|^|WV\ Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
Maandag 28 november: Vergadering Lokaal Historisch Platform Venray in De Kemphaan.
Aanvang 20.00 uur.
Maandag 19 december: Lezing LGOG Venray in Beukenrode. Thema: Het Kerstlied en
Kerstgebruiken door de eeuwen heen. Aanvang 19.30 uur.
Woensdag 4 januari: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Boerengezegden
0 Baeter schael as bliend. (Van twee kwaden de beste kiezen.)
0 Hij hit de schamt de kop afgebete. (Hij kent geen schaamte meer.)
0 Ge mot de schaöp schaere nórrate ze wol hebbe. (Je moet het geld bij de rijken halen.)
0 De kermes is uut! (Het goede leven is voorbij.)
0 Mit Sinte Kétrien motte alle koewe an de lien. (25 november - Sint Catharina)
Onderwijs - deel 3
Vorige week hebt u kunnen lezen dat Castenray rond 1800 al een schooltje heeft, dat gerund wordt
door de Castenray se koster Peter de Ponti.
Vandaag nog enkele feiten over de Castenrayse school tot de opheffing op 1 januari 1861, wanneer
de Castenrayse kinderen genoodzaakt zijn in Oirlo naar school te gaan.
In 1817 gaan in Castenray in de winter 33 leerlingen naar school. In 1828 zijn dat er 75. In de
zomer is er geen school.
In 1832 telt de Castenrayse school 51 leerlingen: 28 jongens en 23 meisjes.
Er zijn dan scholen in Castenray, Merselo, Oirlo, Oostrum en Venray-dorp. Die tot den
burgerstand behooren, bezoeken het geheele jaar de school, die van den boerenstand slechts 6 a 7
maanden.(In de zomermaanden helpen de boerenkinderen mee op de boerderij. Er is school van
november tot mei.)
In 1833 heeft de school in Castenray 55 leerlingen: 30 jongens en 25 meisjes. Gerard de Ponti is
dan hoofd.
Vanaf 1836 ontvangt Gerard de Ponti 53 franken van de gemeente. De franken als betaalmiddel zijn
nog een overblijfsel van de Franse Tijd.
In 1838 telt de Castenrayse school 56 leerlingen: 29 jongens en 27 meisjes.
De Castenrayse 'school', die bestuurd wordt door de gemeente, omvat één schoolvertrek. Het is 4,7
el lang, 4,7 el breed en 2,3 el hoog. In het vertrek staan een tafel en zes banken. Verder staat er een
schoolbord. Het lokaal is eigendom van de kapel en verbonden aan de onderwijzerswoning. De
woning is eveneens eigendom van de kapel en wordt bewoond door de onderwijzer. De woning
heeft 2 vertrekken.
In januari 1841 zijn er 70 leerlingen. Dat is het hoogste aantal in dat jaar.
Het laagste aantal is er in de zomer, want dan is er geen school.
Gerard de Ponti, geboren in 1798 is hoofd van de school. Hij is gehuwd en heeft in 1841 vijf
kinderen. Hij is in functie sedert 1815 staat in archiefstukken vermeld. Mogelijk moet dit zijn 1825,
alhoewel het in die tijd niet onmogelijk is om met 17 a 18 jaar al les te geven.
Gerard de Ponti geniet in 1841 een vast inkomen van f25 uit de gemeentekas. Zijn kostersambt
levert hem veertig gulden per jaar op. Van de schoolgelden ontvangt hij niets, maar hij wordt in turf
uitbetaald. Verder heeft hij vrij wonen in de onderwij zerswoning die eigendom is van de
Castenrayse kapel..
-20-
ticking fjeemfiun&ig Cenootscfjai
tastcnrqp
