Stichting Heemkundig Genootschap
Casten ra v
t
De oude foto
Woensdag 12 december: Kerstavond KBO met powerpointpresentatie Castenrayse Vennen.
Zaterdag 15 december: Film-/fotomiddag Indiëherdenking in De Wis. Aanvang 14.00 uur.
Maandag 17 december: Lezing van het LGOG door Toon den Brok in zaal Het Trefpunt
Beukenrode Venray. Aanvang: 19.30 uur. Het thema is: Het Jerusalem van
de Ursulinen in het tweede deel van de 20e eeuw. De lezing is voor iedereen gratis toegankelijk. -
Donderdag 20 december: Expositie bij heropening basisschool De Stek van 18.00-20.00 uur.
Boerengezegden
0 De oeëre te doon bij de kop hebbe staon. (Gierig zijn.)
0 Öngeliek is ennen bult!
0 Wie öngenöd kumt, mot önbedaankt weggaon!
0 Aachternao kakele de henne. (Achteraf niet meer oordelen over een voorval.)
0 Veul vur de raam, wenneg ien de winkel. (Zich groter voordoen, dan men is.)
Maaien met zicht en pik.
Gewoonten en gebruiken
rond 1900 - deel 8
Op 24 juni was het Sint Jan, de
naamdag van Johannes de Doper.
Sommigen maakten dan een St.
Janskrans die hen moest
beschermen tegen brand, ziektes,
heksen, onweer en andere
gevaarlijke zaken.
Als een kind gevallen was en pijn
had, werd over de pijnlijke plek
gewereven en het volgende liedje
gezongen: Heile, heile baöte, de
kaöster het gén taöte. Achter Sint Jan dor wönt enne man, dén ös kiëndje baeter make kan. En wil 't
nie baote, dan mot ie 't mar laote. Meestal was de pijn dan snel verdwenen en hield het kind op met
huilen.
24 Juni is traditiegetrouw de laatste dag, waarop in Noord-Limburg asperges werden gestoken. Dan
is nu nog zo.
Men maakte vroeger veel gebruik van de vermeende heilzame werking van kruiden. Overal was wel
een kruid tegen gewassen. In de volksgeneeskunde waren vlier, linde en kamille de belangrijkste.
Een vlierboom bij de staldeur moest de dieren beschermen tegen hekserij, betovering en bliksem. De
schors, bladeren, bloemen en bessen van de vlier waren heilzaam tegen allerlei kwalen als
hoofdpijn, verkoudheid en maagklachten. Ook hielpen ze tegen zweren.
De mensen waren vroeger sterk verbonden met de natuur en daaruit vloeide deze volksgeneeskunde
voort. Stekende distels waren goed bij stekende pijnen. Karnemelk hielp tegen jeugdpuistjes; een
wrat kon je wegkopen, maar ook aardappelschillen werden gebruikt.
Ook het geloof speelde een zeer belangrijke rol. In Castenray werden Matthias en Brigida vereerd en
aangeroepen tegen veeziekten. In de kerk werden relikwieën gekust, de Blasiuszegen tegen
12
•ticfjting fjeemfiunÖig fcenootscfai
tosteurgy
U*l».
