Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
Van Patronaat tot Gemeenschapshuis
Inleiding
16
Donderdag 20 april: Gesprek met Staatsbosbeheer. Aanvang 13.00 uur bij Jan Strijbos.
Woensdag 3 mei: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Boerengezegden
As 't bij d'n baas raegent, draupt 't bij de knaecht!
9 Gaaw is an de schiet gestörve en zien gat is lanksaam wieër geworre.
9 Bij pestoeër gón biechte en bij d'n düvel de abselusie gón hale. (Van de regen in de drup
komen.)
9 Iets ien 't gare stelle. (Een plan vaststellen.)
9 Genne koffie en dröpke tegeliek! (Geen twee dingen tegelijk doen.)
Omdat onlangs een aanvang gemaakt is met de uitbreiding van ons gemeenschapshuis, willen we
u een en ander vertellen over de geschiedenis van het gebouw.
door Jan Strijbos.
De historie van het Castenrayse gemeenschapshuis 'De Wis' is min of meer verbonden met de
historie van de parochie van de H.Matthias te Castenray. Begin 1933, vlak voordat Castenray op
15 augustus van dat jaar van rectoraat verheven werd tot zelfstandige parochie, nam de
toenmalige, eerste pastoor van Castenray, Richard Verheggen, het initiatief tot de bouw van een
patronaats- en bondsgebouw.
Vrijwel elke parochie had in vroeger jaren een 'Patronaats- en
Bondsgebouw'. Dat was een wezenlijk onderdeel van het parochiebestel
en diende vooral om de jeugd ook buitenshuis een 'beschermend'
onderkomen te bieden. De oorsprong van het gemeenschapshuis van
Castenray ligt dan ook bij de kerkgemeenschap en haar geestelijke
leiding. Deze gaf bij de oprichting niet alleen de 'beschermende' functie
aan het gebouw (patronaatsgebouw), maar bedeelde het tegelijkertijd
een wat multi-functioneler karakter toe (bondsgebouw).
Het Patronaatsgebouw
Reeds ruim voor de Tweede Wereldoorlog bleek een gebouw waar mensen konden samenkomen
in een grote behoefte te voorzien. Zo ook in Castenray rond 1930. Het dorp telde dan wel diverse
cafés, maar de meeste waren niet ruimer bedeeld dan een middelgrote huiskamer. Daar
verzamelde de mannelijke bevolking zich voor een citroentje met suiker of een biertje en legde
een kaartje, onderwijl de gang van zaken op de boerderij besprekend, of keuvelend over
kerkelijke en andere aangelegenheden. Jongeren beneden de zestien jaar konden er niet terecht.
Zij groepeerden zich bij iemand thuis, of zochten de straat en het buitenleven op. "Met alle
'gevaren' van dien", zo dacht de kerk. Deze zag het als haar taak om de jongeren van de
'verderfelijke' straat te houden en hen te beschermen tegen allerlei onchristelijke invloeden. Ze
mm
Richard Verheggen, in 1932 tot rector van Castenray benoemd en van 1933-1941
de eerste pastoor van de parochie Castenray.
Een ingemetselde plaquette in een muur van het oude patronaatsgedeelte
herinnert aan de bouw in 1933. De gedenkplaat is waarschijnlijk voor 15
augustus 1933 geplaatst, omdat er staat 'RECTOR' R.VERHEGGEN.
ÉH
Jg«
W'
1Z*
►ticfiting fjeem&unSjg 6enootscfjaj
tflstcnrq?
««saw**
