L
2
„DE ZVV1JGE R"
eens hun aandacht zouden willen schenken?
Maar al tfe zeer krijgt onze boer de indruk
dat er thans bijna alleen sprake is van op
bouw en herstel in ons dorp zelf! Dit be
hoeft geen verwijt te zijn. maai 'n wenk die
in alle eerlijkheid gegeven kan worden, Zo
gauw laat men zich verleiden iu dit gewel
dig complex van problemenwaardoor wij
hier m Venrnij geplaatst ziin. alleen de moei
lijkheden te zien van eigen sferen en groe
pen. Wij moeten het opbouwprobleern van
alle kanten bezien. Het gaat niet alleen om
Venrajj zelf. maar ook om onze streek!
Hier mogen wij even terloops wijzen hoe
dringend noodzakelijk de instelling is van
een Raad van Advies in onze, gemeente,
welke raad door zijn alzijdige samenstelling
de. beste waarborg is dat de problemen van
verschillende gezichtspunten bezien worden.
Wij moeten eerlijk rijn: wanneer wij bepaal
de daden onzer hoeren brandmerken als on-
uederlands o! onsociaal, zoals hei geval is
met de huidige melk voorziening, dan moeten
wij anderzijds ook openstaan voor critiek en
noden van de kant onzer boeren. Het is de
beste waarborg voor een uiteindelijke verbe
tering die aan de gehele gemeenschap ren
goede zal komen.
Wi.
Noot van de Redactie.
Rij het ter perse gaan van dit nummer be
reikte ons het bericht, dat deze weck een
deskundige benoemd is voor de Wederop
bouw der boerderijen in c.nze streek. Hier
door wordt reeds ten dele de critiek in dit
artikel voorkomend, ondervangen
Red.
In het Engelse weekblad „Illustrated" troffen wij een artikel
aan, geschreven door oorlogscorrespondente Elsie Marshall.
Het artikel, verlucht met talrijke foto's, geeft de geschiedenis
weer van een Vearayse familie, die evenals sovsle mensen uit
deze streek, na de bevrijding have en goed moesten verlaten....
Lapt mij 11 de geschiedenis vertellen van
Gerardus 1 iermsen een klein-eenvcudig
Nederlander, wiens huis in V'eiixatj Kzc\vei
door Engels als Duits oorlogsgeweld ver
nield werd. Hij is een vluchteling zonder
rantsoenkaait, omdat hij na deport.--ge in
Duitsland, toen hij met verlof thivs kwam,
zoals zooveel andere niet meer terugging,
maar onderdook Hij moes toen voortaan
leven van de rantsoenen van het huisgezin,
die tori-, al niet te groot waren. Bijna al zijn
bezittingen waren gestolen door de Duit
sers. Laiigetijd moest de familie le\ en in de
kelder, Toen kwam hei dorp in de frontlijn
en Gerardus met zijn familie moesten ver
trekken. hull ha^e en goed achterlatend. En
zo ging Gerardus dan met zijn vrouw en
vijftien maanden oude baby en weinig
overgebleven bezittingen naar de Rode
Kruispost in hun verwoeste dorp: hier von
den zij plaats op een driefonse vrachtwagen
van het Ënise leger en werden naar een
doorgangskamp gebracht, verzorgd door
Civiel Affairs niet ver van het dorp. Ik
zag Gerardus en Petronella in het kamp
aankomen, met de kleine slapende Elisabeth
in de kinderwagen een hele goede kin
derwagen, dacht ik, als je de armzalige
dingetjes zag waarmee zovele van onze
kleine evacuees moesten reizen.
De. Hermen"' vrachtwagen was slechts
een van een groot convooi; de chauffeur
was een opgewekte kerel uit Southamf.on,
Charles Tizard; hij was geland op ,D-dag*'
6 uur s morgens en sindsdien had hi; steeds
munitie naar het front vervoerd. Evacuees
vervoeren was eer heel nieuwe baan voor
hem, en hij noemde zijn lading „mijn twee
en twintig kleine moeiten en zorgen" maar
hij gaf toe hef was een aardige verandering.
Gerardus droeg -wee colberts en twee
overjassen: ce rest van zijn kleren waren
door de Duitsers ingepikt, Veel dorpsbewo
ners hadden hun kleding afgegeven, na
tuurlijk tegen hun wil, aan de Duitser®. De
wagen hield stil. trapjes werden neergela
ten. en Britse officieren en manschappen
hielpen met uitstappen, zetten de kinderen
op de grond in n forse zwaai neer, hielden
huilende baby's vast droegen oude vrouw
tjes en steunden oude grijsaards.
Een voor een gingen de mensen van
Venrnij Gerardus en Petronella en Eli
sabeth eveneens door de deur naar bin
nen in de ontluizingskamer, waar poeder
gespoten werd over hun hoofd, in de hals
-li over de kleren. Het was geen pleizierige.
behandeling, maar nergens hoorde men
enig gemopper. De Nederlanders zijn echte
flegrcatieken en hef is onmogelijk hun ge
voelens van de gelaatsuitdrukking te lezen;
maar zij schijnen de hele evzvuaf.ie moedig
op te nemen. Zij waren rustig en er waren
weinig tranen.
Van de ontluizingskamer ging de familie
Hermsen naar een andere, om door een
Nederlandse militaire dokter medisch on
derzocht te worden: zij bleken goed gerend
te zijn.
De zieke mensen werden naar het kleine
hospitaal in hef Transit Camp" gebracht.
Van de dokterskamer ging onze familie
naar de volgende waar zij geregistreerd
werd door meisjes van het Nederlandse
Rode Kruis, die op in Engels gedrukte
kaarten gegevens invulden over geboorte,
woonplaats, gezinsgrootte, plaats van be
stemming. 1
Buiten hel gebouw stonden de vracht
wagens Ce wachten en weer werden alle.
evacueer, opgeladen voor een ander gebouw,
waar zij n og steeds in transpori verband
voedsel ontvingen, wanne thee. en sand
wiches, In minder dan een half uur hadden
zij de verschillende afdelingen van het
kamp gepasseerd, waar normaal per dag
twee duizeml evacuees geholpen werden.
Rijdend in mijn jeep temidden van het
transport achter de „wagen van Hermsen"
sloeg ik demuuscu yudg. Zij schenen wer
kelijk gelukkig. De kinderen lachten en
stoeiden en wuifden tot de voorbijgangers
Maar. sommige oude mensen zaten met gebo
gen hoofd. Het is hard oud te zijn en dak
loos. En soms is het ook nog gevaarlijk.
Want enige tijd voor onze ,,reis" waren 7
burgers gedood door vijandelijk machine
geweer-vuur. Tenslotte kwamen wij op de
plaats van bestemming, het. doip Bakel,
waar nog eens bij het uitstijgen van de wa
gen geholpen werd door lachende Tom
mies.
Hier werden de getroffen mensen door de
C.A. overgegeven aan hun eigen mensen.
De burgermeester en politie stonden aan het
raadhuis om ze te ontvangen.
Hulpvaardige landgenoten brachten de
bagage in de school.
Zusters ontfermden zich over de evacués,
brachten grote kommen koffie aan, surro
gaat maar warm, deelden biscuits uit, droog
maar voedzaam. Priesters beantwoordden
vragen, verzachtten her leed. vermaanden
onwillige kindertjes.
De klas was half gevuld met stroo, hulp
bedden voor het geval de inkwartiering nog
niet gereed was. Maar het was niet nodig.
Voor iedereen was reeds een onderdak ge
vonden. De vrouwen en kinderen praten en
babbelen met elkaar, terwijl het mansvolk
op informatie uitging naar hun tijdelijke te-