M
Stichting Heemkundig Genootschap
Castenray
-20-
Maandag 27 sept.: Vergadering Werkgroep Herdenking Deportaties 1944 Gemeente Veniay in het
gemeenschapshuis te Oostrum. Aanvang 20.00 uur.
Woensdag 6 oktober: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Donderdag 21 oktober: Vergadering Comité Restauratie Kerk bij Pieter Maes. Aanvang 15.00 uur.
Zaterdag 20 november: Herdenking 60 Jaar Bevrijding en 60 Jaar Deportaties in de H.Mis van
19.00 uur met aansluitend onthulling herdenkingsplaquette voor
gedeporteerden en vervolgens samenkomst in het gemeenschapshuis.
Boerengezegden
Klieëver en 'n vrow motte doonbeej huus züke.
'n Klócht jóng ien d'n haerd hebbe. (Veel kinderen in de woonkeuken hebben.)
't Gaeld dat stom is, mikt raecht wat krom is en wies wat dom is.
Enne goejen boêr hit 'n dikke vrow, 'n mager paerd en enne zoeën óp 't simmenarie.
'n Stóm paerd bereeje. (Een stomme streek uithalen.)
Deportatieverhalen
Binnenkort is het zestig jaar geleden dat de laatste grote razzia's uit de Tweede Wereldoorlog
begonnen. In ons land werden ruim 150.000 jongens en mannen door de Duitsers opgepakt en naar
Duitsland vervoerd, om daar gedwongen tewerkgesteld te worden in de oorlogsindustrie en in de
landbouw. Ook in onze gemeente vonden razzia's plaats en wel in Castenray, Heide, Leunen Oirlo,
Oostrum en Veulen. De overige dorpen waren óf net bevrijd, óf ze ontkwamen door toeval aan de
razzia's. Zo vonden in Venray op het moment dat de Duitsers daar alle mannen wilden oppakken,
juist hevige bombardementen en artilleriebeschietingen plaats. Daardoor moesten de Duitsers van
hun wrede plannen afzien. Voordat ze konden terugkomen, werd Venray op 17 oktober 1944
bevrijd. Het front kwam midden door onze gemeente te liggen; de ene helft was bevrijd en de
andere niet. Zo kon het gebeuren dat de Duitsers op 17 november 1944, dus toen Venray al een
maand bevrijd was, Castenray en Klein Oirlo binnentrokken en een groot aantal mannen gevangen
namen. U kunt zich voorstellen dat er weinig vreugde was, toen ons dorp zes dagen later, op 23
november 1944 bevrijd werd. Veel gezinnen misten hun vader of zoon en het duurde in veel
gevallen nog een halfjaar, voordat de mannen uitgemergeld en in lichaam en geest zwaar
beschadigd weer terugkeerden. Psychische hulp kregen de mannen niet; ze moesten meteen de
handen uit de mouwen steken om alles weer op te bouwen. De vreselijke herinneringen aan de
slavernij werden verdrongen en er werd in de jaren daarna ook nauwelijks aandacht aan
geschonken. Veel mannen leden in stilte. Dit stuk lokale oorlogstragedie werd domweg vergeten.
Nu, na zestig jaar, willen we publiekelijk ons medeleven tonen met deze oorlogsslachtoffers: de
dwangarbeiders én hun vele familieleden die zo lang in angstige onzekerheid moesten blijven.
Daarom vinden in de komende weken in de hele regio herdenkingen plaats en worden
herinneringsplaquettes onthuld. In Castenray zal dit gebeuren op zaterdag 20 november.
Een belangrijk onderdeel van het herdenkingsproject vormt het interviewen van gedeporteerden en
hun familieleden door basisschoolleerlingen. Zij schreven de persoonlijke verhalen van de
dwangarbeiders op en deze worden op een website geplaatst. Deze website, www .kerkrazzia. nl.
ticking fjeemRunSi'g 6enootsc6ap
Castenray
7'
up \hi
'1/
I
r- -
