SS 150 JAAR 1860-2010 *iï Jan Verstegen, monument van de blaasmuziek Boeiende geschiedenis van muziek en cultuur in Venray r m m t r r*T 50 JAAR 1860-2010 Huis voor de muziek Koning Willem II, de eerste Vriend van Euterpe S EVENRAY.NL "4-f o'm' H - WWW.EUTER EVENRAY.NL PEEL EN MAAS Donderdag 11 november 2010 - Pagina 13 V E N R AY V E N R AY In 1949 werd Jan Verstegen benoemd tot dirigent van de Ven- rayse harmonie als opvolger van de musicus Jac Janssen. Jan was lid van de harmonie in Oostrum en stond bekend als een uitste kende trombonist. Op solisten concoursen verwierf hij steevast de eerste prijs met lof van de jury. De Venrayse muzikanten waren in hun nopjes met deze rasmuzi kant die jarenlang tientallen leer lingen heeft opgeleid. In 1964 maakte Jan plaats voor beroeps dirigent Pierre Steijvers met wie hij een uitstekende verhouding had. Jan werd onderdirigent en nam altijd de honneurs waar bij een optreden op straat, proces sie of een serenade. Jan stond er ook om bekend dat hij hard kon spelen. Om dat te bewijzen ging hij in café De Burggraaf bij Piet van den Ellestieke de wedden schap aan, dat hij de bekers in de prijzenkast van de handboog schutterij omver kon blazen. Aldus gebeurde. Jan blies zo hard op zijn trombone, dat de bekers een voor een omkieperden. Bij die gelegenheid werd bovenstaande foto gemaakt. Boek en DVD "Van Toeten en Blazen' Op maandag 29 mei 1883 kwam een groepje Venrayse notabelen bijeen in de herberg van Lutters om te beraadslagen over de feeste lijke ingebruikname van de spoor lijn Nijmegen-Venlo en de ope ning van het station in Oostrum. Zij vormden de feestcommissie die belast was met de organisatie van de feestelijkheden en bestond uit de heren Henri Esser, de latere burgemeester van Venray, Theodor Esser, muzikant en bestuurslid van Fanfare Euterpe, bierbrouwer Mar tin Janssen, notaris Schmitz en kan didaat-notaris Parmentier, huisarts dokter Rousseau, koopman Henri Trynes en de directeur van het Post- en Telegraafkantoor Willem Vollers. De gewichtige bespreking met royaal met bier overgoten en de gemoederen raakten enigszins verhit toen Trynes opmerkte dat de gemeente de subsidie aan de Fanfare zou moeten intrekken, wanneer deze zou weigeren aan de festiviteiten haar medewerking te verlenen. Dat schoot Theodor Esser als lid en bestuurslid van Euterpe in het verkeerde keelgat en kwalificeerde de opmerking als 'onbeschoft'. Toen waren de rapen gaar. Er ontstond een verhit te woordenstrijd, flink aangewak kerd door bierbrouwer Janssen die een bloedhekel had aan Try- nes. Hij moedigde Theodor Esser aan; 'Pakt 'm es efkes vast, draag 'm naor buute en houw 'm mar eens flink af'. Deze liet zich dat geen twee keer gezeggen en greep Try- nes bij de strot en deelde een paar flinke klappen uit. De kloppartij was in het dorp het gesprek van de dag en Trynes deed aangifte bij burgemeester Philip Esser, broer van de aangeklaagde. De burge meester liet een uitgebreid pro ces-verbaal opmaken waarin de ruzie in geuren en kleuren werd vastgelegd. Enerzijds tot genoeg doening van het slachtoffer, ander zijds tot lering en vermaak van toekomstige generaties natuurlijk zoals u, geachte lezer. Zo ziet u, dat de strijd om in Venray cultuur en beschaving te brengen, niet zonder slag of stoot verlopen is. Dit verhaal en nog veel meer is te lezen in het fraai verzorgde en rijk geïllustreerde boek van Twan van Els 'Van Toeten en Blazen' over de geschiedenis van de Venrayse blaasmuziek en het vroegere Ven- rayse dorpsleven. Achter in het boek is een dvd opgenomen met unieke beelden uit de Venrayse cultuurhistorie. De 76 minuten durende film neemt de kijker mee op een boeiende reis door het ver leden. De titel luidt: 'Een huis voor de muziek' en verhaalt over de niet aflatende zoektocht van Euterpe naar een eigen verenigingslokaal. Vele oude bekende locaties passe ren de revue, waaronder herberg Van der Borgh, zaal Wijnhoven, de Wilhelminazaal, café Harrie Vol- lenberg en Prinsenhof. Boek en dvd vormen samen een waardevol document waarin de geschiedenis van de Koninklijke Harmonie Euterpe op aantrekke lijke wijze wordt beschreven en is verkrijgbaar bij de Venrayse boek handel, het Venrays Museum, VVV- ANWB en bij harmonie Euterpe. (telefonisch 581191). De prijs van het boek is 27,50 euro. De Koninklijke Harmonie viert dit jaar het 150-jarig bestaan, maar uitgebreid archiefonderzoek heeft aangetoond dat de Venrayse blaas muziek van oudere datum is. Al in 1838 werd door een groepje notabelen een Philharmonisch Gezelschap opgericht dat in 1841 een serenade bracht aan Koning Willem II toen deze op doorreis in Limburg te gast was op het kasteel van Baron de Weichs de Wenne in Geijsteren. Naar aanleiding van dit optreden durfden de muzikanten het aan om de Koning een brief te schrijven waarin ze de Majes teit om geld vragen: "al ware het maar Twee Honderd Hollansche Guldens". Dit verzoek heeft een stroom van correspondentie en adviezen tot gevolg. De Koning besluit uiteindelijk om honderd gulden te geven, waarvoor men in die tijd vier muziekinstrumen ten kon kopen. Het originele stuk met daarop de persoonlijke aantekeningen en paraaf van Wil lem II, is op de tentoonstelling te aanschouwen evenals vele andere authentieke documenten uit die tijd. Samen met alle andere stuk ken verhalen ze ons van de rijke muziekgeschiedenis van Euterpe dat in het Venrayse sociale en cul turele leven steeds een belangrijke plaats heeft ingenomen. Denk bij voorbeeld aan de eerste Sint Nico- laasintocht in 1888. Georganiseerd door Euterpe. Het was de eerste intocht in ons land überhaupt. Een ander initiatief was de bouw van de muziekzaal in 1895 op de plaats waar nu de schouwburg staat. Euterpe zorgde ook voor cultureel vertier. Aan de vereni ging was een toneelafdeling ver bonden die meerdere keren per jaar voor het voetlicht trad. Euter pe was tevens de eerste Venrayse muziekschool die al in 1835/1836 van start is gegaan. Sindsdien zijn door Euterpe onafgebroken muzi kanten opgeleid, dat is dus al meer dan 170 jaar. Dat alleen al is een prestatie van formaat, een Konink lijke Harmonie waardig. ■v- 1 l* *s ff a - Na talloze pogingen en vele jaren van geduld belooft voor Euterpe een droom werkelijkheid te worden: een eigen huis voor de muziek. Samen met MMSK Petrus' Banden hoopt de vereni ging in 2012 haar intrek te kun nen nemen in het pand Dingus aan de Hoenderstraat. De Ven- rayse gemeenteraad is unaniem akkoord gegaan met het voorstel ban B W om het leegstaande pand voor dat doel te bestemmen. Het gebouw wordt verbouwd en aangepast zodat aan de eisen met betrekking tot veiligheid, akoes tiek en geluidsoverlast wordt voldaan. Tijdens het galaconcert met Laura Figi op 19 november presenteert Stichting Odeon, die het beheer en de exploitatie gaat voeren, de bouwplannen. Bij zonder is de samenwerking met leerwerkbedrijf Flores dat jon geren, die dreigen vast te lopen, ondersteunt bij het zoeken naar een geschikte baan in de hore- casector. Onder begeleiding van coaches leren deze jongeren in de praktijk de kneepjes van het horecavak. De zoektocht naar een Huis voor de Muziek begon voor Euterpe al meer dan een eeuw geleden. De muziekzaal waar men toen repe teerde en uitvoeringen gaf, werd in 1891 verbouwd tot winkel. Euterpe kwam daardoor op straat te staan. Soms kon men terecht in het zaaltje van Willem Wijnhoven, het witte huis op de hoek van de Paterslaan. Of bij diens naamge noot op de Merseloseweg waar nu de SNS Bank staat. Maar een vast onderdak had men niet. Om voor eens en altijd uit de problemen te Schoolstraat anno 1895, rechts de muziekzaal en links hotel Schaeffers op de achtergrond Hotel De Gouden Leeuw tegen woordig Albert Heijn. zijn, besloot het Euterpebestuur in 1895 om een eigen muziekzaal te bouwen aan de Schoolstraat waar nu de schouwburg staat.De gemeente stelde de grond gratis ter beschikking en dank zij enkele geldschieters had men het beno digde geld snel bij elkaar. Archi tect Lutters ontwierp een gebouw 'Venray waardig' zoals dat heette. Aannemer was Victor Maas. Samen met de inventaris bedroegen de kosten in totaal 4800 gulden. De muziekzaal was een representatief gebouw, passend bij de status van een muziekzaal. Het was de eerste schouwburg van Venray, gebouwd door Euterpe. Enkele jaren later ging de zaal in eigendom over naar de gemeente en werd verbouwd tot jongens school. De muziekvereniging ver huisde naar Sjang Schaeffers, die in 1926 aan de overkant van de straat naast zijn hotel Concertzaal Wilhelmina bouwde. Jarenlang was dit de thuishaven van Euter pe. Helaas gingen hotel en zaal in 1969 in vlammen op en stond de harmonie weer op straat. Weer begon een zwerftocht langs diver se lokaliteiten totdat de gemeente voor de duur van drie jaar de leegstaande kantine, de bekende Perdsstal, van camping Vlakwater te huur aanbood. Die drie jaren werden er ruim dertig. Maar nu is er eindelijk een oplossing in zicht en krijgt de muziek weer een eigen huis. In juni 1841 bracht Koning Wil lem II een uitgebreid bezoek aan de provincie Limburg, dat toen nog de status had van Hertogdom. De vorst was tevens Hertog van Limburg maar in Limburg was men over het algemeen niet zo erg op Holland en het Oranjehuis gesteld. Vooral was men ontevreden over de hoge belastingen die men na de aansluiting in 1839 moest gaan betalen. Er moest een zware tol worden betaald voor de strijd die de vorige koning, Willem I, tegen België had gevoerd, een strijd die ook Limburg betrof dat van 1830 tot 1839 onder Belgisch bestuur viel. Van een provinciale identiteit was geen sprake, laat staan van Nederlandse nationaliteitsgevoe- lens. Men converseerde bijvoor beeld liever in het eigen dialect of in het Duits of Frans. Betalingsver keer geschiedde met Duits geld. De koning reisde per koets, spoor verbindingen waren er nog niet, de Maas was onbevaarbaar en zo moest de reis worden afgelegd over onverharde zanderige wegen. Op zaterdag 11 juni 1841 vertrok de Koninklijke stoet vanuit Nijme gen richting Venlo. De reis ging over de oostelijke Maasoever en de eerste Limburgse plaats waar gepauzeerd werd was Bergen waar ook de paarden gewisseld zouden worden. Het provinciale bestuur had opgeroepen om er voor te zor gen dat er voldoende wisselpaar- den gereed zouden staan. En zo stonden er in Bergen 58 paarden klaar, maar geen van deze onge- dresseerde knollen was geschikt om als voorspan te dienen voor het koninklijk rijtuig. Voorts ging de reis naar Well en daar werd op het kasteel bij Baron de Liedell het déjeuner gebruikt. De Koninklijke stoet werd opgewacht door een erewacht te paard en door de har monie van Horst. Nadat de stoet Well weer had verlaten, speelde de harmonie nog enige stuk ken 'onder het genot van enkele toosten'. En de dag eindigde 'met het spelen van eenige schoone airen op het midden der rivier de Maas', zo melden de annalen. Na een uitgebreid bezoek aan Zuid-Limburg en Luxemburg werd op zaterdag 26 juni de terug reis aanvaard. De Koning reisde daarna van Maastricht naar Venlo, alwaar hij blijft overnachten. Op zondag 27 juni ging de terugreis naar Nijmegen langs de westelijke Maasoever via Meerlo en Wanssum naar Geijsteren, waar een rustpau ze wordt gehouden op het kas teel van Baron Weichs de Wenne. En daar viel de Venrayse harmonie de eer te beurt om voor de koning te mogen spelen. Het moet een hele belevenis zijn geweest om de koning in hoogsteigen persoon te kunnen aanschouwen. Ook de Venrayse notabelen gaven natuur lijk acte de présence en nog lang waren het koninklijk bezoek en de serenade onderwerp van gesprek. De muzikanten grepen deze gelegenheid aan om de koning een brief te sturen met het verzoek om een financiële bijdrage."al ware het maar Twee Honderd Hollandsche Guldens", aldus de rekwestanten. In deze brief, gedateerd 30 sep tember 1841, meldden de schrij vers dat "drie jaar geleden ene harmonie is opgericht opge richt". Zodoende weten we dat het Philharmonisch Gezelschap van Venray in 1838 het levens licht zag. Uit dit gezelschap is in 1860 harmonie Euterpe ontstaan. Het verzoekschrift leidde tot een uitbundige corresponden- tiestroom tussen het Kabinet de Konings, de Minister van Binnen- landscha Zaken, de Gouverneur van Limburg, de Districtscommis saris te Roermond en de Venrayse burgemeester Frans Verblackt. Tenslotte tekent de Koning zelf op een Commissoriaal aan dat Hon derd Gulden aan het gezelschap moet worden overgemaakt. Aldus werd Koning Willem II de eerste Vriend van Euterpe. van Toeten en Blazen Ms HARMONIE EUTERPE tTi r v TJ:, j* V-Jw 'A Twan van Els 150 jaar Euterpe in woord en beeld üiHóolutrni - Vinnt.

Peel en Maas | 2010 | | pagina 13