"Eerste Tibetaanse brailleboeken zijn gedrukt" [Kunstenaars onder de indruk van monumentaal Sint Anna Met wie vier ik kerst? Afsluiting van campagne afvalscheiding Expositie hoeden Venraynaar betrapt Inbraak in woning gjg MAAS donderdag 8 november 2001 - Pagina 13 Venraynaar Paul Kronenberg bereikt mijlpaal in Tibet faraynaar Paul Kronenberg 61sinds 1998 met zijn blinde igjdin Sabriye Tenberken vol chap [ave aan het Project for the in Tibet, een project dat als doel het integreren van blin- inde Tibetaanse maatSchap- ZlJI^eft. Paul is verantwoordelijk alle technische en onder saspecten van het project, er traint hij diverse mede- crs in de basisbeginselen van louding, kantoorwerk en het lik van computers. De aynaar is naast communica- fondsenwerving ook verant- delijk voor de start van de aanse brailleboekdrukkerij. gehele project heeft als doel het integreren van blin- jde Tibetaanse maatschappij. ;n dit doel worden stap voor vier projecten gestart. Een li voor blinden in de leeftijd even tot twaalf jaar is het eer- oject. deze school is in mei gestart. Het tweede project Q] t een brailleboekdrukkerij Tibetaanse schoolboeken in JU kunnen worden geprodu- en het derde project is een gratieprogramma om blinden greren in reguliere scholen en 'dagelijkse samenleving. Tot illen Sabrye Tenberken en jonenberg een beroepsoplei- opzetten, zodat blinden niet de mogelijkheid wordt gebo- n in de maatschappij te kun- ïtegreren, maar ook zelf een len kunnen genereren. De lie van weekblad Peel en Maas rigig deze week weer een verslag ffaul Kronenberg over de gang ifeken in Tibet. BRAILLEBOEKEN l kantoor wordt gevuld met een sief en oorverdovend lawaai, mie wordt geproduceerd door brailleprinter. Na drie jaar waarin we steeds weer hebben gewerkt aan de realisatie van het eerste Tibetaanse brailleboek wor den nu de eerste boeken gedrukt. Van DOS naar Windows en weer terug. Dat is het traject dat we zo'n beetje gevolgd hebben. In het begin waren er problemen die in DOS niet konden worden opgelost, na de overstap naar Windows kwamen we ook daar problemen tegen die niet zo één-twee-drie op te lossen waren. Dus terug naar af, terug naar DOS. Een nieuwe ontwerpfase werd gestart en nu zijn we gelukkig zover dat we de eerste Tibetaanse braille school- en braille woordenboeken hebben gedrukt. In de komende tijd gaan we echter toch weer een poging wagen om het druksysteem, dat nu relatief gecompliceerd is te vereenvoudigen. De manier waarop blinden Tibetaanse brailleteksten met de braille schrijfmachine typen is snel ler dan elke andere wijze ook. Het idee is ontstaan om de techniek van het intypen op een braille typmachi ne over te dragen naar een normale computer. Zes toetsen, 'sdf jkl' en de spatiebalk worden dan gebruikt om snel en eenvoudig Tibetaanse teksten in de computer te krijgen. Op het beeldscherm verschijnt de tekst in zwartschrift en men heeft de keuze om deze in zwartschrift of in braille uit te printen. Op deze manier kan een techniek voor blin den worden toegepast voor de 'zien de' wereld. Om dit project te reali seren ontvangen we hulp van vrienden die aan het instituut voor kunstmatige intelligentie te Saarbrücken werken en de firma Baum Retec a.G. die de benodigde soft- en hardware verzorgt. De implementatie van deze nieuwe methode hopen we in het voorjaar van 2002 voor elkaar te krijgen. Voordat Sabriye op 11 september 2001 naar Europa vertrok hebben we tot diep in de nacht 21 braille schoolboeken gedrukt zodat de kin deren in de winter geen gebrek heb ben aan leermiddelen. Op de cover van elk boek is in braille de naam van de bezittende leerling gedrukt. We hebben nog nooit kinderen zo blij gezien met de ontvangst van schoolboeken. De boeken werden zelfs mee naar bed genomen, boven de dekens werd demonstratief gesnurkt terwijl onder de dekens werd gelezen. CURSUS VOLGEN Het is inmiddels eind oktober en we zijn nu allebei in Duitsland. We wachten op vier Tibetanen, die als alles goed verloopt, over anderhalve week naar Duitsland komen. Samen met Nordun, (lerares), Gama Choedron (lerares), Sangpo, (leraar en zelf blind) en Wangchen Gelek (vice president van de Tibet Disabled Persons Federation) gaan we een speciaal ontwikkelde cursus volgen aan de Blinden-Studien- Anstalt (Blista) in Marburg. We zul len worden onderwezen in mobi liteit en oriëntering, speciale blin- dentechnieken gericht op de behoef ten van blinde mensen in de Tibetaanse autonome regio. Zes weken lang zullen we de meeste tijd geblinddoekt door het leven gaan om ons in te voelen/denken wat blind zijn betekent. Er wordt getraind hoe men als blinde een andere blinde of ziende bepaalde situaties, werkzaamheden etc. kunt uitleggen of bijvoorbeeld de wer king van machines en computers kunt bijbrengen. Ook gaan we geblinddoekt kajakken en paardrij den. De filosofie van de Blista is om blinden zelf hun grenzen te laten bepalen en niet direct te zeggen "dat kan een blinde niet". Deze filosofie proberen we ook in het rehabilitatie en trainingscentrum voor blinden in Tibet te hanteren. Het gaat daarbij hoofdzakelijk om het geven van zelfvertrouwen. Zonder zelfvertrou wen beweegt zich niets en dat geldt natuurlijk niet alleen voor blinden maar voor iedereen. Vaak ondervin den blinde mensen het blind zijn zelf niet als een beperking, maar de gedachte dat zienden denken dat het een "verschrikkelijke handicap" is en de houding die de zienden daardoor naar blinden uitstralen is een grotere handicap. Er wordt al vaak direct gezegd "Ach., wat zie lig.. wat erg., wat verschrikkelijk..". Als ik met Sabriye ergens kom wordt ik gevraagd of Sabriye hon ger heeft. Ik vraag Sabriye dan "Heb je honger?" waarop zij antwoordt "Ja, ze heeft honger". Ik laat de vra gensteller dan weten "Ja, ze heeft honger". Als dan de vraag komt "Wat wil ze dan eten" dan wijs ik erop dat Sabriye niet kan zien maar dat ze erg goed kan horen en spre ken! Ook hoor ik regelmatig van wat oudere mensen "Wat leuk datje je zusje mee op reis neemt". We hopen voor de kerst de trai ning af te sluiten waarna we deze ervaring in Tibet in de praktijk kun nen gaan brengen en kunnen over dragen aan de blinden aldaar. all-mag-inspr:Nog even een korte samenvatting van de gebeurtenissen in het afgelopen halfjaar: - De nieuwbouw is in augustus 2001 in gebruik genomen. Het gebouw omvat drie Waslokalen, een jongens slaapzaal, een meisjes slaapzaal, een brailleboekproduktie workshop, een fysiotherapie en medisch massagetrainings ruimte, toiletten, douches, een ziekenkamer, en enkele kamers voor medewer kers. Ook heeft het gebouw een groot dakterras. - In het oude gebouw zijn nog enkele ruimtes gerenoveerd, een eetzaal, een bibliotheek, en een kel- derWaslokaal zijn inmiddels gereali seerd. - Een tweede medische massage en fysiotherapie klas is in oktober 2001 met drie leerlingen van starf - Op dit moment ontvangen 25 kinderen verdeeld over vier Wassen onderwijs: twee voorbereidende basisschoolklassen, één muziekklas en twee fysiotherapie/medische massageklassen. - Vier blinde leraren onderwijzen op de school: twee medische mas seurs, een blinde leraar Engels en een blinde muziekleraar. In de toe komst proberen we zoveel mogelijk blinde medewerkers in het project op te nemen. - Het integratieproces is echter helaas nog niet van start gegaan, de reden daarvoor is dat de regering een regel wil invoeren dat blinden op elke basisschool geïntegreerd kunnen worden. De invoering van deze regel zal iets langer duren omdat het nogal wat bureaucrati sche handelingen vergt. Het is natuurlijk wel zo dat als deze regel wordt toegepast de toekomst van de integratie een stuk stabieler en zekerder wordt en niet alleen afhan kelijk is van de bereidwilligheid en vrijwilligheid van enkele onderwij zers op de. dorpsscholen. - In augustus 2001 zijn zoals eer der al vermeld de eerste Tibetaanse braille schoolboeken gedrukt. - In november/december 2001 vindt een training plaats waaraan vier Tibetanen, Sabriye en ik deel nemen. De training is speciaal ont worpen om zoveel mogelijk tege moet te komen aan de behoeften van blinden in Tibet. - Op dit moment worden schilde rijen, gemaakt door de blinde kinde- ren, tentoongesteld in Sjanghai en in Peking. De schilderijen worden geveild en de opbrengst gaat voor de helft naar het Project for the Blind, Tibet en de andere helft gaat naar een kinderkliniek in Sjanghai waar kinderen met hartproblemen worden geopereerd. Het initiatief van deze 'schilderactie' komt van Christophe Peres, een Fransman die het project afgelopen juli heeft bezocht. Het is natuurlijk voor het zelfvertrouwen van onze kinderen een geweldige opsteker dat ze op deze manier voor het eerst in hun leven andere kinderen kunnen hel pen. Met vriendelijke groeten en nog maals hartelijk dank aan alle men sen die het Project for the Blind, Tibet ook in 2001 weer hebben ondersteund. Paul Kronenberg en Sabrye Tenberken Stichting Stadspark Venray (46) rige week maakte een groep lende kunstenaars, die vol- jaar meewerken aan kunst- ifestatie De Waan, voor het kennis met de Venrayse psy- tische inrichtingen. Men t een bezoek aan het :hoi itatelier en het museum op Servaas, maar vooral het imt|ek aan Sint Anna maakte veel tk ibelangstelling gold niet alleen hoonheid van het terrein en de ndere architectuur, maar ging name uit naar de geschiedenis lie duizenden mannen en vrou- die in de afgelopen honderd aeen van de Venrayse inrich- d werden opgenomen en van .r zeer velen de rest van hun i hier hebben doorgebracht, verblijf, dat, zeker in vroegere ■■meestal gepaard ging met een Bf mate van maatschappelijk iso- nl dat inherent was aan de (zinnigenzorg van die tijd. zij de inspanningen van de werkers in de zorg is dat isole- aan het afnemen. De sluiting Sint Anna is in dat opzicht ken- end voor de cultuuromslag die wordt gemaakt. lal die reden vormt Sint Anna groot monument voor de psy- tie. Een monument ook van !rstel en erkenning voor men ie we eigenlijk niet als vol tige medeburgers beschouw- pat was de boodschap die de ïnaars meekregen en, blijkens ïacties na afloop van het k, door hen goed werd begre- Enkele onderdelen uit het pro- De kunstenaars bezochten onder andere de obductiekamer van het mortuarium. gramma spraken wel heel bijzonder tot de verbeelding van de binnen- en buitenlandse bezoekers. Vooral het bezoek aan het mortuarium en de daarmee verbonden geschiedenis was een intrigerend onderwerp. De oude obductiekamer en de stenen snijtafel zijn nog geheel intact. Hier werden de lijkschouwingen gedaan en van veel overledenen werden de hersenen verwijderd en bewaard ten dienste van het wetenschappelijk onderzoek. Het is een stukje geschiedenis waar doorgaans niet veel over gesproken wordt, maar het is wel de realiteit. Ook de oude car- rouselloods en de voormalige begraafplaats vormden onderwer pen waarover tal van vragen werden gesteld. Een van de kunstenaars was gefascineerd door het idee van de oude draaimolen die in vroegere jaren een permanente plek had op het speelveld. Je kon hem horen denken: "Een mallemolen in een gekkenhuis". Het klinkt inderdaad nogal bizar. Zo zijn er nog veel zaken te noemen die vaak aan ons aller aandacht ontsnappen omdat we ze zo gewoon vinden, maar die in werkelijkheid zeer bijzonder zijn. Een wandeling over Sint Anna is in dat opzicht een tocht tussen Waan en Werkelijkheid. Binnenkort zal onder auspiciën van Veldeke en Stadspark Venray op veler verzoek wederom een rondwandeling wor den georganiseerd. We zullen u daaromtrent nog nader informeren. Stichting Stadspark Venray. p.a. Twan van Els, Gasstraat 6, 5801 CT Venray. Telefoon 581191. E-mail: tw.els@wxs.nl Her mortuarium tegenover de kapel van Sint Anna Erkend relatiebemiddelingsbureau schept nieuwe kansen "Dit wordt alweer mijn vierde kerst sinds mijn relatie eindigde. Het eerste jaar nodigde een goede vriend me uit om bij hen te gast te zijn. Vorig jaar en het jaar daarvoor bracht ik bij mijn ouders door. Maar dit jaar wil ik het liefst thuis zijn. Je hebt toch het gevoel dat mensen je vragen omdat ze het 'zielig' vinden als je met Kerstmis alleen zit. En als je bij een stel komt, voel je je nog meer alleen", aldus Eric, die dit najaar besloot zich in te schrijven bij relatiebemiddelingsbureau Stichting Date. Eric (om privacyre- denen ook binnen het systeem van Stichting Date voor de buitenwereld alleen bekend met voornaam en nummer) dacht jarenlang dat iemand die zich inschreef bij een relatiebureau wel heel wanhopig moest zijn. Nu weet hij wel beter. "Als je net zoals ik al jarenlang bij hetzelfde bedrijf werkt en je een vaste vrien denclub hebt, dan ontmoet je niet zoveel nieuwe mensen meer. Ik ga ook niet graag alleen naar het café. Wat moet je dan nog? Ik las een advertentie van Stichting Date in de krant en heb de stoute schoenen aangetrokken en de medewerkster bij mij in de buurt gebeld. Ik kon de volgende dag al komen voor een gesprek!" Stichting Date is het grootste en een van de oudste relatiebureaus in Nederland met vestigingen ver spreid over het hele land. Daarnaast beschikt dit bureau over een unieke werkwijze, dat de cliënt optimale mogelijkheden biedt te 'slagen'. Wie zich bij Stichting Date inschrijft krijgt namelijk het zogenaamde partnerboek mee naar huis, waarin het landelijke bestand van alle ingeschrevenen te vinden is. Met behulp van korte beschrij vingen, waarin onder andere gege vens over leeftijd, opleiding en beroep, woonomgeving, al of geen kinderen, hobby's en partnerwen- sen, kan men zich zelf oriënteren. Heeft men een keus gemaakt, dan kan via de regioconsulente een tele foonnummer worden opgevraagd. De consulente kiest dus niet voor de cliënt, maar kijkt alleen of het een 'goede combinatie' is en of de betreffende persoon nog vrij is. Is dit het geval, dan staat niets een telefoontje nog in de weg. Men heeft dus alle vrijheid, maar uiteraard is daar altijd die consulen te die kan adviseren of behulpzaam zijn. Je staat er dus niet alleen voor! Mevrouw Van de Voort, consu lente voor Venray en omgeving: "Ons systeem werkt twee kanten op, want mensen komen zelf ook in het partnerboek met hun beschrijving en kunnen dus ook door anderen benaderd worden. Elke maand wordt het partnerboek aangevuld Op deze manier beschikt de cliënt dus altijd over het actuele bestand. Mensen staan voor een periode van veertien maanden ingeschreven en in die tijd slaagt zo'n 70 tot 75%. Dat is dus een behoorlijk resultaat. Ook niet zo verwonderlijk: als men sen iemand gaan bellen, weten ze al een heleboel van die persoon en zijn dus eigenlijk heel goed voorbereid. Een beetje verrassing moet het natuurlijk wel blijven, dat houdt de spanning erin." Eric: "Ik heb zojuist mijn eerste ontmoeting achter de rug, en ik moet toegeven: ik was best gespan nen. Maar toen ik merkte dat zij net zo nerveus was, viel bij mij alle spanning weg. En toen ik daarover een grapje maakte, was het ijs meteen gebroken. Het bleek dat we veel gezamenlijke interesses hadden en hebben lekker zitten kletsen. We hebben een hartstikke gezellige avond gehad en hebben afgesproken elkaar over een week weer te bel len." Ook belangstelling voor deze manier van relatiebemiddeling? Bel de consulente van Stichting Date voor Venray en omgeving, mevrouw Van de Voort, tel. (0478) 588691 (een afspraak verplicht u tot niets). Wedstrijdje afvalscheiding In winkelcentrum Brukske vindt op zaterdag 10 november de ludieke afsluiting plaats van de communica tiecampagne afvalscheiding. Bewoners worden uitgedaagd om een kleine 'afvalberg' in een zo kort mogelijke tijd zo goed mogelijk te scheiden. De winnaar hoeft een jaar lang geen vastrecht aan afvalstof fenheffing te betalen ter waarde van 267 gulden. Het 'grote afscheidings- spel' vindt van 13.30 tot 15.30 uur plaats onder leiding van wethouder Heidens van Venray. De wedstrijd is de afsluiting van de communica tiecampagne die afgelopen twee maanden in de wijk Brukske is gehouden over afvalscheiding en zwerfafval. De gemeente richt de campagne op deze buurt vanwege de vele vragen die van de wijk uit worden gesteld. Om te meten of de campagne effect heeft gehad, zullen er telefonische enquêtes worden gehouden. De resultaten worden afgezet tegen de enquête die vooraf aan de campagne werd gehouden. Tevens zal er een sorteeranalyse plaatsvinden om de huidige situatie te analyseren. Dit ter vergelijking met de uitkomsten uit de jaren 1998/1999. PEEL EN MAAS 'n abonnement waard Tot 1 december is er een hoeden- tentoonstelling in de Bibliotheek Venray. De hoeden zijn gemaakt door Lilian Verspaget. In haar ate lier 'Lilian Style' kunt u terecht voor het maken van kleding, textiel bedrukken, patroon tekenen en ont werpen. Zijde, raffia, sisol en haar- vilt zijn een greep uit de materialen die verwerkt zijn in de tentoonge stelde hoeden. De hoeden zijn te bewonderen in de etalage en in de vitrine binnen in de bibliotheek. Op de jeugdafdeling worden tot 1 december tekeningen tentoonge steld die gemaakt zijn door kinderen uit Kiev. De openingstijden zijn dinsdag t/m donderdag van 11.00- 18.00 uur, vrijdag van 11.00-21.00 uur en zaterdag van 11.00-14.00 uur. In de nacht van zaterdag op zon dag is een 19-jarige automobilist uit Venray in Boxmeer betrapt op het rijden onder invloed van alcohol. De politie wilde de man laten stoppen omdat hij de mistlampen van zijn auto onnodig onstoken had. De man negeerde in eerste instan tie het stopteken maar bracht zijn voertuig later toch tot stilstand. Hij kreeg een proces-verbaal en een rij verbod. in de nacht van maandag op dinsdag is ingebroken in een -L.y -v

Peel en Maas | 2001 | | pagina 13