongen, drci-
jjencLeo zuur.kijkend-hun taak verW-Gn^ toc.b.ye.wuaoh--
ten. dat men hun werk zal respecteren en hartelijk tege
moet komend zal zijn voor hun, persoon De blijmoe
dige werker ontmoet vriendelijke gezichten en wordt
aanhoord, den mopperaar draait men het liefst de rug
toe. En als gij meent te moeten klagen over uw
werkgevers, zorgt dan eerst, dar deze zich niet kunnen
beklagen over uw werk. Dc Venraijse werkman,
vooral de bouwvakarbeider, heeft gelukkig een uitste
kende naam en naar wij hier vernemen, zijn velen al
met ijver aan de slag om hun geliefde dorp weer wat
bewoonbaar te maken.
Dje boeren.
Het laatst spreken wij over de taak der boeren. Hun
werk is het allerbelangrijkste, nliet slechts voor het nij
pend probleem der voedselvoorziening, maar speciaal
voor Venraij ook voor de algemene welstand, Venraij
kan niet bestaan zonder zijn grote en bloeiende boeren
stand. De hoeren wonen meest in de gehuchten, doch zij
hebben Venraij gemaakt wat het was en vooral van
hun energie hangt het af, of Venraij weer worden zal
de welvarende koningin der Peeldorpen.
Gelukkig, de boeren hoeven njiet aangespoord te
worden tot arbeid hun akker, hun resterend vee roept
hen. Het boerenbloed verlochend zich niet. Zij horen
bij hun bedrijf er hun handen jeuken om daar weer uit
te halen wat er uit te halen is. Hun leed is groot niet
slechts zijn zij beroofd en geplunderd, is van velen huis
en hof vernield, wei en akker onveilig gemaakt, het
ergste kwelt hen de mensenroof. Mannen en zonen onl-
rukt aan hun noodzakelijk werk, vaders en kinderen
waarover men dagelijks in onrust verkeert. Doch zij
zullen hun leed verbijten, want het werk kan niet wach
ten en het werk zal misschien het leed wat verzachten.
Laten de betreffende instanties in Venraij goed be
grijpen. dat hulp aan de boeren niet her laatst mag ko
men. Zij moeten ten spoedigste geholpen worden niet
alles, wat noodzakelijk is voor hun bedrijf en waarvoor
zij ieder voor zich thans niet zorgen kunnen. liet werk
der boeren is van het grootste belang, deze mensen
willen graag aan de slag, maakt het hun niet te moeilijk.
En laten de boeren thans ondervinden, en uit huti
rampspoed leren, dat ook zij me.t kunnen bestaan zonder
de hulp van medemensen en dat hun taak dus niet al
leen bestaat in gestadig arbeiden, doch ook in arbeid
rrfël góede' intentie, dat wil" zeggen om daarvoor den
evenmens te dienen en re helpen, niet uit zelfzucht en
ongebreidelde hebzucht, maar om aan God aangenaam
te zijn en de hemel te verdienen.
Besluit.
Laat ons dit artikel, geschreven op verzoek der Zwij
ger-redactie, besluiten met de wens, dat ieder lid der
Venraijse bevolking zijn plicht ep roeping in dit mach
tige tijdsgewricht zal hegrijpen, Want behalve de ma
teriele opbouw van ons geteisterde dorp, wacht ons
allen, van hoog tot l'aag, nog een veel moeilijker en
grootser taak, de vorming n.l. van een nieuwe op
Christelijke rechtvaardigheid en liefde gegrondveste
maatschappij, een maatschappij waarin wij onze met
zorg en liefde opgevoede kinderen zonder angst kun
nen zien opgroeren. De voortekenen zijn aanwezig, dat
dc geestelijke strijd der komenden jaren nog hevig zal
zijn.
Moge Venraij. in eendrachtige samenwerking, geleid
door hun tijd begrijpende priesters en edele mannen,
steeds blijven een der vele bolwerken van het katho
lieke Zuiden, waar ongeloof cn dwaalleer geen ingang
vinden, doch waar men het oog slechts gericht houdt
op God. die ons allen eenmaal zal oordelen en belonen
voor het goede in Zijn Naam verricht,
Maastricht, 25 Januari 1945. W.J.
ii
De laatste zinsnede uit het vorig artikel wierp een
ontzaglijk probleem op Bestaan er middelen tot ver
lossing uit het proletariaat Bij dit woord zien wij de
grootstad met zijn huizenwoestijnen, zijn stegen en
sloppen, waaruit de ellende je tegen grijnst, waarin las
ter en modder, dronkenschap en moord even welig tie
ren als de prostituees op de hoeken Toch moeten wij
voor ons artikel onderscheid maken tussen pauperisme
en proletariaat. Pauperisme is de toestand van armoe
de, lichamelijke nood en geestelijke verwording van
een of andere volkslaag. Dit kan veroorzaakt worden
door een verkeerde maatschappij, waarin dergelijke
mistoestanden kunnen ontstaan, maar kan ook aan de
mensen zelf liggen, doordat zij b.v. hun. inkomen ver
brassen.
Proletariaat daarentegen betekent vóór alles be-
staansonzekerheid. Een proletariër kan best een be
hoorlijk weekgeld verdienen, maar morgen op straat
staan. Niet door zijn schuld, maar door die van het
sociaal-economisch systeem, in casu het kapitalistische
Naast een „industrieel"-proIetariaat bestaat er bo
vendien nog een „landbouw" -proletariaat, waarvan de
Paus als enig criterium opgeeft, dat ze „verstoken zijn
van de hoop ooit enig onroerend goed in hun bezit te
krijgen".
Deze misstand is b.v. helemaal niet vreemd aan de
Spaanse revolutie van Maart-April 1931
Hoe moet nu die toestand de ontzaglijke massa
proletariërs aan de ene kant en het mateloze vermogen
van enkele schatrijken aan de andere zijde ver
dwijnen
De Paus geeft twee middelen aan de invoering van
een nieuwe sociale orde èn het brengen der proletariërs
tot een eigen bezit.
Met het eerste, middel bedoelt de Paus een ontwik
keling van de maatschappij, welke zij tot np heden nog
niet kende. Hij bedoelt de instelling van beroepsstan-
dp.n. Velen gebruiken dit woord, maar weinigen kennen
of wel als iets kunstmatigs. Niets is minder waar de
vorming van beroepsstanden ligt in de natuurlijke ont
wikkeling van de maatschappij, het zijn de natuurlijke
geledingen van een maatschappelijk organisme. Wij
hupen allemaal, dat zich een nieuwe rijd baanbreekt
en wij zien de tegenwoordige ellende en leed als de-
barensweeën ervan.
Die nieuwe tijd moet rijp zijn voor de vorming van
een nieuwe structuur. Deze nieuwe sociale orde dankt
zijr ontstaan niet aan de willekeur van de mensen,
noch aan het ingrijpen van de staat, maar zij is een
natuurlijke vrucht van een steeds voortschrijdend cul
tuur pt-il. De Paus heeft deze ontwikkeling voorzien en
al vast vooruit de richtlijnen gegeven, welke aan deze
nieuwe gemeenschap ten grondslag liggen. Op deze
materie kunnen wij hier niet verder ingaan, maar het
is iedere dag te constateren, dat ons katholieke volk op
Werkblad voor
Vcnraij en Omstreken.
V oorheen illegaal ver
schenen in Noord-
Limburfl.
De Zwijger
Ha. L. J GF.RRTS-ROXS
Helmond - Telefoon 153
Corr.adres Molenstr. 64,
Helmond. Sfationsw. 41,
Vcnraij (voorlopig)
De grootse taak