Stichting Heemkundig Genootschap
Castenrav
-4-
Zondag 28 sept: Evaluatie activiteiten van 6 sept, in café Hesen. Aanvang 10.30 uur. Deze bijeen
komst is bedoeld voor de betrokkenen van de Dorpsraad, het Kerkbestuur en het
Heemkundig Genootschap.
Woensdag 1 okt.: Vergadering Heemkundig Genootschap bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Boerengezegden
0 Geft noeëts öp de neus van aldere af, went God wet, hoe duk gij aenslang ow aege neus nog zut
stoeëte.
0 Dur 't getow gaon. (Te ver gaan.)
0 Ét mar öp, 't zal ien öw gat nie roeste! (Eet maar op, het kan geen kwaad.)
0 Op de heg slaon of d'r ok korrezejkers uutvliëge. (De waarheid proberen te achterhalen.)
0 Klagers génne noeëd, stuters gén broeëd. Klagers hebben meestal geen gebrek, opscheppers
echter wel.)
Pruisen tussen Peel, Maas en Niers
Op maandag 15 september j.l. hielden de Kringen Horst en Venray van het Limburgs Geschied- en
Oudheidkundig Genootschap in een bomvol Castenrays gemeenschapshuis een lezing over het
hertogdom Gelder in de 18de eeuw Het was de eeuw van de Pruisische bezetting, want tijdens de
Spaanse Successieoorlog (1701-1713) werden de stad Gelder (het huidige Duitse Geldern) en het
noordelijke deel van het Gelderse Overkwartier door de Pruisen overheerst en in 1713 bij het verdrag
van Utrecht geannexeerd. De stad Gelder werd het bestuurlijke centrum van dit door de Pruisen
ingenomen gebied. Bijna één eeuw lang heersten de Pruisen vanuit Gelder over 55 dorpen in de
omgeving. De stad Gelder zelf werd versterkt en tot een van de modernste vestingen tussen Maas en
Rijn gemaakt.
De bevolking in de regio tussen Venray en Sint-Anthonisberg en tussen Afferden en Viersen moest
zich in die tijd aan de nieuwe heersers aanpassen, maar kon toch vele oude rechten, de eigen taal en
de regionale tradities handhaven. Deze hele regio vormde reeds eeuwenlang één politiek, taalkundig
en cultureel geheel. Pas in 1814/15 werd bij het Congres van Wenen de huidige staatsgrens tussen
Nederland en Duitsland ingesteld.
De lezing in De Wis werd gehouden als voorbereiding op een tentoonstelling, die van 11 oktober t/m
18 januari in museum 't Freulekeshuus te Venray wordt gehouden. Deze tentoonstelling, die eerder al
in Kevelaer en Wesel te zien is geweest, herinnert aan die laatste periode in de geschiedenis van het
Gelderse Overkwartier. De periode dus, dat de latere Nederlands-Duitse staatsgrens er nog niet was.
Circa 250 voorwerpen uit het alledaagse leven, evenals documenten, kaarten en plattegronden uit het
Gelderse Overkwartier in de Pruisische tijd worden in Venray geëxposeerd. Een bezoek aan 't Freule
keshuus zeker waard.
Bijzondere gasten
Wellicht hebt u onlangs ook het artikel in de krant gelezen over de kolibrievlinder(macroglossum
stellatarum). Deze vlinder, die een heel lange roltong heeft om al vliegend als een kolibrie nectar uit
de bloemen te zuigen, is ook in Castenray bij Hay Strijbos in de tuin)gesignaleerd. En misschien
hebt u deze vlinder ook bij u in de tuin gezien. Het is een trekvlinder die hier niet overwinterd.
De kolibrievlinder behoort tot de familie van de Pijlstaarten, overwegend nachtvlinders, maar hij
vliegt in tegenstelling tot de meeste van zijn familiegenoten overdag.
ticljting fjeem&unSig Cenootscfjar
Castenray__j
