Holthees en Smakt
vieren 60 jaar bevrijding
Oirlo en Heide onthullen
herdenkingsmonumenten
■di
SNS
Film over deportaties
Zaterdag 16 oktober uan 10.00 tot 16.00 uur
AbrahamArt Center St.Anna terrein
CM
re
N
CM
CM
re
N
m
m
su
m
o
O
m
AbrahamArt
Twee weekeinden:
Internationale kunst
Live muziek
Tijdelijke openstelling
Nieuw: SNS Bank, Langeweg 85, Venray
SNS Bank Venray is vernieuwd
60 jaar bevrijding
60 beurijdings
guldens cadeau bij
SNS Spaarmix
Bank
K
PEEL EN MAAS
Donderdag 14 oktober 2004 - Pagina 1| Ut*-
Overhandiging historisch boek
Op zaterdag 16 oktober
gedenken de inwoners van
iolthees en Smakt het feit dat
tij circa 60 jaar geleden zijn
»evrijd. Wederom slaan beide
lorpen de handen in elkaar
n vieren de bevrijding zoals
lat hoort. Ze doen dat samen.
Al maanden is een werkgroep
ran de dorpsraad actief met de
oorbereidingen. Samen met
larry Wijenberg en Jeanne
anssen is voorzitter Peter Koenen
an de dorpsraad in de weer met
Ie organisatie. En er was veel te
•rganiseren, zeker als je op een
lag de bevrijding viert, de oor-
ogsslachtoffers herdenkt, een his-
orisch boekwerk overhandigden
en twintig-tal informatieborden
•verdraagt aan de gemeenschap,
«laast de burgemeesters van
'enray en Boxmeer worden er tal
an genodigden verwacht, zoals
le families van de slachtoffers,
•ud-Engelse militairen, diverse
istanties die hebben bijgedragen
an het historisch boekwerk, de
anfare, het Gilde en het gemeng-
le zangkoor, en last but not least
ie overige inwoners van Holthees
n Smakt.
In samenwerking met de basis-
chool wordt de jeugd ook
etrokken bij de viering. In deze
/eek zullen de kinderen op
chool worden bijgepraat. Enkele
udere inwoners zullen in de klas-
en vertellen hoe die bevrijding in
ijn werk ging. Uiteraard zullen
un verhalen veel indruk maken
oals "die Opa, woonde daar waar
u die en die woont, maar bij het
ombardement kon hij niet op
jd wegduiken, zijn kleine kindje
p schoot bleef ongedeerd, maar
e Opaen "de soldaten slo-
en door jullie tuin naar de oude
ehuur waar nu die schapen in zit-
Zaterdag 16 oktober omstreeks
5.00 zal er wederom een invasie
laatsvinden in Holthees. Op het
choolplein verzamelen zich een
ental Jeeps en ander oorlogsma-
rrieel. De jeugd is uitgenodigde
m naast de chauffeur een rond-
jcht door het dorp te maken,
'ussën 16.00 en 16.50 worden de
verige gasten welkom geheten
in zaal het Trefpunt in Holthees.
De herdenking van de slachtoffers
vindt plaats bij het door Jan
Driessen ontworpen oorlogsmo
nument en begint om 17-00 uur
(aan de St. Jozeflaan). De gemeen
te Boxmeer heeft inmiddels de
omgeving weer netjes in orde
gebracht. Het groen rondom het
monument wordt al jaren ver
zorgd door John Bonants, een van
de vele vrijwilligers. In overleg
met de politie worden de straten
rondom de activiteit tijdelijk aan
het verkeer ontrokken. De her
denking zelf zal worden vooraf
gegaan door een welkom namens
de dorpsraad, vervolgens zal de
burgemeester, de Rector van
Smakt, en een van de oud-millitai-
ren de slachtoffers gedenken. Een
van de kinderen zal een gedicht
voorlezen. Annemarie van de
Wijngaard zal de last-Post spelen
waarna 1 minuut stilte in acht
genomen wordt. Na de kransleg-
gingen zullen enkele leden van de
fanfare het reveille blazen. De
Nederlandse en Engelse vlag die
die dag halfstok hangen, zullen
door de jongere generaties weer
gehesen worden. Het zangkoor
zingt vervolgens het Wilhelmus.
Na het slotwoord kunnen de ove
rige aanwezigen de slachtoffers
met bloemen gedenken waarna
de stoet onder begeleiding van
het Gilde vertrekt naar de
MariaKapel in Holthees. Op deze
dag zal een oude Engelse taxi aan
wezig zijn om de mensen die wat
minder valide zijn te vervoeren.
BOEKWERK
Elk dorp heeft zijn historie. Zo
ook Holthees en Smakt. Oud
molenaar Harrie Wijenberg heeft
zich afgevraagd hoe zo'n historie
bewaard moet blijven. Uiteraard
verteld de ene generatie het door
aan de andere, maar telkens zal er
informatie verloren gaan. Harrie
heeft zich enkele jaren geleden
voorgenomen om de historie van
Holthees en Smakt niet verloren
te laten gaan. Hij besloot zo veel
mogelijk foto's te verzamelen en
bij elke foto schreef hij het bijbe
horende verhaalUiteindelijk is
het zo'n indrukwekkend geheel
geworden dat besloten is het in
boekvorm te laten verschijnen.
De belangstelling is enorm. De
hoeveelheid tijd die Harrie en
andere vrijwilligers er hebben
ingestoken is ook enorm. Maar
het resultaat mag er zijn. Mede
door diverse sponsoren kan het
boekwerk tegen een lage prijs van
tien euro worden aangeboden. Na
deze dag is het boek te koop in de
winkel 'van Wijenberg in
Holthees. De beide burgemees
ters van Venray en Boxmeer krij
gen een mooi ingebonden exem
plaar aangeboden. Een en ander
zal in de Mariakapel in Holthees
plaatsvinden onder de muzikale
klanken van het gemengd zang
koor. Inmiddels zal het buiten al
donker zijn.
Om 1915 start in zaal het
Trefpunt het bevrijdingsconcert.
De fanfare brengt de concour-
nummers ten gehore.
Toevalligerwijze, of was het een
vooruitziende blik gaan de num
mers over een militair admiraals
schip (Admiral Spirit) en over
vrede (Shalom). De dorpsraad
heeft eveneens het idee opgevat
om Holthees en Smakt ook op een
andere mannier op de kaart te zet
ten. Beide dorpen worden dage
lijks door tientallen wandelaars en
fietsers bezocht. Vaak zie je de
mensen stil staan bij een boom,
een kunstwerk, een oude woning
en merk je dat ze meer informatie
willen hebben. Vanuit dit idee
heeft ook Harrie Wijenberg weer
zijn schouders eronder gezet. Nu
komen er een twintig-tal hardkun-
stofborden waar de teksten inge
graveerd staan. Op deze wijze
kunnen dorpsbewoners, wande
laars en fietsers kennis nemen van
de opmerkelijke punten in
Holthees en Smakt. Omstreeks
20.30 zal de dag worden afgeslo
ten met een herdenkingsprent
or s
Nadat al eerder in Leunen en
Veulen een monument onthuld
werd ter herdenking van de raz
zia's en deportaties in oktober en
november 1944, zijn komend
weekend Oirlo en Heide aan de
beurt. Op zaterdag 16 oktober zal
bij de Oiriose parochiekerk om
18.15 uur een plaquette onthuld
worden die moet herinneren aan
het feit, dat in Noord- en Midden-
Limburg liefst 3000 jongens en
mannen bij razzia's door de
Duitse bezetter werden opgepakt.
In Oirlo betrof het 40 personen,
die 60 jaar geleden gedeporteerd
werden naar Duitsland, om daar
dwangarbeid te verrichten in de
landbouw en de oorlogsindustrie.
Deze brute Duitse actie veroor
zaakte een onuitwisbaar leed bij
de gedeporteerden en hun naaste
familie, die ontredderd thuis ach
terbleef.
Van de veertig Oiriose gedepor
teerden moesten er twee de tocht
naar nazi-Duitsland met de dood
bekopen. Veel Oirlonaren waren
ten tijde van de razzia's geëva
cueerd in plaatsen als Meerlo,
Tienray, Swolgen en Horst. De 16-
jarige Louis Rutten verbleef in
Swolgen en hij had zich op 17
november 1944 bij de Duitsers
gemeld, om de plaats in te nemen
van zijn oom, wiens echtgenote
hoogzwanger was. Gerard
Nelissen werd op dezelfde dag in
Meerlo samen met enkele andere
Oiriose evacués opgepakt. Ze
werden naar Broekhuizen
gebracht, waar ze met het veer
werden overgezet naar Arcen.
Daar werden ze in de open goede
renwagons van een tram
gestouwd. Zo'n vijftig mannen
stonden op elke wagon, die
opstaande, houten schotten van
ongeveer een meter hoog had. De
tram zette zich in beweging en
sukkelde stapvoets richting
Venlo. Voor de afstand van onge
veer tien kilometer had de trani
tussen de vijf en zes uur nodig.
Regelmatig werd gestopt, omdat
de Duitse bewakers besloten de
groep nog maar weer eens te tel
len. Door de invallende duisternis
waagden enkelen het van de tram
te springen, ondanks het feit dat
de Duitsers bij een eerdere vlucht
poging iemand hadden doodge
schoten. Veel ontsnappingspogin
gen mislukten. De Duitsers
beschikten over schijnwerpers en
schoten bij elke ontsnappingspo
ging in het wilde weg.
Uiteindelijk kwam de tram in
Venlo aan, waar de 664 gevange
nen in stinkende veewagons
gepropt werden. Per trein ging
het naar Kaldenkirchen, waar de
hongerige en dorstige mannen
staande de rest van de nacht
moesten doorbrengen. De volgen
de dag vertrok de groep dwangar
beiders tegen de middag naar het
vlakbij gelegen Breyell. Het sta
tionnetje had men daar nog maar
net achter zich gelaten, toen geal
lieerde jachtbommenwerpers
zich als haviken op hun prooi
wierpen. De trein werd over de
hele lengte beschoten en er wer
den enkele bommen afgeworpen.
Schokkend kwam de trein tot stil
stand en de deuren van de
wagons werden onder de aanhou
dende beschietingen open
gegooid. Iedereen probeerde dek
king te zoeken, maar telkens keer
den de jachtvliegtuigen terug
voor een volgende duikvlucht. De
16-jarige Oirlonaar Louis Rutten
overleed ter plekke. Er waren
meer doden en talloze gewonden.
Gerard Nelissen raakte zwaar
gewond en overleed later in het
ziekenhuis van Düsseldorf. Hij
werd met een aantal anderen in
Breyell ter aarde besteld en na de
oorlog in Oirlo herbegraven. Dat
was niet weggelegd voor Louis
Rutten. Hij vond zijn laatste rust
plaats in een naamloos graf op
Duitse bodem. De twee dodelijke
slachtoffers worden zaterdag
samen met de andere Oiriose
gedeporteerden herdacht in een
kerkdienst, die om 19.00 uur, na
de onthulling van het monument,
zal plaatsvinden.
Op zondag 17 oktober worden
in een herdenkingsdienst, die om
09.15 uur begint, in Heide de 13
gedeporteerden uit die plaats her
dacht. Aansluitend aan deze
dienst wordt bij de kerk het her
denkingsmonument onthuld. Ook
in Heide vallen dodelijke slacht
offers van het oorlogsgeweld te
betreuren. Op 18 oktober 1944
begon voor Heide de bevrijding
hare"'
Bl
i gehaal
llitcllnl
11 kaas
emtt
en kwam een eind aan de bezet
ting door de Duitsers tijdens dt "l
Tweede Wereldoorlog. In hei
zicht van de bevrijding vond ij
Heide op 1.6 en 17 oktober 1%
een gebeurtenis plaats, die
aankwam bij de gezinnen.
's Morgens werd een
mannen uit hun huizen
en meegevoerd naar Duitsland
om daar te gaan werken voor
Duitse bezetter. Dertien
werden opgepakt, waarondt
Helm Voesten. Hij weigerde
te gaan, werd neergeschoten
overleefde de gebeurtenis
De anderen konden na ongevec
zes maanden zwaar
weer terugkeren in hun gezinnt
De Tweede Wereldoorlog kos
te in Heide in totaal aan elf ij
ners het leven. Een zeer zware
voor dit kleine Venrayse kerk
dorp. Zowel Oirlo als Heide n<
gen alle inwoners van hun do
de nog in leven zijnde gedept
teerden en de families van
slachtoffers en van de gedepoj
teerden van harte uit voor de ho
denking in hun dorp.
et is
isen:
ensp
nt
ipon
war/'
ne do"
Basi
toch
iter
illy?
witt'
d! nnen
rMar
C!or ziji
niei n
kon
zoek
'er. v
mwc )e Me(
'J rsame
ik var
arten
rnsief 1
speeffi
lr
eds m
gen. I
het le
Op zaterdag 16 oktober ver
toont het Limburgs Museum
de documentaire Deportatie in
het zicht van de bevrijding.
Vijf mensen vertellen hierin
hun persoonlijke verhalen
over de deportaties in oktober
1944 op de westelijke
Maasoever tussen Venray en
Wessem.
In het najaar van 1944 voltrok
zich een van de grootste rampen
uit de geschiedenis van de streek
tussen Maas en Peel. Meer dan
3000 mannen en jongens werden
met geweld bijeengedreven en
voor dwangarbeid naar Duitsland
gedeporteerd. De eerste grote raz
zia vond plaats op zondag 8 okto
ber, toen de eerste 2000 dwangar
beiders gearresteerd werden. De
rest volgde bij kleinere razzia's in
de weken daarna. Omdat de
meeste mannen werden opgepakt
toen zij op zondagochtend na de
mis de kerk verlieten, is deze
gebeurtenis de geschiedenis inge
gaan als de Grote Kerkrazzia. De
meeste mannen kwamen in erbar
melijke werk- en leefomstandig
heden terecht, die nog werden
verergerd door de geallieerde
bombardementen op de fabrieken
waar ze werkten. Toen de nazi's
ruim een half jaar later verslagen
werden, bleken 129 van hen het
leven gelaten te hebben. Velen
kwamen uitgemergeld en gebro
ken terug naar huis. De oorlog is
nooit meer uit hun hoofd verdwe
nen, en ook veel van hun naasten
leden en lijden nog steeds onder
de gruwelijke herinnering aan die
deportaties en dwangarbeid. Nu,
zestig jaar later, is het misschien
de laatste keer dat we deze
gebeurtenissen op grote schaal
kunnen herdenken, samen met de
laatst overgebleven slachtoffers.
Dat gebeurt in de vorm van een
groots regionaal project waar alle
getroffen dorpen een rol in spe
len. In dit kader heeft de stichting
Cultuur Historie Leveroy, pro
ducent van diverse documentai
res met regionaal-historische the
ma's, een filmmarathon
georganiseerd. De door deze
ling A
ren to
Oder
jarei
vervul
stichting vervaardigde videodoct ^.w
mentaire Deportatie in het zich
van de bevrijding wordt in ongt 1
veer dertig Limburgse plaatse: n.
vertoond. In de film, die ruim ec
uur duurt, komen de volgend
ooggetuigen aan het woord: Mn
Gommans uit Grashoek: kind vai
gedeporteerde en van een dot»
rt Ket
Het
wat
tal va
rug e:
anje c
gvuv.yuiivviut. V.11 Tail I.V1I UVA1
beschietingen dodelijk getroffe: ren
ten
ind<
'De n
aakm
fde ei
t mee
moeder: Nic Houben
Grashoek: onderduiker en broc n
van twee gedeporteerden: J,
Mooren uit Horst: gedeporteerdt
Cor v.d. Beuken uit Beringt
gedeporteerde en Grad Gomr
uit Beringe: gedeporteerde,
documentaire opent met e#1
schets van de situatie waari: r.,;!
Noord- en Midden-Limburg in hc^
najaar van 1944 verzeild
geraakt. Ook de terugkeer van
dwangarbeiders uit Duitsl
komt aan bod. Hiervoor is unid
historisch beeldmateriaal gebi
uit diverse archieven.Ht
Limburgs Museum vertoont <^a
documentaire op zaterdag p'
oktober om 14.00 uur.
O
N
O
CM
O
N
<0
T"
lm
N
Ik
Vrijdag 15 Oktober officiële opening 19.00
Vrijdag 22 Oktober 19.00 - 22.00 I Zaterdag 16, 23 en Zondag 17, 24 Oktober
12.00- 20.00
AbrahamArt Center St'Anna terrein I Noordsingel 39, Vincent van Gogh Instituut,
Denderskamp 18, Venray
www.AbrahamArt.com I 0621566995
Open Dag
U vindt in ons eigentijds kleurrijk kantoor
slimme oplossingen voor financiële ruimte,
waarmee u uw ambities kunt realiseren. Met
innovatieve diensten lopen wij voorop in
Nederland en daar profiteert u ook van.
Kom een kijkje nemen in ons nieuwe kantoor
aan de Langeweg. Op zaterdag 16 oktober
houden wij een Open Dag en kunt u tevens
kennis maken met onze medewerkers.
Maar dat is niet alles. Er zijn tal van activi
teiten in en rond ons kantoor ter gelegenheid
van de bevrijding van Venray, precies 60 jaar
geleden. Wij begroeten samen met Omroep
Venray veteranen tijdens hun toer in originele
militaire voertuigen. Verder is er een expositie
in de bank en staan buiten diverse militaire
objecten uit de Tweede Wereldoorlog, waar
onder een vierlinggeschut. Interessant voor
jongen oud.
Tot slot overspant SNS Bank op deze dag de
60-jarige periode met een unieke aanbieding.
Vraag onze medewerkers naar
de voorwaarden
Noud
lo is si
we voo
Stant d
nieuw
rrager
in ami
1.W
>1) het
'Ach
ccreta
iMee
ichtst
estuui
twee:
oor n
laken
2.W
In het
iwpe
"Ikl
den in
leafge
ree he
Sraag
ictief
mi|n k
ilaats
>luim\
Deerd
n tuii
inijbc
faard
nder;
lok'h?
3. I
aange
Voorz
'In
ILTB
:an sc
linne
het ze
limbu
te soil
öorzi
toorz
Deere
4.1
kem
sollic
"Vi
lk bei
ets n;
over 1
de kn
k vo
leid!
indet
'esol
voon
met
gegaii
