getuige onder meer de oude foto van vandaag. Deze is gemaakt in 1951 aan de achterkant van de
nieuwe schooi Er woonden toen veel minder gezinnen in ons dorpmaar ze telden gemiddeld
genomen heel wat meer kinderen. Gezinnen van acht of meer kinderen waren zeker geen
uitzondering. Het aantal leerlingen bedroeg in 1951 meer dan honderd. En daar waren nog geen
kleuters bijgeteld. Op 5 december 1952 werd in het Patronaat het kleuterlokaal in gebruik genomen.
De kleuterklas telde liefst 37 leerlingen.
Vorige week is er een fout geslopen in de tekst bij de oude fotoDaar werd gesproken van de
pastoorsmaad, maar de betreffende dame op de foto was Dina Litjensde zus van pastoor Litjens.
Zijn huishoudster, de 'pestoeërsmaad', heette Mriejke.
'Vrees voor enkeltje Castenray'
Onder deze kop verscheen op 16 oktober 2010 in De Limburger een artikel over een historische
wandeling door het centrum van Venray. Onder een lindeboom op de Grote Markt te Venray werd
vroeger recht gesproken en misdadigers vreesden voor een enkeltje Castenray. In ons dorp stonden
links en rechts van de Horsterweg vlakbij de brug over Lollebeek drie galgen opgesteld: het Raedtse
Gericht (Venray); het Horster Gericht en het Oerle's Gericht. Oirlo was jarenlang een zelfstandige
heerlijkheid. Misdadigers die de doodstraf kregen werden in Castenray opgehangen en bleven als
afschrikwekkend voorbeeld enkele dagen hangen. De galgen stonden niet ver van de Horsterweg, die
vroeger een drukke handelsroute vormde. Mogelijk liep hier zelfs in de Romeinse tijd al de belangrijke
route Blerick-Maashees. Bij Piet Direks aan de Horsterweg vonden we in 2006 een Romeins brandgraf
met onder meer scherven van een Romeinse jachtbeker. Deze is gerestaureerd en is te zien in het
Venrays Museum.
In het boek over de Castenrayse Vennen staat een tekening van de plaats van de galgen. Dit prachtige
boek bevat naast een beschrijving van de historische en actuele situatie van 't Cassels Broek tal van
schitterende foto's. Het boek is nog steeds te koop bij Jan Strijbos, Castelostraat 32, tel. 571677. We
naderen weer langzaam de decembermaand met Sinterklaas en Kerstmis. Wellicht vormt het boek een
mooi presentje met deze feestdagen of wilt u het gebruiken als verjaardagscadeau.
Oorlogsmonument in Klein Oirlo
Het monument voor de slachtoffers van het op 22
juni 1943 neergeschoten geallieerde vliegtuig is
klaar. Het tekstpaneeltje dat bij de
herdenkingsceremonie op 6 juni 2002 geplaatst
werd, is tegen het monument bevestigd. Op een
plaat van 150x80 cm van blauw hardsteen heeft
beeldhouwer Martin Ooink uit Venray een reliëf
gemaakt van een Halifax HR 799 bommenwerper.
Dat was het type vliegtuig dat in die bewuste nacht
in 1943 terugkeerde van een aanval op de Duitse
plaats Krefeld. Bij helder maanlicht werd de
geallieerde bommenwerper aangevallen door de
Duitse nachtjager van majoor Radusch en in brand
geschoten. Het toestel, dat afkomstig was van de basis Gravely Hunts in Engeland, kwam om 01.34 urn
neer in de buurtschap Valkenberg in Klein Oirlo. Zes van de acht bemanningsleden wisten voor de crash
het toestel per parachute te verlaten. De Australiër sergeant H. Krohn, 21 jaar oud, en de Engelsman W.
Brown, 28 jaar oud, kwamen om het leven. Eén lichaam werd in delen direct gevonden en ter plaatse
begraven. Het andere ontzielde lichaam werd later gevonden.
Het toestel was brandend naar beneden gekomen en, nadat het eerst nog twee bommen had afgegooid,
op de grond geëxplodeerd. De bommen waren niet ontploft en werden later in een korenveld gevonden
op ongeveer 300 m van de boerderij van Maes.
De zes overlevende bemanningsleden waren: piloot W. Hickson uit Nieuw Zeeland, A. Hutchinson en J.
Graham uit Canada, P. Croft, J. Dowsing en F. Maltas uit Engeland. Van hen wisten alleen Hickson en
Hutchinson uit handen van de Duitsers te blijven. De overigen werden al spoedig gevangen genomen.
17