Werkgroep zet zich in voor monumenten 'Til m ilometervreter op het ijs iuurtbewoners niet lerust op plannen Servaashof 'Onderdrukking en bevrijding' TUIN ONTWERP AANLEG ONDERHOUD GERTJAN REIJNDERS VENRAY 06 20 43 99 57 KASTSYSTEMEN WielHermkes HOVENIERS PEEL EN MAAS een abonnement waard Herdenking razzia's en deportaties door Duitse bezetter Het Lokaal Historisch Platform Venray heeft een subsidie van 250 euro aan de Venrayse werkgroep van de Stichting Deportatie Oktober 1944 Noord- en Midden- Limburg toegekend. Het plat form is tevens bereid een bij drage te leveren in de kosten van de in zes Venrayse dorpen te plaatsen plaquettes en even tuele monumenten. Dit uiter aard afhankelijk van de hoog te van de kosten. "We achten het hoe dan ook een goede zaak. dat deze tastbare herinneringen aan een stukje vrij wel vergeten oorlogshistorie er gaan komen. Samen vormen ze een herinnering aan deze vreselij ke oorlogsepisode en tevens een baken van waarschuwing tegen welke oorlog dan ook", aldus voorzitter Jan Strijbos van de nieu we gemeentelijke werkgroep. In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog waren vrijwel alle Duitse mannen en jongens inge lijfd in het leger van Hitier. Miljoenen mensen streden aan de verschillende fronten, of boden op enigerlei andere wijze steun aan het Duitse leger. Dat dit grote tekorten gaf bij het arbeidspoten tieel in de Duitse oorlogsindustrie behoeft geen betoog en dat de nazi's die tekorten op hun eigen wrede wijze aanvulden, zal nie mand verbazen. Ruim zes miljoen Europeanen werden opgepakt en naar Duitsland gedeporteerd, waarvan ruim vijfhonderdduizend uit Nederland. Uit Noord- en Midden-Limburg werden zo'n drieduizend mannen en jongens onder dwang weggevoerd, om in Duitsland tewerkgesteld te wor den. Honderddertig van hen lie ten daarbij het leven en degenen die terugkeerden, waren voor de rest van hun leven getekend. Begin oktober 1944 begonnen in Limburg de razzia's. De Duitsers besloten op zondagmorgen toe te slaan, omdat dan de meeste katho lieke Limburgers in de kerk zou den zitten. De Grote Kerkrazzia dankt haar naam dan ook aan het feit, dat veel mannen gevangen werden genomen bij het verlaten van de zondagse hoogmis. Anderen werden thuis opgepakt, of uit hun schuilplaatsen gejaagd. Ook de dagen erna vonden nog verschillende razzia's plaats. Honderden mannen werden te voet of op vrachtwagens wegge voerd naar het verzamelcentrum in Venlo, waar ze moesten wach ten op de komst van goederen- en veewagons, om vervolgens per trein naar de Duitse industriege bieden vervoerd te worden. Strijbos: "In onze gemeente werden op 5 oktober de eerste mannen opgepakt in Castenray. Op 10 oktober werd in Castenray en Veulen een groepje wegge voerd en op 16 en 17 oktober waren ook Heide Leunen en nog maals Veulen aan de beurt. Op 17 november werden Castenray en Klein Oirlo weer door een razzia getroffen en werden ook in Oirlo elf mannen weggevoerd. Andere Oirlonaren en ook mannen uit Oostrum werden als evacué in naburige dorpen opgepakt. In totaal betrof het in deze zes Venrayse kerkdorpen, voor zover is na kunnen gaan. 167 mannen en jongens. Uit Castenray (inclu sief Klein Oirlo) 42, uit Heide 12, uit Leunen 47, uit Oirlo 40, uit Oostrum 13 en uit Veulen 13" BEESTACHTIG Op beestachtige wijze en onder het uiten van de meest vreselijke dreigementen gingen de Duitsers tekeer Onder het mom van stel lingen graven aan de Maas werd op 17 november een grote groep mannen en jongens richting Wanssum gedreven, huilende en radeloze vrouwen en kinderen achterlatend. In de stromende regen trok de stoet van Wanssum naar Broekhuizen, waar per pont de Maas werd overgestoken naar Arcen, alwaar het per tram rich ting Venlo ging. In Venlo stond een trein met ruim vijftien klets natte, naar mest stinkende veewa gons klaar, om de verzamelde groep Limburgers naar Wuppertal te vervoeren. Daar werden de gedeporteerden ondergebracht in een houten loods in een door gangskamp. Ruim duizend man nen werden de donkere, smerige en koude loods ingejaagd. De loods zat zo volgestouwd, dat zit ten of hurken vrijwel onmogelijk was. Sommigen vielen flauw van verstikkende benauwdheid en velen dachten dat ze vergast zou den worden in de potdichte loods. Na enkele dagen onder de meest erbarmelijke omstandighe den in het kamp verbleven te heb ben, ging het per trein, onder voortdurende beschietingen van de geallieerden, naar allerlei bestemmingen in Duitsland. Hier werd men verspreid over boeren bedrijven en fabrieken. "De ont beringen die de gedeporteerden in de doorgangskampen en tij dens de treinreizen hadden moe ten doorstaan, zouden in de maanden daarna in verhevigde vorm voortgang vinden", beschrijft Jan Strijbos deze donke re dagen in de Tweede Wereldoorlog. "Onbeschrijflijke toestanden deden zich voor. Het werk was uitermate zwaar en de door knagende honger en bittere kou verzwakte lichamen hadden ook nog eens weerstand te bieden aan de slechte hygiëne en de gebrekkige onderkomens. De psy chische nood onder de dwangar beiders was zeer hoog. Door de gedachte aan thuis werden velen overmand door hartverscheurend verdriet. Hoe zou het met vrouw en kinderen zijn en met familie en vrienden? En dan de onzekerheid over het eigen overleven. Dit alles was voor velen ondraaglijk. Sommigen stortten volledig in en overleden aan alle ontberingen." Uiteindelijk kwam voor de Noordlimburgse gedeporteerden de bevrijding door de geallieer den. Voor de meesten was dat tus sen eind februari en midden april 1945, maar het hartstochtelijke verlangen naar huis duurde voor velen nog voort tot de onvoor waardelijke capitulatie begin mei 1945. Uitgemergeld, onder de lui zen, haveloos en doodmoe kon den de meeste gedeporteerden toen pas gerepatrieerd worden. Wat zouden ze thuis aantref fen....? PLAQUETTE In het najaar van 2004 is het zestig jaar geleden dat dit bijna vergeten stuk tragische oorlogs historie plaatsvond. De Stichting Deportatie Oktober 1944 Noord en Midden-Limburg wil deze aan grijpende gebeurtenis blijvend en op zichtbare wijze gedenken. Strijbos: "Aanvankelijk wilde men in het gebied van Venray tot Wessem in de vijftig door de raz zia's getroffen dorpen een lint van monumenten plaatsen. In de gemeente Venray betrof het zes monumenten in de eerder genoemde kerkdorpen. Samen zouden de vijftig identieke monu menten één groot, regionaal monument voor de gedeporteer den gaan vormen. Dit idee werd echter te duur gevonden en som mige gemeentes hadden beden kingen bij het plaatsen van zoveel monumenten op hun grondge bied. Het voorstel is nu, om in elk getroffen dorp een roestvrijstalen plaquette te plaatsen met daarop de namen van de gedeporteerden. Eventueel kan ook het oorspron kelijke monument geplaatst wor den, of kunnen de contouren van het monument in de plaquette gelaserd worden. Het nieuwe plan is woensdag (gisteravond) op een bijeenkomst in Kessel besproken. Van dit overleg was bij het ter perse gaan van dit blad nog niets bekend. Om de herden king van de razzia's en de deporta ties gestalte te geven, is er in elke getroffen gemeente een werk groep gevormd, die zich voor de uitvoering van het project gaat inzetten." De Stichting Deportatie heeft het Lokaal Historisch Platform Venray gevraagd een werkgroep in onze gemeente te formeren en dit is inmiddels gebeurd. De Venrayse werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de betreffende zes kerkdorpen en een vertegenwoordiging van het Lokaal Historisch Platform. De leden zijn gerekruteerd uit de dorpsraden en heemkundevereni- gingen. De gemeentelijke werk groep staat onder voorzitterschap van Jan Strijbos uit Castenray, ter wijl Venraynaar Twan van Eis van het Lokaal Historisch Platform het secretariaat op zich genomen heeft. Tweede secretaris is Liny Rutten uit Heide en Venraynaar Eduard Messemaeckers van het Lokaal Historisch Platform neemt het penningmeesterschap voor zijn rekening. "Begin februari is de werkgroep voor de eerste keer bij elkaar geweest en is het projectplan gepresenteerd en globaal bespro ken. Het plan bestaat uit drie onderdelen. Op de eerste plaats het oprichten van de zes monu menten of, volgens het nieuwe plan, het plaatsen van de zes pla quettes. De tweede component is het middels een lesbrief beschrij ven van de oorlogservaringen van de gedeporteerden door de leer lingen van groep 7 en 8 van de basisscholen in de betreffende dorpen. Deze verhalen worden op een speciale website gezet. Het derde onderdeel van het plan behelst het organiseren van activi teiten rond de onthulling van de monumenten of plaquettes, in het najaar van 2004", aldus Strijbos. De volgende bijeenkomst van de gemeentelijke werkgroep is op maandag 22 maart om 20.00 uur in het gemeenschapshuis in Castenray. Voor meer informatie kunt u terecht bij Jan Strijbos tel. 0478-571677 of bij Twan van Els tel. 0478-581191. ■x/a a a nr w e r k n KEUKFN- E^^n^ilEURROUW Slaapkamer Kantoor Woonkamer Keuken Industriestraat 17a. 5961 PH HORST tel. 077-3980889 Fax 077-3980890 e& Hoogveld www.wielhermkes.nl Schaatser Henk Hendrix 1(48) uit Ysselsteyn heeft de ■afsluiting van het schaatssei- I zoen bekroond met een zeven- I tiende plaats in de alternatieve elfstedentocht in het Finse I Kuopio. De Ysselsteynse vrij- I gezel, die vorig jaar als vijf- I tiende eindigde in de tocht I over tweehonderd kilometer, liet dit keer in de klasse vete- I ranen een tijd noteren van 8 I uur en 24 minuten. "Het was I een barre tocht, niet door de kou maar door het slechte ijs. J Veel rijders zijn vaak ten val j gekomen, ik ben gelukkig I slechts één keer gevallen. I Maar het was weer een prach- tige ervaring." Henk Hendrix is een liefhebber bij uitstek. Zijn gezicht straalt van plezier als hij vertelt over zijn grote passie: schaatsen. Geboren en getogen aan de Paardekop in de Ysselsteynse Peel genoot Henk Hendrix op jonge leeftijd al van de lange tochten over het ijs. Als er maar een beetje ijs te vinden was, bond hij snel de ijzers onder. 'Ik weet nog goed dat we van ons huis uit naar het ijs kluunden en dan met zes of zeven kinderen gingen ijshockeyen. Daar is eigen lijk de basis gelegd voor later." Henk Hendrix ten voeten uit: schaatsend op de Weissensee in Oostenrijk sfeer c tijd Henk Hendrix bedoelt te zeg gen: zo ben ik een fervent schaat ser geworden. Helemaal gek van de sport. Door het schaatsen heeft hij al heel wat van Nederland en de rest van de wereld gezien. Jarenlang stapt hij alleen of met een schaatsvriend in de auto om deel te nemen aan een toertocht ergens in Nederland. Het moet overigens wel een beet je een fatsoenlijke afstand zijn, want de medewerker van Waterschap Maas en Peelvallei houdt ervan kilometers te vreten op het ijs. In de periode 1963- 1984, de 'stille periode' noemt Hendrix die jaren, was er niet veel te schaatsen, pas in 1985 begon de Ysselsteynse liefhebber eigen lijk echt met het schaatsen van lange toertochten over 50 - of lie ver nog - 200 kilometer. "Samen met Michel van Vegchel ben ik begonnen. We keken in de Telegraaf waar ergens in het land een toertocht werd georgani seerd. Vaak moesten we nog op de landkaart kijken waar die plaats ergens lag. Doordeweeks of in het weekend, dat maakte ons niet uit. Ja, dat was een mooie tijd." En Henk Hendrix viel dat jaar U wilt een professionele website die uw doelgroep aanspreekt? Neem contact op met Flyers Internet Communicatie, voor: communicatieadvies ontwerp en bouw van websites actualisering en onderhoud van websites content management systemen content creation webpromotie Uw interne communicatie kan beter? Met behulp van een intranet optimaliseren wij uw bedrijfsprocessen. Bekijk alvast onze website: www.flyers.nl Flyers Internet Communicatie uw p@rtner in de virtuele wereldl Grootdorp 89 - 5815 AN Merselo Tel: 0478-546293 - info@flyers.nl meteen met zijn neus in de boter. Want in 1985 werd voor het eerst sinds vele jaren weer eens de Elfstedentocht georganiseerd, die werd gewonnen door Evert van Benthem. Een jaar later vroor het weer dat het kraakte, en dus toog de schaatser wederom naar Friesland, om deel te nemen aan de 'tocht der tochten'. "De Elfstedentocht blijft toch iets aparts. Het is de happening voor een schaatser. Ik heb de 200 kilo meter drie keer vrij eenvoudig vol kunnen maken, 1997 was echter de zwaarste Elftstedentocht. Toen stond er een stevige wind." WEER EN WIND Henk Hendrix is onder meer lid van de Vereniging De Friesche Elf Steden en de Recreatieve Schaatsvereniging Noord-Limburg RSNL. Hij traint in het seizoen drie keer in de week in het Duitse Grefrath, de thuisbasis van RSNL. Toch vindt hij dat eigenlijk maar niks. Het echte schaatsen gebeurt in de buitenlucht. "Ik kan tijdens het schaatsen echt genieten van de natuur om me heen, ben een echt buitenmens. Op een binnen baan heb je dat niet, daar draai je alleen maar rondjes." Dankzij de sport ben ik op eigen kosten bijvoorbeeld in lan den als Japan, Oostenrijk, Finland en Zweden geweest. Ja, vaak kom je onder de toerrijders dezelfde gezichten tegen. Maar tijdens de alternatieve elfstedentocht op de Weissensee in Oostenrijk zat ik bijvoorbeeld met de A-rijders aan tafel. Mooi is dat, een beetje ouwehoeren met die mannen. De goed. het is altijd één hechte groep." In Oostenrijk is de Ysselsteyner kind aan huis. Al vanaf 1993 neemt hij deel aan de alternatieve elfstedentocht op de Weissensee. Daar liet hij ook zijn snelste tijd over 200 kilometer noteren: 6 uur en 59 minuten. Zaterdagavond is de slotavond van dit jaar bij de RSNL. het schaatsseizoen er weer op voor Henk Hendrix. De ijzers gaan in het vet en worden er in oktober weer uitgehaald. In de komende maanden gaat hij zijn conditie op peil houden met mountainbiken en skeeleren. Maar wie weet? De weergoden zijn toch al weken van slag en wellicht komt er dit jaar eind maart nog een Elfstedentocht... Henk Hendrix is er dan zeker bij! Tentoonstelling bij JOC in Ysselsteyn Van 6 maart tot en met 7 april komt de tentoonstelling 'Onderdrukking en Bevrijding' naar het JOC Ysselsteyn bij de Duitse militaire begraafplaats. 'Onderdrukking en Bevrijding' is een tentoonstelling van foto's en brieffragmenten van dienstweigeraars en deser teurs ten tijde van Hitiers Derde Rijk. Zij wezen oorlog af en moesten die principiële keuze meestal met hun leven betalen. Tientallen medewerkers van het Anti-Oorlogsmuseum in Berlijn begonnen in 1989 een speurtocht naar de vergeten geschiedenis van mensen die ook in moeilijke omstandigheden 'nee' zeiden tegen oorlog en geweld, Uit familiealbums stelden zij een indrukwekkende expositie samen van foto's en fragmenten uit brieven waarin de dienstwei geraars hun keuze motiveren. Het bleek vaak moeilijk dit materiaal te bemachtigen. De familie wil er veelal niet aan herinnerd worden dat een familielid werd geëxecu teerd. De tentoonstelling is in de Duitse taal, maar er Zijn ook in het Nederlands vertaal* z brochures verkrijgbaar. Tijdens de tentoon stelling wordt een film getoond, waarin jongeren uit het voortge zet onderwijs in enray en de Duitse plaatsen Geldern, Scharnebeck en Papenburg hun wereldopinie geven. Zaterdag 6 maart om 13-30 uur wordt de tentoonstelling geopend door burgemeester Waals. Om 15.30 uur kunnen de bezoekers een rondleiding over de begraaf plaats krijgen. De tentoonstelling is geopend van 6 maart tot en met 7 april. Maandag tot vrijdag van 9.00 tot 16.00 uur en zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur, Groepen kunnen een rondleiding over de begraafplaats krijgen en aansluitend de tentoonstelling bekijken. U moet zich dan el eerst even aanmelden bij 1* Jongeren Ontmoetingscentr i Voor schoolklassen van het voortgezet onderwijs is een speciaal pro gramma ontwikkeld bij deze ten toonstelling. De klassen krijgen eerst een rondleiding over de begraafplaats. Vervolgens krijgen ze een opdracht waarmee ze indi vidueel door de tentoonstelling gaan. Aan het einde van het pro gramma kunnen alle scholieren een persoonlijk bericht achterla ten. Kosten: 25 euro per groep (maximaal 30 personen). Mocht u interesse hebben in het program ma voor de schoolklassen dan kunt u contact opnemen met het JOC in Ysselsteyn. De tentoonstelling 'Onder drukking en Bevrijding' heeft het Museum voor Vrede Geweldloosheid in bruikleen van het Antikriegsmuseum in Berlijn- Brandenburg. Jongeren Ontmoetingscentrum Ysselsteyn, Timmermannsweg 75, 5813 AM Ysselsteyn, tel: 0478- 541916. E-mail: info@joc-yssel- steyn.com. Internetadres: www.joc-ysselsteyn.com. EN MAAS Donderdag 4 maart 2004 - Pagina 5 heeft. Daardoor kan het VvGI niet zomaar starten met de nieuw bouw. Maar moet eerst de lange artikel 19 lid 1-procedure via de provincie gevolgd worden om vrijstelling van het geldende bestemmingsplan te krijgen. "Als het bestemmingsplan bij de tijd was geweest hadden we die ver traging niet gehad. Dan hadden we meteen met de bouw van het ziekenhuis aan de slag gekund." De resocialisatiewoningen van TBS-kliniek De Rooyse Wissel komen niet voor in de plannen voor Servaashof. Alhoewel dit wel een van de voorwaarden van de gemeente is. Op een vraag uit het publiek meldde communicatieme dewerker Paul Simons dat het VvGI deze woningen niet wil. "Nee, het is niet de bedoeling dat die er komen. Ook voor de Rooyse Wissel is dit geen gewens te situatie." Henk Hendrix sluit seizoen af met Finse elfstedentocht Het VvGI start nog dit jaar met de sloop van niet-monumentale gebouwen. In 2005 wordt begon nen met de bouw van het nieuwe ziekenhuis. Daarna wordt het groene buitenhof onder handen genomen en als laatste worden de woningen gebouwd. Dit zal wel licht pas in 2010 zijn. De omwo nenden kregen te horen dat ze nog een tijdje geduld moeten heb ben voordat ze hun bezwaren offi cieel kenbaar kunnen maken. De bewoners van de Stationsweg raken hun vrije uit zicht kwijt. Ze kijken nu uit op de plantsoenen van het instituut. De nieuwe woningen, van drie bouwlagen, komen op tien meter afstand van de Stationsweg. "Kunnen die blokkendozen niet verder naar achteren", viel dins dagavond herhaaldelijk te horen. De bewoners van de Oostsingel en St. Servatiusweg komen er wat dat betreft beter vanaf. Want aan de zijkanten van het instituutster rein staan rijen monumentale bomen. Die moeten blijven staan waardoor de nieuwbouw achter het groen schuil gaat. De hoogste bebouwing komt aan de zuidkant bij basisschool De Hommel. Daar verrijzen appartementencom plexen variërend van drie tot zeven verdiepingen. De 45 belangstellenden uitten hun bedenkingen over de ver- keersontsluiting van de nieuwe woonwijk. "De Stationsweg is nu al hartstikke druk. Vooral voor kinderen die over moeten steken is het levensgevaarlijk", zei een straatbewoonster, die ervoor pleitte om een ventweg aan te leg gen zoals dat ook langs de Oostsingel gebeurt. Architect Freek Loos en Peter Platzbeecker; bouwcoördinator van het VvGI, wezen met de beschuldigende vinger naar de gemeente Venray. De aanwezigen vroegen zich ook af waar de ver tegenwoordigers van de gemeen te waren. Op de uitnodiging waren ze wel aangekondigd. Duidelijk werd dat er een groot verschil van inzicht is tussen gemeente en VvGI over de ver keersafwikkeling. Servaashof wordt autoluw. Het psychiatrisch ziekenhuis krijgt de hoofdingang aan de Stationsweg. Vanaf de Oostsingel kan het verkeer alleen ter hoogte van de sporthal/Prins Bemhardstraat het terrein op. De tweede ingang bij de stoplichten bij de poli's komt te vervallen. Aan de St. Servatiusweg komt eveneens één ingang ter hoogte van het trapveldje. Fietsers kun nen alleen dwars over het terrein oversteken tussen het Antoniusveld en de Oostsingel. Het VvGI wilde ook een fietsin- gang vanaf de hoek Stationsweg- St.Servatiusweg maar dat plan sneuvelde. Bewoners van Antoniusveld klaagden erover dat de St. Servatiusweg nu al veel te smal en te druk is. De wijkbewo ners voorzien een verkeerschaos als ook Servaashof van deze toe gangsweg gebruik gaat maken. Freek Loos deelde de kritiek van de aanwezigen. "De gemeente wil dit helaas zo. Maar wij hebben er andere gedachten over." Peter Platzbeecker meldde dat de Stationsweg een woonstraat zou worden. "We hebben veel verga deringen gehad over de verkeers- ontsluitingen. We kwamen er moeilijk uit. De gemeente dreigde zelfs geen bouwvergunningen af te geven als wij niet meewerkten. Nou, dan houdt het op", aldus Platzbeecker, die eraan toevoegde dat het St. Servatiusterrein nog altijd een agrarische bestemming Dinsdagavond had het len hj lucent van Gogh Instituut de imwonenden uitgenodigd om ,jjgepraat te worden over grvaashof. Zo'n 45 buurtbe- 1996 Foners volgden met argus- n9is*! >gen de ontwikkelingen op et instituutsterrein. De ezwaren spitsen zich toe op hoge en dichte bebouwing non de Stationsweg en de 3p lerwachte verkeersproblemen de Stationsweg en St. ervatiusweg. Het psychiatrisch ziekenhuis op iet St. Servatiustterrein wordt jekrompen tot circa driehon- erd bedden. Dit vormt straks het iart van Servaashof. Daaromheen joint een groengebied en langs randen worden 351 woningen :bouwd, 277 voor de marktsec- ir en 74 zorgwoningen voor het m

Peel en Maas | 2004 | | pagina 5