PEEL EN MAAS
Geboren uit solidariteit
Teng en An Ewaits-Jeurissen
vieren gouden huwelijk
Je moet een keer stoppen
Wandelen voor een
eetproject in Suriname
^>s
f%iandse samen een eeuw bank ieren
66
99
pater Thomas
Pothof
DONDERDAG 16 JULI 1998 - NR. 29
HONDERD NEGENTIENDE JAARGANG
Rabobank Venray-
Oostrum 100 jaar
Rabobank Venray-Oostrum viert
feest. Op 16 juli 1899 werd in
Venray dc voorloper van de
Venrays-Oostrumsc bank opgericht.
Praktisch een eeuw geleden, op 24
december 1898, stichtten 22
Brabantse en Limburgse boerenleen
banken de Coöperatieve Centrale
Boerenleenbank in Eindhoven. Dc
eerste lokale boerenleenbank in het
zuiden dateert van 1896. Gcldrop
was de plaats waar het gebeurde. In
I.onnekcr was in hetzelfde jaar al
eerder de eerste Raiffeiscnbank
opgericht. Dc Raiffeiscnbank was
de noordelijke variant van de zuide
lijke boerenleenbanken. Een aantal
van hen had op 12 juni 1898 al de
Coöperatieve Centrale Raiffeiscn
bank in Utrecht opgezet.
Een eeuw Rabobank staat ook voor
een eeuw coöperatieve gedachte.
"Die gedachte is weer springlevend.
En terecht, want ze legt de basis
voor de invloed van de klant op de
koers van zijn bank," zegt Harrie
Cunnen, van 1958 tot 1995 direc
teur van Rabobank Venray-
Oostrum. Hij heeft in die periode de
overgang van de Rabobank als
spaar- en leenbank op het platteland
naar een meer algemene bank met
een veelheid van diensten van dicht
bij meegemaakt.
Uit de nood geboren
"De boerenleenbanken zijn eigenlijk
uit nood geboren. De boeren moes
ten eind vorige eeuw, vaak onder
leiding van sociaal bewogen notabe
len, de koppen wel bij elkaar steken
want anders was het met hen én
met de plattelandseconomie
gedaan," zegt Harrie Cunnen. De
boerenleenbanken ontstonden in een
tijd van zware agrarische depressie.
Die zette in rond 1882, toen de
import van goedkoop Amerikaans
graan naar Europa op gang kwam,
en liep door tot in 1896. Bi) gebrek
aan kredietmogelijkheden lukte her
met name de boeren op de schrale
gronden in het oosten en het zuiden
nauweli|ks of niet hun hoofd boven
water te houden. Het werd de
gewoonte krediet te zoeken bij en te
krijgen van hun leveranciers in ruil
voor verplichte winkelnering en van
hun afnemers in ruil voor een
onderpand: hun oogst, hun vee of
wat er verder nog beschikbaar was.
Bi| de banken in de steden hoefden
ze niet aan te kloppen. Die wisten
onvoldoende van het leven op her
platteland om erop te kunnen ver
trouwen dat ze hun geld terug zou
den zien en boden de boeren dus
ook geen soelaas. "Eigenlijk waren
agrariërs in die tijd afhankelijk van
woekeraars en konden ze slechts
tegen een hoge rente geld lenen",
zegt Harrie Cunnen. Zolang er geen
kapitaal regen een schappelijke ren
te beschikbaar was, had het boeren
bedrijf natuurlijk geen schijn van
kans. Dc oprichting van de boeren
leenbanken naar her solidariteitsmo-
de! van de Duitser Raiffeisen was
een geschenk uit de hemel. Daarmee
kon het aanbod van geld van spaar
ders op het platteland op een ver
standige manier gekoppeld worden
aan de behoefte aan geld van kre
dietvragers daar. Honderd jaar later
kent Nederland 475 Rabobanken.
,Er is een tijd geweest dat het er zelfs
om en nabij de 1300 waren.
Coöperatie nog van deze tijd?
Die plarte-
landssolida-
riteit van
eind vorige
eeuw heeft
in de vorm
van de coöpe
ratieve gedachte
inmiddels een
eeuw standgehou
den.
De Rabobank, lid
van de top drie
Rabobank
banken, is de grootste coöperatie
van Nederland. Wel is duidelijk dat
de coöperatieve gedachte er intern
niet altijd even sterk geleefd heeft.
Juist in het kader van het 100-jarig
bestaan heeft het denken en praten
o\er de coöperatie weer een nieuwe
impuls gekregen. Is die nog wel van
deze tijd, vroeg men zich binnen de
Rabobank af. In haar 100-jarig
bestaan is de Rabobank immers uit
gegroeid tot een brede financiële
dienstverlener die veel meer doet
dan alleen spaargelden beheren en
kredieten verstrekken. Voor directie
en bestuursleden een overweging
zich samen met een groep medewer
kers van de Rabobank af te vragen
in welke vorm de Rabobank verder
zou moeten gaan. Moest de Rabo
bank naar de beurs en aandeelhou
ders binnenhalen? En daarmee het
risico dat niet langer de klant maar
de aandeelhouder als eerste profijt
heeft van het werk van de bank?
Begin april 1998 is de knoop door
gehakt. De Rabobank is en blijft
een klantencoüperatie maar wil
daar wel meer inhoud aan geven.
De nieuwe doelstelling van de
Rabo-bank is tweeledig. Ten eerste
krijgen klanten die zaken doen met
de Rabobank de best mogelijke
financiële dienstverlening. Ze kun
nen daar ook op een of andere
manier invloed op uitoefenen. Ten
tweede schept de
Rabobank
mogelijkheden om
doeleinden van plaat
selijk en algemeen belang
te dienen.
Lokale functie
Harrie Cunnen heeft de ups en
downs van de coöperatieve gedachte
gedurende een langere periode van
heel nabij meegemaakt. Cunnen:
"In de vijftiger en zestiger jaren was
de situatie enigszins verwarrend. Er
waren toen opeens duidelijk twee
soorten klanten. Klanten die abso
luut niets met de coöperatieve
grondslag hadden en vaak niet eens
wisten dat de Rabobank daar iets
mee had. Die wilden gewoon goede
financiële dienstverlening".
Daarnaast waren er klanten die van
huis uit wisten waar de coöperatieve
gedachte voor stond. Voor hen was
die ook van belang. In de beginpe
riode van de boerenleenbanken
speelde die gedachte bij vrijwel alle
klanten. Het grootste deel van het
klantenbestand bestond uit agra
riërs. De bank had een lokale func
tie en iedereen kende iedereen.
Mensen waren erg bij elkaar
betrokken. Ze hadden ook veel ver
trouwen in de bank, want ze wisten
dat in een kleine gemeenschap dat
vertrouwen niet snel geschaad zou
worden. De klantvriendelijkheid
vertaalde zich ook m een gunstige
rentevoet. De boerenleenbanken
probeerden de rente zo laag moge
lijk te houden. Cunnen: "Maar ze
konden natuurlijk niet té ver onder
de andere banken gaan zitten." Ook
kleefden er nadelen aan die klein
schaligheid. Cunnen: "Juist omdat
iedereen elkaar kende, was de drem
pel om geld te lenen vaak hoog.
Men schaamde zich daar voor."
Nieuwe Impulsen
Sinds de jaren tachtig besteedt de
Rabobank weer meer aandacht aan
haar coöperatieve gedachtengoed.
"Ze begon in die tijd nadrukkelijk
met dc financiering van het midden-
en kleinbedrijf." Cunnen stimuleer
de zijn eigen mensen ook om maat
schappelijk bezig te zijn. "Ik heb
zelf jaren verschillende bestuurs
functies in Venrayse organi
saties bekleed. Ik vond het
belangrijk dat ook het
personeel van de
Rabobank zich daarvoor
inzette." Maar, volgens
Cunnen kan her allemaal
nog beter. "Veel klanten
beseffen niet dar ze bij een
coöperatieve bank zijn. De
nieuwe invulling van de co-
operatieve gedachte is dan
ook heel nuttig. Zowel mede
werkers als klanten moeten
daarover geïnformeerd
worden. Daar moet je als bank
impulsen aan geven. Laat maar zien
dat je niet alleen commercieel bezig
bent, maar dat |e een stukje meer
waarde kunt bieden. De Rabobank
is écht anders dan andere banken.
Ze heeft geen aandeelhouders en
heeft besloten ze ook niet te willen
hebben. De klanten staan voorop,
zij zijn het allereerste belang.
Daarna komt het belang van de
bank. Wel moet dat 'wij'-gevoel
weer herleven. Ik geloof dat dat
lukt. Als de bank er tenminste in
slaagt er concreet invulling aan te
geven. Als mensen kunnen zien dat
actief betrokken zijn bij de bank en
je daarvoor inzetten, ook echt iets
oplevert. Net als 100 jaar geleden."
ZtnncMiiMI
MPstanmiMtntwjWlMI.
rtic nnlirer/i. o/uit jakieti jiiliilciniiliijin: Rii'ky
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMGEVING
Dinsdag 21 juli in De Witte Hoeve in Venray
Het echtpaar Teng E waits (80)
en An Jeurissen (70) viert dinsdag
21 juli hun gouden huwelijksfeest.
Het feest wordt, samen met hun
zes kinderen en tien kleinkinde
ren, gevierd in de zalen van De
Witte Hoeve aan de Gasstraat.
Iedereen die het gouden bruid
spaar wil feliciteren is tussen
18.30 en 20.00 uur van harte wel
kom. Voor onze verslaggever Frits
Hovens, die komende zaterdag na
bijna 50 jaren in de journalistiek
afscheid neemt, betekende het
gesprek met Teng en An zijn laat
ste interview met een gouden
bruidspaar. Het laatste in een heel
lange reeks van 'persoonlijke ver
halen', vol lief en leed, maar altijd
oprecht.
Teng Ewalts en An Jeurissen zijn
beiden geboren en getogen in
Venray. Bruidegom Teng werd
geboren aan de Kru;sstraat en net
zoals zovele Venrayse jongens werd
hij na het doorlopen van de lagere
school 'gestrikt' door de Broeders
van Liefde om onderwijs te gaan
volgen aan hel juvenaat van de
broeders aan Eikelenburg in
Eindhoven. In crisistijd keerde hij
met het diploma van het juvenaat op
zak terug naar Venray. Werk vinden
was in die tijd nog vele malen moei
lijker dan nu. Teng volgde daarom
een opleiding tol schilder bij schil-
Juffrouw Fien neemt afscheid als kleuteronderwijzeres
Aan het eind van dit schooljaar
trekt juffrouw Fien Philipsen de
schooldeur achter zich dicht.
Daarmee sluit de 61-jarige
Venrayse een indrukwekkende
loopbaan in het onderwijs af en
maakt ze gebruik van de Flexibele
Pensioen Uittreding (FPU). Na 41
jaar in het onderwijs, waarvan 26
jaar in Maashees, komt er een
feestelijk einde aan haar carrière.
Donderdag 23 juli kan iedereen
tussen 17.30 en 19.30 uur van
haar afscheid nemen in de St.
Antoniusschool aan de De
Goeijstraat 1 in Maashees.
Juffrouw Fien genoot haar oplei
ding aan dc Katholieke
Opleidingsschool voor
Kleuterleidsters (KLOS) bij de
Zusters van Liefde in Helmond. In
hetzelfde jaar dat zij haar opleiding
afsloot, in 1957. kreeg zij al haar
eerste baantje aan de Agnes
Kleuterschool in Venray. Als 'onbe
taald bijbaantje' werd ze levens
gebombardeerd tot gidsenleidster.
Juffrouw Fien tussen cle kinderen
van haar klas.
Na naar huwelijk in 1964 mocht ze,
legen de regels in. toch nog een jaar
tje aanblijven als het gevolg van een
gebrek aan kleuterleidsters.
Daarna werd ze 'gestrikt' voor de
kleuterschool in Overloon. Juffrouw
Fien: "Een non kwam op de fiets uil
Overloon om te vragen of ik daar
kwam werken. Er was een tekort
aan kleuterleidsters en als ik het niet
deed. moesten ze de kinderen naar
huis sturen. De schooltijden werden
zelfs aangepast zodat ik met de bus
vanuit Venray kon komen. In 1967
werd onze dochter Anne-Marie
geboren en ben ik negen maanden
Thuis geweest. In 1968 ging ik weer
in Overloon aan de slag."
ENERGIE
Na twee jaren als invalkracht op
verschillende scholen in Venray.
brak in september 1972 de
Maasheese periode aan. Ze werd
benoemd tot hoofdleidster van de
St. Antoniusschool. In 1985 trad de
Wet op het Basisonderwijs in wer
king. Juffrouw Fien werd lerares
basisonderwijs onder supervisie van
de directeur van de 'overkant' (de
basisschool). In 1989 werd ook
gebouwelijk inhoud gegeven aan de
basisschoolgedachte: na een fikse
verbouwing kon juffrouw Fien met
haar kleuters intrek nemen in een
splinternieuwe kleuterklas. Al die
jaren hebben veel van haar gevergd.
Zowel lichamelijk als geestelijk.
Fien: "Nel als de kleuters zit je
eigenlijk geen seconde stil.
Stagiaires die hier meelopen ervaren
dat ook meteen. Na een dag zijn ze
bekaf, want het slokt energie. Zelf
heb ik daar goed mee leren omgaan,
ziek ben ik in al die jaren nooit
geweest. Welnee, ik genoot steeds
weer van die kleintjes. Hoe je ze
spelenderwijs als eerste dingen kunt
bijbrengen."
SPONTAAN
Fien Philipsen, geboren aan de
Langstraat in Venray, groeide op in
een gezin met vijf meisjes en twee
jongens. Drie zussen trouwden met
onderwijzers, een broer werkt ook
in het onderwijs. Kleuterjuf was
voor Fien een roeping. "Als kind
van de lagere school zei ik al 'ik
word kleuterjuf'. Jonge kinderen
trokken altijd naar mij toe. Ik was
ook altijd spelenderwijs met ze
bezig. Die spontaniteit, ontvanke
lijkheid van kinderen trekt mij bij
zonder aan. Ze zijn lief en eerlijk,
daar kan menig volwassene nog van
leren. De kinderen zijn in de loop
der jaren niet veranderd. Ja, ze zijn
mondiger geworden. En ze weten
veel meer. En die spontane reacties
hè. Deze week kwam er nog eentje
naar me toe en zei 'juf. ik vind het
niet leuk datje weggaat, want ik wil
je graag nog zien als je honderd
bent'. Dan geniet ik. Overigens heb
ik in al die jaren ook nooit tever
geefs een beroep gedaan op ouders.
Oi het nu ging om vieringen met
Kerstmis of Pasen, gezelschapsspel
letjes, brigadieren of het werken met
kinderen op de computer. Dit fijne
contact heeft natuurlijke een positie
ve uitwerking op het kind. Op deze
manier is iedereen er beter van
geworden: ouders, kinderen en
school."
HART
Met een beetje pijn in het hart
neemt ze volgende week donderdag
afscheid. Maar wel met een gerust
hart. "Ach. je moet allemaal een
keer stoppen. Ik mag met pensioen,
ook al keek ik daar nog echt niet
naar uit. Maar om nou te zeggen, hè.
hè. het zit erop. Nee. zo voel ik dat
niet. Ik heb het werk altijd met ple
zier gedaan. En er iedere dag veel
voor teruggekregen. Ik ga nu eens
kijken wat ik de komende tijd ga
doen. Alleen dingen die ik leuk
vind. pak ik aan. Iets vooreen ander
doen, staat bij mij voorop. Ik zie
wel."
tira&zoden-Kweekbedrijf
DIRECT GAZON v.o.1
Ook particuliere verkoop
eventueel thuis bezorgd.
Tel. 0478-54 50 28
Rouwkuilenweg 11. Ysselsteyn
Vrouw uit Wanssum
gewond
Op de kruising Meester
Rullenstraat/Rozenstraat in
Wanssum vond vorige week woens
dag een ongeval plaats waarbij een
36-jarige vrouw uit Wanssum
gewond raakte. De vrouw reed over
de Rozenstraat en wilde op de krui
sing de Meester Rultenstraat inrij
den. Zij zag daarbij de auto van een
34-jarige man uit Wanssum over het
hoofd. Een botsing volgde waarna
de vrouw met pijn in haar rug naar
het ziekenhuis werd gebracht. Na
behandeling kon ze weer naar huis.
In memoriam:
Op 86-jarige leeftijd is vorige
week pater Thomas Pothof in
klooster Alverna van de Paters
Franciscanen in Alverna overle
den. Pothof was 65 jaar minder
broeder waarvan 59 jaar priester.
Pater Thomas Pothof woonde
maar liefst 31 jaar in Venray en
was jarenlang werkzaam als pas
toor van de Paterskerk. Met zijn
innemendheid drukte hij een dui
delijke stempel op het geestelijk
leven in Venray. Zo was hij jaren
lang kwismaster van het kienen
voor 'invaliden. Toen in 1994 het
klooster van de Franciscanen na
ruim drie eeuwen in Venray werd
opgeheven, verhuisde pater
Pothof naar Vorden. Nadat ook
daar het klooster werd gesloten,
verbleef hij zijn laatste levensja
ren in klooster Alverna. Hij is
afgelopen vrijdag bijgezet op het
kloosterkerkhof van de Fran-
ciscanen in Alverna.
dersbedrijf Lumler en Nastvogel
aan de Merseloseweg. Met de ladder
op de nek en vervolgens per fiets
naar Ysselsteyn was in die tijd geen
bijzonderheid.
GORDEL VAN DE SMARAGD
In navolging van enkele plaatsge
noten tekende hij in 1938 een con
tract voor zes jaar bij de KNIL. Het
werden uiteindelijk tien jaren onder
de meest barre omstandigheden, een
periode die eindigde met de aanleg
van de beruchte Birma spoorweg.
Maar ook aan de ontberingen in de
jungle en minder prettige ervaringen
met de 'Jappen" kwam een einde.
Na het beëindigen van de oorlog
keerde Teng sterk vermagerd terug
naar zijn basis in Nederlands-Indië.
In 1948 keerde hij vooreen verlof
van een halfjaar terug naar Venray
en werd daar geconfronteerd met de
oorlogswonden die zijn geliefde
geboorteplaats likte. Tijdens het ver
lof leerde hij zijn vrouw kennen. Op
21 juli 1948 gaven zij elkaar het
jawoord. Als sergeant van het
KNIL-leger keerde Teng samen met
An terug naar Padang op Sumatra.
Daar ook werd hun oudste zoon
geboren. Het verblijf aan de Gordel
van de Smaragd kwam ten einde
toen alle Nederlandse militairen en
KNIL-soldaten Nederlands-Indië
moesten verlaten.
ZWERFTOCHT
Na hun terugkeer in Venray volg
de voor Teng een ware zwerftocht
langs diverse onderdelen van het
Nederlandse leger. Dat betekende in
de regel van maandag tot en met
vrijdag van huis. Na de geboorte
van hun oudste zoon in Padang
werd het gezin Ewalts nog eens ver
blijd met vijf kinderen. Sergeant 1
Teng Ewalts maakte na 40 dienstja
ren in oktober 1964 gebruik van het
recht om vervroegd met pensioen te
gaan. Bij zijn afscheid kreeg hij de
gouden medaille van Hare Majesteit
de Koningin. Teng voelde zich ech
ter nog te jong om van een pensioen
te gaan genieten en toen hij de kans
kreeg om in het restaurant van Si.
Servatius te gaan werken, greep hij
die met beide handen aan. Tot aan
zijn 65-ste verjaardag stortte hij zich
opnieuw met volledige overgave op
z'n nieuwe 'job'.
DANKBAAR
Dc gouden bruid An Jeurissen
werd geboren in een van de wonin
gen op het eerste gedeelte van de
Langstraat. Na het volgen van het
lager onderwijs moest zij als 13-
jarige thuis al aanpakken in de huis
houding en in een depot van de
zuurstof-distributie. Als jonge bruid
volgde zij haar man naar het onbe
kende Nederlands-Indië. Zij keerde
vele jaren later opgelucht terug naar
haar geboorteplaats. In Venray was
zij de grondsteen van een hecht
gezin, zeker omdat Teng veel van
huis was. Toen de kinderen ouder
werden, mocht ze van hen veel
steun en hulp ontvangen. Teng en
An blikken dankbaar terug op hun
leven. De trieste kanten gaan ze niet
uit de weg. die worden echter over
schaduwd door de vele mooie
momenten. Ze welen zich omringd
door de goede zorgen van hun kin
deren, kleinkinderen en aanhang.
Even 'pas op de plaats maken',
genieten van hun gouden huwelijks
dag. en dan weer verder gaan met
het alledaagse leven. Hoe hard dat
ook af en toe kan zijn
Oud-Venraynaar Bert Oudenhoven en zijn missie
Oud-Venraynaar Bert Ouden
hoven gaat wandelen voor een
goed doel. Met een wandeltocht
van Maastricht langs de lands
grenzen naar Groningen en via
Amsterdam naar uiteindelijk zijn
woonplaats Oosterhout, wil hij
geld inzamelen om kinderen in
Suriname aan een maaltijd te hel
pen.
Bert Oudenhoven start op 28 juli
in Maastricht en op 22 augustus
hoopt hij in Oosterhout te arriveren.
Bij elkaar heeft hij er dan lussen de
650 en 700 kilometer opzitten. Zijn
familie heeft een fonds opgericht
'Help Bert Nederland door' om
hotelovernachtingen en andere kos
ten te kunnen betalen. De gelden
voor het goede doel worden bij
elkaar gebracht door sponsoring.
Familie, vrienden, bekenden en
andere sympathisanten kunnen per
gelopen kilometer een bedrag neer-
lellen. Op die wijze hoopT oud-
Venraynaar Oudenhoven een fiks
bedrag bij elkaar te wandelen. Bert
Oudenhoven heeft een sterke band
met Suriname. Zes jaar lang - van
1965 tot 1971. - gaf hij daar les aan
de bovenbouw van een middelbare
school. Met een wandeltocht voor
de kinderen in Suriname hoopt hij
op die manier wat terug te doen
voor een land dat behoort lot de
armsten in Zuid- en Midden-
Amen ka. Het geld komt ten goede
aan een eetproject. Drie maal in de
week krijgen alle 1300 leerlingen
van de negen scholen daar een
warme maaltijd. Gewoon bruine
bonen met rijst. Maar voor die kin
deren is het een godsgeschenk als
men bedenkt dat de meeste kinderen
zonder eten naar school gaan.
Waarschuwing politie
De Venrayse politie kreeg donder
dagavond diverse meldingen dat er
in de wijk Landweert pakketjes
briefkaarten door een colporteur van
de Stichting Leven en Welzijn in
Nijmegen werden aangeboden. Voor
het aangeboden pakje kaarten werd
tien gulden gevraagd. De politie
heeft geen zekerheid of genoemde
stichting legaal werkt en adviseert
burgers om niet op de aanbieding in
te gaan.
Eindstraat 12, tel. 581553
gratis parkeren voor de deur