Kunst Cultuur
IVol pluizen en
'natten vlechten
Zomerexpositie Forced
Freedom in Odapark
oerejong
n een Kopstoot
In mei weken
van het reisboek
Broken Music
De Locht
kunstencentrum
jerusalem
■■■■■li
Vakantievierders trekken naar
het buitenland om zich een korte
tijd vrij te voelen. De drie kunste
naars van Forced Freedom heb
ben dit verblijf in het buitenland
permanent gemaakt. De twee
Nederlandse kunstenaars (Phil
Bloom en Ron Sluik) trokken
respectievelijk naar Antwerpen
en Moldavië. De van oorsprong
Russische Julia Winters vindt juist
Nederland het verlossende bui
tenland. Voor alledrie geldt dat zij
zich in hun thuisland beknot voel
den in hun kunstzinnige uitingen.
Ze hebben een ander nodig om
volledig zichzelf te kunnen zijn,
om vrijer en beter te kunnen wer
ken. Vanaf zaterdag 23 mei expo
seren deze drie kunstenaars onder
gezamenlijke noemer Foced Free
dom in het Theehuis in het Ven-
rayse Odapark, te zien tot en met
29 augustus.
Consternatie begin dit jaar in
Amerika om een blote borst van
een zangeres. Prompt hing de
vaderlandse pers aan de lijn bij
Phil Bloom, die in 1967 onze natie
schokte door als eerste vrouw
naakt op tv te verschijnen. Anno
2004 zegt velen die Hoepla-per
formance niets maar Bloom
(1945, Berkel) wordt daardoor
nog vaak in een hokje geplaatst.
"Nederland was mij te benau
wend. In het buitenland word ik
gezien als beeldend kunstenaar,
die ooit eens een performance
deed. In het buitenland voel ik
mezelf en ben ik vrijer om te wer
ken volgens mijn verhaal", aldus
Bloom over haar keus voor het
buitenland. Na jaren Amerika,
Verre Oosten en India settelde ze
zich in Antwerpen, waar ze zich
naar eigen zeggen goed voelt.
Na andere dieren in eerdere
periodes is het hert nu haar lieve
lingsmotief. Ze is de laatste jaren
bezeten van herten.. "Het hert is
een eeuwig symbool. Een hert
kan groot en mannelijk zijn en
tegelijk zo zoet. Lief en Bambi-
achtig maar tevens krachtig." En
dus worden haar schilderijen van
de laatste jaren bevolkt door her
ten, lieflijk maar ook wraakzuch
tig Van schattige Bambi's tot her
tenskeletten. In fluorescerende
verf waarin ze bij een aantal schil
derijen ook as van haar overleden
vader heeft verwerkt. "In plaats
van in een urn heb ik als ode aan
hem zijn as in kunst verwerkt." In
haar zomerexpositie toont Phil
o.a. een installatie waarin ze met
lichtmanipulaties de bezoekers
meeneemt in een levend sprook
jesbos'. Niet uitsluitend sprook
jesachtig. Bloom: "ook de dood
speelt een rol. Dat zware thema
combineer ik met vrolijkheid. Het
lichte en het zware, precies zoals
het leven in elkaar zit."
RON SLUIK
Schilders zijn door de eeuwen
heen verslingerd aan Hollandse
luchten met behalve de hemel
kleur witte of grijs getinte wol
kenpartijen. In het Theehuis over
heerst nu de overwegend
strakblauwe hemel.
Beeldend kunstenaar Ron Sluik,
drie jaar geleden in Moldavië
neergestreken, is naar eigen zeg
gen letterlijk in de ban van het
alom aanwezige Moldavisch
blauw. "Niet alleen heeft dit land
de meeste zonnige dagen en strak
blauwe luchten van de voormali
ge Sovjet Unie, ook iri de architec
tuur en het landschap lijkt deze
kleur de overhand te hebben." En
daarmee ook in zijn recente foto
werken. Sluik (1961. Enschede)
heeft met voormalig compagnon
Reinier Kurpershoek internatio
naal furore gemaakt met aanspre
kende kunst. Het duo (1982 -
2000) tekende onder meer voor
projecten rondom Marinus van
der Lubbe en Johannes Tilder.
Aan deze vaderlandse soldaat in
Kroatische dienst werd een lang
videodocument inclusief boek
gewijd (de Duiveljager). Van der
Lubbe, die de Rijksdag in Berlijn
in brand stak, kreeg van hen een
hommage met drie herinnerings
stenen in Leiden, Berlijn en Leip
zig.
Sluik vertrok in april 2001 naar
Chisinau, de hoofdstad van het
jonge Moldova, aan de andere
kant van Europa, oostelijk van
Roemenië. Een voormalige Sovjet
republiek die volgens hem niet
snel lid van de Europese gemeen
schap zal worden. Hij ging niet
omdat hij hier niet meer zou kun
nen aarden of daar vrijer als mens
In de bibliotheek Venray zijn de
hele maand mei twee foto-exposi
ties te zien in het kader van het
thema van de maand mei De
weken van het reisboek. Op de
jeugdafdeling exposeert Mariëlle
Bernards foto's gemaakt tijdens
haar reizen door o.a. Zuid-Afrika.
Peru, Bolivia. Japan, Vietnam en
China. De expositie in de biblio
theek laat een prachtig beeld zien
van vooral jonge kinderen uit
diverse landen in hun eigen leef
omgeving. Op de volwassen afde
ling is een foto impressie te zien
van de reis die Marian Leideritz
samen met haar zoon Guus in
oktober en november 2002 heeft
gemaakt naar Thailand, Laos, Viet
nam en Cambodja. Tijdens deze
boeiende reis hebben zij kennis
gemaakt met de gewoonten en
tradities van deze diverse landen.
De foto 's geven een beeld van de
indrukwekkende reis. Om ook in
de jongerenhoek de vakantiesfeer
te creëren is een barretje inge
richt compleet met bardame in
zomerse sferen. Hier zijn gratis
brochures te vinden over jonge
renreizen en er zijn volop lees
boeken met reizen en vakantie als
thema die geleend kunnen wor
den. Om het vakantiegevoel te
verhogen wordt doorlopend de
film Costa vertoond. Voor ieder
een die houdt van professionele
reisfoto's is de lezing 'reisfotogra
fie' van vakfotograaf Theo Derk-
sen op het lijf geschreven. Deze
lezing is op dinsdag 25 mei van
19.30 tot 21.30 uur in de biblio
theek in Venray, Merseloseweg
59. De entree bedraaet 3 euro
voor leden en 4 euro voor niet-
leden. Graag vooraf aanmelden
via tel. 0478-581970 of obven-
ray@obvenray.nl
De bibliotheek is geopend dins
dag t/m donderdag van 11.00-
18.00 uur. vrijdag van 11 00-21.00
uur en zaterdag van 11.00-14.00
uur. Hemelvaartsdag is de biblio
theek gesloten.
Op zondag 23 mei is de stoe-
lenmatter aan het werk in streek
museum De Locht in Melderslo.
Daarbij wordt gebruik gemaakt
van natuurlijke materialen zoals
biezen, bamboeschil en pitriet
Op de bovenverdieping is een
nieuwe wisselexpositie ingericht
met als titel Bomen en mensen,
een oeroude relatie. Ook is de
mini-expositie over vroegere
communiekleding en communie
cadeautjes nog te bezichtigen
In de maanden mei t/m sep
tember is het museum elke dag
open van 11.00 tot 17.00 uur. De
speciale activiteiten op zondag
beginnen rond 14.00 uur.
(www.delocht.nl)
en kunstenaar kan zijn. "Dat zijn
voor mij te grote woorden. Ik
ging wel voor een nieuw uit
zicht". zoals hij het uitdrukt. Maar
ook om met Irina Grabovan. Rus
sisch journaliste en kunsthistori
ca, het kunstcentrum AoRTa voor
moderne kunst en vooral fotogra
fie te runnen, dat uitwisselingen
verzorgt tussen kunstenaars en
publiek uit oost en west. Sluik
werkt op dit moment vooral met
fotografie en de laatste twee jaar
uitsluitend in kleur. "Het meren
deel van de berichtgeving over
Oost-Europa lijkt alleen maar de
uitzichtloosheid en triestheid te
benadrukken terwijl de schoon
heid en ook het geluk vaak achter
wege blijven. Echt, ook in Moldo
va is het leven mooi, lachen
mensen en zijn ze op hun tijd
ronduit gelukkig en dat wil ik
laten zien." Behalve in het Thee
huis ook in zijn nieuwe fotoboek
'Moldavisch Blauw'.
JULIA WINTER
Vanachter tastbaar prikkeldraad
kijkt een man op een foto je door
dringend aan. De combinatie doet
denken aan gevangenschap,
onderdrukking. "Daarmee laat ik
zien dat een sterke geest alles
overwint", zegt Julia Winter. De
man op de foto is de beroemde
Russische dichter Vladimir Majak-
ovski, die zichzelf in 1937 dood
schoot. "Een sterke man", meent
de Amsterdamse kunstenares, er
meteen aan toevoegend dat ze de
interpretatie van haar werken
geheel vrij laat. Ook al geeft ze
haar 'verscholen gezichten' een
titel mee, de kijker moet zelf
bepalen wat hij ziet, wat hij voelt.
De in Amsterdam neergestre
ken Moskouse van geboorte
(1965) is de jongste van de drie
zomerexposanten in het Odapark
In haar werk is haar Russische
komaf en achtergrond - opleiding
beeldhouwen en mode-ontwerp
in Moskou - overduidelijk herken
baar. Maar ze is Amsterdamse met
de Nederlandse nationaliteit en
een Nederlandse
(kunstenaars)naam. Dat ze bij de
keuze daarvan niet bijvoorbeeld
zomer maar het tegenovergestel
de koos, is verklaarbaar doordat
ze jarenlang in de buurt van de
Noordpool woonde. Dankzij een
uitwisseling van kunstenaars tus
sen Rusland en ons land kwam ze
elf jaar geleden voor het eerst
naar Amsterdam. "We hadden in
Rusland niet zo'n gemakkelijke
tijd. Je was niet vrij, je kreeg de
klassieke manier van werken mee.
Hier was het vrijer, leerde ik een
nieuwe manier van denken. Ik
was op zoek naar nieuwe vormen
en materiaal. In de Russische
mentaliteit kon ik niet alles uiten
wat ik wilde. Hier wel", aldus
Winter die vaker naar Amsterdam
kwam en zich daar vestigde. Sinds
kort heeft ze er haar eigen atelier.
"Amsterdam is echt frisse lucht
voor mij", zo verwoordt ze haar
keuze om haar geboorteland te
verlaten. Haar recent werk laat
dat ook zien.
De eerder elders al gepresen
teerde 'verborgen gezichten'
weerspiegelen naar eigen zeggen
veelal de zware, donkere aspec
ten van het leven: lijden, pijn,
onderdrukking. "De beelden, die
ik daarna heb gemaakt, tonen
meer de overwinning, de trots."
PEEL EN MAAS
een abonnement waard
Kijklessen I.V.M.
Het Instrumentaal Voorbereidend Onderwijs is een
prachtige cursus voor kinderen van groep 4 tot en met
8 als voorbereiding op het spelen van een instrument.
Of gewoon een muzikale basis.
Om even te proeven zijn er in de week van 24 mei
elke dag kijklessen I.V.M.
Kom vrijblijvend kijken,
maar informeer eerst naar de tijden!
Kunstencentrum Jerusalem
Heuvelstraat 4
5801 CS Venray
0478 585320
Boekrecensie in Peel en Maas
Na het wereldsucces met
zijn groep The Police begon
Sting aan een indrukwekken
de solocarrière, die een aantal
onvergetelijke hoogtepunten
heeft opgeleverd. In deze
indrukwekkende autobiogra
fie, die leest als een roman,
kijkt hij terug op zijn jeugd en
vertelt hij over zijn verblijf in
de jaren tachtig bij de Brazili
aanse Yanomami en over zijn
kennismaking met de Santo
Daime-leer, ervaringen die
een keerpunt in zijn leven
betekenden.
Stings proza is even gevoelig en
sierlijk als zijn songteksten, waar
door dit boek niet alleen alle fans
zal aanspreken, maar iedereen die
geïnteresseerd is in het leven van
een gedreven en inspirerend man.
Broken Music is het aangrijpend
geschreven levensverhaal van een
sociaal geëngageerde kunstenaar
die met zijn geweten in het reine
probeert te komen.
Broken Music biedt meer dan
alleen maar anekdoten en beleve
nissen uit een leven: het intelli
gent gecomponeerd zelfbeeld van
een man die meer is dan de som
van zijn talenten.
Broken Music, een uitgave van
The House of Books, is te koop in
boekhandel Van den Munckhof in
de Grotestraat in Venray. Prijs
18.50 euro.
Donderdag 20 mei 2004 - Pagina 13
agir ,EN MAAS
elden van Servaas (38)
De mattenmakerij van Servaas omstreeks 1920
k Servatius-inrichting voorzag
cd zelf in de eigen dagelijkse
cnsbehoefte. Zoals we in een
J kre aflevering al zagen was de
crderij van vitaal belang voor
gesticht. Servaas bezat een
IIf veestapel, veel landerijen,
ilanden, boomgaarden en uit
lekte groentetuinen. Het
'dijks brood kwam van de
cn bakkerij en de slagerij lever-
1JHc benodigde vleeswaren.
op andere gebieden was het
"klit onafhankelijk van de bui-
lwereld. Men beschikte over
Eerlieden en meubelmakers,
tden. elektriciens, metselaars
stukadoors, schilders en
oenmakers, kleermakers en
®azen, wevers en tuinlieden,
töm. alle ambachten waren er
v'nden. De ambachtslieden
"oen van buitenaf en verdien-
1 in het gesticht een goede
ctham Ze werden in hun
Moorgaans bijgestaan door
j* patiënten, zoals in de was-
1fn de weverij. Maar er waren
ook productieafdelingen waar
onder toezicht van een verpleger
alleen maar patiënten werkten.
Voorbeelden daarvan waren de
mattenmakerij en de matrassen-
makerij.
De matten werden gemaakt van
dik sisaltouw, ofwel kokos. Deze
kokos deurmatten waren zeer in
trek. Men werkte vooral voor de
groothandel die het product via
de winkels op de markt bracht.
Matten vlechten was zwaar werk.
Het ruwe sisaltouw bezorgde de
inattenvlechters handen als kolen
schoppen, gekloofd en vol eelt.
Maar de meeste mannen hielden
van hun werk en waren trots op
het mooie product dat ze maak
ten. De restjes touw die over
waren, gingen naar de afdelingen
waar de patiënten de eindjes let
terlijk aan elkaar knoopten. Want
men was zuinig in het oude
gesticht. Servaas bezat ook een
matrassenmaker^. De matrashoe
zen, waarvan de tijk uit de eigen
weverij kwam, werden gevuld
met wol, kapok of zeegras. Het
meest gebruikte materiaal was
wol, dat eerst uit elkaar gepluisd
moest worden alvorens de matras
sen er mee te vullen. In tegenstel
ling tot het mattenvlechten was
wolpluizen geen geliefde bezig
heid, want het was saai en niet bij
ster hygiënisch werk, maar liever
koekjes werden er in die tijd niet
veel gebakken.
Arbeid was in het gesticht een
doel op zich. Niet alleen de
opbrengst was van belang, de
werkverschaffing had op de eer
ste plaats tot doel om de patiën
ten zinvolle bezigheid te verschaf
fen. Met name in de jaren zestig
nam de arbeidstherapie een hoge
vlucht De werkplaatsen draaiden
op volle toeren en al het buiten
werk was in handen van de
patiënten Een van de meest suc
cesvolle werkplaatsen was onge
twijfeld schoenenfabriek
Bamaroli. De merknaam was
samengesteld uit de beginletters
van de initiatiefnemers Broeder
Bavo, de econoom, Broeder Matu-
rus, hoofd van de arbeidstherapie,
Fons Rooyakkers, die de zakelijke
leiding had en Gerrit Litjens, chef
van de schoenmakerij. Het succes
van Bamaroli was vooral het resul
taat van gedegen vakmanschap en
enthousiasme. In 1982 werd de
productie overgenomen door het
Werkvoorzieningschap Noord
Limburg en drie jaar later werd de
werkplaats op Servaas gesloten.
De schoenmakerij, wasserij, mat
tenmakerij, wolpluizerij, weverij,
bakkerij, kleermakerij, boerderij,
tuinderij, slagerij, enzovoort,
nagenoeg alles wat eindigde op
een lange ij is in de loop der jaren
verdwenen. Die ouwe tijd is voor
bij. En dat eindigt ook op lange ij.
Twan van Els
jramma Schouwburg Venray
Geur Van Veldhuis
per, Jan Vayne plays The
ts, Hoerejong, een Kop-
Frank Boeijen en Kas-
I an Kooten. Schouwburg
j jy presenteert komende
nog verschillende inte-
nte voorstellingen. Maan-
mei staat daarnaast de
»en tevens laatste ronde
ilentenjacht De Kans op
rogramma. Zie elders in
en Maas meer over De
geen twee jaar geleden
jc de première van het
van Veldhuis Kemper
og af in het kleinste theater-
nan Amsterdam. Nu vullen
eiteloos de schouwburgza
al huidige status heeft alles
ten met die ene zomerhit Ik
dit ik jou was. Sindsdien zijn
lemmers hot. De Geur
is de opvolger van het
irogramma Half zo Echt
omschreven als De man-
variant van Sex and the
ffiC Handelsblad). Met zo'n
itie op zak kun je je fasci-
roor de andere sexe natuur-
iet opeens onder stoelen of
steken. En dat doen Veld-
Kemper dan ook niet. In
iste dosering kan dat nog wel
lachen worden. Sterker nog,
uikt naar meer. Een cabaret
waarvan je alleen maar met
d zucht afscheid kan nemen;
I r.meer. meer! Vrijdag 21 mei,
Hning 20.00 uur.
IId Vayne staat in binnen- en
ilcnland bekend als een vir-
1 Ben creatief pianist In zijn
(wc theaterconcert Jan Vayne
I 5 The Beatles werpt de
og van de improvisatie zich
liet Rockoco String Quartet
It onvergetelijke muziek van
fab Four. En omdat het Zwol-
oetsenwonder nu eenmaal
ig zijn eigen muzikale gang
zal hij een verrassende draai
het overbekende Beatles-
toire geven. Zo zal Vayne
n op thema's van The
die door het publiek wor-
aangereikt, afgewisseld met
die samen met het
ordep gespeeld Zater-
'2mei, aanvang 20.00 uur.
ultieme publiekslieveling
een nieuw programma
akt; Hoerejong. Hierin wil
van der Zanden sterker zijn,
cetsbaarder. Meer volwassen
laar, Dat belooft dus wat! -In
jaar tijd ontving Leon van de
en maar liefst zeven prijzen.
De Geur Van Veldhuis Kemper (Foto: Leo Veger)
In 2002 ging zijn eerste show in
première: Een coole snelle jongen
met een zachte bruine vacht. De
weergaloze imitatie van Def
Rhymz die hij hierin neerzette is
inmiddels legendarisch gewor
den Er zijn 1001 redenen waar
om je niet meer om Leon heen
kan. Hij is origineel, zachtaardig,
schaamteloos en hilarisch. Hij
weet als geen ander vanaf het
allereerste moment een band met
het publiek te creëren. Hoerejong
is zijn tweede avondvullende
show. Dinsdag 25 mei, aanvang
20.00 uur.
De Ierse schrijver Roddy Doyle
is vooral bekend van de verfilmin
gen van zijn boeken, zoals The
Commitments, The Snapper en
The Van. Theatergroep Aluin ver
taalde en bewerkte het stuk voor
negen acteurs waaronder vier
cabatiers uit De Heilige Antonio
(2000): Audrey Bolder en Victori-
ne Plante van Bolder en Plante.
Ramses Graus uit Rul en Noël van
Santen van Schudden Na het
upper-class milieu van Arthur Sch-
nitzler in het Wijde land duikt
Aluin nu in het volkse milieu van
de buurtkroeg met de voorstelling
Kopstoot. Woensdag 26 mei, aan
vang 20.00 uur.
Frank Boeijen behoeft weinig
introductie. Nummers als Kronen
burg Park, Zeg me dat het niet zo
is, Koud in mijn hart en Tijd beho
ren inmiddels tot ons collectieve
geheugen. Frank Boeijen zet
onder begeleiding van vier fantas
tische musici, dit seizoen weder
om een krachtige set op de plan
ken. Zijn nieuwste album, vormt
de basis. Het concert op donder
dag 27 mei begint om 20.00 uur.
Kasper van Kooten heeft regel
matig het voorprogramma ver
zorgd bij De Vliegende Panters en
daarmee heeft hij het publiek
overtuigd van zijn vele talenten.
Zingen, dansen, muziek maken,
verhalen vertellen, bijzondere
typetjes, een bijzondere expressie
en humor zijn de ingrediënten
van zijn show. Als we zeggen 'ik
spring een gat in de lucht, waar
om blijven we dan zitten? We pra
ten wel bewogen maar intussen
staan we stil.
Lijfspreuk: het lichaam spreekt,
maar wat zegt het?' Op een bedje
van muziek en een oude home
trainer verkent Kasper de spelon
ken van onze lichaamstaal. Wie
het horen wil moet het voelen! Je
zult moeilijk kunnen blijven zit
ten. Een zeer gevarieerd en vrolijk
programma van ruim een uur.
Vrijdag 28 mei, aanvang 20.00
uur.
