Vervolg; Se ontginning der Peel.
Het was toenmaals een groot weagettik, in deze afgelegen streken de spade
in de grond te steken en het is zeer goed te begrijpen, dat ontginningen
op grote schaal alleen konden worden uitgevoerd door vermogende personen.
Hun ondernemingsgeest heeft de stoot gegeven tot geleidelijke ontwikkelt
ling en al werd aanvankelijk bijna uitsluitend bos aangelegd wegens daar
aan verbonden geringere uitggven en risico's, allengs bleek, dat grote
uitgestrektheden uitstekend geschikt waren voor de productie van koren,
gras, aardappelen e.s. gewassen, voor de voeding van mensskn dier.
Door de werkverschaffing, die met de ontginningen in het leven werd ge
roepen, is de welvaart der arbeidende bevolking belangrijk toegenomen en
het bewijs was reeds afdoende geleverd, welk een zegenrijke invloed de
toewijding voor de achterbuurten van het platteland op de sociale wel
vaart en voorspeod had.
Voor de kleine grondbezitter waren de omstandigheden van dien aard, dat
hij eerder overging tot verkoop van zijn heidegrond dan tot ontginning
ervan. Do afgelegene ligging en onvoldoende droogligging weerhielden hom
van aanpakken, en het idee van het grote nut van waterschappen was nog
niet genoegzaam doorgedrongen om door raiddei van deze georganiseerde sa
menwerking van grote en kleine eigenaren de genoemde nadelen geheel op
te heffen. De coöperatieve samenwerking van grondeigenaren in een water
schap leidt tot hét nemen van allerlei maatregelen, dfce de opbrengst en
waarde van de grond verhogen.
De afwezigheid van waterschappen was de reden, waarom het kleingrondbe-
zit in de Peel, in het bijzonder door ontginning, niet tot ontwikkeling
kon komen zoals in vele andere streken, waar deze van grote waarde en
invloed was op de ontwikkeling van een gezond land- en tuinbouwbedrijf
en de verhoging van de productie.
Hieuw leven. Meer en meer trok de Peel deaandacht, zowel van de inwoners
zelf "als ook de uitwonenden. Steeds groter werd het aantal personen, die
doordrongen waren van de dia, dat er krachtige maatregelen moesten ge
nomen worden om het welslagen van landbouw, ontginning en vervening en
wat verder daaruit voortvloeit te verzekeren. Er moesten kanalen, spoor-
en kusntwegen komen voor een goedkoop, snel en gemakkelijk verkeer, bo
venal moest een oploêsing gevonden worden voor een alue^n bevredigende
afwatering»
Een allen bevredigende afwatering. Zowel de geel als beneden liggende
streken moeten van overtollig water worden verlost. Naarmate meer ont
ginningen ontstaan, wordt het overtollige water in grote hoeveelheden
en sneller afgevoerd, en dit is de voor de hand lig ende reden,waarom
de bewoners van lager liggende streken de neiging hebben, uitbreiding
van ontginning, hoe nuttig overigens, tegen te werken. Het zij daarom
nogmaals uitdrukkelijk herhaald: De afwatering van de Peel moet geschie
den op zodanige wijze, dat andere lager liggende streken daarvan geen
hinder en schade ondervinden.
Vooral sedert het uitbreken van de wereldoorlog zijn de gemoederen wak
ker geschud ten opzichte van alle vraagstukken, die met de verhoging der
bodem voorbrenging in Nederland in verband staan.
Ook de Peel kwam daardoor meer op de voorgrond. Men had er niet langer
vrede mee, dat eenzo reusaohtige oppervlakte goede grond geen werk en
brood verschafte.
In de pers, vooral de Brabantse en Limburgse, verschenen geregeld bij
dragen van bekende en onbekende personen om de aandacht voor de Peel^mct
haar sluimerende bodemschatten levendig te houden. En steeds duidelij
ker werd het, dat daaruit eerlang een beweging zou groeien, die ic koe
bij de horens nam. In het bijzonder moet hier de naam van de Heer A.F.
van Beurden worden genoemd, die niet moe werd in woord en geschrift tot
aanpakken te bewegen. Zijn suggestieve invloed heeft ongetwijfeld de zaai
krachtig bevorderd. En hij was daartoe vooral in de gelegenheid door de
propaganda, welke hij maakte voor de aanleg van Buurtspoorwegen in de
Peel,waartoe het initiatief werd genomen en de plannen werdenopgemaakt
door J.M.Voorhoeve en Ir.0.Schutte voor de Noordbrabantso- Duitse en
Staatsspoorwegmaatschappijen. Wordt vervolgd.