Koester uw Monument Museum zoekt voorwerpen Rondleiding... xxau xx x x tftiiia«riiiiitii tuuwm wwum Honderdeenendertigste jaargang - week 7 - donderdag 18 februari 2010 Franca van den Munckhof verzorgt workshop Food Op de foto rechtsboven het indrukwekkende hoofdaltaar van de Rooms Katholieke kerk O.L.V. Geboorte (Rijksmonument) in Oostrum ten tijde van vóór 1936. Het is een opname uit de peri ode vóór de zuidelijke uitbreiding, dus uit de periode van het 15e eeuwse laatgotische kerkgebouw. De foto laat niet alleen het oude hoofdaltaar zien met haar attribu ten, maar ook de aankleding van de omringende ruimte. De losse versieringen rondom, het aange klede koor en de fraaie wandschil deringen. Die muurschilderingen en dat hoofdaltaar zijn niet meer in de kerk aanwezig. Onderde len van het hoofdaltaar die in elk geval nog wel bestaan en ook in de kerk aanwezig zijn, zijn de reta bels die indertijd deel uitmaakten van het oude hoofdaltaar. Die reta bels zijn nog te herkennen op de oude zwart-wit foto, ter hoogte van bovenzijde tabernakel, maar zijn ook te zien op de onderste foto's. De retabels waren bij het opruimen van de pastoriezolder gevonden en bijna weggegooid vanwege de technisch slechte staat. In 2008 besloot het kerkbe stuur de retabels te laten restau reren en een plaats in de kerk te geven. De retabels hangen nu aan de muur van het koor van de zui delijke uitbouw, achter en naast het huidige hoofdaltaar. Zij zijn twee aan twee scharnierend met elkaar verbonden, een tweeluik hangt links achter en één tweeluik hangt rechts achter het hoofdal taar. Het zijn prachtige altaarstuk ken, bijzonder mooi houtsnijwerk in polychrome uitvoering, waarbij de goudkleur de boventoon voert. De retabels zijn gemaakt door het bekende atelier Cuypers-Stoltzen- berg uit Roermond (1852-1947). De beroemde architect Pierre Cuypers en beeldhouwer Eduard Georges hadden de leiding over de dagelijkse gang van zaken in dat atelier. De voorstellingen op de retabels zijn ontleend aan het Oude Testament. Op de foto links onder: Het Slachten van het Paas lam (Exodus 12: 11). Rechts daar naast: Het offer van Isaak (Genesis 22: 1-19). Tesamen vormen deze luiken het linker tweeluik in geopende toestand. In gesloten toestand is een voorstelling uit het Nieuwe Testament zichtbaar: De Geboorte van Christus, die op de achterzijde van het tweede luik is geschilderd. Op de derde foto van links: Abrahams ontmoeting met Melchisedech (Genesis 14: 18-24). Rechts daarnaast op de foto rechtsonder: De Mannaregen in de woestijn (Exodus 16: 4-36). Het derde en vierde luik op de onderste foto's vormen tezamen het rechter tweeluik in geopende toestand. In gesloten toestand is een voorstelling zichtbaar uit het Nieuwe Testament: De Aanbid ding door de Koningen, die op de achterzijde van het rechter luik is geschilderd. Foto:Frans de Roos/Kerkbestuur O.L.V Geboortekerk Oostrum. Tekst Frans de Roos. Bronnen: Monumentenregister, Kerkbestuur O.L.V Geboortekerk Oostrum. Stichting Venray Monumentaal (SVM): secretariaat Vliezenweg 1 5801 JC in Venray, e-mail venray- monumentaal@live.nl. Nog altijd duiken er bijzondere objecten op uit het verleden van de psychiatrie in Venray, over St. Anna, over St. Servatius, over St. Paschalis of over Nieuw Sprae- land. Maar evengoed over het St. Vincentiushuis, over het PCV of hoe de GGZ Noord- en Midden Limburg voorheen ook geheten heeft. Soms bij een verhuizing, soms bij de sloop van een woning of zomaar bij de voorjaarsoprui ming van een zolder. Variërend van een stapeltje brieven tot foto's, dagboeken, documenten, kranten knipsels of een voorwerp. Daar- bij wordt er lang niet altijd aan gedacht dat dit voor het Museum van de Psychiatrie juist zeer waar devol kan zijn: een ontbrekende schakel in de collectie of juist iets verrassend nieuws. Om er voor te zorgen, dat die op het eerste gezicht misschien onbelangrijke originelen over de psychiatrie in Venray, een goede bestemming krijgen. Bij iedere aanwinst wordt in overleg met de schenker of de uitlener de afweging gemaakt hoe het aangeboden object het beste in de collectie past. Wilt u het aangebodene uitlenen, dan wor- den de afspraken hierover exact op papier vastgelegd. Wie in het bezit is van een voorwerp, zoals boven beschreven, en dit aan het Museum van de Psychiatrie wil schenken of uitlenen, dan kan dit op de volgende manieren kenbaar worden maken. Stuur een e-mail naar museum@ ggznml.nl, telefoon (0478)527221, alleen op woensdag van 9.00 tot 12.00 uur, stuur een e-mail naar ldirkx@home.nl of neem contact op met Lod Dirkx via telefoon (0478)587192. Het onbesmettelijke virus dat geschiedenis heet Het was gezellig druk en ook erg koud, donderdagmiddag in het Odapark, waar TomTom van der Heijden samen met 'zijn' groep 7 van basisschool Petrus' Banden een exclusieve rondleiding kreeg. De rondleiding werd verzorgd door Pascalle Mansvelders, de kun- stenares van de huidige expositie, in ruil voor het modellenwerk van TomTom bij twee van haar wer ken in het Odapark. Hij noemt het zelf 'een onbe smettelijk virus'. Maar dan wel een virus dat hij al vele tiental len jaren bij zich draagt en zijn lichaam waarschijnlijk nooit meer zal verlaten. Rien van den Brand (72) uit Venray werd 45 jaar geleden gegrepen door de geschiedenis en is er sindsdien niet meer van losgekomen. Een dag zonder paleografie is voor hem een dag niet geleefd. Vele tientallen publicaties over de regionale en lokale historie heeft hij intussen op zijn naam staan. Als je iets doet, moet je het ook goed doen. Er is zeven jaar aan gewerkt, het weegt twee kilo, het telt 670 bladzijden, 1324 noten en circa zevenhonderd afbeeldingen, er werden vierhonderd publicaties en websites voor geraadpleegd en 43 archieven voor bezocht: 'Haps en het Land van Cuijk - Van pre historie tot 21e eeuw'. Versche nen met Allerheiligen vorig jaar als uitgave van de Stichting Haps' Heem. Auteur: Rien van den Brand. Eerder had dezelfde auteur al ver gelijkbare publicaties op zijn naam staan over onder meer het Genne- perhuys, kasteel Boxmeer en Huis Middelaar. Maar nu is het gedaan met het schrijven van boeken. 'Mijn allerlaatste boek, ik zweer het je', staat er letterlijk in het woord vooraf van het boek over Haps. Een belofte van de auteur aan zijn echtgenote, zo blijkt bij navraag: "Een boek schrijven staat bijna gelijk aan moord. Daar gaat zo onvoorstelbaar veel tijd en energie in zitten met bronnenonderzoek, ontcijferen, vertalen, enz. Neem nu 'Haps en het Land van Cuijk'. Daarin komen talloos veel thema's aan bod die je allemaal aan elkaar moet zien te breien. Ik noem het altijd maar mozaïeksteentjes die je van cement en voegsel moet voorzien. Vergelijk dat eens met een artikel. Dat is veel overzichte lijker, met een duidelijk begin- en eindpunt." Goed, geen boeken meer, alleen nog artikelen. Maar of het leven van Van den Brand er daardoor veel anders uit zal gaan zien? Hij zit onder meer nog in de redactie van Venrays Verleden, is secretaris van de mede door hem in 1978 opgerichte grensoverschrijdende Stichting Historie Peel-Maas-Niers- gebied en heeft tal van ideeën voor artikelen. En dan is daar nog zijn grote fascinatie: paleografie, het 'vertalen' van oude handschriften. Daar brengt hij dagelijks minstens een uur mee door. Op dit moment is hij - in vrijwillig teamverband van een paar zeventigplussers - bijvoorbeeld ook bezig met de digitalisering van het archief van het net over de grens bij Siebenge- wald gelegen klooster Gaesdonck (1350-heden) en van de rond 1800 opgeheven Cisterciënzerinnenab- dij Grevendaal te Asperden (nabij Goch). Voor alle duidelijkheid: het betreft hier maar liefst vijftigdui zend perkament oorkonden en akten. Hoe komt iemand die zijn werk zame leven grotendeels bij Rank Xerox heeft doorgebracht eigen lijk tot het beoefenen van de pale ografie en het schrijven van meer dan honderd publicaties op histo risch gebied? Van den Brand: "De kiem ligt waarschijnlijk in mijn jeugd in Sambeek. Gegevens over de familiegeschiedenis noteerde ik in een schriftje na de dood van mijn vader in 1953. Maar het is in feite pas echt goed begonnen nadat ik in 1965 in Venray ben komen wonen en werken. Ger- lach van Ass, boer op de Thuylshof, vroeg me op een gegeven moment kopieën te maken van een perka- menten middeleeuws document over de Veltumse kapel. Hij kon dat stuk zonder enig probleem lezen, terwijl ik dacht dat het Arabisch was, ik kon er werkelijk niets van maken. Dat biologeerde me zo dat ik dacht: 'Dat wil ik ook wel leren'. Via Gerlach kwam ik in contact met de pastoor van Well, Thei Driessen. Hij werd ondanks zijn blindheid mijn grote leer meester en heeft me alle vreemde krulletjes en andere kneepjes en begrippen van het middeleeuwse schrift bijgebracht." Van het een kwam het ander. Het bleef niet alleen bij het in heden daags schrift omzetten van oude handschriften. Het interpreteren van de geschriften leidde eerst tot historische artikelen en later tot bovengenoemde dikke pillen. Zijn allereerste grotere boekpubli catie ging over de Peelgeschiede- nis en dat schreef hij in opdracht van Rank Xerox in 1982. Van den Brand: "Geschiedenis is een voort durende zoektocht naar ontdek kingen." Hoe vond hij eigenlijk de tijd voor het ondernemen van die tocht? "Voor mijn werk moest ik vaak weg, over de hele wereld. Dan had ik altijd huiswerk bij me. Zat ik op mijn hotelkamer in pakweg New York te transcriberen. Die transcripties vormden dan weer de bouwstenen voor latere artikel tjes. Sinds ik op m'n zestigste met pensioen ben gegaan, hoef ik niet meer zo te woekeren met mijn tijd." Heeft hij er nooit spijt van gehad dat hij geen geschiedenis is gaan studeren om professioneel historicus te worden? "Ach, ik ben dankbaar dat ik deze hobby heb kunnen ontwikkelen. Wat heeft het voor zin om vol wrok terug te kijken? Ik heb wel overwogen na mijn pensionering nog te gaan stu deren. Uiteindelijk heb ik daar van afgezien, het zou te veel verplich tingen met zich meebrengen. Wel heb ik nog een jaar Latijn gedaan." Over een gebrek aan waardering voor zijn werk heeft Van den Brand overigens niet te klagen. Blijken van erkenning voor zijn verdien sten voor de geschiedbeoefening zijn onder meer de Rheinlandtha- ler (1989), de Benediktpreis (2000) en de benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (2007). Bepaald niet slecht voor iemand die zichzelf betitelt als 'amateur historicus' en 'liefhebber' van regi onale geschiedenis. Rien van den Rien van den Brand: "Een boek schrijven staat bijna gelijk aan moord." Brand heeft een eigen website: www.scriptoriumempeje.nl. Teleac Ook bij onze oosterburen staat Rien van den Brand in aanzien. Dat bleek begin januari weer eens. Teleac was bezig met de voorbe reidingen voor een later dit jaar uit te zenden genealogische program mareeks. Daarin staat de familiege schiedenis van Carry Tefsen ('Zeg eens Aaa centraal. Haar voor ouders blijken omstreeks 1740 in het nabij Goch gelegen Pfalzdorf gewoond te hebben. Aanleiding voldoende voor Teleac om met de actrice een dagje opnamen te gaan maken in het stedelijk archief van Goch. Enige probleem: de archiva ris bleek verhinderd. Daarop werd Van den Brand gevraagd of hij de honneurs niet voor een dagje wilde waarnemen. Geen pro bleem voor Van den Brand die een hele dag optrok met de filmploeg en Carry Tefsen en hen intussen wegwijs maakte in het archief. Op woensdag 24 februari geeft Franca van den Munck- hof uit Venray de workshop Food. "In twee uur leren de deelnemers wat het lichaam nodig heeft. Daardoor kunnen ze hun eten goed kiezen, zon der lijstjes en verboden. Het resultaat is, dat ze alle overbo dige eetregels overboord kun nen zetten en zich gezonder en fitter kunnen voelen", aldus Van den Munckhof. Vorig jaar las Franca van den Munckhof uit Venray het boek Weg met de weegschaal van Meijke van Herwijnen. Ze was meteen weg van de filosofie van de schrijf ster, die tien jaar geleden al haar ideeën lanceerde. "Het boek sprak me meteen aan. De boodschap is duidelijk. Mensen moeten zelf ver antwoordelijkheid nemen, eten kiezen waar ze zich lekker bij voe len." In de workshop Food worden de deelnemers op een praktische manier op weg geholpen om een andere weg in te slaan. "Mensen moeten signaleren waarom ze wil len eten. Dat kan omdat ze geen rust kunnen nemen, door onvrede op het werk. Ze eten die gevoe lens dan weg. In de workshop wil len we de deelnemers zelf laten ervaren hoe het bij hen zit. Het is min of meer een probleemanalyse. Vervolgens kunnen we ze op weg helpen om hun eten goed te kie zen, te merken wanneer ze genoeg hebben en dan ook kunnen stop pen." Caloriearme diëten, eiwitrijke diëten, vetarme diëten, koolhydraat diëten, maaltijdvervangers, Pro- tislank, Weight Watchers, Dr. Phil dieet. Mensen die willen afvallen worden er mee dood gesmeten. Diëten in alle maten en vormen. Volgens Franca van den Munck- hof zijn veel mensen altijd maar aan het lijnen, een leven lang. "Dat is het niet. Vooral het jojo-effect, afvallen en nog meer bijkomen, is voor veel mensen enorm frustre rend. In onze cursussen en work shops willen we dat de mensen leren hun behoeftes te kennen. Leren om hun leven in balans te krijgen, het lichaam in topconditie en de onrust de baas te zijn. Op een positieve manier willen we mensen de handvatten aanreiken om dit te bereiken." Diëten zijn volgens haar dan ook niet zaligma kend en laten vaak alleen op korte termijn resultaat zien. "Je krijgt bij ieder dieet te maken met voor schriften en regels wat je wel en niet mag om gezond te eten. Het lastige is dat het gaat om standaard voorschriften die door iemand anders zijn bedacht. De meeste mensen houden het niet een leven lang vol om die regels te volgen. En als ze stoppen komen ze weer aan. Dat levert veel frustraties op. Het gevolg is dat eten niet meer gewoon een prettige bezigheid is om je lichaam te voeden. Het is iets wat je goed of verkeerd kunt doen en je kunt er te dik van wor den. De workshop Food is laag drempelig, aldus Franca van den Munckhof. "We leren de deelne mers nieuwe dingen over voeding en hun eetgewoonten. Tijdens de workshop worden luisteren, nadenken en zelf ervaren afgewis seld, zodat de deelnemers de stof echt gaan begrijpen. Maar het is ook samenwerken met je lichaam, in plaats van tegen jezelf vechten. Met alleen wilskracht kom je er niet. Gedragsverandering is de sleutel naar succes." Van den Munckhof is inmid dels trainer/coach voor de regio Noord- en Midden-Limburg. Naast workshops gaat ze ook trainingen uit het programma Weg met de weegschaal geven. "Daarnaast zijn ook individuele sessies mogelijk." Wie meer wil weten over Food of zich aan wil melden, kan terecht op de website www.weg- metdeweegschaal.nl of bellen met Franca van den Munckhof op 06 15471479. EN MAAS EEL Laatste boek Rien van den Brand Weg met de weegschaal

Peel en Maas | 2010 | | pagina 13