Stichting Heemkundig Genootschap
-19-
ticfjting fjeemfiunSig fcenootscfjapj CaStenray
Vandaag, woensdag 12 februari: Vergadering bij Jan Strijbos. Aanvang 19.30 uur.
Woensdag 19 februari: Archeologiecursus LGOG Horst les 4. Aanvang 20.00 uur.
Zaterdag 22 februari: Excursie voor de archeologiecursisten. Om 14.00 uur worden we in het
Limburgs Museum te Venlo verwacht, waar we ontvangen worden door museumconservator Wim
Hupperetz. Na enige uitleg over de actuele archeologische werkzaamheden in Venlo brengen we een
bezoek aan de opgravingen bij de Maasboulevard. Ter plaatse wordt toelichting gegeven over de
activiteiten en bevindingen aldaar. Om 16.00 uur wordt deze ongetwijfeld boeiende excursie
afgesloten.
Woensdag 26 maart: Infoavond Diepeling in de Wis. Aanvang 19.30 uur.
Boerengezegden
Zó stóm as T aachteraend van 'n vaerke zien.
"T Wert aldaag aerger" zaej de kraej, toew ze de galg afgebroke han.
Iemes stroeëp um de moond smaere en stroont d'r ien. (Vleiende woorden tot iemand spreken en
hem vervolgens toch nog te pakken nemen.)
Al wilde nog zó gaer, ge kriegt de start van de gaet nie umhoeëg. (Al wil je ook nog zo graag
winnen, je krijgt de kans niet).
Als de boeren niet meer klagen en de kerken niet meer vragen, dan zijn we in het laatst der dagen.
De naam Castenray
Als rechtgeaard lid van ons heemkundig genootschap was een van de eerste vragen die ik me stelde
natuurlijk: "Waar komt de naam Castenray vandaan?"
Al veel eerder had ik dit willen uitpluizen, maar andere, meer urgente zaken, kregen steeds voorrang.
Maar nu ben ik dan toch eindelijk in het gemeentearchief gedoken, om een en ander uit te zoeken.
Dat zoeken is maar betrekkelijk geweest, omdat vóór mij reeds enkele amateur-toponymisten zich
met plaatsnamenonderzoek hebben bezig gehouden.
De conclusie die ik na mijn speurtocht kan trekken, is dat veel bevindingen naar de herkomst van de
naam Castenray berusten op veronderstellingen. Weinig is dus met zekerheid te zeggen.
De volgende theorieën en feiten ben ik tegen gekomen:
De naam Castenray of Kastenraai is slechts ongeveer 200 jaar oud, zo denken sommigen. In 1798
duikt de naam plotseling op in de gemeentelijke administratie. Om niet nader omschreven redenen
werd onze oorspronkelijke dorpsnaam door het gemeentebestuur omgezet in Kastenraai. Zo meent
althans amateur-toponymist Gérard Lucassen.
Ik heb diverse schrijfwijzen op allerlei oude kaarten gevonden, waaronder bv. Kastelray
(Tranchotkaart uit 1819). Maar ook op oudere kaarten, waarvan we kopieën in ons bezit hebben, trof
ik de naam Kasteray (1573), Castenraij (1598, 1599) en Casteray (1660, 1662). Naar zijn mening
gevraagd, vond ook gemeentearchivaris Paul van Meegeren dit erg frappant. Ook hij vond op oude
kaarten dezelfde namen terug. Dit was hem nog niet eerder opgevallen, want ook hij verkeerde in de
mening dat het tweede lid -raij pas na 1798 gebruikt werd. Er schijnt een duidelijk verschil te zitten
tussen het gebruik van onze plaatsnaam in oude geschriften en op oude kaarten.
Vóór 1798 kwam de oervorm van onze plaatsnaam in geschriften en op oude kaarten in verschillende
vananten voor: Kasterloe (1409), Casterloo en Casterlo (1601), Caslou (1652 Jac Muiier), Kastloe
Castelo.
