opgeknapt en vervolgens zal het aan ons worden overgedragen. Hiermee lijkt een grote wens van
ons in vervulling te gaan. We krijgen dan namelijk een ruimte waar we ons hele archief en
expositiemateriaal centraal en overzichtelijk kunnen opbergen. We houden u op de hoogte van de
ontwikkelingen.
Film- en fotomiddag Indiëherdenking
Op zaterdag 15 december houden we in gemeenschapshuis De Wis een film- en fotomiddag van
de Indiëherdenking. Tijdens deze middag zullen aan de Indiëgangers en aan de familie van de
overleden Indiëgangers een dvd en cd-rom met film en foto's aangeboden worden. Verder heeft de
kunstenares van het Indiëmonument, Marianne Hoedemaekers, een boekje samengesteld, dat
eveneens op deze middag overhandigd wordt.
Op deze middag is iedereen welkom. Een mooie gelegenheid voor degenen die tijdens de
herdenking op 6 oktober verhinderd waren. Aanvang 14.00 uur.
Gewoonten en gebruiken rond 1900 - deel 5
De donderdag van die week noemt men Witte Donderdag. Dan luidden de kerkklokken tijdens de
Gloria voor de laatste keer, voordat ze, naar men zei, naar Rome vertrokken. Tijdens de H. Mis
werd na de Gloria door de misdienaars ook niet meer gebeld, maar werden houten ratels gebruikt.
Goede Vrijdag was een zeer strenge vastendag. Meestal werd er dan ook niet gerookt en
's middags bezocht men de kruiswegoefening in de kerk. In processie trokken de pastoor, de
misdienaars en de koorleden langs de veertien staties. Voorop liep een misdienaar met een houten
kruis, waaraan de attributen van de beulen die Jezus gemarteld hadden, hingen.
Timmerlieden en smeden werkten op Goede Vrijdag niet, omdat timmerlieden het houten kruis
van Jezus gemaakt hadden en smeden hadden de ijzeren spijkers gemaakt. Omdat Judas Jezus
voor een geldbedrag verraden had, zijn de banken op Goede Vrijdag gesloten.
Op Paaszaterdag luidden de klokken weer. De vasten was dan officieel voorbij.
Voor Pasen had men zich al helemaal in het nieuw gestoken om er op zijn paasbest uit te zien.
Op Paaszondag wordt de verrijzenis van Jezus uit het graf herdacht. Kinderen gingen gekleurde
paaseieren zoeken. Kippeneieren werden gekleurd met uienschil, rode koolblad, lindebloesem en
koffie. Er werden thuis hele wedstrijden gehouden wie de meeste paaseieren wist te verorberen.
De donderdag na Pasen werd de 'Fichterdönderdag' genoemd. Alleen op die dag beëindigden de
boerenknecht of -meid de dienstbetrekking. Veel mensen verhuurden zich vroeger. Men bleef dan
dag en nacht bij een boer om te werken. Dat scheelde thuis in de kost, want de meeste mensen
hadden het niet breed.
De verdiensten van de knecht en meid waren niet groot. Een meid van rond de 18 jaar verdiende
in 1900 zo'n 75 gulden per jaar. Een knecht verdiende 25 tot 50 gulden meer. Van het geld
moesten ze hun kleding kopen en van uitgaan. Veel sparen, lukte meestal niet.
Als de boer een koe of een varken verkocht, kreeg de knecht soms enkele stuivers 'staartgeld', dat
meestal bij de plaatselijke kasteleins werd omgezet in drank.
De eerste zondag na Pasen is Beloken Pasen. Op die dag werden de nieuwe knecht en meid
aangesteld. In de keuken van de boer werden ze 's avonds 'gehaold'. De nieuwe knecht of meid
werd binnengehaald als huisgenoot en dat gebeurde rond het haardvuur in de open schouw. Eerst
werden er uitgebreid paaseieren gegeten en daarna werd de nieuwe knecht of meid naar de
haalketting geleid. Aan deze zwart beroete ketting hing men de ketel met eten boven het vuur. De
'haolers' streken met hun handen langs de ketting en wreven vervolgens het roet door het gezicht
van de nieuweling. Soms zong men daarbij het volgende liedje: 'Wij haole ów ien de naam van
God de Vader, as ge gén bier lust, dan dreenkte mar water. Wij haole dw ien de naam van God de
Zoeën, as ge goed waerkt, kriegde mit Pósse dw loeën. Wij haole ów ien de naam van God d'n
Heilege Gieëst, dat ge as meens behandeld wert en nie as bieëst. Wij haole ów ien de naam des
Hieëre, wat ge nog nie kent, mót d'n boer ów lieëre!
De Stichting Heemkundig Genootschap Castenray feliciteert het Comité Caselse Bierfeesten
met het behalen van de Vrijwilligersprijs 2007 van de gemeente Venray.
3
