f
Koester uw monument
Molenjaar 2007
ff
ff
Honderdachtentwintigste jaargang - week 4 - donderdag 25 januari 2007
Loes de Fretes droomt van eigen winkel in Q4
Al langer droomde Loes
de Fretes (41 jaar) uit Venray
van een eigen zaak. Ze heeft
nu haar zinnen gezet op een
pandje in de Venlose wijk Q4,
het nieuwe culturele hart van
Venlo. Terug naar haar roots,
om maar vooral lekker crea
tief bezig te kunnen zijn.
Loes de Fretes is een echte Ven
lose. Pollux is haar meisjesnaam.
Creatief zijn zit in het bloed van
de 'Pollnxen'. Vooral de broers en
neven Pollux die actief zijn bin
nen de vastelaovend in het 'stedje
van lol en plezeer' genieten wijd
en zijd faam. Loes ontplooide haar
artistieke vaardigheden op een
heel andere wijze. "Toen ik twaalf
jaar was, kreeg ik al naailes inTege-
len. Dat kwam wel van pas, want
we waren thuis met zes kinderen.
Na de mavo heb ik de opleiding
mode en textiel gevolgd." Ze werk
te later in een atelier in Venlo.
Nadat ze ging trouwen en ver
huisde naar Venray bleef het bloed
kruipen waar het niet kan gaan.
Ze kwam in contact met Wilma
Keyzers van Dizzy Jazzdance en
ontpopte zich als steun en toever
laat van de Venrayse danslerares
als het ging om het maken van
kostuums. Zo'n tien jaar lang was
ze voor een groot deel medever
antwoordelijk voor de fantastische
kleding tijdens de wervelende
dansshows van Dizzy Jazzdance.
Loes kon lezen en schrijven met
Wilma. "Het klikte heel goed tus
sen ons. We hadden het over het
thema van de show, we luisterden
samen naar de muziek die daar bij
kwam en dan ging ik aan de slag
om de kostuums te maken. Dat
was een geweldige tijd." De laat
ste jubileumshow liet echter geen
ontwerpen meer zien van Loes de
Fretes. "De dochters dansten altijd
bij Wilma, helaas zijn ze gestopt.
En dan is de binding eerder weg.
Maar ik heb nog wel alle patronen
in de kast."
Sinds drie jaar haalt ze oude
spijkerbroeken uit elkaar om er
kinderrokjes van te maken. "Voor
familie, vrienden en bekenden. Ik
versier de rokjes met vilt, maak
er randjes aan, of borduur er iets
op. Ja, alleen voor kinderen. Dan
kan ik mijn hele fantasie uitleven.
Als ik het ene rokje af heb, weet
ik al hoe het volgende er uit gaat
zien." Uit een spijkerbroek haalt
ze twee rokjes voor kinderen. De
rest gebruikt ze om bijvoorbeeld
een kussentje te maken, of knik
kerzakjes, ideeën genoeg. "Ik werk
het liefst met spijkerstof, dat vind
ik gewoon het mooiste."
BLOEDNERVEUS
De mensen in haar omgeving
weten inmiddels wat de Venrayse
in haar mars heeft. Tijd om verder
te kijken en haar horizon te gaan
verbreden. Loes: "Ik wilde met
mijn hobby eigenlijk wat meer
gaan doen. Toen ik hoorde van de
plannen voor Q4 in Venlo dacht
ik meteen 'dat is iets voor mij'.
Een eigen zaak in een wijk waar
allemaal creatieve mensen zich
presenteren." De wijk Q4 wordt
Sinds drie jaar haalt Loes de
Fretes oude spijkerbroeken uit
elkaar om er kinderrokjes van te
maken.
de komende tien tot twaalf jaar in
Venlo ontwikkeld. Het moet het
culturele, kloppende hart worden
in het centrum van de stad. Inmid
dels hebben de eerste onderne
mers zich in de wijk gevestigd. Zo
zijn er al een kunstgalerie, foto
graaf, edelsmid, een muziekstudio
en een multimediabedrijfje in Q4.
Zij profiteren van de unieke con
dities die de gemeente Venlo hen
biedt. Startende kunstenaars en
creatieve ondernemers kunnen
in aanmerking komen voor een
zogenaamde 'groeihuur'. De huur
is in beginsel laag maar groeit
mee met het succes van de eigen
onderneming. De gemeente Venlo
koopt de panden en knapt ze des
gewenst op. Enige tijd geleden
moest Loes de Fretes haar plan
nen aan een toetsingscommissie
presenteren. "Vooraf was ik bloed
nerveus. Toen ik eenmaal mijn
plan moest uitleggen, viel alles
van me af. Ik was zo enthousiast
dat ik honderduit vertelde." Haar
plannen vielen in goede aarde
bij de toetsingscommissie. "Het is
nu afwachten tot er een geschikt
pand beschikbaar komt." Hoe het
winkeltje er uit moet komen te
zien, heeft ze al helemaal in haar
gedachten. "Niet te groot, zo'n
twintig vierkante meter is genoeg.
Het moet een laagdrempelig win
keltje worden waar de mensen
spontaan naar binnen lopen." De
collectie is uiteraard nog niet klaar,
maar dat is ook geen probleem.
"De hoofdmoot vormt natuurlijk
de zelfgemaakte kleding die ik ga
verkopen, maar ook tweedehands
kinderkleding en kleine meu
beltjes die in de winkel komen
te staan. In principe is dadelijk
alles wat in het winkeltje staat te
koop. Spulletjes anders dan ander.
De mensen moeten strak lekker
ongedwongen bij me binnenstap
pen en heerlijk tussen de spulle
tjes gaan snuffelen."
Ze popelt om te beginnen, kan
bijna niet wachten totdat er een
geschikt pand vrijkomt. Ze vindt
het bovendien heerlijk om straks
in haar Venlo een eigen winkeltje
te bezitten. "Het zou prachtig zijn
als ik aan de Bolwaterstraat, de
straat waar mijn vader nog heeft
gewoond, een pand kan krijgen. Ik
kan niet wachten voordat ik aan
de slag kan. Hoe eerder, hoe liever.
Ik heb er verschrikkelijk veel zin
Susan Janssen werkte vier maanden in Zuid-Afrika
Vier maanden verbleef Susan
Janssen (20 jaar) uit Venray in
Zuid-Afrika. Als vierdejaars
studente fysiotherapie van de
Hogeschool Arnhem-Nijme-
gen (HAN) verbleef ze in Gra-
bouw om zich daar in te zetten
voor het Theewaterskloofpro-
ject. Een onvergetelijke erva
ring
Ieder jaar gaan studenten van
de HAN naar Zuid-Afrika om in
het kader van hun stageopdracht
zich in te zetten voor de kansar
men in dat land. Susan Janssen
koos bewust voor hetTheewaters-
kloofproject, luxere alternatieven
zoals stageplaatsen in Amerika of
Zwitserland liet ze aan zich voor
bij gaan. "Ik wilde graag in het
buitenland stage lopen, maar tege
lijkertijd ook iets betekenen voor
de mensen in het gebied waar ik
werkzaam zou zijn. Vandaar dat
het Theewaterskloofproject me
zo enorm aantrok. De bedoeling is
om de gemeenschap daar mee op
te bouwen. Ik hoop mijn steentje
daar aan bijgedragen te hebben."
De HAN werkt samen met
de gemeente Theewaterskloof
(95.000 inwoners) en de Universi
ty of Western Cape (UWC) aan de
opbouw van een betere samenle
ving. Studenten van verschillende
opleidingen van de HAN en UWC
lopen er stage. Susan Janssen
kwam samen met haar studiege-
note Nienke Sanders terecht in de
dorpjes Grabouw en Genadedal.
Als fysiotherapeute in opleiding
gingen beide meiden aan de slag
in de primary health care in het
dorpje. Het begrip fysiotherapie is
in die contreien een relatief onbe
kend begrip. Susan werkte onder
vrij primitieve omstandigheden.
"We hadden de beschikking over
enkele matten en banken, meer
niet. We hadden verder nog oude
apparatuur uit Nederland, maar
die hebben we niet gebruikt. Daar
moesten we het mee doen. De
patiënten die bij ons kwamen,
hadden vooral rug- en knieklach
ten. Allemaal werkgerelateerd. De
mensen werken er tien uur per
dag. Dag in, dag uit. Jaar in, jaar uit.
Als ze klachten hebben, gaan ze
gewoon door, want er moet brood
op de plank komen. Ze hebben
soms al vijf tot tien jaar rugklach
ten. Zo goed als het kon hebben
we de zaak geprobeerd draaiende
te houden."Wennen moest ze ook
aan de mentaliteit van de Zuid-
Afrikaan. "Ze komen pas als ze
kunnen. Als ze geld kunnen ver
dienen, blijven ze gewoon weg.
Ook al hebben ze een afspraak.
Dat is wel eens frustrerend, van de
andere kant is het ook te begrij
pen." Wat haar opviel was vooral
het respect van de mensen. "Je
werd aangesproken met dokter.
De waardering voor ons werk was
enorm. En dat geeft je natuurlijk
heel veel voldoening."
Naast het werk in de praktijk,
ging ze aan de slag in een tehuis
waar achttien gehandicapte kinde
ren verbleven. Verwaarloosde kin
deren, of mishandeld. Vaak door
alcoholmisbruik van de ouders.
Kinderen in de leeftijd tot vijftien
jaar. Susan: "Met vooral hersenaan-
doeningen.Twee van hen konden
lopen, de rest niet. Ze wisten daar
heel weinig af van het behande
len van gehandicapte kinderen.
We hebben workshops gegeven
en een protocol ontwikkeld hoe
deze kinderen te behandelen. Een
handleiding waar de verplegers
zelf mee aan de slag kunnen."
APARTHEID
De 20-jarige Venrayse woonde
in een zijvleugel van een bejaar
dentehuis. "We hadden het niet
slecht. Met een eigen keuken en
badkamer en goede voorzienin
gen als een supermarkt en een
apotheek dicht in de buurt." Van
uit het raam keek ze uit op een
van de vele townships (krotten
wijken). Ze heeft echter nooit het
idee gehad zich onveilig te voelen.
"Natuurlijk, er zijn plaatsen waar
je als meid niet graag alleen in het
Susan Janssen verbleef vier
maanden in Zuid-Afrika.
donker loopt. Maar dat is grote
Nederlandse steden toch ook. Als
blanke ben je nieuw en kijken ze
tegen je op. Ze merken al snel dat
je iets voor hen betekent en dan
word je meteen geaccepteerd.
Ik heb een oudere familie leren
kennen waar ik een hele speci
ale band mee had. Zuid-Afrikanen
delen ook meer. Ook al hebben ze
niet veel, je wordt toch uitgeno
digd om te komen eten. Ze geven
heel veel."
Apartheid is officieel afgeschaft
in Zuid-Afrika, maar in het dage
lijkse leven blijft de kloof tussen
blank en zwart, tussen rijk en arm
bestaan. "De apartheid speelt nog
steeds. Zo zijn de zwarte mensen
nog steeds bang om te zeggen wat
ze vinden. Zeker tegen blanken.
Het verschil tussen de armen en
rijken is ook enorm. De zwarte
bevolking woont voornamelijk
in de townships, vaak in hutten
van een paar planken. Ze bedelen
nog voor geld en eten. De tegen
stelling met het rijke deel van de
bevolking is enorm. Die zijn echt
rijk. Nog geen 45 minuten van
Grabouw lag een fantastisch mooi
winkelcentrum, Summerset Mall.
Maar langs de snelweg naar dit
centrum lagen alleen maar town
ships. Het contrast is enorm groot.
De kinderen in de krottenwijken
lopen op blote voeten. AIDS en
tuberculose komen er heel veel
voor. Ondanks de voorlichting die
er door de overheid op scholen
wordt gegeven. Ook worden er
gratis voorbehoedsmiddelen gege
ven. Maar de mensen doen er niets
mee. De mannen gaan vreemd bij
het leven en in het weekend gaat
het salaris dat verdiend is op aan
drank." Deze nieuwe ervaringen
maakten in het begin enorm veel
indruk op Susan. Later raakte ze
gewend aan de omstandigheden
in Zuid-Afrika. "In het begin wil
je iedereen helpen. Dat kan niet.
Na een maand, en dat klinkt mis
schien best hard, wen je aan de
armoede."
FUNDRAISING
Aan de beurs die de studenten
kregen, zat een maar. Susan: "We
hebben ons verplicht om twee
dingen terug te doen. Zo moeten
we 500 euro via fundraising opha
len. Dat geld gaat naar het Thee
waterskloofproject waardoor de
komende jaren telkens opnieuw
weer nieuwe studenten zich kun
nen inzetten voor het project. Ver
der moeten we mensen enthou
siast maken voor het project en
betrekken bij het plan. Dat kan
op allerlei manieren, bijvoorbeeld
door een sponsorloop te orga
niseren, met een kraampje in de
stad te gaan staan, of via de media
het project onder de aandacht te
brengen."
Wie het Theewaterskloofpro
ject wil ondersteunen en Susan
Janssen wil helpen om de 500
euro aan fundraising bij elkaar te
krijgen, kan een donatie storten
op postbank 8249250 ten name
van S.H.M Janssen.
Een rijksmonument, boerde
rij op St. Anna, Noordsingel 39
in Venray. Er stroomt heel wat
water door de Maas voordat een
gebouw of een landschap tot
rijksmonument wordt verklaard.
Als men dan bedenkt dat op Sint
Anna liefst tien onderdelen als
rijksmonument zijn aangewezen,
dan wordt duidelijk hoe groot de
monumentale betekenis van deze
inrichting is. Een rijksmonument
komt van rijkswege voor bescher
ming in aanmerking. Een van die
beschermde gebouwen is de voor
malige gestichtboerderij achter op
het terrein, die nog volkomen gaaf
en authentiek bewaard is geble
ven. Helaas wordt het gebouw
thans ontsierd door dichtgetim
merde en lelijk wit gekalkte ramen
en deuren, zoals op de inzetfoto te
zien is. Zonder enig respect voor
het monumentale karakter werd
de witkwast gehanteerd. Momen
teel heeft zich hier tijdelijk een
handelaar in schilderijen in geves
tigd. De boerderij dateert van het
begin van de vorige eeuw en is
een ontwerp van de Belgische
architect Jos Haché,de huisarchi
tect van de Zusters van Liefde die
zich in 1907 in Venray vestigden.
De boerderij kenmerkt zich door
zijn opvallende U-vorm met een
middenuitbouw aan de voor- en
achterzijde. Karakteristiek zijn de
segmentboogvormige vensters
en de gele speksteenlagen. De
dakschilden, overal met overstek,
zijn belegd met rode Muldenpan-
nen. De gevels bevatten verschil
lende laadluiken. De boerderij
is cultuurhistorisch en architec-
thistorisch van belang als goed
bewaard gebleven voorbeeld van
het St. Annagesticht en herinnert
aan de eigen voedselvoorziening
en is daarmee illustratief voor het
zelfvoorzienend karakter van de
inrichting in vroegere jaren. In de
jaren zeventig werden de boerde
rijwerkzaamheden geleidelijk aan
afgestoten en werd de boerderij
gedeeltelijk ingericht als magazijn.
Koester uw monument! Kent u
ook zo'n beeldbepalende plek in
Venray of een van de kerkdorpen?
Reacties graag naar het secretari
aat van de Stichting Venray Monu
mentaal, p/a groene Hart 7, 5801
SX, in Venray, email venraymonu-
mentaal@kpnplanet.nl.
Na een tweede succesvolle
kerstbomenverkoop op 9
december heeft Lionsclub
Venray Peelparel een cheque
overhandigd ter waarde van
2350 euro aan Jolanda Rut
ten van 't Raayke in Tienray.
Jolanda was zelf aanwezig tij
dens de kerstbomenverkoop
en was blij verrast met deze
waardevolle cheque. Op 2350
euro had ik nooit durven
hopen", aldus Jolanda.
Vóór de feestelijke uitreiking
van de cheque vertelt Jolanda Rut
ten uitgebreid over de werkzaam
heden en diensten die 't Raayke
verleent: 't Raayke biedt crisis
opvang voor kinderen. De situatie
thuis kan te zwaar zijn voor de
ouders of het kind. Zij moeten zo
snel mogelijk ontlast worden, een
rustperiode en ondersteuning is
nodig. Vervolgens kan er aan een
structurele oplossingen gewerkt
worden, zodat het gezin na een
bepaalde periode weer met een
goede basis aan de slag kan.
Op de vraag waaraan het bedrag
besteed zal worden, antwoordt
Jolanda: Zoals vele hulpverle
ningsinstellingen hebben ook wij
te maken met beperkte budget
ten, waardoor we steeds belang
rijke wensen tegen elkaar moeten
afwegen. Het bedrag zullen we
besteden aan speelgoed en aan
een uitstapje. Zo kunnen we de
kinderen net iets extra's bieden."
LC Venray Peelparel organiseert
activiteiten waarbij de opbrengs
ten bestemd zijn voor een goed
doel. De jaarlijkse terugkerende
kerstbomenverkoop is hier een
voorbeeld van. Op 12 mei kunt u
weer de carbootsale verwachten.
Lionsclub Venray Peelparel vindt
het belangrijk om lokale projec
ten te steunen, en met name die
Marlida Giesen en Riet van
Aar van Lions Club Venray Peel
parel overhandigen de cheque
aan Jolanda Rutten van 't Raay
ke i n Ti e n ray.
waarbij vrouwen en kinderen
betrokken zijn.
2007 draait om molens. Neder
land met zijn wind- en watermo
lens is internationaal een molen-
land bij uitstek. Dankzij de molens
is Nederland, 'landje aan zee' groot
geworden.
Zeshonderd jaar geleden, in
1407 werd de eerste poldermo
len in Holland gebouwd. Daarom
vindt in 2007 het jaar van de
molens plaats. Er valt veel te vie
ren. Denk alleen al aan de meer
dan duizend molens, stuk voor
stuk monumenten, de honderden
vrijwillige molenaars die zich
belangeloos in dienst stellen van
dit unieke erfgoed en de talloze
molenorganisaties die de betrok
kenheid bij de molens in ons
land ieder jaar vergroten. Maar er
is ook een zorg om de molens.
Door achterstallig onderhoud en
dalende overheidssteun lopen ze
het risico dat het aantal molens in
de toekomst sterk gaat dalen. Van
de 1000 molens zijn er 450 drin
gend aan restauratie toe. Doel van
het jaar van de molens is om meer
vrienden, leden en geld voor de
molenorganisaties te generen, die
zich het lot van de molens aan
trekken. Daartoe organiseert stich
ting Jaar van de Molens allerlei
activiteiten. Alle activiteiten zijn
te vinden op www.jaarvandemo-
lens.nl. In Merselo staat een ste
nen beltmolen gebouwd in 1867.
Al vier generaties zorgt de fami
lie Michels voor het draaien van
deze molen. Momenteel zijn dat
Lambert en Helma Michels, zoon
en dochter van de oud-molenaar
Albert Michels. Helma Michels is
elke tweede en vierde zaterdag
middag van de maand te vinden
bij de molen. Indien het weer
het toelaat draait ze de molen en
maalt ze graan. Degenen die een
kijkje komen nemen zal ze rond
leiden in en om de molen. Uiter
aard kunnen ook groepen terecht
op de molen voor een rondleiding.
Meer informatie staat op http://
merselo.dorpenvenray.nl/demo-
len. Op zaterdag 27 januari gaat
het Jaar van de Molens van start
en ook bij deze molen hangt dan
de vlag in de top.
EL EN MAAS
"Ik popel om te kunnen
beginnen"
De mensen geven heel veel
Cheque voor
't Raayke