-3- Hiema volgde het mannenkoor met "Mijn Nederland". De voorzitter van het mannenkoor, het woord nemende, tekende Jan in een gloedvolle rede als een doorzetter met een zeer sterke wil. Hij heeft in zijn diensttijd gestudeerd en daardoor ook promotie gemaakt. Hij wenste Jan proficiat met zijn behouden thuiskomst, alsook aan ouders, broers en zusters. Hierna volgde "Lang zal hij leven waarna Vlaamse Kermis. Jan bedankte hartelijk voor het medeleven dat hij had ondervonden en voor de pakketjes en cadeaus, die hij had mogen ontvangen. Hiermee was Jan weer inwoner van Castenrqy. Ook soldaat Jan Vollenberg in de West heeft bericht gezonden dat hij binnenkort naar huis komt, vermoedelijk op 24 April. Hij hoopt dan ongeveer half Mei weer in KJ.Oirlo te zijn. Jan, welkom thuis. Antoon Dinghs heeft zijn pakketje ontvangen. In ruil hiervoor schrijft hij een lang verhaal over zijn belevenissen in de Oost, speciaal over Nieuw Guinea: Biak, 3Mrt. 1950 Aan alle mensen van Castenray. Op de eerste plaats mijn hartelijke dank aan thuisfront en medewerkers van thuisfront voor het aan mij toegezonden pakket, wat ik j.l. donderdag heb gekregen. Al veel eerder is aan mij gevraagd om een klein verslag van Nieuw Guinea en Biak aan alle mensen van Castenray te schrijven en aan die vraag wil ik nu zo goed mogelijk voldoen. Mijn begin zal zijn over de eerste indrukken en inzichten van Nieuw Guinea, maar vooral van Biak waar ik mi genesteld ben. Wij vertrokken op 3 Dec. van Sumatra naar Nieuw Guinea, het beloofde land Deze reis was zeer interessant omreden wij verschillende eilanden moesten aandoen. Op 6 Dec. kwamen we in Batavia aan. Na daar een halve dag te hebben rondgedwaald, ging de reis voort naar Celebes waar we 11 Dec. in de stad Makassar aankwamen. We hebben daar l'Adag aan wal gelegen en zodoende Makassar kunnen bezichtigen. Op 12 Dec. ging de reis weer voort. 16 Dec. 's morgens vroeg was Fak-Fak, een plaatsje op Nieuw Guinea als een stip zichtbaar. Daar gingen de eerste jongens van ons bataljon naar toe. Wij gingen verder en deden nog de navolgende plaatsen aan: Sarong, Managuari en vervolgens was het einde van onze reis aan de beurt. Het was intussen 19 Dec. Op de boot gingen maar steeds geruchten van "de mensen leven nog in het stenen tijdperk, ze zijn niet gekleed" en dergelijke, maar aan wal gekomen bleek dit toch wel een beetje anders te zijn. De levenswijze is heel anders als b.v. op Sumatra. De huisjes zijn hier op Biak gebouwd op palen, ongeveer 10 tot 30 meter de zee in. Tegenwoordig doen ze dat echter al niet meer, ofschoon nog van de huisjes boven de zee staat. De nieuwe komen alle op de vaste grond van het eiland. Vroeger werden de huizen boven de zee gebouwd, omdat hier ook veel twisten onder elkaar voorkwamen. Hierdoor kon de vijand niet zo gemakkelijk overvallen en had men ook een goed overzicht daarop. De beschaving van deze mensen laat nogal wat te wensen over, wat hun ook weer niet kwalijk is te nemen, want voor twintig jaar terug wisten ze van de beschaving nog niets af. In die tijd zijn ook de eerste blanken hier gekomen en wel zendelingen.Hier op Biak kwamen dominees en op Hollandia missionarissen. Hier zijn dan ook alle mensen protestant en op Hollandia katholiek. Kort na de aankomst van de blanken raasde hier ook het oorlogsmonster vanuit Japan. Ontzettend veel mensen zijn hier uitgemoord Als je aan de mensen vraagt of ze een vader en moeder hebben, is het meestal: "Wel een moeder maar geen vader", of "Van beiden niets". Ze zeggen erbij "Nippon poteng", dw.z. Jappen hebben hen de hals afgesneden of zo gedood In 1945 zijn hier dan de Amerikanen binnen gevallen, wat ontzettend veel van hun soldaten heeft gekost. Als u zich eens voorstelt dat hier op Biak, een eilandje van 120 km lang en 66 km breed 70.000 Amerikanen bevonden, maar nog werden teruggeslagen, waarbij de eerste keer 10.000 jongens het leven moesten laten en bij de tweede aanval lukte het, maar ten koste van 20.000

Castenrays dorpsblad De Schans | 2002 | | pagina 3