Gewoonten en gebruiken rond 1900 - deel 32
van hakhout Ze werden gebruikt bij het maken van korenmijten, gestookt in de oven van het
bakhuis en gestookt onder de sopketel Veel Castenraynaren bezaten een stukje van 't Broëk om er
sch&nsete maken. De takkenbossen werden thuis opgestapeld in een 'schansenhoeëp
Op de foto zien we rechts Hannes Rambags naast een flinke schansenhoeëpOp de korte kar zijn
echtgenote Johanna Rambags-Kuijpers. De naam van de andere persoon is niet bekend. Dit is een
van de foto's die te zien zijn bij de kleine foto-expositie die we op verzoek van de Dorpsraad
ingericht hebben in het zaaltje in Café De Köster.
Heemkundelokaal t Moëzehool
Vorige week is de tuin bij het heemkundelokaal aangelegd. Het geheel ziet er nu prachtig uit en is zeer
onderhoudsvriendelijk. De firma NU MAC heeft gezorgd voor alle materialen en heeft daarnaast ook
nog de nodige mankracht geleverd. Het heeft ons ais heemkundestichting geen cent gekost. Het enige
dat gevraagd werd, is meehelpen bij de aanleg. Daarvoor hebben we een aantal vrijwilligers bereid
gevonden. Er is uitstekend werk geleverd door de volgende personen: Hay Baltussen; Mart Baltussen;
Piet Knijpers; Pieter Maes; Mart van Osch; Gerrit Strijbos; Hay Strijbos; Hub Strijbos en Jan Strijbos.
We danken iedereen zeer voor de prima hulp. En de firma NUMAC zijn we heel dankbaar voor het
beschikbaar stellen van het geheel opgeknapte gebouw. Ook de firma TEUNESEN ZAND en GRIND
danken we heel hartelijk voor de financiële steun bij de inrichting van het gebouw. We beschikken nu
over een schitterend onderkomen, waar we hopelijk nog lang gebruik van kunnen maken.
Wegkruis
Op de site www.kruisenenkaDellenlimburg.nl en www.dorpenvenray.nl vindt u een artikel met foto's
van de inzegening van het nieuwe wegkruis. Op de dorpensite staan ook foto's van het Indiëmonument
en 75 Jaar Parochie. De moeite waard om eens te bekijken.
Er kwamen bij zo'n 'karmenaajveziet' jongeren uit Oirlo, Swolgen, Meerlo en andere plaatsen naar
Castenray. Sommige jongens uit de omliggende dorpen hadden kennis met een Castenrays meisje en
ze brachten dan tevens hun vrienden mee. Ze hadden dan onderweg gezelschap en hoefden niet alleen
naar huis te lopen.
De jaarlijkse 'concerten', toneeluitvoeringen die vooraf gegaan werden door enkele muziek- ot
zangnummers, waren evenals de kermissen gelegenheden voor de jongeren om elkaar te ontmoeten.
Daar gingen ze meestal samen naar toe en na afloop gingen ze ook weer samen naar huis. Op de
kermissen werd gedanst en dat was een prima gelegenheid om dicht bij een meisje te zijn. Het dansen
moest voor het donker afgelopen zijn en vervolgens aanvaardde men gezellig samen de thuisweg. Ais
het nog niet helemaal 'aan' was, dan ging het meisje alleen naar huis of ze sloot zich aan bij anderen
die dezelfde kant op moesten.
Een andere gunstige gelegenheid om met een meisje kennis te maken, was op een bruiloft. Dat kon al
vooraf bij het 'kraense', het versieringen maken en aanbrengen. De zondag vóór de trouwdag kwamen
de jongens en meisjes van de 'naobere', de buurt, bij elkaar. De jongens hadden de dag ervoor al
gezorgd voor 'taksel', sparrentakken. Deze werden om een 'kérlejs', een touw, gebonden, waarmee
een meters lange krans werd gemaakt. Deze werd versierd met van crêpepapier gemaakte bloemen en
daarmee werden ook de 'meien', de berkenboompjes, versierd. Het 'kraense' gebeurde meestal in een
schuur of op de stal in de buurt en er werd veel gezongen en gelachen. De jongelui verheugden zich al
weken op deze bijeenkomst, dat voor hen een feest op zich was.
Ook op het bruiloftsfeest zelf had men een gunstige gelegenheid om met elkaar kennis te maken. 'Van
de ieën brulleft kumt de ander', was vroeger dikwijls een waarheid als een koe. Op zo'n bruiloft
ontmoette men ook dikwijls jonge mensen uit andere dorpen en die gelegenheden waren maar schaars.
Een middel dat ook veel door jongeren werd aangegrepen, was de bedevaart naar Sint Jozef 'ien de
Smékt'. De maand maart was de tijd dat veel jongeren op zondag naar Smakt trokken, vooral op de
zondag na 19 maart, de naamdag van St. Jozef. Dan was het er druk en bad men voor 'enne zalege
staot en enne goeje slaopkammeraod'. Veel jongens zag men met een meisje achterop de fiets naar
Smakt gaan of er vanaf komen. 'As Sint Jozef geknikt haaj', zou het stel binnen een jaar trouwen.
Maar trouwen deed men pas, wanneer men werk had en de kost kon verdienen. Daarom begon een
vaste verkering vroeger pas laat of duurde enkele jaren lang.
13
