Gewoonten en gebruiken rond 1900 - deel 39
was de broer van Henricus en Martin Poets. Deze twee broers waren leden van de bekende
Schaapscompagnie in Venray die in de jaren 1825-1913 geschiedenis schreef door slachtrijpe
schapen naar de vleesmarkt in Parijs te drijven om ze daar te verkopen. De Venrayse
schaapscompagnie dreef handel in heel Nederland en kreeg in 1846 vaste voet op de markt van
Londen. Met de komst van de spoorwegen sloegen de pioniers van de compagnie hun vleugels uit
naar aankoopgebieden tot diep in het toenmalige Pruisen en in de randgebieden van de Donau-
monarchie. Zelfs in de Oekraïne, IJsland, Denemarken en de Verenigde Staten werd gezocht naar
handelsmogelijkheden. De compagnie groeide uit tot een handelsorganisatie die opereerde in een
groot deel van Europa en zelfs tot in Rusland doordrong. Er werden zelfs kooplieden uitgezonden
naar de pampa 's van Argentinië om daar schapen op te kopenwaarvan het vlees op de Parijse
markt werd doorverkocht De compagnie exporteerde bacon en ham uit verschillende Oost-
Europese landenmaar ook uit Canada en Australië. De geleidelijke opheffing van de Grote
Compagnie, waarvan ook Jan Poels de laatste fase nog meebeleefde, sluit vrijwel naadloos aan bij
de oprichting van de Hengstenassociatie Vooruitgang. Jan Poels was namelijk in 1914 de
oprichter en eerste voorzitter van de hengstenassociatie.
Radio-interview
In het kader van het Jaar van het Religieus Erfgoed is door Mare Teunissen van LI-radio een
reportage gemaakt. Daarin heeft ook het wegkruis aan de Roffert een plek gekregen. Jan Weijs als de
maker van het kruis en Jan Strijbos zijn onlangs op locatie geïnterviewd. Wanneer de uitzending
plaatsvindt, moet ons nog bekend gemaakt worden.
Op donderdag 11 december is Jan Strijbos als bestuurslid van het Historisch Platform Venray in café
Halfweg te Venray nogmaals geïnterviewd. Dit keer ging het over de herplaatsing van de plaatsnaam
borden Lull. Deze uitzending heeft op maandag 15 december plaatsgevonden.
Een ander voorbeeld van een dergelijke huwelijkswens was;
Bruid en bruidegom, ons zo dierbaar, door het bloed aan U verwant. Heden zijt Gij zaam verbonden
door een onverbreek 'bren band. Mogt Gogs zegen mildlijk dalen op het werk van dezen dag, die U
voor het heilig outer, vol van hope knielen zag. Gaat Gij, de oogen naar den Hemel en het hart tot
God gerigt, gaat Gij dus in het huwelijksscheepje, dan, dan valt U 't roeien ligt.
Echtelingen, 's Hemels zegen, zij U hart 'lijk toegewenscht. Zij die zegen ongemeten en niet tot deze
aard begrensd
Moge Gij ook eeuwig zamen, door des Heeren gunst bstraald, zegen vinden bij de zaalgen, daar
waar God in luister praalt.
De bruiloftsgasten brachten ook geschenken mee. Zeer gewild was bijvoorbeeld een kruis onder een
glazen stolp of een kruis achter bol glas om als een schilderij aan de muur te hangen, meestal boven
het bed aan het hoofdeinde. Ook een Mariabeeld of H. Hartbeeld waren welkom. Blij was men ook
met het met doornen gekroonde hoofd van Jezus Christus en het hoofd van Maria, de Moeder van
Smarten, in koper op hout. Die hingen vroeger op vrijwel elke echtelijke slaapkamer aan de wand.
Ook reliëfdruk met veel goud, palmen en rozen op een plaat en achter glas met de gekruisigde
Christus tussen twee engelen op een tombe werd als een waardevol geschenk gezien. Verder ook een
plaat met het oog van Christus in een driehoek met als onderschrift 'God ziet mij. Hier vloekt men
niet.' De bruid en bruidegom gaven elkaar meestal een rozenkrans of iets dergelijks.
De hele buurt bracht vóór de bruiloft melk naar het huis van de bruid. Deze diende voor het bereiden
van pap en pudding en voor het bakken van wit brood. Had men geen melk, dan kocht men die bij
een boer en zo deed men toch mee.
Na het opzeggen van de gedichten begon men aan de koffietafel in het ouderlijk huis van de bruid.
Iedereen kreeg koffie met melk en kandijsuiker, witbrood, krentenbrood, gekookte en rauwe ham en
'pérsvlejs' (zult, hoofdkaas). Na de Eerste Wereldoorlog werd het steeds meer gebruikelijk om ook
'flaaj' te serveren. Na de 'koffie' trok het bruiloftsgezelschap van café naar café om jenever en bier
met suiker te drinken. Iedereen danste, sprong en zong onder het geluid van ketels, pannen en
deksels. Vaak was er ook de hele dag een speelman met een trekharmonica op de bruiloft aanwezig.
15
