inidefensiedagen tijdens RAIL Modelbouw
n Brabanthallen
"Spannend om in een vreemd land aan te komen"
a
KORTINGSBON
Speciale actie voor lezers van Peel en Maas
Brabanthallen 4-5-6 oktober
3 lob Grootjans voor Artsen zonder Grenzen in Afghanistan (1)
-
Beleef met uw (klein) kinderen het spektakel van
RAIL&Modelbouw 2002. Meer dan 80 prachtig
aangelegde treinbanen. Racen, varen en vliegen
met grote snelheden en alles radiogestuurd. Zelf
aan de slag met bouwpakketten en wedstrijden
racen tegen elkaar. Een perfecte dag uit voor
het hele gezin, daarom
openingstijden:
vrijdag 4 oktober 10.00 - 18. 00 uur
zaterdag 5 oktober 10.00 - 18. 00 uur
De gratis entree geldt niet in
6 oktober 10.00 -17. 00 uur combinatie met andere kortingen.
Buspendel vanaf station 's-Hertogenbosch.
jjjL EN MAAS Donderdag 26 september 2002 - Pagina 23
met nagebouwde eskaders en fre
gatten die worden voorgevaren in
een gigantisch bassin. Dat radios
turing veel mogelijkheden biedt
voor een natuurgetrouwe weerga
ve van de werkelijkheid wordt
gedemonstreerd in een tankshow
met gevechtsklare tanks. Boven
dien is er in de Brabanthallen veel
statische modelbouw te bewon
deren in exact nagemaakte schaal
modellen.
Presentaties
Verenigingen uit alle hoeken
van de modelbouwhobby presen
teren zich tijdens Modelbouw
2002. Honderden modelbouwers
zijn aanwezig om ook beginners
de weg te wijzen en te laten zien
hoe met de hobby kan worden
begonnen. Op een eiland midden
in de hal demonstreert een aantal
verenigingen met grondverzet,
trucks, auto's en hijskranen. Alle
verenigingsleden beschikken over
expertise en informeren de
bezoeker met veel enthousiasme.
In twee aparte hallen staan 130
stands met alleen maar treinen. Er
zijn treinen in alle denkbare scha
len, soorten, tijdperken. Soms
aangedreven door echte stoom-
kracht.Fabrieksstands
Voor het eerst staan de impor
teurs en leveranciers van de grote
modelbouwmerken op een
publieksbeurs in Nederland:
Tamiya, Reveil, Kvosho, Ninko,
SCX, Nikko, Herpa en vele andere
grote modelspoornamen zoals
Marklin, Fleischmann, LGB, etc.
Niet eerder kwamen de spullen
van deze merken zo massaal uit
de dozen voor demonstraties en
spectaculaire shows.
Een aantal bedrijven en vereni
gingen stellen, ter promotie van
de modelbouwhobby, de bezoe
kers in de gelegenheid zelf te
ervaren wat modelbouw inhoudt.
Zo kunnen kinderen een vlieg
tuigje in elkaar knutselen, dat ze
daarna mee naar huis mogen
nemen. Ook is er de mogelijkheid
Grootjans (38) is al
nkele weken als logistiek
l0Iii edewerker van Artsen zon-
gfji tr Grenzen aan de slag in
andahar. Regelmatig zal de
enraynaar een bijdrage leve-
en aan Peel en Maas, waarin
Ij het leven en het werk in
:t door oorlogen volledig
trwoeste en verarmde Afgha-
Istan belicht. Vandaag de eer-
bijdrage waarin de reis
aar zijn eindbestemming
g andahar centraal staat.
'Zoals beloofd in het kennisma-
ngsartikel van 18 juli volgt hier
heen beschrijving van een aan-
il indrukken en gebeurtenissen
an mijn werk als logistiek mede-
'erker voor Artsen zonder Gren
en in Kandahar, Afghanistan. Het
oon/ werkverkeer bij Artsen
rader Grenzen (AZG of de Fran-
afkorting: MSF van Médicins
via 05 Front'ères, red.) is al een
z0(1 ebeuren op zichzelf.
In mijn geval is de reis naar
)vtt fghanistan niet rechtstreeks af te
ggen. Onder meer omdat vanuit
lederland of de omringende lan-
cn niet rechtstreeks gevlogen
uE rordt op Kabul of andere plaat-
tn in Afghanistan. Ten tweede
todat de reis naar een project
tijd via de standplaats van de
radencoördinator gaat, voor een
riefing. In dit geval gaat de reis
Schiphol naar Istanboel, daar-
Wiegend naar Ashkabad (de
oofdstad van Turkmenistan),
ervolgens per auto naar Herat
toee dagen) en na de briefing
iteindelijk naar Kandahar (negen
ut rijden).
0Q Nadat de vertrekdatum een aan-
l0 j d keren uitgesteld was wegens
irre? énkelen met de visa-aanvraag,
en ik uiteindelijk op vrijdag 26
teitó "li vertrokken. Uitgewuifd door
vriendin die vanuit Zevenhuis
Deen recordtempo naar Schiphol
it«j escheurd was, en na een laatste
'toodje Brie en koffie gegeten te
Ttbben, ben ik in het toestel naar
stanboel gestapt.Daar heb ik tot
lgji Icn uur 's avonds gewacht en
onder verdere bijzonderheden
lcn ik daarna naar Ashkabad,
hoofdstad van Turkmenistan,
nirs
riom
Leuk en spannend is het altijd
in een vreemd land aan te
"nen, zeker zo laat in de nacht
let is inmiddels vijf uur in de
biji m°rgen) en dan afwachten wat er
,fa(f Geniaal te zien valt. Zo staat daar
n een hele rij Lada's opgesteld, de
ebs) meest voorkomende auto ia het
Jnd' De brede wegen met nauwe-
!il en'8 ander voertuig dan de
aut0 waar ik in zit, geven een erg
nant gevoel: rotondes zo groot als
de Grote Markt in 'os Rooy'. De
afwijkende verkeersborden (over
afwijkende verkeersregels maar
niet te spreken, alhoewel het er in
vergelijking met andere landen
erg beschaafd aan toe gaat).
Zaterdagmiddag word ik wak
ker met het weer dat ik in Neder
land zo graag had willen hebben:
zonnig. Gauw opgestaan en naar
kantoor gegaan om te horen wat
de volgende stappen in het reis
plan zijn en om mijn zakgeld te
vragen. Het kantoor in Ashkabad
wordt volledig door lokale mede
werkers geregeld. Een overblijfsel
van de Russische invloed: goed
onderwijs.
Helaas is dit na tien jaar onaf
hankelijkheid niet meer het geval.
De Turkmeense president, ene
meneer Niyazov, is bezig om de
hoofdstad te veranderen in een
metropool, wat enorm veel geld
moet kosten: brede wegen, over
heidsgebouwen worden bekleed
met marmer en een ongelooflijk
hoeveelheid standbeelden, vooral
van hemzelf. Eentje is zo'n dertig
meter hoog en het beeld draait
met de zon mee. Echt imposant.
Verder heeft Niyazov een boek
geschreven met de titel: Ruhna-
ma. Studenten en overheidsperso
neel worden geacht dit te lezen,
te begrijpen en uit te voeren.
Het lijkt alsof het een welva
rend land is, maar de buitenwij
ken en het landschap laten een
ander beeld zien. De gezond
heidszorg ligt geheel plat en het
onderwijs heeft nog maar half het
aantal leerlingen in vergelijking
met voor de onafhankelijkheid.
Het land is enorm rijk aan olie en
gas, dat in de woestijn ligt te
wachten op exploitatie. Behalve
een strook aan de kust met de
Kaspische Zee en de noordelijke
grens met Oezbekistan en Kazak
stan, is het land vrijwel onbe
volkt.
VERKENNING
De rest van de zaterdag gebruik
ik om de stad te verkennen. Op
de markt koop ik een volleybal,
want in een documentaire op
televisie over Afghanistan heb ik
gezien dat in dat land volleyballen
als tijdverdrijf wordt gebezigd.
Het is een beetje afwachten wat
er verder aan ontspanningsmoge
lijkheden zijn in Kandahar. Dus
nu het nog kan, neem ik het
ervan, 's Avonds neemt een plaat
selijke collega mij uit om een
hapje te gaan eten en een biertje
te drinken. Zondag wordt een dag
aan het zwembad in de zon in een
nabijgelegen hotel.
Nadat maandag het Afghaanse
MSF regels en de gedragsregels in
verband met de islamitische cul
tuur en specifiek die van Afghani
stan.
Hier ontmoet ik ook mijn voor
ganger, Sander, die op zijn visu-
maanvraag zit te wachten. Het
project ziet er goed uit: ze zijn
recentelijk verhuisd naar een
gecombineerd huis/ kantoor
gebouw. Na september 11 zijn
alle expats geëvacueerd en het
programma is door de nationale
staf draaiende gehouden, waarna
een nieuwe start is gemaakt, 's
Avonds gezellig bijkletsen met de
andere aanwezigen, die nieuws
gierig zijn naar de kleine (roddel)
nieuwtjes van de buitenwereld. Er
is de luxe van tv met BBC World-
service en de radio met de Neder
landse Wereldomroep, maar de
kranten en andere meegebrachte
artikelen (kaas, chocolade en de
VI) vinden gretig aftrek.
De volgende ochtend om vijf
uur reveille geblazen en om zes
uur in de auto. De reis gaat dit
maal via een door de Russen aan
gelegde weg, die mij sterk deed
denken aan de Noonf Brabantse
betonplatenweg (weg Vredepeel-
Zeeland), naar het negen uur ver
derop gelegen Kandahar, mijn
standplaats voor de komende zes
maanden. Ook in Herat is veel
oorlogsschade te zien, en met de
vele bomen die de wegen omlij
nen, maakt het geheel een surre
alistische indruk in de opgaande
zon. Ook hier zijn op de vroege
ochtend vele mensen op de weg
en brengen handelaren hun stalle
tjes in orde voor de handel van
die dag. De geringe aanwezigheid
van buitenlanders en het uiterlijk
van de wagen trekt overal zijn
bekijks.
Halverwege de rit wissel ik van
auto, dan gaat de reis verder met
de bemanning van Kandahar en
neem ik afscheid van de Heraatse
collega's. Om te zorgen dat de
auto's 's avonds in de projectbe
stemming terug zijn, wordt het
vervoer vanuit de twee plaatsen
gedeeld. Onderweg is er radio
contact met de vertrekplaats om
door te geven dat de reis voor
spoedig verloopt. Op deze wijze
kan een transport in de gaten
gehouden worden en indien er
iets gebeurt onderweg, kan er
hulp gestuurd worden.
Afijn, na een voorspoedige
edoch tamelijk hobbelige rit en
een lunch van verse watermeloen
(heerlijk) met het typisch platte
Afghaanse brood onder een brug,
kom ik na zes dagen reizen einde
lijk op mijn werk aan. Daar was
dit verhaal om begonnen."
'an 4 tot en met 6 oktober
biit q de Brabanthallen in 's-
isi ftogenbosch het middel-
kt nt van de radiogestuurde
oa ^bouwwereld. Voor de
-n g (de maal wordt dan name-
elig; bet evenement Model-
teru |Uff georganiseerd, weder-
te varen met radiografisch
bestuurde bootjes in het water
bassin en kunnen vader en zoon
tegen elkaar racen op een van de
(slot) racebanen. "Doen en aanra
ken" staat voorop tijdens
RAIL &MODELBOUW 2002.
Na al dit spektakel zal de bezoe
ker wellicht de wens hebben
thuis aan de slag te gaan of voor
de kinderen een raceauto of race
baan mee te nemen. Daarvoor
verzorgen de bedrijven op het
Techno Hobby plein een unieke
kans. Op het plein kan men diver
se startersets en modelbouwarti
kelen kopen tegen zeer scherp
gestelde prijzen. De ultieme gele
genheid om kennis te maken met
de modelbouwhobbv!
RAIL MODELBOUW 2002 in
de Brabanthallen is op vrijdag 4
en zaterdag 5 oktober geopend
van 10.00 tot 18.00 uur en op
zondag 6 oktober van 10.00 tot
17.00 uur. De toegangsprijs voor
volwassenen bedraagt 10,00
euro. Kinderen tot en met 11 jaar
betalen slechts 4,00 euro.
Voor verdere informatie
www.rail.nl
en het Pakistaanse visum geregeld
zijn, neem ik afscheid van de gast
vrije staf van het MSF-kantoor in
Ashkabad en vervolg mijn reis.
Rijdend van Ashkabad naar Mary
in het zuidoosten van het land,
kom je door een zeer leeg en vlak
landschap. Wanneer je denkt dat
Nederland plat is, kom dan maar
eens hier kijken. Wat een onge
looflijke vlakte, een kilometer lijkt
hierdoor veel langer dan in
Nederland. Veel velden met aller
lei agrarische gewassen die bin
nenkort geoogst gaan worden.
Onderweg komen we een colon
ne van zo'n veertig opleggers
tegen met daarop grote combi
nes, gloednieuw. Dus we nemen
de berm om erlangs te komen,
want ze blokkeren de hele weg
over een kilometer of twee bij
een politiepost. Vervolgens ont
wijken we een roedel oversteken
de kamelen (of zijn het dromed-
mensen op de been, voornamelijk
boeren en mensen die van alles
transporteren. Dit laatste gebeurt
nog veel met karretjes met een
ezel of paard ervoor. Zo 's och
tends vroeg is het best uit te hou
den, maar na tien uur is het
alweer erg heet.
AFGHANISTAN
Rond het middaguur komen we
bij de Turkmeens- Afghaanse
grens aan. Turkmenistan heeft
zich buiten het oorlogsgeweld
van de afgelopen 23 jaren weten
te houden, maar gehandeld is er
wel altijd. Onderweg passeren we
regelmatig grote transporten die
vanuit Rusland via Turkmenistan
door Afghanistan met eindbe
stemming Pakistan en terug rei
zen. Voor mensen die ooit in deze
contreien willen gaan rondtrek
ken met eigen vervoer, let op!
Iraanse vrachtauto zijn of aan de
wegpolitie te bepalen hoe hard de
vrachtauto zich voortbeweegt.
Als het groene lampje brandt, is er
nog geen reden tot ongerustheid.
Wanneer je het gele lampje ziet
branden in je achteruitkijkspiegel
van de achteropkomende vracht
auto, kijk dan alvast uit naar een
plekje in de berm en bij het blau
we lampje: denk niet, handel!
Maak dat je wegkomt want des te
groter, des te meer voorrang deze
persoon heeft. Sommigen hebben
nog een vierde lampje maar ik wil
niet weten waarvoor. De Paki
staanse vrachtauto's zijn te her
kennen aan de buitenissige versie
ringen en beschilderingen aan de
buitenzijde. Kenmerkend zijn de
twee of meer ogen die boven de
cabine aangebracht zijn. die hel
pen de chauffeur een oogje in het
zeil houden op de weg.
De hele grenssituatie doet mij
sterk denken aan een combinatie
versperringen, wegversperringen
met kraaienpootjes en inspectie
platformen voor de auto en de
trein, omgekrulde en in onge-
bruik geraakte rails waar het gras
tussen groeit.
Het grenspersoneel is erg vrien
delijk en ik hoef niet eens alle
bagage uit te pakken. Blijkbaar
doet een vriendelijk Limburgs
gezicht wonderen.
De Afghaanse kant is zo moge
lijk nog sneller met de controles
en stamp, stamp in mijn paspoort
en dan weer hollen met de geit.
Nog even hallo gezegd tegen een
tweetal collegae die de andere
kant op reizen (lx vakantie en lx
e.o.m. (end of mission)) en enkele
wederwaardigheden uitgewis
seld.
Het grote verschil tussen beide
landen is dat er in het Afghaanse
verkeer enorm veel getoeterd
wordt. Dit heeft een heel prakti-
er een mechanisch voortgedreven
voertuig aankomt. De bestuurder
en eventuele inzittenden hebben
een bijzondere status, want mijn
indruk is dat iemand in een auto
overal voorrang krijgt/ neemt. Het
werd dan ook een tenenkrullende
rit.
KAPOTTE HUIZEN
De omgeving laat nog veel zien
van de voorbije oorlog: kapotte
huizen, veel mensen op krukken
(voornamelijk landmijnslacht
offers), achtergebleven onderde
len van tanks en ander legermate-
riaal. Veel wegblokkades met
militairen/ politie/ milities, in
ieder geval veel gewapende, druk
doende mannetjes, waar gelukkig
de MSF auto zonder problemen
voorbij kan.
Nu nog drie uur rijden naar
Herat, de noordwestelijke provin
cie hoofdstad. Hier bevindt zich
om samen met de grootste
treinenbeurs van Nederland:
RAIL. Speciale aandacht dit
jaar voor het thema defensie:
nog nooit waren zóveel minia
tuurmodellen van luchtmacht,
landmacht en marine op één
expositie te bekijken.
Radiogestuurde modellen wor
den met zenders op afstand
bediend: radio control (re). De
miniaturen rijden, varen en vlie
gen als in de werkelijkheid.
Bezoekers kunnen zelf aan de
knoppen de spanning ervaren van
radiobesturing. Daarnaast verzor
gen tal van bedrijven en vereni
gingen spectaculaire demonstra
ties met races en luchtshows.
Van oudsher is defensie een
geliefd onderwerp voor model
bouwers geweest.
De vereniging Phantasy in Blue
is erin geslaagd om met een ver
bluffende precisie het grootste
deel van KLU na te bouwen in
vliegklare schaalmodellen. Het
gaat hierbij om propeller- en
straalvliegtuigen uit zowel lang
vervlogen tijden als om moderne
ultrasone jets.
Maar ook de marine is uitgerukt
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i.
arissen, in ieder geval: ze dragen
allemaal één 'rugzak'). Nadat we
in Mar)' gegeten en overnacht
hebben (in zo'n betonnen kolos
in status van vergane glorie), ver
trekken we de volgende ochtend
om zes uur richting grens. Zo op
dit vroege tijdstip zijn er heel wat
voorzijde of aan de achterzijde
uitgerust met een rij lampen:
groen, geel en blauw van kleur. Ik
heb mij laten vertellen dat deze in
oplopende volgorde gaan bran
den naarmate de snelheid van de
vrachtauto toeneemt om zo voor
de Iraanse versie van onze snel-
van 'Escape front Alcatraz' en 'de
gevangenen van Colditz'. Een
'unheimische' sfeer hangt er door
de vele gewapende grenswach
ten, aangelijnde honden, veel
wachthokjes met militairen, voor
zien van zoeklichten (de hokjes,
niet de soldaten), prikkeldraad
sche reden. Indien de toeter van
de auto het niet doet, is dit een
groter probleem dan dat de rem
men het niet doen. Met remmen
alleen kun je niet veilig over de
weg rijden. De omgeving dient
door middel van de toeter attent
gemaakt te worden op het feit dat
het coördinatieteam, waar ik geïn
formeerd zal worden door de
HoM (head of mission, of te wel
de landencoördinator) die elke
binnenkomende 'expat' inlicht
over de algemene situatie in het
land, over de projecten van MSF,
de veiligheidsstatus en regels, de
