2500 euro voor Mappa Mondo
Koester uw
Monument
Leven
Antoine Bodar schildert
voor ProminentenKunst
to* Ö8"
van de Wind
DEN HELDER-MAASTRICHTLOOP
4^
VAN DE
Team Hol-land eerste in langste estafetteloop
Honderdeenendertigste jaargang - week 18 - donderdag 6 mei 2010
Eind maart nam een team
uit Venray deel aan de Estafet
teloop Den Helder-Maastricht.
De Venrayse lopers legden
de 417 km af in 30 uur en 25
minuten en werden daarmee
eerste. De lopers brachten
2500 euro bij elkaar door spon
soring. Dit bedrag gaat naar de
Mappa Mondo, dat zijn huizen
van het Rode Kruis waar kin
deren met levensbedreigende
ziekten een tijdelijke opvang
kunnen krijgen.
Nadat team Hol-land deze esta
fetteloop succesvol had volbracht,
maakten onder meer familie,
Lions Club Venray houdt
op zaterdag 18 september het
derde ProminentenKunst Gala
in discotheek Zenith in Ven-
ray. Iedere twee jaar laat Lions
Club Venray twaalf prominen
te Nederlanders een schilderij
maken. Die kunstwerken wor
den tijdens een groots opgezet
gala met uitgeserveerd diner
en entertainment geveild ten
behoeve van kinderen die
lijden aan spierdystrofie. In
Peel en Maas regelmatig een
impressie van de voorberei
dingen, waarbij vele Neder
landse prominenten de revue
zullen passeren. Deze week
Antoine Bodar.
(door Joop van der Meulen)
En dan denk je aan een bekende
Nederlander en dan vraag je je af
of hij/zij prominent genoeg is om
een door hem/haar zelf gemaakt
schilderij ter veiling aan te bieden
op het Prominenten Kunstgala,
dat de Venrayse Lions dit jaar voor
de derde keer organiseren. Als er
al twijfel bestond, dan wordt deze
snel weggenomen. Het licht staat
direct op groen. Ik mag Antoine
Bodar benaderen, graag zelfs, ga je
gang. En dan? Hoe ga je dan ver
der? Hoe bereik je die persoon?
Wie kent hem voldoende en durft
hem de vraag te stellen: wilt u een
schilderij maken voor het door de
Lions beoogde goede doel? Lastig.
En dan blijkt dat plotseling moge
lijk te zijn, achteraf helemaal niet
zo moeilijk. Al in de jaren zeventig
leerde ik de Venrayse gebroeders
Lerou kennen. Ik voetbalde met
hen, elke maandag middag in de
gymnastiekzaal van Servaas. Jaren
achtereen, voor hen en mij was
het een heilig uurtje, een feest.
De barenden op de verloskamer
beloofden me tijdens dat uur
altijd weer even de adem in te
houden. Het resultaat ervan was
opzienbarend; ik ben zelden weg
geroepen. De in Venray wonende
Bert Lerou vertelde me dat zijn
naar 's Hertogenbosch verhuisde
broer Antoine Bodar goed kende.
vrienden, collega's en bedrijven
de afgelopen weken hun spon
sorbijdrage over naar het speciaal
hiervoor bestemde rekeningnum
mer van het team. Dit leverde het
prachtige resultaat van 2500 euro
voor Mappa Mondo op. Het geld
wordt deze week overhandigd
aan Mappa Mondo. Mappa Mondo
heeft huizen in Wezep, Waalre en
Rijswijk waar ze intensieve ver
pleegkundige zorg aan kinderen
met een levensbedreigende ziekte
biedt.
In ruim 30 uur rende team Hol
land in estafettevorm dwars door
Nederland, beginnend in Den
Helder en eindigend op het Onze
U begrijpt het, van het een kwam
het ander. Korte tijd later kreeg
ik van Herman de toezegging. Hij
zou het doen, op enig moment
als de in Rome wonende schilder
in spe weer 'n tijdje in Nederland
zou zijn. Er werd een afspraak
gemaakt.
Antoine Bodar verblijft momen
teel enige weken in ons land om
lezingen te geven en colleges te
verzorgen. Hij is een druk bezet
mens. Voor wie hem niet kent,
maak ik graag een kort schetsje
van zijn bijzonder curriculum
vitae. Als RK-geestelijke genoot
de nu 61-jarige priester een veel
zijdige opleiding. Hij studeerde
met name perswetenschappen,
geschiedenis, recht - en literatuur
wetenschap, kunstgeschiedenis
(cum laude gepromoveerd), filoso
fie en theologie. Als diaken was hij
geruime tijd pastoraal werkzaam
in Amsterdam, als plebaan was hij
verbonden aan de St. Jan Kathe
draal in Den Bosch. In diverse vak
ken was hij in Leiden aangesteld
als universitair docent, sinds 2006
Lieve Vrouwe Plein in Maastricht.
De lopers liepen hier niet alleen
een prachtig bedrag bij elkaar
voor Mappa Mondo. Ze kwamen
ook nog eens als eerste over de
finish! Op zaterdagochtend om
4.30 uur startte Team Hol-land,
vanuit Den Helder. In de dertig
uur die volgden legden twaalf
lopers, onder begeleiding van fiet
sers, masseurs chauffeurs in etap
pes van circa 800 meter 417 kilo
meter af. In totaal waren dit zo'n
500 etappes! Het team was
opgesplitst in tweeën. Terwijl het
ene deel van het team 60 kilome
ter aflegde, werd het andere deel
van het team opgevangen en voor-
bekleedt hij een bijzonder hoogle
raarschap aan de Universiteit van
Tilburg (christendom, cultuur en
media). Hij schreef diverse boe
ken en een groot aantal opstel
len. Hij werkt hard en hij is een
sober mens. Van hemzelf zijn de
woorden: "ik slaap, bid en werk".
Behalve welbespraakt is hij ook
spraakmakend. Hij gaat het debat
niet uit de weg, een van de rede
nen waarom hij in diverse praat
programma's op de televisie een
graag geziene gast is. Voor velen is
hij Nederlands beroemdste pries
ter, voor anderen is hij niet meer
dan een controversieel figuur.
Vóór alles is hij echter een bevlo
gen priester die de problemen in
de Kerk benoemt en zeker niet uit
de weg gaat. In Den Bosch worden
wij, Anne en ik, gastvrij onthaald.
Onze gastheer en gastvrouw wij
zen er met nadruk op dat de op
de schaal liggende dik belegde
broodjes er niet voor niks liggen.
Ik laat me dat geen twee keer zeg
gen. In no time wordt de schilders
ezel opgesteld en wachten we op
Antoine, die nog een mis leest in
zien van eten en drinken op spe
ciale 'cateringadressen', dit waren
vrienden en familie door het hele
land die nabij de route wonen. Op
deze manier ging team Hol-land
dertig uur lang non stop door.
Teamcaptain Ge Peterink: 'Dat we
uiteindelijk op zondagmiddag om
12.00 uur als eerste de eindstreep
haalden, gaf natuurlijk een extra
kick!'
De Den Helder Maastricht Esta
fetteloop is de langste non-stop
Estafetteloop van Nederland. De
estafetteloop voert langs een
schitterende route via het Noord
Hollandse duingebied, langs de
Utrechtse Vecht, de Linge, de Peel
Antoine Bodar schildert in
opperste concentratie. Kunste
nares Anne Haeyen ziet dat het
schilderij niet persoonlijker had
kunnen worden.
de kathedraal. Bij binnenkomst
oogt hij fragiel, gehaast en moe.
"Onthoud", laat hij zich ontvallen,
"Ik heb niets met schilderen; voor
mij hoeft het niet. Ik heb het nooit
gedaan. Ik doe het allen voor jul
lie goede doel." Over de vraag wat
het door hem te maken schilderij
als onderwerp moet hebben heeft
hij nagedacht. "Het is allemaal
niet zo moeilijk", zegt hij, "of het
wordt een Umbrisch landschap
(het Toscaanse haalt het niet bij
het Umbrische), of een kerkhof
met zerken". Het laatste wordt het
uiteindelijk. "Ik heb iets met kerk
hoven", stelt hij, "daar verblijven
is niet onaangenaam." Iemand aan
het schilderen krijgen is Anne wel
toevertrouwd. Spoedig staat een
eerste grove schets op het door
Anne meegebrachte doek. Was
de ondergrond aanvankelijk puur
blauw gekleurd, een kwartiertje
Het (deels) Venrayse team Hol
land deed eind maart mee aan de
sponsor Estafetteloop Den Helder-
Maastricht. Het liep voor het goede
doel Mappa Mondo waarvoor het
maar liefst 2500 euro ophaalde.
Daarnaast kwam het team ook
nog eens als eerste binnen:genoeg
reden om te juichen dus.
- de loop voert onder meer door
Gemert en Bakel, Deurne en Neer-
het Maasdal, over een paar pittige
Limburgse heuvels om uiteinde
lijk te finishen op het Onze Lieve
Vrouweplein in Maastricht. Meer
informatie, meer weten? Ga naar
www.teamhol-land.nl.
later is het doek opvallend grijs
geworden, somber ook. Antoine
zelf heeft er - zo lijkt het - niet
zo'n moeite mee. "Het moet ook
iets van de Calvarieberg hebben",
zegt hij. Sowieso dus drie kruisen,
drie zerken. Op één kruis enkele
letters; het woord pax, vrede!
Langzamerhand raakt het doek
voller. De zwaarte van het onder
werp wordt bijgekleurd. Als na
enige tijd de donkere ommuring
van het kerkhof naar ons gevoel
nog steeds teveel aandacht heeft,
wordt er iets aan gedaan met de
verfkwast. Een Italiaanse blauwe
hemel brengt licht op het doek,
speelsheid. Enkele mfjes groene
verf laten even later links op het
doek een cipres ontstaan, ver
derop groeien ook planten. Of hij
intussen lol heeft gekregen in het
schilderen zie ik niet aan hem af,
het werk heeft wel zijn aandacht.
Het uiteindelijke resultaat op het
doek lijkt hem niet tegen te vallen.
Anders gezegd, misschien heeft
hij er wel vrede mee.
Mogelijk is hij op dit moment
met zijn gedachten ook al weer
elders, in Tilburg, waar hij later in
de middag weer college zal geven.
Het onderwerp van het hoorcol
lege betreft Karol Wojtyla, paus
Johannes Paulus II. Zonder twijfel
zal hij ook nu weer de toehoor
ders in de zaal boeien. Vlak voor
dat hij vertrekt, zegt hij nog dat hij
een paar dagen eerder de tv-uit-
zending van de heilige mis vanuit
onze Sint Petrus 'Banden kerk in
Venray heeft gezien. Hij was onder
de indruk: schitterende kerk,
mooie dienst, allemaal heel zorg
vuldig. Hij heeft deken Smeets
later nog gecomplimenteerd met
zijn preek. Voordat we het echt in
de gaten hebben, is de schilderses
sie voorbij. Herman brengt hem
naar Tilburg en wij eten het laatste
broodje op. Je kunt de gastvrouw
toch niet met iets laten zitten
Al babbelend op weg naar huis
evalueren Anne en ik de middag.
Sommige dagen - zo constateren
we - zijn bijzonder. Beiden stellen
we vast dat dit er een van was.
De voorgeschiedenis over het
ontstaan van de rooms-katho-
lieke kerk O.L.V Geboorte (Rijks
monument) in Oostrum begint
omstreeks het jaar 1350 of wellicht
eerder. Er zijn geen oudere schrif
telijke gegevens over een vooraf
gaande kapel dan uit het jaar 1400,
maar dan bestaat de betreffende
kapel al enige tijd. Verbonden
met de verering van Onze Lieve
Vrouw van Oostrum, Behoude
nis der Kranken, en de ontstaans
geschiedenis van de Oostrumse
kerk is de legende van de vondst
van het miraculeus Mariabeeldje
(Rijksmonument), zie de foto mid
den links. Die legende verhaalt dat
in het jaar 1350 een landbouwer
op zijn vlasakker een Mariabeeldje
vond. Hij nam dat mee naar huis
en besloot voor dat beeldje een
kapel te bouwen, als de vlasoogst
goed zou lukken. Direct daarna
stond zijn akker in volle bloei en
hij bouwde een Mariakapel. Ver
volgens werd in de 15e eeuw de
kerk gebouwd zoals zij tot ver in
de 19e eeuw is gebleven en zoals
zij nog te zien is op het schilderij
uit 1865 van de landschapschilder
J.A. van der Drift (1808-1883). Dat
schilderij hangt in de kerk en een
fragment daarvan is afgebeeld op
de foto linksboven. Na de grote
zuidelijke uitbouw aan de kerk in
1936 kreeg het schip van het oude
eenbeukige gedeelte de func
tie van voorportaal en het koor
van het oude gedeelte de functie
van Mariakapel. Het toenmalige
Maria-altaar dat rechts in het oude
gedeelte stond, zie de foto midden
rechts, werd vervangen door een
nieuw Maria-altaar in het koor van
het oude gedeelte, zie de foto in
het midden. Dat altaar is in 1936
gemaakt door de bekende edel-
smederij Brom uit Utrecht, die
Molen Nooit Gedacht en het
dorp Merselo zijn al sinds 1867
sterk met elkaar verbonden.
In het boek Leven van de Wind
brengt Teja Michels veel verha
len en beelden uit de geschie
denis van de Nooit Gedacht en
van het dorp Merselo samen
tot één samenhangend geheel.
Als nakomeling uit de mole
naarsfamilie Michels had zij
toegang tot veel waardevolle
informatie, interessante docu
menten en prachtige foto's.
Het boek is geschreven vanuit
het perspectief van de vijf genera
ties molenaars die vanaf 1867 de
molen bemaalden. De historie van
de molen wordt geplaatst in de
agrarische, economische en soci
aal maatschappelijke context en
daarmee midden in het Merselose
dagelijkse leven van weleer. Ook
de technische aspecten van de
molen en de veranderingen door
de jaren heen komen uitgebreid
aan bod. Door het gekozen per
spectief heeft het boek het karak
ter van een familiekroniek. Het is
in een persoonlijke stijl geschre
ven en de 'hoofdpersonen' komen
ook zelf aan het woord door de
goed bewaarde (papieren) over
leveringen. De inhoud, de stijl en
het mooie beeldmateriaal, maken
dat de geschiedenis van de Nooit
Gedacht even tot leven gewekt en
bijna tastbaar wordt. De stichting
Nooit Gedacht is er trots op dit
prachtige boek te kunnen uitge
ven. Op zondag 9 mei, tijdens de
gespecialiseerd was in het maken
van edel- en siersmeedkunst voor
de rooms-katholieke kerk. In dat
jaar werd die smidse geleid door
de broers Jan Eloy en Leo Brom.
Zij hadden ruim vijftig mensen
in dienst en exporteerden ook
naar het buitenland. Op het schil
derij van van der Drift zijn ook
Mariaprocessies te zien. In 1599
wordt voor het eerst melding
gemaakt van een Mariaprocessie
in Oostrum. Die Mariaprocessie
is tot op heden nog steeds het
hoogtepunt van de Mariaverering
in mei. Het miraculeus beeldje van
Maria van Oostrum, Behoudenis
der Kranken, wordt dan meege
dragen in een processie rondom
Nationale Molen- en Gemalenda-
gen, wordt het eerste exemplaar
uitgereikt aan Hans Gilissen, bur
gemeester van Venray. Het offici-
ele gedeelte begint om 13.00 uur
en eindigt omstreeks 14.00 uur.
de kerk. De harmonie Sub Matris
Tutela speelt processiemarsen en
schoolkinderen strooien bloemen.
De foto's onderaan zijn genomen
in 2003. De Mariaprocessie 2010
wordt gehouden op zondag 30
mei. Daaraan voorafgaand wordt
in de kerk in de maand mei elke
woensdagavond om 19.00 uur een
speciale Mariamis gehouden.
Foto en tekst Frans de Roos.
Bronnen: Monumentenregister,
Kerkgebouwen in Limburg, Kerk
bestuur O.L.V Geboortekerk,
Gemeente Venray,Wikipedia. Stich
ting Venray Monumentaal (SVM):
secretariaat Vliezenweg 1, 5801 JC
in Venray, e-mail venraymonumen-
taal@live.nl.
Daarna is er gelegenheid tot een
samenzijn en rondleidingen. Alle
belangstellenden zijn welkom.
Vanaf zondag 14.00 uur is het
boek te koop op de molen en via
www.molenmerselo.nl.
c'.o
EN
MAAS
EEL
Patersstraat 5 Venray
tel. 0478 58 81 98
septemberbloemen@gmail.com
Teja Michels
Vijl generaties schrijven
de geschiedenis van molen
Nooit Gedacht Merselo
(anno 1867)
