Oirlo en omgeving voordeden. Deze ontwikkelingen zijn opgeschreven door een Duitse zuster van
de congregatie van de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid, die vanuit Steyl in Oirlo terecht
kwamen.
De congregatie werd op 3 november 1842 gesticht door de Duitse priester Eduard Michelis. Hij
werd getroffen door de sociale ellende en de geestelijke en lichamelijke verwaarlozing van kinderen
en wezen uit de armste bevolkingsklasse. Hij wist een groepje vrouwen over te halen hem te helpen
met de stichting van een armenweeshuis voor meisjes in St. Mauritz bij de Duitse stad Munster. Dit
weeshuis vormde het uitgangspunt voor de nieuwe congregatie van de Zusters van de Goddelijke
Voorzienigheid. Het was de bedoeling van Michelis dat de zusters de opvoeding op zich zouden
nemen in liefdesgestichten en volksscholen. De congregatie breidde zich uit tot een instituut dat in
verschillende werelddelen actief is.
In 1871 ontstond er in Duitsland een hevige strijd tussen kerk en staat, de zogeheten Kulturkampf
In deze Kulturkampf bestreed de Duitse rijkskanselier ook de katholieken, omdat ze volgens hem
een bedreiging vormden voor de protestants-Pruissische monarchie van keizer Wilhelm. De
protestantse machthebbers legden de katholieke congregaties het verbod op om als onderwijzer of
onderwijzeres voor de klas te staan. Meer dan 9000 religieuzen verlieten Duitsland en een groot
deel nam de wijk naar Nederland. Ook de zusters van de Goddelijke Voorzienigheid kregen in 1876
te horen dat het Moederhuis in Münster en het Armenweeshuis in St. Mauritz opgeheven moesten
worden.
De zusters weken uit naar ons land en vestigden zich in Blerick en Steyl. Van daaruit deden ze hun
belangrijke liefdewerk en zorgden ze voor de totstandkoming van onderwijs, gezondheidszorg,
verpleging en hulp bij het sociale leven.
Enkele van de Duitse en ook Poolse zusters leerden de Nederlandse taal bij de Ursulinen in Venray.
Veel priesters zochten in het vierde kwart van de 19de eeuw hulp om de materiële en vooral de
geestelijke nood van hun parochianen te verlichten. In hun eigen parochie vonden de pastoors niet
altijd de geschikte personen en ze deden derhalve een beroep op de zusters. Zij waren de
aangewezen personen voor allerlei liefdewerken, vooral het onderwijs en de gezondheidszorg.
In 1877 riep de Venrayse pastoor de zusters te hulp en andere parochies volgden. Ook pastoor
Gerards van Oirlo wilde graag zusters in zijn parochie en in 1931 ging zijn wens in vervulling. Er
werd in Oirlo een meisjesschool gebouwd en in 1934 een klooster. Behalve het onderwijs namen de
zusters ook de wijkverpleging voor Oirlo, Oostrum en Castenray ter hand. Ook richtten ze een
handwerkschool op, waarvan veel Castenrayse meisjes gebruik maakten. De zusters speelden ruim
25 jaar een belangrijke rol in het leven van de mensen in Oirlo, Oostrum en Castenray. In 1959
verlieten de zusters Oirlo weer, omdat ze volgens hen te weinig zusters hadden om het liefdewerk in
een kleine plaats als Oirlo te doen. Ruim een kwart eeuw lang hebben ze het beste gegeven aan
Oirlo en de omliggende dorpen.
Het dagboek van zuster Verona vond ik in het kloosterarchief in Tegelen tijdens mijn onderzoek
voor het boek over de historie van het onderwijs in Oirlo. Drie beduimelde schoolschriftjes trokken
daar mijn aandacht. Na lang aandringen kreeg ik permissie de inhoud ter plekke te kopiëren en
geschikt te maken voor publicatie.
In een keurig handschrift beschrijft zuster Verona haar belevenissen in de laatste oorlogsmaanden.
Het geheel geeft een goed beeld van de angst en ellende, waarmee de mensen in onze omgeving
tijdens de oorlog geconfronteerd werden. Anderzijds getuigt het van een diep geloof en een
vertrouwen op God in die roerige periode. Het dagboek is dan ook religieus getint en geschreven
vanuit de godvruchtige gevoelens van een kloosterzuster.
We zullen de tekst hier en daar voorzien van een foto uit ons archief. Hebt u nog foto's uit de
oorlogstijd, dan willen we daar graag gebruik van maken. A.u.b. contact opnemen met Jan Strijbos
tel. 571677.
19
