Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
ié
I
6
Vandaag, woensdag 1 februari: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 20 februari: Lezing LGOG door prof. dr. Eric Moorman over de ontdekking van
Herculaneum en Pompeii en de culturele invloed daarvan op West-Europa.
Locatie: Het Trefpunt Beukenrode Venray. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 6 maart: Vergadering Lokaal Historisch Platform Venray in De Kemphaan.
Aanvang 20.00 uur.
Woensdag 8 maart: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Maandag 20 maart: Ledenvergadering LGOG met aansluitend lezing door gemeentearchivaris drs.
Paul van Meegeren over Venray ten tijde van de evacuatie 1944-1945.
Locatie: Het Trefpunt Beukenrode Venray. Aanvang 19.30 uur.
Boerengezegden
0 Bij goej dinger is 't duk: ik, hij of wij. Bij kwojje maestal: gij, hij of zij.
0 Dén hit 'n goej dak op 't huus. (Het gaat hem financieel goed.)
0 Ennen alden boeëm motte nie verpote. (Oude mensen moeten niet verhuizen.)
0 Alles kumt teraecht, behalve verzope döbbelkes!
0 Mit brullefte en lieke gón de caens strieke!
Onderwijs - deel 12
In 'Onderwijs - deel 8' (Schans 04-01-2006) maakt Toon Vollebergh gewag van het begin van de
schoolstrijd. Kinderen uit Klein Oirlo werden verplicht in Oirlo naar school te gaan. Hij vermeldt dat
op 10 augustus 1935 het bestuur van de Vereniging 'Ons Belang' uit Castenray bij de gemeenteraad
een aanvraag indient voor gelden tot stichting van een bijzondere lagere neutrale school, om de
kinderen uit Klein Oirlo in Castenray op school te kunnen houden. Vrijwel heel Castenray stond
achter die plannen, zoals blijkt uit de lijst met namen van ouders, die verklaarden hun kinderen naar
de nieuwe school te zullen sturen. De gemeenteraad weigerde en het beroep op het gemeentebestuur
werd afgewezen. Ook Gedeputeerde Staten wezen het verzoek af en zelfs bij de Raad van State en bij
de Koningin kreeg Castenray nul op het rekest.
Vóór 1920 hadden we in onze gemeente allemaal openbare scholen, omdat bijzondere scholen, zoals
katholieke, nog niet volledig gesubsidieerd werden. Deze openbare scholen vielen onder het
gemeentebestuur en ouders waren vrij in de schoolkeuze voor hun kinderen. Toen in de
Onderwijswet van 1920 de openbare en bijzondere scholen volledig gelijkgesteld werden, wilden
veel ouders, mede onder invloed van de geestelijkheid, een katholieke school met katholieke
leerkrachten, waar ook godsdienstonderricht gegeven zou worden. Deze scholen kwamen dan te
vallen onder het kerkbestuur. Dit betekende een hele omslag.
Oirlo kreeg in 1927 katholiek onderwijs en een jaar later gebeurde dat in Castenray. Nu kregen de
kerkbesturen zeggenschap over de scholen. Voor Castenray betekende dat, dat het kerkbestuur van
Oirlo hier invloed kon uitoefenen, omdat Castenray in 1928 nog geen zelfstandige parochie was,
maar formeel bij de parochie Oirlo hoorde.
In 1922 was Castenray tot rectoraat verheven en de eerste rector werd kapelaan Gerards van de
parochie Oirlo. In zijn hoedanigheid van kapelaan deed hij reeds regelmatig dienst in de kapel van
Castenray. Klein Oirlo hoorde bij de parochie Oirlo, maar de meeste mensen uit die buurtschap
gingen liever in Castenray naar de kerk en stuurden hun kinderen in Castenray naar school. Rector
Hicfjtmg f)eemfcun5tg ©enootscfiai
tastcnra?
WflA,