Onderwijsperikelen in Castenray - deel 9
door de Stichting Heemkundig Genootschap Castenray. Vervolgens werd een minuut stilte in acht
genomen en bracht trompettist Caro Versteegen een muzikaal eerbetoon aan alle levende en
overleden gedeporteerden en hun familie. Hiermee kwam een indrukwekkend slot aan deze prima
geslaagde Lotgenotencontactdag 2005.
De Stichting Heemkundig Genootschap Castenray dankt allen die hebben meegewerkt aan de
organisatie van de Lotgenotencontactdag. Heel in het bijzonder het Dames- en Herenkoor, dirigent
Joop Simons, organist Piet Kuijpers en trompettist Caro Versteegen.
Verder ook Agnes Kuijpers voor het maken van het fraaie bloemstuk en de persoon die spontaan
aanbood de kosten van het bloemstuk op zich te nemen. Allemaal zeer bedankt!
Omdat we van de Stichting Deportatie een gratis exemplaar van 'Sporen die bleven' kregen
aangeboden, hebben we één exemplaar over. We hadden namelijk al een boek gekocht. Wie
interesse heeft kan het kopen voor 20,-. De officiële verkoopprijs is vanaf zaterdag 25,-.
Degene die zich als eerste meldt, is de gelukkige. Tel. 571677.
Het schoolconflict bracht zelfs tweespalt in sommige gezinnen teweeg.
Van oudsher waren bij enkele Klein Oirlose families de ouderen deels gewend in Oirlo naar de kerk te
gaan. De jongere generatie wilde echter naar Castenray.
Wiel Vullings: 'Vrejs Gradus zien Pietje (Philipsen) was een echte Caselse, maar zijn moeder ging
altijd met het rijtuig in Oirlo naar de kerk. Dat was ze zo gewend. De familie Hermans ook. Zo kwam het
voor, dat binnen één gezin een deel naar Castenray trok en een ander deel naar Oirlo.
Voor het doen van de plechtige communie moest je naar Oirlo om de katechismus op te zeggen en ook
met trouwen moest je weer naar Oirlo om de katechismus op te zeggen, anders ging het trouwen niet
door. Dorpsgrenzen waren er vroeger bij mijn weten nog niet. Alleen de PTT, de jagers en de parochie
hadden hun eigen grenzen.
Zo sleepte het conflict zich enkele decennia lang voort en was er veel verdriet onder de mensen door
deze toestand. Om dat verdriet juist te kunnen aanvoelen, moet men het zelf beleefd hebben en voor die
mensen is het weer moeilijk, om dat op de juiste wijze over te brengen.
Wiel Vullings vertelde onder meer dat de Klein Oirlose kinderen, die in Oirlo naar school gingen,
'gepaaid' werden met betere rapportpunten en met Sinterklaas kregen ze een grotere zak met speculaas.
'De Klein Oirlose kinderen werden in Oirlo verneukt.
Wat moet het voor de leerkrachten in Castenray vreselijk zijn geweest om de kinderen, die in de
voormiddag nog bij hen op school zaten, s middags naar Oirlo te moeten sturen, al of niet met
voorkennis van de ouders. Was het vreemd, dat sommige ouders naast hun verdriet enorm boos waren op
degene die dat besluit nam?
Als gevolg van al deze ontwikkelingen ontstond er grote onrust binnen de gezinnen en vervreemdden
families van elkaar. Emoties overheersten vaak het gezond verstand en men ging er mee naar bed en
stond er "s morgens weer mee op. Dit had niet alleen een ongunstige invloed op het bedrijf, maar stond
eveneens het levensgeluk danig in de weg.
Hoe kon deze situatie zo lang stand houden?
Volgens Wiel Vullings hadden de Oirlose pastoor Gerards en monseigneur Lemmens, de toenmalige
bisschop van Roermond, samen op het seminarie gezeten en kenden ze elkaar goed. Pastoor Gerards
kreeg daarom veel gedaan bij mgr.Lemmens, die bisschop was van 1931 tot 1958.
De gemeentelijke overheid en ook de hoofden der scholen speelden in het hele conflict geen rol van
betekenis. De onderwijskrachten liepen aan de leiband van de Oirlose pastoor.
Toch bereikten enkele negatieve berichten uit Castenray ook het bisschoppelijk paleis en langzaam
begon het bij mgr. Lemmens door te dringen dat er iets moest gebeuren.
In hoogsteigen persoon kwam hij in 1933 naar Castenray om de parochiegrenzen vast te stellen.
-5-
