Op de zeepkist in het St. Annapark: voor of tegen kruisen op 'n rotonde? Leunenaar klaagt over tankstation Zesde editie Venrayse Lagerhuis Zondag 25 augustus bijzondere maatschappelijke discussie in Venray Kabelkrant in nieuw jasje Baldadigheid Vechtersbaas opgepakt inafEL EN MAAS Donderdag 22 augustus 2002 - Pagina 3 fenray maakt zich op voor zeer bijzondere maat- lappelijke discussie: is het ,ast om 'honderd geknakte iisen' als hommage aan alle •leden psychiatrische jënten van het Vincent van gh Instituut in Venray als ostwerk op een rotonde te iatsen? Het kunstwerk is ■vaardigd in het kader van Waan, een international^ iiifestatie over kunst en ichiatrie, en heeft veel com- itie in de Noord-Limburgse neente veroorzaakt, foor- en tegenstanders van het jstwerk komen zondag 25 Justus van 15.00 tot 17.00 uur :en voor een publiekelijke dis- sie over de vraag of de kruisen lof niet op een rotonde in het itrum thuishoren. De openbare lachtewisseling is voor ieder- (oegankelijk en wordt gehou- in een Hyde Parkachtige set- g: op de zeepkist in het St napark - voor of tegen kruisen een rotonde? )e Waan, een internationale nifestatie over kunst en psy- atrie, heeft lovende kritieken recensies gekregen. Om de tra- je van bijna honderd jaar psy- iatrie in Venray op een kunst- nige manier te vereeuwigen, rden op negen rotondes kunst- rken geplaatst waaruit eerbe- m voor psychiatrische patiën- en psychiatrische zorg blijkt, van die kunstwerken bestaat honderd geknakte kruisen, hommage aan alle patiënten de voorbije eeuw zijn behan- in het Vincent van Gogh tituut. Elk kruis staat symbool jr één jaar psychiatrie in Ven- Dc kruisen vormen een essen- si onderdeel van het totaal con- )t om honderd jaar psychiatrie negen rotondes kunstzinnig te eeuwigen. Het kunstwerk van hier Kurpershoek heeft in Ven- echter veel ophef veroorzaakt foor- en tegenstanders dragen van argumenten aan waarom It kunstwerk wel of niet op een rotonde of in een andere openba re ruimte moet worden geplaatst. Een impressie vanuit diverse maatschappelijke geledingen. Deken Coenen van de gemeen te Venray "Ik heb vanuit geloofsovertui ging geen enkel bezwaar tegen kruisen op een rotonde. Ik kan me goed vinden in de symboliek van de kruisen, ook als ze geknakt zijn. En dat kruisen op een open bare locatie als een rotonde staan, kan ik ook nog billijken. Mijn bezwaar is vooral van praktische aard. Ik ben bang dat het kunst werk gevaarlijk wordt voor de verkeersveiligheid. Als ik een kruis, of in dit geval een verzame ling kruisen, zie, dan rem ik auto matisch af. Ik denk dat meer auto mobilisten dat zullen doen. De onverwachte confrontatie met de kruisen kan een schokeffect teweeg brengen. Daarnaast vind ik dat het mogelijk moet zijn om de kruisen aan te raken, om ze te voelen en er tussendoor te lopen. Pas dan krijgt het kunstwerk de functie en de symboliek die wordt nagestreefd een hommage aan de psychiatrische patiënten door ze uit de anonimiteit en vergetelheid te halen en midden in de samenle ving te plaatsen. Daar slaag je vol gens mijn gevoel niet in als je niets met de kruisen 'kunt'. Ze komen beter tot hun recht bij de ingang van bijvoorbeeld het Anna park. Maar, nogmaals, vanuit geloofsovertuiging heb ik geen enkel bezwaar tegen geknakte kruisen op een rotonde in Ven ray." Reinier Kurpershoek, kun stenaar en vormgever van het kunstwerk "Of ik de ophef en weerstand had verwacht? Nee, eerlijk gezegd niet. Psychiatrie heeft altijd een bijzondere plaats in Venray inge nomen en daarom verdient Ven ray ook een bijzonder monument als herinnering en eerbetoon aan de psychiatrie en aan al die men sen die er gewoond hebben en daar werden behandeld. Venray krijgt een aansprekend kunstwerk in de schoot geworpen en het zou me hooglijk verbazen als ze het afwijzen. Ik begrijp de argumen ten van de tegenstanders ook niet. Als ik die middenstanders hoor die roepen dat mijn kunst werk schadelijk is voor het imago en klandizie, dan denk ik 'hoe is het mogelijk'. Dankzij de psychia trie en de instituten is Venray groot geworden en daar heeft ook de middenstand van geprofiteerd. En diezelfde middenstand verzet zich nu tegen een eerbetoon aan de psychiatrische patiënten. Daar heb ik moeite mee. Als het aan mij ligt, dan komt er op de roton de waarop de kruisen komen te staan een tombe. Een tombe die toegankelijk is voor bezoekers en waar de hele geschiedenis van de psychiatrie van Venray is te zien. Een voor publiek via een zebra pad toegankelijk monument in de vorm van kruisen en een tombe op een rotonde, dat is een interna tionale noviteit. Daarmee zet Ven ray zichzelf op de kaart en geeft het de psychiatrie en de patiënten een bijzondere plaats in de samenleving. En gezien de histo rie van Venray is dat terecht. Als men het kunstwerk niet op een rotonde plaatst, maar elders 'weg stopt'? Ik vind dat Venray dan het zelfde doet als wat het decennia lang heeft gedaan: psychiatrische patiënten weren uit de samenle ving. En daarmee gaat de symbo liek en de intentie van het kunst werk verloren." Iwert Bernakiewicz, archi tect werkzaam bij het geren ommeerde architectenbureau Coenen Co in Maastricht "Ik vind het knap dat een kun stenaar zo'n maatschappelijke dis cussie op gang heeft weten te brengen. Kunst en architectuur horen positieve en negatieve gevoelens en emoties op te roe pen, daarin is de kunstenaar uit stekend geslaagd Ik ben gelovig en ik vind dat de kunstenaar ook is geslaagd in de symboliek die het kunstwerk op een rotonde nastreeft. Vroeger stonden geboorte en dood midden in de samenleving. Het kerkhof lag naast de kerk in het centrum van een gemeente. Er speelden kinde ren, er liepen dieren rond. het was een ontmoetingsplaats. De doden stonden op die manier dichtbij de mensen, midden in de samenleving. Het kruisenkunst- werk brengt dat gevoel terug. Ik vind dat wij de dood te zeer heb ben geïnstitutionaliseerd: crema toria op een industrieterrein, begraafplaatsen ver weg van de samenleving. Waarom eigenlijk? Het argument dat het kunstwerk de verkeersveiligheid in het geding brengt, deel ik niet. Ook wij krijgen wel eens commentaar over de veiligheid van onze archi tectonische ontwerpen. Ik heb het idee dat we meer en meer de verantwoordelijkheid bij de men sen proberen weg te nemen, en dat is geen goede ontwikkeling. Mensen horen gewoon op te let ten als ze een rotonde naderen of oprijden. Ongeacht of daar wel of geen kunstwerk staat. Bovendien: verandert de functie van de roton de omdat er nu kruisen op komen te staan? Nee. dat staat er los van. Ik heb geen enkel bezwaar tegen een kruisenmonument op een rotonde. Het kan een fraaie en symbolische aankleding van een rotonde worden." Christ van den Munckhof, uitgever van het Venrayse weekblad Peel en Maas "Venray discussieert over het voornemen om op een rotonde een kunstwerk met kruisbeelden te plaatsen. Kan dat? Ja, dat moet kunnen! Je komt langs Venrayse wegen talloze kruisen tegen, ter nagedachtenis aan een heilige, een verongelukt of in de oorlog gesneuveld familielid. Waarom zouden meerdere kruisen, ter nagedachtenis aan al die anoniem gestorven patiënten, niet kunnen? Maar: zoals de kruisen nu voor het oude hoofdgebouw van St. Anna staan, staan ze perfect. Op de manier zoals ze daar staan opge steld, moet je ze niet op een rotonde zetten. Want dan kan ik mij de gedachtegang van veel Venraynaren, die het idee afkeu ren, goed indenken. De kruisen Na ruim elf jaar stoppen de 'broers Geert en Bert Pelzer met 't Podium. Het populaire café aan de Kruisstraat wordt vanaf 1 september overgeno men door Jorrit Franssen en zijn vriendin Femke uit Horst. In juli 1991 startten de broers Pelzer met 't Podium. Daarvoor het café vaak van naam en uitbater veranderd, 't Podium groeide snel in populariteit en werd een bekende trekpleister voor Venray en omgeving. Vooral vrijdagavond was de kroeg vaak te klein om alle gasten te berbergen. Drie jaar geleden werd het café geheel vernieuwd eo flink uitgebreid. De Pelzers' waren inmiddels ook eigenaar geworden van het pand aan de Kruisstraat. Na elf jaar vinden de veertigers Geert en Bert het wel letjes. "We zijn destijds begonnen met een café voor onze leeftijd genoten. Dat waren toen derti- RENOVATIE •LEIEN DAKEN •BITUMINEUZE DAKEN •LOOD-. ZINK-, KOPERWERKEN 0478-511094 tfop Support dakwerken V.O.FV Stationsweg 124B Venray-Oostrum, gers. Maar in de loop der jaren hebben wc een heel andere doel groep binnen gekregen", zegt Geert. Vooral op vrijdag wordt de horecagelegenheid druk bezocht door scholieren van het Raayland College. Begin dit jaar stond er een vrij onopvallende advertentie in de krant waarin in de regio Venray een café zonder woning werd aangeboden. "Het was heel vaag gehouden, want het moest zolang mogelijk geheim blijven", aldus Geert. Jorrit en Femke lazen de advertentie en reageerden. Via de makelaar kwamen ze met de broers Pelzer in contact. Geert: "Zij waren eigenlijk de eersten die reageerden. En het was ook seri eus, vandaar dat we niet meer met andere gegadigden onderhan deld hebben." MAASHEES Jorrit en Femke runnen vanaf 1 januari 2001 café De Beurs in Horst. Het stel is afkomstig uit Maashees en voetballiefhebbers zullen Jorrit nog herinneren als aanvaller van Volharding. Maar een ernstige knieblessure noopte hem al vroeg tot stoppen. Ze heb ben anderhalf jaar geleden hun baan opgezegd om zich helemaal op de horeca te storten. Femke's ouders hadden vroeger café Plein27, het voormalige gemeen schapshuis, in Maashees. Momen teel hebben ze een kroeg in Uden. Femke kreeg de horeca met de paplepel ingegoten. Zij blijft café De Beurs doen, terwijl Jorrit zich meer op 't Podium zal richten. "Jorrit is iemand die graag regelt en organiseert", vertelt Femke. "Maar De Beurs is een echt dorps café. Het is ook te klein om bij voorbeeld bands te laten optre den waarvoor je entree kunt vragen. Vandaar dat we vanaf begin dit jaar op zoek waren naar een tweede locatie in de buurt van Horst." De nieuwe uitbaters zullen 't Podium voorlopig op de oude voet voortzetten. "Goede dingen moet je niet veranderen", vindt Jorrit. Op zaterdag wil hij bands laten optreden. Op zondag blijft het café gesloten en wil hij het beschikbaar stellen voor feesten en partijen. "Vooral voor mensen die op zoek zijn naar een andere locatie dan een traditionele zaal." EIGENAAR De broers Pelzer blijven eige naar van het pand. En Geert zal ook de Amsterdamse avonden, die druk bezocht worden, blijven verzorgen. De Pelzers willen nu even een rustpauze inlassen. Maar met ijs- en frietsalon Frieties in de Grotestraat blijven ze actief in de Venrayse horeca. Geert verklapt dat hij voornemens is om ooit terug te komen met een soort stadscafé in Venray. Een grand café waar overdag gegeten en geluncht kan worden en wat 's avonds dienst doet als kroeg. "Een totaalpakket zoals je dat in de grote steden vaak ziet. Want ik wil weer iets met 'eten' gaan doen. Daar heb ik iets mee", zegt Geert, die midden jaren tachtig met Etcetera het eerste eetcafé in Venray begon. Hij denkt dat er nog zeker een markt is voor zoiets Het zal u ongetwijfeld al zijn opgevallen. Kabelkrant Venray hult zich sinds enkele dagen in een nieuw, moderner jasje. Met de aanpassing van de lay-out heeft de kabelkrant een meer eigentijds karakter gekregen. De vertrouwde rubrieken nieuws, politie, sport, varia, kunst, ver eniging, carnaval, weer en week enddiensten zijn gebleven, nieu we rubrieken zijn onder andere natuur en schouwburg. Wat natuurlijk blijft is de dage lijkse nieuwsvoorziening. De redactie van Kabelkrant Venray blijft u op de hoogte houden van het laatste nieuws (vaak met tal van foto's) uit de gemeente Ven ray. 'Kabelkrant Venray, meteen in beeld met het laatste nieuws'. De redactie wenst u veel kijk en leesplezier! zouden m i. een onderdeel moe ten vormen van een groter kunst werk: aanwezig, zichtbaar, maar niet overheersend, laat staan pro vocerend." Prof. dr. Anne van der Mei den, emeritus-hoogleraar mas sacommunicatie, theoloog, voorganger "Niet doen. Dit is smakeloos en wekt een totaal verkeerde sugges tie. Delen van gebouwen van de inrichting op rotondes is geen bezwaar, ze vormen een goede herinnering en zijn typisch Ven ray. Kruisen zijn dat niet Kruisen horen thuis op een kerkhof. De suggestie wordt nu gewekt dat in de inrichtingen mensen zijn omgebracht. Het doet me denken aan gesneuvelde soldaten of aan slachtoffers van ander geweld. Dat is niet de associatie die wen selijk is en ook niet de suggestie die wil worden gewekt. Ik neem aan dat Venray niet herinnerd wil worden als een gemeente met een psychiatrisch centrum waar patiënten doelbewust werden omgebracht. Dit kunstwerk zo prominent presenteren is schade lijk voor het imago van het psy chiatrisch centrum. En ik kan me voorstellen dat het ook geen meerwaarde is voor het imago van Venray zelf. Ik steun de tegen standers van dit kunstwerk op een rotonde. Ik kan vanuit ethisch oogpunt geen enkel argument noemen dat voor het plaatsen van kruisen op een rotonde is. Als het kunstwerk toch geplaatst moet worden, plaats het dan op een kerkhof en zet erbij - bijvoorbeeld een maquette - wat het voorstelt. Dan heb ik er minder moeite mee Een kerkhof is daar de aangewe zen plaats voor. Je plaatst toch ook geen kruisen op een rotonde bij een ziekenhuis?" Raad van Bestuur Vincent van Gogh Instituut "Vanaf de eerste presentatie van de ideeën over De Waan aan het Vincent van Gogh Instituut staat de Raad van Bestuur positief ten opzichte van het plaatsen van de kunstwerken op rotondes. Wij vinden dat de kunstenaars de vrij heid hebben om dat eerbetoon zelf vorm te geven. De beelden zijn inspirerend en prikkelend. Dat dat bij één kunstwerk met kruisen gebeurt en dus met de dood wordt geassocieerd, is niet zo gek. Als psychiatrisch zieken huis hebben wij ook begraafplaat sen gehad. Naar onze visie heeft Reinier Kurpershoek de patiënten uit het verleden op een integere manier willen eren. We hebben destijds wel beseft dat het kunst werk niet past in het gangbare stramien van een beeldje met een perkje planten dat mensen vaak voor ogen hebben, maar kunst kan confronterend zijn. De gemeente Venray heeft er een visie mee willen geven en wij vin den dat zij daaraan vast moet hou den. De gemeente heeft daarmee de kans om zich op een bijzonde re manier te onderscheiden." Verenigde Verkeers Veilig heids Organisatie 3VO "Wij zien negatieve én positieve aspecten aan het kunstwerk. "Als de kruisen het zicht op de roton de ontnemen en te zeer een blik vanger zijn, kan het gevaarlijk worden. Dan worden ze letterlijk en figuurlijk een blikvanger. Het positieve is dat kruisen ook asso ciaties met verkeersslachtoffers oproepen. Het kunstwerk kan zodoende mensen tot bezinning brengen in relatie tot hun rijge drag." GEVOELENS Met de publieke discussie wil De Waan proberen meer duide lijkheid te brengen in de kwestie rond het kunstwerk. De Waan is in principe verantwoordelijk voor de kunstzinnige aankleding van de rotondes, maar wil rekening houden met de gevoelens van de Venraynaren. Elk nieuw kunst werk moet volgens de gemeente aan de volgende criteria voldoen artistieke, niet-artistieke en alge mene criteria. Het werk moet van cultuurhistorisch belang zijn, moet een voorbeeldfunctie heb ben en iets toevoegen aan het bestaande. De gemeente is zich er echter ook van bewust, dat hedendaagse kunst soms contro versieel is en juist daardoor in staat is de gevoelige snaar bij de toeschouwer te raken en emoties op te roepen. De publiekelijke discussie staat onder leiding van Twan Mientjes. journalist van Dagblad De Limbur ger. Hij zal eerst vier panelleden - voor- en tegenstanders van krui sen op een rotonde - de gelegen heid geven hun mening en visie te uiten. Vervolgens krijgen alle aan wezigen de mogelijkheid om te reageren en te discussiëren over de vraag welke plaats de psychia trie op de rotondes in Venray zou moeten krijgen en of kruisen wel of niet in openbare ruimten thuis horen. Mientjes zal bovendien Reinier Kurpershoek interviewen. De discussie wordt gehouden aan de vooravond van het raads- debat over het kunstwerk en vindt plaats bij de honderd krui sen, die nu in het kader van De Waan staan opgesteld in het Annapark aan de Noordsingel S! "Wat we ook doen, hij heeft altijd weer wat", aldus benzi- nepompeigenaar J. Lucassen uit Leunen. Hij moest onlangs weer voor de Raad van State in Den Haag verschijnen, omdat een omwonende zich blijft beklagen over de overlast. Stank en lawaai zijn de voor naamste klachten van buurman M. Martens. Hij heeft de gemeen te Venray verzocht om handha vend op te treden tegen het tank station aan de Albionstraat. omdat Lucassen de geluidsnorm over schrijdt. "Een aantasting van het woongenot", noemt Mariens het. Hij probeert, via een kort geding. de Raad van State te overtuigen van zijn gelijk. De gemeente is bezig met een nieuwe milieuver gunning voor het tankstation. Mariens denkt dat deze vergun ning zal worden aangepast aan de wensen van het tankstation, omdat de gemeente ook niet van plan is om handhavend op te tre den. "Dit wordt verkeerd door Mariens uitgelegd", zegt A. Back bier, woordvoerster van de gemeente Venray. "We kunnen natuurlijk ook voorschriften opleggen die ongunstiger zijn voor Lucassen. Wij zijn er nog mee bezig. In ieder geval gaat de LPG-pomp weg, zodat er sowieso minder auto's zullen komen, en er dus minder overlast is." Volgens haar is dit al een verbetering. Een ander voorstel is het aanbrengen van eenrichtingsverkeer op het terrein van Lucassen, zodat er minder voertuigen langs de woning van Mariens zullen rijden Volgens Lucassen is er al van alles voorgesteld om het pro bleem op te lossen. "Geluidswal len, vroegere sluitingstijden en ga zo maar door. Hij wil van niets weten en blijft toch maar klagen. We zijn al zo vaak voor de rechter verschenen. Ik hoop dat het echt een keer ophoudt", zei echtgeno te M. Lucassen na afloop van de zitting. Raad van State doet bin nen enkele weken uitspraak. De derde vrijdag van sep tember, vrijdag 20 september 2002, wordt de zesde editie van het Venrayse Lagerhuis gehouden in de foyer van de schouwburg (Ontjspanning met een politiek tintje, precies zeggen waar het op staat, geen ingewikkelde formuleringen, geen politiek jargon, gewoon recht voor z'n raap iri duidelij ke (Venrayse) taal. De rode draad die door deze avond loopt heeft als thema: Poli tiek is niet alles, maar alles is wel politiek. De vorm waarin gepre senteerd wordt is ontleend aan het tv-programma Lagerhuis waar in Paul Witteman en Marcel van Dam optreden. Als discussieleider in Venray treedt op Eilis Wien- dels. journaliste bij Dagblad de Limburger. Mevrouw Wiendels presenteerde ook de Venrayse lagerhuisdebatten in 1999 en 2001. Er komt een zestal stellin gen aan de orde, die afwisselend zullen worden ingeleid door een aantal 'ter zaken deskundigen'. De stellingen hebben betrekking op in Venray spelende kwesties. De exacte stellingen zullen enkele dagen van te voren bekend wor den gemaakt via de lokale media. als een grand café. "Want die zijn er nog veel te weinig in Venray. Er kunnen nog veel meer eetgele- genheden bij. Alleen moet je niet hetzelfde gaan doen dan wat er nu al is. Het moet iets nieuws zijn en de locatie moet gunstig gele gen zijn. En daar kijken we de komende tijd rustig naar uit." Maandagnacht heeft een 18-jarige man uit Vierlingsbeek een bon gekregen wegens baldadigheid. Hij liep met vier leeftijd- en plaatsge noten over de Grotestraat in Sambeek toen politie hem betrapte op het gooien van vuilniszakken op de rijbaan. Een 33-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats is zaterdag avond door de politie aangehou den na een vechtpartij. Een 25- jarige Venraynaar raakte bij deze vechtpartij dusdanig gewond dat hij per ambulance naar het zie kenhuis is gebracht. Hij is een nacht ter observatie opgenomen. Over de aard van de verwondin gen is geen informatie beschik baar. Net na 21.00 uur ontving de politie een melding van een vechtpartij op de Henseniusstraat. De gearriveerde patrouille trof er het slachtoffer aan, maar de ver dachte was reeds vertrokken. Enige tijd later kon de verdachte worden aangehouden op de Patersstraat. De aanleiding van de ruzie is op dit moment nog niet bij de politie bekend. De 33-jarige man is zondagmorgen in vrijheid gesteld. minimalistische badkamer met maximale invulling Compleet met bad-, douche-, wastafel-, en closetcombinatie en voorzien van accessoires en aansluitmaterialen, in wit voor 4.482.- NumetgTatis tegels t.w.v. €300,-* ("of de helft in contanten). De actie loopt tot 1 september 2002. Keijjsers-Manders idrönte Keizersveld 40, Venray, Tel.: (0478) 55 06 70 De eerste stelling wordt gepresen teerd om 20.30 uur. Mensen die graag mee willen discussiëren kunnen zich aanmelden vóór maandag 9 september 2002. Degenen die zich vooraf aanmel den bij een van onderstaande leden van de organisatie, krijgen een gereserveerde stoel in de voorste rij, zodat men door de gespreksleider kan worden uitge nodigd te reageren. Uiteraard bent u ook als publiek van harte welkom. Zoals in het echte Lager huis zal ook in Venray een des kundige jury beoordelen wie jn aanmerking komt voor de "discus sietrofee". De avond wordt muzi kaal ondersteund door zanggroep Octetnog. Aanmelding voor deel name aan de discussie - graag voor 9 september 2002, kan telefo nisch geschieden (bij voorkeur tussen 18.00 - 20.00 u) bij de leden van de werkgroep: Ank ten Berge, telefoon 582 440, of Ans van Oers, telefoon 583385. PEEL EN MAAS Nieuwsblad voor Venray en omstreken Grotestraat 68 5801 BH Venray Postbus 1 5800 AA Venray Tel. 0478-582727 Fax 0478-510916 e-mail: redactie@vandenmunckhof.nl Redactie Ron Koenen Henk Lammen Christ van den Munckhof Henk WIHemssen Bezorging Donderdagmiddag/avond Bezorgklachten Op bovenstaand adres. Telefonisch, uitsluitend tot vrijdag 17.00 uur. Nabezorging gebeurt tot uiterlijk dit tijdstip. Advertentietarieven Op aanvraag verkrijgbaar. Aanleveren advertenties: Uiterlijk dinsdag 18.00 uur Aanleveren kopij: Sport- en verenigingsnieuws tot uiterlijk dinsdag 10 00 uur.

Peel en Maas | 2002 | | pagina 3