Sinterklaas zit in de familie
8 Sinterklaas
fotowedstrijd
De Sint koop
in de Wereldwinkel,
m qoEDezm; U ook?
Zwarte Pieten gaan
stunten
'T VENROJS LAEVE GETAEKEND
Verbazing over verdwijnen Spaanse zender
NNereldWnkel
Gildeboeken zijn historische documenten
Positiekleding
moeilijk?
Nee hoor!!
■a* 5
:l en maas
Donderdag 14 november 1996 - Pagina 5
Afscheid Piet Muis na een halve eeuw
De intocht van St. Nicolaas, a.s.
zondag in Venray zal behalve fees
telijk dit jaar ook spectaculair
zijn. Uit de groep Zwarte Pieten
zijn 15 "sportpieten" geselecteerd
die op de Grote Markt zullen
gaan zorgen voor een spectaculai
re stunt. De Zwarte Pieten zullen
dan nl. de muziekschool gaan
"beklimmen" en vervolgens weer
"abseilen".
De stunt wordt begeleid door
Venraynaar Harold Stevens, die
sinds een jaar onder de naam
Harold Adventures aktiviteiten
organiseert voor particulieren en
bedrijven. Harold Stevens heeft al
Poging diefstal
Op 23 augustus van dit jaar werd
ten nadele van een 33-jarige
Venraynaar de voor zijn woning aan
de Eindstraat geparkeerde perso
nenauto gestolen. Die auto is nog
steeds spoorloos.
Dinsdagmorgen omstreeks 05.00
uur werd de man gewekt door het
afgaan van het autoalarm van zijn
nieuwe auto. Hij keek uit zijn slaap
kamerraam maar kon niets verdacht
ontdekken. Toen hij bij zijn auto
ging kijken ontdekte hij dat twee
ruitjes waren ingeslagen. Vermoe-
ga de auto te stelen.
delijk is gepoogd
Harold Stevens in aktie tijdens het
abseilen. Zondag begeleidt hij de
zwarte pieten op de Grote Markt.
zeven jaar ervaring in deze bran
che. Hij verzorgt o.a. aktiviteiten
zoals abseilen. tokkelen, vlotten
bouwen, kruisboog schieten en
hindernisbanen. Zijn aktiviteiten
staan o.a. in het kader van team
building.
WIJ ZOEKEN
regelmatig nieuwe
bezorgers voor
Peel en Maas.
Aanmelden in
onze boekhandel
Grotestraat 68 of
telefonisch 582727
Min. leeftijd 14 jaar
Vernielingen bij
bouwwerk
Een 35-jarige inwoner van
gelen deed namens een bouwbe-
ijf uit Tegelen aangifte van vemie-
igen aan een bouwwerk op het
dustrieterrein Keizersveld. Het
kwerk was omgegooid en tegen
n tempexplaat van 10 bij 1.20 m
'echt gekomen. De plaat werd ver-
Vernieling
reclameborden
Een 39-jarige Venraynaar deed
aangifte van vernieling van twee aan
de Maasheseweg geplaatste recla
meborden. De borden werden ver
nield aangetroffen langs de
Maasheseweg ter hoogte van de afrit
van de A73.
Omdat Con Pijls, lid van het St.
jcolaasgilde, destijds vond dat
Sinterklaastraditie 'in de fami-
1 moest blijven, trok Piet Muis
21--jarige leeftijd voor de eer-
e keer de tabbert aan en zette de
ijter op z'n hoofd. Dat is nu vijf-
i jaar geleden, een unicum in de
'schiedenis van de onsterfelijke
jndervriend. Na een halve eeuw
it de Sint een punt achter z'n
irrière. Z'n opvolger staat al
laar. En jawel, het bli jft opnieuw
de familie. Het St. Nicolaasgilde
irgt zondag 17 november voor
•n bijzonder tintje aan intocht en
scheid van de enige echte
ènravse Sinterklaas.
(door Bert Albers)
Z'n oom. de eerste Sint uit de
nastie. had zelfs z'n naam mee:
laas Bekkers. Na diens overlijden
im een broer van Piet staf en grote
jek over. maar helaas kwam die
ng te overlijden, waarop Pijls de
ugdige Piet ronselde voor hel bis-
hhopsambt. "Ik had nog nooit
lard gereden", vertelt de 70-jarigc
uis. die al vele jaren in Arnhem
evisie oont. Zestien jaar was hij ook
ads-Sint' van de Arnhemmers,
aar toen het niet meer te combine-
n viel. koos hij voor Venray. "Het
lard stond ergens in 't Brukske in
n wei en kort voor de intocht zou-
ii we gaan oefenen. Maar toen we
de boerderij aankwamen kregen
te horen dat 't perd nie thuus
as. Dat is biete laaje'. werd er
16O0!zegd". Van oefenen kwam dus
ets. "De eerste keer dat ik
nterklaas was zat ik ook voor hel
it op een paard.
Inmiddels heeft Piet jaren van
lardrijles achter de rug en hij mag
ch dan ook een volleerd ruiter
lemen. "Ik oefen in de zomer-
aanden in Spanje paardrijden en
pernoten gooien", zegt hij. weer
en in z'n rol. Toch ging hij er tij-
Mis de voorbereidingen voor z'n
itste intocht vanaf. Het paard
hrok ergens van en gooide voor-
en achterbenen de lucht in. "Maar
tijdens een intocht is er nog nooit
iels gebeurd", stelt Piet gerust
"Ondanks regen, sneeuw en glad
heid soms".
Meestal is het -zoals dat hoort in
november- een beetje guur. soms
koud en vaak nat. Vooral voor klei
ne kinderen is hel dan een hele ruk
om zo lang te moeten staan.
Desondanks gaat de intocht buiten
altijd gewoon door. Alleen bij vrese
lijk slecht weer wijkt de goedheilig
man uit, Naar de kerk natuurlijk, je
bent tenslotte bisschop of je bent het
niet. Dat is echter in die vijftig jaar
maar twee keer voorgekomen.
ENTHOUSIASME
Piet Muis zag in vijftig jaar de
Wie heeft de oudste intocht-foto
«ra'
Op zondag 17 november zal St.
icolaas zijn intocht doen in
sray. Een bijzondere intocht
•ege het feit dat de oud-
vnaar Piet Muis voor de 50e
ierbij betrokken is als goed-
man. Hem zal o.a. in het
ntehuis een receptie en ont-
;st worden aangeboden.
In dat kader hebben het St.
icolaasgilde en Peel en Maas
sloten een fotowedstrijd te hou-
in. De vraag is wie de oudste
to van de intocht van St.
icolaas in huis heeft. Wekelijks
llen wij de lezers van de inzen-
ngen op de hoogte gaan houden,
et de inzending van deze week
gaan we iets verder terug in de
tijd. De foto van vorige week
stamde uit 1986 en was nog een
kleurenfoto. Deze fraaie statige
foto stamt uit 1960. De naam van
de inzender blijft tijdens de wed
strijd nog geheim. Voorlopig is dit
de oudste foto maar wie weet
komt U in een oude schoenendoos
of in uw foto-album een oudere
foto tegen. Die foto kunt U inleve
ren op het redaktie-adres van Peel
en Maas, Grotestraat 68 te
Venray. Uw foto ontvangt U
retour. Veel succes. Voor de oudste
foto's zijn aardige prijzen te win
nen. Volgende week sluiten we de
j wedstrijd af dus dat is uw laatste
kans.
intocht van Sinterklaas groeien.
Vooral dankzij de inspanningen van
het St. Nicolaasgilde. "In hel begin
had ik zes Pieten, nu hebben we er
vijftig. En dit jaar honderd, heb ik
begrepen". In de eerste jaren ging
het gilde tijdens de intocht met de
collectebus langs de deuren en werd
er in de kerk gecollecteerd. In de
achterliggende periode werd
Sinterklaas ontvangen door vijf ver
schillende Venrayse burgervaders.
Harmonie, schutterij en later ook
drumband St. Petrus Banden en
gymclub St. Christoffel waren erbij
betrokken. Wat niet veranderde was
het enthousiasme van de kinderen.
"Dat grenst aan het ongelooflijke.
Dat meen ik. En ik ben ervan over
tuigd dat hetgene wat ik zeg niet
legen dovemansoren is gezegd". De
boodschap van Sinterklaas is even
min veel anders dan vroeger. "Ik
probeer ze te vertellen dat voor
elkaar en voor anderen iets over
moeten hebben en dat ze trots en
zuinig moeten zijn op het mooie
Venray".
Piet Muis houdt er dus mee op.
Hij vindt z'n vijftigjarig jubileum
een mooie aanleiding daarvoor. De
afgelopen twee jaar heeft z'n opvol
ger zich al 'ingewerkt' en bij
Sinterklaas de kunst afgekeken. En
het blijft 'in de familie', een extra
waarborg voor de continuïteit.
Hopelijk zingen de Venrayse kinde
ren de Sint tijdens de intocht bij z'n
afscheid ook extra hard toe.
Wereldwinkel Venray
Henseniusstraat 3a Kom eens Wereldwinkelen
der iets in de analen terug. Alleen
tekent na 1800 een zeker G.
Vermeulen geruime tijd de jaarstuk
ken met de drie dekens en de ven
deldrager, terwijl hij achter zijn
naam trots schrijft: eeuwig durende
koning... Een eigenaardig notitie
vinden we rond 1790 als aan de heer
Schollis, driejaren op een rij geld
betaald moet worden voor het
'publiceren' van St. Nicolaas. De
Scholtis was de toenmalige burge
meester, maar wat dit publiceren
betreft wel te beduiden heeft is niet
meer ie achtèrhalen. Waarschijnlijk
heeft deze een reglement opgezet,
voor het gilde. Na 1800 schijnt de
activiteit van het gilde te verminde
ren. In 1833 vinden we nog de 'teer-
maaltijd' in de Keizer vermeld, maar
daarna blijken dermate moeilijke tij
den voor de Venrayse winkeliers
aangebroken te zijn, dat men zelfs
kankert over de inleggelden en dat
er geen tering meer gehouden wordt
om de kosten te drukken...
Sindsdien worden de notities aan-
merkelijker korter, zowel wat de
inkomsten als de uitgaven betreft.
Zelfs burgemeester Esser kon in
1847 de gilde nog maar moeilijk
nieuw leven inblazen en men heeft
praktisch alleen de St. Nicolaasmis
laten beslaan, alsmede de jaarlijkse
rondgang door het dorp. Maar ner
gens vindt men ook maar iets terug
over de organisatie van een St.
Nicolaasgeest buiten de eigen kring.
En daar bestond dan de hele viering
in een teer-avond, die zoals reeds
gezegd, later ook nog verviel. Het
vaandel en het zilver werd op het
femeentehuis gedeponeerd en het
t. Nicolaas-gilde scheen als zovele
andere gilden, een roemloze dood
tegemoet te gaan.
ST. MCOLAASOPTOCHT
Het is in de twintiger jaren, dat
Hub. Janssen en later~Vincent Pijls
nieuw leven inblazen aan het oude
gilde. Men besluit het gilde als taak
te geven de jaarlijkse komst van
Simerklaas naar Venray mogelijk te
maken en deze komst in navolging
van andere plaatsen zo luisterrijk
mogelijk te maken. Of dit nu kwam
omdat men elders ook met
Sinterklaasintochten was begonnen
en ook in Venray voor dat doel een
Sint Nicolaas-comité had opgericht,
moge hier buiten beschouwing blij
ven. burgemeester V.d. Loo heeft
beide partijen samengebracht en het
St. Nicolaasgilde zijn nieuwe
opdracht gegeven. Zo is dan Sint
Nicolaas een vrij geregeld bezoeker
van Venray geworden. Vrij geregeld
zeggen we, want bijvoorbeeld in
1935 was er geen intocht omdat
zowel de centen als het animo daar
voor ontbrak. Men heeft toen de
Jonge Middenstand ingeschakeld en
sindsdien is een en ander vlot verlo
pen. Ook in de oorlogsjaren is de
Sint in Spanje gebleven en in 1946
heeft Venray Vooruit hals-over-kop
nog moeten zorgen, dat de
Goedheiligman te voorschijn kwam.
De gilde was toen zo arm geworden
dat ze geen waardige figuur meer te
voorschijn kon toveren. Maar daar
na is men toch weer volop begonnen
en men heeft nieuwe kostbare kos
tuums aan kunnen schaffen dankzij
de goedgeefsheid van hét Venrays
publiek, dat de Sint toch ieder jaar
in zijn midden verwacht.
Burgemeester Jansen heeft er een
traditie van gemaakt de
Goedheiligman officieel op het
stadhuis te ontvangen en al is 't wel
eens voorgekomen, dat Hij wat te
politiek werd. Dit jaar wordt de
oude traditie weer hervat om de
Goedheiligman weer op zondag in
te halen.
Grotestraat 93
Venray
De drie gildeboe
ken die nog
bewaard zijn
gebleven. Links
het oudsteexem
plaar dat handelt
van ongeveer
1660 tot 1762.
Het middelste
boek is het laatste
boek, dat nog
actueel wordt bij
gehouden.
deldrager uitgekozen werd ook een
aparte gift in de kast van het gilde
stortte. De gilden in die tijd - en dus
ook het St. Nicolaasgilde - hadden
een bepaald reglement, dat mis
schien nog wel te vinden is in het
gemeentearchief. Daarin vond men
de diverse voorschriften, waaraan
de leden hadden te voldoen. En die
voorschriften waren zeker voor de
'vakorganisaties' - wat de gilden
eigenlijk waren - heus niet mis. Ze
zorgden er voor dat alleen vakbe
kwame mensen lid mochten wor
den; ze weerden in zeker zin de con
currentie en hadden zelfs regels
opgesteld voor de opleiding van
jonge vakmensen, die leerling, gezel
en meester konden worden. De uit
gaven blijken grotendeels te bestaan
in de kosten van de zg. gildemis,
waarbij sommige penningmeesters
wel heel nauwkeurig te werk gaan
en niet volstaan met de notitie: aan
de kerkagenten. of voor de gods
dienst. Maar uitdrukkelijk vermeld
den hoeveel ze betaalden aan de
pastor, de dieners. de sangers. de
kusten de orgel-blaeser. de kerk-
meyt en andere... Daarnaast treffen
we nog telkens de notitie hoeveel de
bode van het gilde wel gekregen
heeft voor het aanzeggen van de
leden dat een van de leden gestor
ven is... En dan zijn er tenslotte de
teeravonden, die een groot bedrag
vragen! In 1771 lezen we voor de
eerste maal dat er ook een jaarlijkse
rondgang voor geld door het dorp
gemaakt werd, terwijl er dan ook
voor de eerste maal sprake is van
vogelschieten. Als vele andere gil
den in die dagen heeft ook deze
koopmansvereniging waarschijnlijk
een half-militair karakter gehad, en
er werd dus geschoten op de vogel...
Dat scheen dan te gebeuren op St.
Petrus en Paulus, waarna evenals op
Sint Nicolaasdag 'geteerd' werd.
Wie de vogel afschoot was koning,
zoals dat heden ten dage nog gebrui
kelijk is bij onze schutterijen. Maar
eigenaardig is, dat men hierover in
alle talen zwijgt behalve in 1781
dan blijkt dat men op St. Petrus en
Paulus een koning heeft gekozen,
waar dan verder ook weer over
gezwegen wordt... Men schijnt toen
'n andere 'werkmethode' te zijn gaan
volgen, want sindsdien vindt men
niet alleen de jaarlijkse kaars voor
het St. Nicolaasbeeld op de rekening
vermeld staan, maar ook een bedrag
voor de 'twee die het beelt drage op
Sint Nicolaas...'. Er schijnt dus een
soort processie getrokken te hebben.
Noch van 't koningschieten, noch
van de koningskeuze vindt men ver-
Het St.
Nicolaasgilde van Venray is al
oud, zeer oud. In 1640 is er in
Venray voor het eerst sprake van
het St. Nicolaasgilde. Alle wetens
waardigheden uit het verleden
zijn bijgehouden in de zg.
Gildeboeken. Deze twee boeken
geven een totaalbeeld van St.
Nicolaas in Venray in Venray
vanaf 1761. Dat is het jaar waar
mee het oudste gildeboek begint.
De eerste aantekening in dat boek
geeft echter aan dat men toen
geconstateerd had dat St. Nicolaas
al sinds 1467 in Venray een Gilde
had. De Goedheiligman is dan ook
terug te vinden tussen de
Heiligenbeelden in de Grote Kerk.
Hij is weliswaar wel vermomd want
de baard zoals men die nu kent, ont
breekt en de Goedheiligman heeft
een welgevormd buikje. St.
Nicolaas was in die periode niet de
bekende kindervriend maar de
patroonheilige van de kooplieden en
die waren verenigd in een Gilde. Dit
Gilde werd bestuurd door zg.
dekens. Drie mannen, letterlijk en
figuurlijk van groot gewicht, die
verantwoordelijk waren voor de
goede gang van zaken in een derge
lijke vereniging. De eerste deken
droeg een soort ambtsketen, dat we
nu terugvinden in het 'zilver' van
onze schutterijen. Zo is de ambtske
ten van het St. Nicolaasgilde. die uit
1640 stamt ook nog intact en ook
hierop vindt men de Sint afgebeeld
zonder baard...
TAAK VAN HET GILDE
Jammer genoeg vindt men in het
oude gildeboek weinig of niets over
de taak van dit koopmansgilde. Het
geeft vanaf 1761, het jaar waarmee
dit gildeboek begint, een vrij droge
opsomming van de gelden, die In
een bepaald jaar besteed waren...
Dan blijkt, dat de inkomsten voor
namelijk getrokken werden uil zg.
inleggelden van degenen die lid
werden, of zoals men dan schrijft:
het gild gewonnen hadden. Andere
inkomsten waren een bepaald
bedrag dat betaald werd bij overlij
den van sommige mensen... Of dit
leden waren of dat dit vrijwillige
giften waren bij de dood van iemand
is moeilijk te achterhalen. Men zou
zo zeggen dat de leden die verplich
ting hadden, want in 1787 vindt
men genoteerd dat de vrouw van
Henricus Huysmans is afgestorven
pro deo... Maar te achterhalen is
zulks niet. Daarnaast kreeg men de
opbrengst van een schaalcollecte in
de kerk, terwijl degene die als vaan-
