De rijke geschiedenis van de Vredepaal "De verschillen tussen Nederlanders en Roemenen zijn duidelijk" Hulp voor familieleden van dementerende ouderen PEEL EN MAAS BEZORGEN? Inbraak winkel PEEL EN MAAS donderdag 20 juli 2000 - Pagina 7 Over grenzen, koningen, rovers en het leven in de Peel Drie burgemeesters gebroederlijk op een locatie waar het er vroeger minder vredig aan toeging. Enkele weken geleden werd Rien van den Brand door enkele mensen benaderd of hij bij de feestelijke heroprichting en ont hulling van de nieuwe Vredepaal op de grens van de gemeenten Gemert-Bakel, St. Anthonis en Venray een klein historische toe lichting wilde geven. Deze hero prichting vond plaats ter gelegen heid van de opening van de Vredesfeesten 2000 in Vredepeel. Rien van den Brand vertelt.... Er zijn nu geen geluids- en nevel- f spuitwagens, commando's of schut- ters die er allemaal aan te pas moe ten komen, zoals in juni 1956, om vreedzaam de nieuwe hardstenen I grenspaal, de Vredepaal, officieel in gebruik te gaan nemen. Leo Pagano van de KRO was er destijds bijge- haald om verslag te doen van het ludiek gebeuren bij de bevrijding van Venrayse schutters van het I gilde St. Anna, extra versterkt met manschappen van de Venrayse brandweer. Zij waren bij de zoge naamde herovering van de gestolen befaamde grenspaal, gelegen in de 1 kelder van het Vierlingsbeekse raadhuis, in een gespeeld heftig handgemeen geraakt. Na uiteindelij ke capitulatie door Vierlingsbeek ging de Vredepaal in triomf weer naar Venray en werd tijdelijk als trofee bij de pomp op het Venrayse marktplein geplaatst. GRENSGESCHILLEN Kort daarvoor, in februari 1949, waren de grensgeschillen in de Peel officieel bijgelegd door de gemeen- I ten Oploo, Vierlingsbeek en I Venray, maar toen bleek ook dat de I houten Vredepaal aan de uiterste noordwesthoek van Venray niet was ondergestoven. Hij bleek finaal ver- I dwenen, vermoedelijk bij de aanleg van het Defensiekanaal in de jaren 1938/1939. De jongste keer dat de Vredepaal I herplaatst werd, dateert van onge veer twintig jaar geleden: 31 okto- I ber 1981. Toen deden de burge- i meesters van Bakel, Oploo, Venray en Vierlingsbeek deze Vredepaal I weer in goede harmonie herplaat- j sen, later onder het genot van een kom erwtensoep bij het MOB-com- plex aan de Peelkanaalweg in Westerbeek. De vier zwoegende burgemeesters J toonden zich echte geroutineerde j grondwerkers. Samen groeven ze J een gat van anderhalf bij anderhalve meter om daar de fonkelnieuwe I Vredepaal, die geschonken was door de Venrayse VVV, op de juiste plek te herplaatsen. Schutters hiel- den nauwlettend in het oog, dat de i magistraten op de aangegeven j plaats groeven. Spoedig werd het I dringen in de kuil; de Vierlingsbeekse burgemeester Van J Heusden haakte bij het zware werk af in het licht van zijn pensioen en I omdat het zijn gemeente toch niet I meer raakte, sedert een recente grenscorrectie. TREUZELEN De jonogste burgemeester van het team, Jans van Oploo/St. Anthonis, treuzelde wat, want hij zocht voort durend naar een vuurtje. Burgemeester Martijn van Bakel/Milkeeze groef niet enthou siast, want hij constateerde dat de paalplaats toch nog te veel dan hem lief was, in 'zijn' gemeente werd ingegraven. De overblijvende bur gemeester Defesche bleef echter fanatiek en enthousiast doorgraven. Gelukkig vonden de gravers op een diepte van anderhalve meter de kadastersteen, die daar lang geleden was ingegraven, zodat ze nu zeker wisten, het kadaster liegt immers nooit, dat ze toch op de goede plaats zaten. Op deze definitieve locatie werd de paal neergelaten, die de standaardruiters van het gilde uit Oploo op een kar hadden aange voerd. Leunend op hun schoppen en uitrustend voor een korte pauze, keken de vier burgervaders toe, hoe de paal in de grond werd verankerd. VREDESPIJP Toen ook nog een vuurtje voor de brand in de pijptabak gevonden was, zogen de vier burgemeesters weldra als vier indianen om beurten aan een vredespijp. Passend gebruikten zij een kostbare antieke pijp, die een Venrays sigarenmagazijn voor deze gelegenheid ter beschikking had gesteld. Heel demonstratief bliezen zij de rook in de vier windrichtin gen, waarna ze elkaar plechtig beloofden de strijdbijl nu echt voor eeuwig te begraven en de Vredepaal te laten staan, waar hij hoort te staan. Liefst vijf Brabantse en Limburgse schutterijen fleurden het gebeuren op, dat via de NOS in 'Van Gewest tot Gewest' werd ver slagen en vastgelegd. De school jeugd van Vredepeel zong een pas send lied en vendeliers sloten de plechtigheid af. De Vredepaal mar keerde weer duidelijk de gemeente grenzen en de provinciale grens midden in het voormalige woeste peelgebied. HISTORIE Zo vredig als toen, is het er niet altijd aan toe gegaan in dit peelge bied. In reuzeschreden gaan wij even door de loop van de geschiede nis. Eerst was dit hoogveengebied, de Peel, zo'n duizend vierkante kilometer groot, een geweldig moe rasgebied, dat reikte van Grave tot Weert, de lijn Helmond, Gemert, Ravenstein en aan de andere zijde naar de Maasvallei. Het was zo'n tachtig kilometer lang en variërend zeven tot vijftien kilometer breed, gelegen op de grens van het huidige Noord-Brabant en Limburg. Door enkele palen in de grond te zetten wilde men het moeilijk te bescher men gebied afbakenen en grenzen vaststellen. Toen in de middeleeu wen de grote kerktorens aan de Peelrandgemeenten verrezen, ging men verschillende grenspalen meer en meer hierop oriënteren en in hun beleidingen, geschriften en inspec ties vastleggen, in de hoop dat de twisten over misleidende grenspa len, de stiekem verplaatste of gesto len palen, zouden verminderen. WOEST NATUURGEBIED Deze ongastvrije streek is na de laatste Ijstijd, zo'n 8000 jaar voor Christus, ontstaan. Het gebied had hoge randen, waardoor de afwate ring erg moeilijk verliep. Je kunt het vergelijken met een zeer groot diep bord waar het water niet uit kan; de zandige bodem ligt op een glooiend onderlandschap. Als laatste groot nationaal woest natuurgebied, ter grootte van ongeveer 5% van ons gehele land, tussen de Brabantse (vroeger Luikse) Kempen en de Maas, is praktisch geheel in de negentiende en twintigste eeuw in cultuur gebracht. De vele moeras sen, vennen en vliezen werden afge wisseld met boomloze heidevlakten. Wij kunnen ons er nog maar moei lijk een goed beeld van vormen. MOERAS Sedert de prehistorie waren de boorden rondom de Peel bewoond. De west- en de oostzijde van het ontoegankelijke en gevaarlijke moe ras ontwikkelden zich eeuwenlang praktisch volkomen gescheiden. Tot het begin van de vorige eeuw was de Peel zowel een stammengrens, een landsgrens, een taalgrens en een cultuurgrens, als een door God en mensen verlaten gebied, dat ook nog eens een belangrijke militair-strate gische functie kreeg. Sedert 1100 na Christus komen de oudste schrijfvormen voor als Pedelo, Pedelant, Pedel, afgeleid van het Latijnse Palus (poel, moe ras). Wij denken aan de Romeinse 'gouden helm', die in 1910 bij het Zinkske/Helenaveen-Deurne gevon den werd. In de Frankische en Karolingische tijd scheidde de Peel vervolgens Taxandria en Teisterbant (Brabant) van de Maasgouw (land van Cuijk en Opper-Gelre, thans Noord- en Midden-Limburg). Kerkelijke en wereldlijke overheden streden meer dan 1000 jaar om het bezit van de ogenschijnlijk onbelangrijke Peelstreek; het werd een speelbal. Vlierden, Deurne, maar vooral het dorp Bakel neemt sedert de achtste eeuw een heel bijzondere plaats in als peelranddorp door haar directe relatie met de abdij Echternach en de Peel. PLATTELANDSLEVEN Het plattelandsleven van de Peelstreek, dat vaak om veiligheids redenen door de bewoners werd gezocht, kende een zeer harde 'struggle fot life'. Hun wereld van alledag was gevuld met bijen, scha pen. wolven, turf, bezembinden, hoeden maken, rovers en hier en daar een galg. De bij was er vooral om zijn honing (dé zoetstof van de middeleeuwen; suiker kende men immers nog niet) en om de bijeen- was voor de kaarsverlichting, de schapen voor de wol, het vlees, de vacht en niet het minst vanwege de schapenkeutels, die als aanvulling van de mest in de potstsal diende, de turf was van belang als strooisel, maar vooral als brandstof voor de verwarming, want steenkool kende men nauwelijks. Steenkool hebben ze even na 19.00 hier op meer dan 800 meter diepte gevonden. Verder waren de heiplaggen een gewilde bouwstof voor huttenbouw, stallen en voor in de potstal. Lokale dorps- oorlogen om de grenzen, de meters dikke lagen turf, hun heidegebied, hun schapen, hun bijenkorven brachten de kleine gemeenschappen telkens in rep en roer. Verder kende hun leven hekserijen en toverijen met sagen, legenden en verhalen over spoken. ONTGINNINGSWERK De harde strijd om het bestaan en het primitieve ontginningswerk aan de randen van de Peel ging gepaard met allerlei ziekten, waaronder de pest. Was het niet de dikke moeras sige veenbrei, die de moed voor de oversteek ontnam, dan waren het wel vagebonden, vrijbuiters, zwer vers en rovers, die het leven van de eenzame reiziger in gevaar brach ten. Waagde deze het om in hartje winter of in droge zomers een tocht door de het anders ondoorgrondelij ke moeras te ondernemen, dan liep de reiziger de kans van zijn geld beurs of nog erger van zijn leven beroofd te worden, om vervolgens eenvoudig in een met water vol staande turfkuil te worden gedumpt. De legers trokken pas in de Tweede Wereldoorlog dwars door de Peel, daarvoor waren de Gelderse- en Brabantse troepen vanaf de elfde tot in de achttiende eeuw altijd om de zuidpunt of via het noorden van de Peel, en niet door de Peel getrokken. De verdrij ving van Gelderse invloeden in de nu Brabantse Kempen, het gebied rond 's Hertogenbosch, Geldrop Gelders dorp) en de verdere west kant van de Peel, resulteerde in 1202 in de oudst bekende slag van de Peel, die wij kennen als de Brabants-Gelderse slag bij Uden. Wij kennen de schenking van peel- gronden in 1308 door Jan, heer van Cuyk, aan de dorpen Sambeek, Vierlingsbeek en Overloon, de geschillen over de Graspeel in 1313, over de Gemertse Peel in 1434 en ga zo maar door. In de periode 1400 tot 1800 gingen de absolute grenzen in dit enorme moerasgebied geleidelijk vervagen door de Brabantse- en Gelderse expansiepolitiek. Keizer Karei de Vijfde bepaalde in 1553 dat bepaalde palen gericht moesten staan op de Bakelse kerktoren. Toch bleven talloze Peelgeschillen, zoals die tussen Bakel, Aarle(-Rixtel) en Beek (en Donk) met Venray uit in 1629. CONFLICTEN Grensbepalingen en conflicten waren aan de orde van de dag. Oude grensbeschrijvingen en hun vele details kleuren het historische gebeuren van menig peeldorpar- chief, in zowel de streken om Helmond en Deurne, Gemert, het Land van Ravenstein, van Cuijk, van Boxmeer als aan de Limburgse kant in Venray, Horst, Sevenum, Helden, Kessel, Horn, Meijel en Weert. Behalve deze dorpsarchie ven, rust menige handgetekende kaart in de Rijksarchieven te Den Haag en 's Hertogenbosch, in de Pruisische archieven van Düsseldorf en Berlijn en in de helaas nog veel te weinig bestudeerde Spaanse archieven te Brussel. Door de primitieve cultiverings- activiteiten vanaf de randen van de Peel naar het centrum naderde men geleidelijk meer en meer niet afge bakend peelgebied, soms 'den gevryden Peel' genoemd, het 'nie mandsland'. Vroege en jongere ver sterkingen verrezen aan de west- en oostkant, zoals middeleeuwse kaste len, landweren en meer recent, in de twintigste eeuw, de Peel- Raamstelling, Nato-vliegveld Volkel en raketbases De Peel. Een zeker rustpunt in de 'kreiterij' en grensstrijd werd gevonden in de achttiende eeuw. Met name in het Verdrag van Venlo uit 1716 vonden de toenmalige peelrivalen elkaar. Dat waren de Meijerij van 's Hertogenbosch en het Land van Cuijk in het Staats-Brabantse, bestuurd vanuit de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden in Den Haag en Friedrich Wilhelm, koning van Pruisen uit Berlijn, van wege zijn Gelders-Pruisische Land van Kessel met Venray. Hierbij is sprake van een nieuwe stenen grens paal van zeven voet (circa 2,10 meter), de 'Vreedepael', tussen Springelbeek en de Loef in de 'Vreedepeel'. Van de Vredepaal zuidwaarts tot aan de Langereiserpaal werd een schei dingsgracht gegraven. Deurne was het met deze grenstrekking niet eens en in 1717 staken 'die van Deurne' zo'n 700 karren peelturf en in 1718 nog eens 800 karren peelturf, die op Venrayse bodem gereed stonden, in brand. De koning van Pruisen pro beerde het grensconflict te sussen. PALEN Vanaf de St. Wilbertput in het Geysterse bos tot en met de Vredepaal zette men een serie met naam genoemde palen, de Grote Loeff of Loeffpaal, de Bunthorstpaal, de Bovenste of Gemertse paal, de Kypse-, Rijpse of Ripse paal, en zo verder naar de Crayenhut aan de huidige Deurneseweg op de grens met Venray. Wij kunnen hier niet de andere palen noemen; aan elke paal is vaak een eigen verhaal verbon den. Het ontginnen met de houten ploeg en het ossenspan veranderde drastisch vanaf 1850 door professio nele cultiveringsactiviteiten via stoomlocomotieven met lieren en ploegen en dergelijke. De honder den schapenkooien, de ontelbare turfmijten en bijeenkorven in de Peel; zij verdwenen één voor één. Daarnaast moeten wij aan de aanleg denken van vele kanalen en sloten, wegen (Midden-Peelweg), spoorwe gen, industrieën en de vestiging van nieuwe nederzettingen. Slechts een heel klein stukje in de zuidelijke Peel, zo'n drie procent, kon gespaard blijven (Mariapeel, Groote Peel). De allerjongste ontginning ont stond in 1949. Het werkver schaffingsproject vond zijn afron ding bij de ingebruikneming van het nieuw dorp Vredepeel door de minister van Landbouw, Sicco mansholt, in tegenwoordigheid van de beide commissarissen van Noord-Branbant en Limburg op 16 juni 1955. Een jaar later werd de Vredepaal heropgericht, dat wij vandaag nog eens feestelijk en meer solide met een hardstenen paal gaan overdoen. Pieter-Jan Tacken begint zijn plek in Roemenië te vinden, maar: Vier maanden achter elkaar niet op een redelijke reisafstand van mijn basis (familie en vrien den); zolang was ik nog nooit van huis. Het begin en het 'nieuwe' zijn er vanaf. Het 'gewone' leven heeft zijn intrede gedaan. Wat helemaal niet wil zeggen dat er iets van een sleur zou zijn ingetre den. Integendeel. Graag breng ik jullie opnieuw op de hoogte van de ontwikkelingen hier in Roemenië. Inmiddels is mijn Roemeense wereld verder uitgebreid. Door het bezoek van mijn goede vriend Pieter heb ik inmiddels de vorige hoofd stad (tot 1862) Iasi en de huidige hoofdstad Bucuresti (in het Nederlands Boekarest) verkend. En samen met een aantal collega's ben ik een weekend in Piatra Neamt geweest, een stadje in het bergachti ge gebied 'de Karpaten'. HET KINDER EN JONGERENTEHUIS Deze keer veel nieuws over het werk in 'C.P. 2'. Er is de afgelopen twee maanden veel gebeurd. Begin mei zijn de Roemeense projectme dewerkers aan ons gekoppeld. Dat begon met een week gezamenlijke voorbereiding in een rustieke omge ving. Veel informatie uitwisselen en Wil jij of andere bladen zoals E3 JOURNAAL WEEKENDLOOP DE TELEGRAAF Neem dan contact op met Verspreidingsburo "PERIODIEK" Tel. 582877 Noorderhof 6 Venray vooral ook zoeken naar de verschil len en overeenkomsten in cultuur. Hoe kunnen wij bijvoorbeeld hier 'family-type' werk invoeren, als we niet weten wat 'normaal' is voor een Roemeense familie? Dat was dus een belangrijke opdracht voor ons allen om daar een lijn in te vinden. Inmiddels zijn we twee maanden verder en is het wel duidelijk dat er verschillen tussen 'wij' Nederlanders en 'zij' Roemenen bestaan. Onze directheid ("zeg nou welke kritiek je op me hebt"), ons 'eerst uitpraten, dan verder werken', ons arbeidset hos (doorwerken tot het af is, ook al moeten we dan twee 'uurtjes' over werken), onze emancipatie (vrou wen sjouwen ook de dozen, mannen helpen ook met de afwas), onze punctualiteit (vijf minuten te laat is ontoelaatbaar), onze arrogantie (wij willen hun wel eens even vertellen wat 'family-type' werken inhoudt), en zo kan ik nog wel even doorgaan. Wat is cultuurverschil en moeten wij maar accepteren omdat dat hier nu eenmaal zo gaat, en wat is echt goed en noodzakelijk om hier te Het Groene Kruis Noord- Limburg zet een ondersteunings groep op voor familielden van dementerende ouderen. Deze groep is bedoeld voor partners, (schoon)kinderen en andere fami lieleden die thuis te maken heb ben met de zorg voor een demen terende. Tijdens deze bijeenkomsten, die in de avonduren plaatsvinden, kunt u praten met anderen die in eenzelf de situatie verkeren. Daarnaast zal er informatie over dementie worden verstrekt. Op 28 augustus start er weer en gespreksgroep in de Clockert in Venray. Voorafgaand aan de start, heeft iedere deelnemer een kennismakingsgesprek met de begeleider. Ervinden in totaal zes bijeenkomsten plaats en elke bijeen komst duurt twee uur. De groep zal uit zes a acht deelnemers bestaan. U kunt hiervoor aanmelden tot 10 augustus 2000. veranderen? COLLEGA'S Onze Roemeense collega's geven ons al dan niet direct iets terug. "Ja, dat zal ik doen" betekent hier "Ja, misschien doe ik dat eventueel wel als ik tijd en zin heb". Ze vinden dat we veel te veel praten over welke gevoelens het werk bij ons en hen oproept. Acht uur werken op een dag vinden ze veel te veel. Een half uur pauze per dag geldt hier als werktijd en eer dat dat helder was, hadden we al aardig wat strijd ach ter de rug. Als je vandaag een uur korter werkt omdat er vandaag wat minder te doen is, dan schrijf je gewoon je 8 uren werktijd op. Als je morgen een uur langer doorwerkt dan schrijf je een overuur op. Maar liever dan dat laatste wordt er niet overgewerkt. Ik kreeg grote kritiek van de Roemenen over me heen omdat ik toestond dat er vrouwen in mijn team waren die meehielpen met het sjouwen van dozen. En ze lachten me uit toen ik meehielp met de afwas. Om 09.00 uur beginnen DEMENTIE Dementie is een ziekte waarbij het functioneren van de hersenen ach teruit gaat. Het begint meestal met vergeetachtigheid. Daarna treden er problemen in de oriëntatie op: men weet niet goed meer welke dag het is of men kand e weg naar huis niet mer terugvinden. Geleidelijk aan kunnen zich veranderingen in het karakter gaan voordoen. Soms wordt de zieke achterdochtig of agressief. ZORG De meeste dementerenden wonen thuis en worden bijgestaan door de partner of andere familieleden. Zorgen voor een dementerend fami lielid is geen eenvoudige taak. Het is in de meeste gevallen en eenzame klus die alleen met de nodige inspanning en vaak veel opoffering ten einde kan worden gebracht. Wilt u meer informatie over deze onder steuningsgroep of wilt u zich hier- met werken betekent vanaf 09.00 uur beginnen. Ze zijn echt nooit een minuut te Vroeg, terwijl wij 10 minuten van tevoren al zitten te wachten totdat we kunnen beginnen. En als er dan kritiek op ons komt, dan gaat dat via iemand anders. Rechtstreeks wordt er slechts zeer zelden iets aangegeven. Dat maakt het lastig voor ons, maar zeker niet minder voor hen. De komende maanden zullen we daar zeker een weg in moeten zien te vinden. Wij zullen moeten leren dat ons Calvinistische erfgoed hier in dit Orthodoxe Roemenië in elk geval niet zaligmakend is. Wij moeten ons 'arrogante' gevoel dat we hen hier komen leren hoe het 'moet', absoluut zeker aan de kant schuiven. Wij kunnen een bijdrage leveren, maar onder hun voorwaarden. En zij zul len moeten leren dat verbetering alleen mogelijk is, als ze op zijn minst een beetje willen veranderen. Dat spanningsveld is het smalle koord van samenwerking waarop we momenteel balanseren. Als we wat langer geoefend hebben in het voor aanmelden, dan kunt u zich wenden tot het Groene Kruis, bureau klantenservice, tel: 077- 3209595. Dit bureau is bereikbaar tijdens kantooruren. De kosten voor deze ondersteuningsgroep bedragen voor leden van het Groene Kruis zestig gulden. Niet-leden betalen honderd gulden. VGZ-verzekerden kunnen een vergoeding krijgen bij hun verzekeraar. PEEL EN MAAS 'n abonnement waard Aan de Lange Akker in Overloon is in de nacht van donderdag op vrij dag in twee auto's ingebroken. Uit beide voertuigen verdween een radio/cd-speler. balanseren, ben ik er van overtuigd dat we ook wat meer evenwicht kunnen vinden. Wij kunnen leren (te veranderen), zij ook. DIRECTEUR Op een woensdagmiddag was er plotseling een bijeenkomst voor alle personeel. In deze bijeenkomst werd bekend gemaakt dat de huidige sef (directeur, red.) zou worden overge plaatst en dat er een interim-sef zou worden aangesteld. Op onze vraag wanneer daf dan zou plaatsvinden, werd een beetje gelachen. Waar het bij ons normaal is dat je een opzeg termijn hebt, een directeur vaak zelfs drie maanden, is het hier gebruikelijk dat dat per direct is. En direct is ook direct. Op het moment zelf werd de spreekwoordelijke sleutel overgedragen aan de nieuwe sef; na die dag hebben we de 'oude' sef niet meer gezien. Wat voor ons erg vervelend is, is dat we met de vorige baas inmiddels wat opge bouwd hadden, en dat alle toezeg gingen met zijn vertrek ook vertrok ken bleken. Vandaag dachten we nog zus en zo te kunnen gaan doen, vanaf morgen gaat dat allemaal niet meer door. We dachten nog het geluk te hebben dat de interim-sef degene was die ons tot dan toe zeer gunstig gezind leek te zijn, maar nu zij zelf de touwtjes in handen heeft, blijkt dat toch ijdele hoop. Het lukt zelfs maar met veel moeite een afspraak met haar te maken. Lukt dat wel, dan worden we in zo'n gesprek wel tien keer gestoord door mensen die binnenlopen, die ze dan te woord staat, voor wie ze ook nog even tussendoor iets gaat regelen, en daarnaast gaat ze ook drie keer naar de kamer ernaast waar de telefoon staat om daar mensen te woord te staan. We hebben (tijdelijk hopelijk) het gevoel dat we niet geheel serieus genomen worden. Toen ik dat op een gegeven moment een beetje 'zat' was, ben ik boos geworden op de sef en heb ik openlijk gezegd dat ik hier niet van houd. Vervolgens ben ik weggelopen. Mijn Roemeense projectcollega's waren achteraf zeer verbijsterd over mijn gedrag jegens de sef. Ze waren het weliswaar geheel met mij eens dat we niet serieus genomen werden door haar, maar het was geheel en al uitgesloten om hier tegen de hierar chic in iets van te zeggen. Hun voorstel was om over een week nog eens te proberen een afspraak te maken met de sef, in de hoop dat ze ons dan iets gunstiger gezind zou zijn. Met veel moeite heb ik mij geschaard in de geldende hierar- chienormen, met de frustratie dat de twee volgende afspraken ook door haar zijn afgezegd. Geduld is een schone zaak, zegt een Nederlands spreekwoord VERTROUWEN Naast deze botsingen van mij met de Roemeense cultuur van de vol wassenen, bezoeken we ook nog steeds zo vaak als mogelijk de ver schillende groepen met kinderen en jongeren. We proberen het contact te onderhouden met het groepsbege- leidend personeel om vertrouwen te winnen. Veelal organiseren we een activiteit. Dat varieert van touwtje springen voor het tehuis, via voet ballen in een parkje tot een picknick in het bos. Telkens is voor ons het doel om de kinderen en jongeren bezigheden te geven waarin ze ple zier hebben, hen individuele aan dacht te geven, ook in groepsver band. De kinderen genieten daar elke keer weer van. Dat er mensen zijn die hen echt serieus nemen. Die echt naar hen luisteren als ze iets zeggen (ook al verstaan we het nog niet altijd even goed, we nemen hen in elk geval serieus). Een leuk voor beeld van mijn collega: ze had een gesprekje op onze kamer met een jongere die erg grof was geweest tegen haar. In onze kamer zaten ech ter ook twee Roemenen te werken. De jongere gaf aan dat ze niet open lijk wilde praten met hen erbij. Mijn collega heeft vervolgens gevraagd aan deze twee Roemenen of ze tij delijk de ruimte wilden verlaten vanwege dit vertrouwelijk gesprek. Toen deze twee mensen vertrokken, keek deze jongere vol verbazing naar mijn collega. Ze kon niet gelo ven dat deze twee mensen vanwege haar de kamer verlieten zodat zij vrijuit kon spreken. Sindsdien laat ze geen vervelend gedrag meer zien. Ze is echter een puber, en zal onge twijfeld over korte tijd opnieuw uit proberen hoe serieus we haar nemen. Dan zien we dan wel weer. Zo is er ook een jongen van 12 jaar die sinds zijn komst in dit tehuis nooit meer op bezoek geweest was in zijn vorige tehuis. Hij vertelde dat hij erg benieuwd was hoe het daar inmiddels was; hij had er veel over gehoord. We hebben samen gere geld dat dat mogelijk was. Ik zou het met het vorige tehuis regelen, hij zou aan zijn groepsleidster vragen of het mocht. Een dag later zijn we samen naar het tehuis gegaan. Eerst nog stoer tegen zijn groepsmaatjes, dat hij nog eens naar zijn oude tehuis ging. Maar naarmate we dich ter bij dat tehuis kwamen, werd hij stiller. En tijdens het bezoek zelf, toen hij zijn vroegere slaapkamer inliep, kreeg hij een brok in zijn keel en liepen de tranen over zijn wangen. Een arm om zijn schouder was het enige dat ik paraat had. Het leed van zijn leven (geen contact meer met zijn ouders, broertjes en zusjes, een tehuisverleden van elf jaar waarin hij waarschijnlijk heel veel dingen meegemaakt heeft die het daglicht niet kunnen verdragen) was voelbaar in dat moment. VOORBEELD Naar het groepsbegeleidend per soneel proberen we hierin een voor beeld te zijn. Leuk is het om te zien dat een aantal van hen regelmatig zelf inititatieven onderneemt. In het aanbieden van activiteiten of in het zoeken naar alternatief gedrag jegens gedragsproblemen. Want dat is voor hen ook niet gemakkelijk. Zij doen het ook maar zoals zij het altijd geleerd hebben. En hoewel er in Nederland ook ongetwijfeld geslagen wordt, is dat hier eerder regel dan uitzondering. De eerste weken hebben de mensen het waar schijnlijk verborgen weten te hou den. Nu ze meer aan ons gewend zijn, gaan ze hun 'echte' gedrag laten zien. De eerste keer dat ik getuige was van het feit dat een jongen door een bewaker keihard tegen zijn been geschopt werd omdat hij gevloekt had, staat nog vers in mijn geheugen gegrift. Zeker de tweede trap die namelijk direct volgde op mijn ver zoek om dat alstublieft niet meer te doen. "Bedoel je dit?", vroeg de betreffende bewaker en hij trapte nog een keer keihard tegen datzelf de scheenbeen aan. Of een groeps leidster die een kind met een liniaal op de vingers sloeg, omdat ze 's ochtends niet naar school was gegaan omdat ze zich ziek voelde. Ik heb de groepsleidster uitgelegd dat het kind misschien een keer extra vertroeteld wilde worden, wat extra aandacht van een volwassene. Ze keek me aan alsof ze het in Keulen hoorde donderen. En dus trek ik me op aan de groepsleidsters die wel aandacht hebben voor de individuele behoeftes van een kind. Die wel begrijpen dat deze kinderen en jongeren individuele aandacht en liefde nodig hebben van een vowas- sene die ook duidelijk is en structu reert. Met twee groepsleidsters heb ben we een individueel plannetje opgezet voor een aantal kinderen. Zij staan open voor onze kijk, maar zijn vooral gericht op hun eigen ver antwoordelijkheid en dat wat daar voor nodig is. Dat geeft de burger. mij in het bijzonder, moed. Naast mijn rondzendbrief en de I Nieuwsbrief van de Stichting, kun je ons tegenwoordig ook on-line bezoeken. "Buna Ziua" heeft een heuse website: http://www.homepa- ges.hetnet.nl/~roemenie/bunaziua.ht ml. Ik wil benadrukken dat ik het erg prettig vind dat zovelen met mij meeleven. De groetjes en tot de volgende keer, Pieter-Jan Tacken E-mail: Pieter-JanTacken@fnmail.com Donaties: 38.03.28.836 t.n.v. "Buna Ziua" o.v.v. Pieter-Jan Tacken

Peel en Maas | 2000 | | pagina 7