tijdschrift^
"Tentoonstelling is
kunstwerk op zich"
Theater tussen bomen en kunst
'94' Geheim' Wie
heeft de ekster?
PEELENMAASU
Een niet
alledaags spektakel
De andere krant
Het geschenk van Adrlaan Nette
Notities aan vooravond '93 Geheimen'
Ook zaterdag avondprogramma in Odapark
Lichel van den Ende opent '93 Geheimen'
PEEL EN MAAS
uonaeraag a sepwinoer - rayma u
voor kleine en grote drukwerken van den munckhof b.vJ
grotestraat 68 venray - natuurlijk mag u bellen: 8272
gens de organisatie ook niet
Daarom is het Odapark in een aan
tal vakken verdeeld. Aan de hand
daarvan kan de bezoeker een be
paald werk wel vinden. Mathieu
Knippenberg tilt er niet al te zwaar
aan. "De tentoonstelling moet een
stuKje avontuur zün. Wie doorloopt
ontdekt meer geheimen. De inzet
van de bezoeker wordt beloond",
zeg hy.
TOTAALBEELD
Namens de Venrayse Kunstkring -
"want we hebben dit niet alleen
gedaan"- zijn Joop en Marijke bij
zonder tevreden met '93 Gehei
men'. Zowel met het artistieke
resultaat als met de organisatie.
"Het is toch ongelooflijk wat we
hier sinds 20 augustus uit de grond
geklopt hebben", zegt Wismans,
wars van valse bescheidenheid.
Maryke Cieraad drukt zich wat
minder krachtig, maar even en
thousiast uit "Wat de kunstenaars
met het thema hebben gedaan is
veriassend en veelzijdig. De exposi
tie heeft het park verrijkt, er iets
aan toegevoegd, terwijl het toch in-
takt is gebleven. Het is net alsof de
beelden er thuishoren".
Een opmerking die voor zeker 80%
van de inzendingen klopt. Een
compliment aan de kunstenaars,
die het thema goed hebben opge
pakt Maar ook aan de organisatie,
die uit de by na 300 inzendingen de
93 juiste gekozen hebben voor de
expositie. Want het gaat er volgens
Cieraad helemaal niet om de beste
of mooiste beelden by elkaar te zet
ten, maar om het totaalbeeld en de
sfeer die '93 Geheimen' oproept
NIET GEPRINT
EN INGESTORT'
"Eigenlijk is alles vlekkeloos ver
lopen", vat Joop Wismans de afgelo
pen maanden samen. Even
doorvragen brengt toch wat hob
bels en tegenslagen boven water,
die echter niet doorslaggevend zyn
voor het slagen van '93 Geheimen'.
Kleine dingen, die snel weer verge
ten zyn. Hoewel, Joop Wismans
kan zich nog kwaad maken op de
kunstenaar die in zijn ogen een on
dermaats werkstuk heeft ingele
verd. Het object donderde dan ook
tijdens het opzetten in elkaar. "Als
je iets maakt dan zorg je er toch op
z'n minst voor dat het niet meteen
uit elkaar flikkert", briest hy. "De
volgende keer -komt er een volgen
de keer, Mary?- selecteren we alleen
nog nadat we een bezoek aan het
atelier hebben gemaakt", conclu
deert hy.
Treurig is het relaas van Henk
'Immelman' Eberson. de Zuidlim
burgse schryfperformer die twee
weekenden lang schrijvend in de
etalage by boekhandel Van den
Munckhof bivakkeerde. Door een
fout in de computer is het werk dat
hy daar heeft gemaakt niet be
waard. "Niemand kan er iets aan
doen, maar het is vreseiyk jammer
voor hem", zegt Maryke Cieraad.
"Het schryven aan z'n naamgenoot
is zo'n beetje z'n levenswerk gewor
den". Voor Eberson biyft enkel z'n
feitelyke performance op de ope
ningsavond.
Een andere tegenvaller had de
Enschedese kunstenaar Ruud van
't Hul, die een soort grafheuvel
heeft gebouwd op de hoek
Hoenderstraat-Westsingel. De
constructie bleek toch minder
sterk dan de maker had bedacht
Het houtwerk kon het gewicht van
tonnen zand dan ook niet aan.
"Daar stonden we dan, 's morgens
vroeg om zeven uur. Vrachtauto's
geregeld, mensen geregeld, kun je
niet verder", schetst Wismans prak
tisch. "Ook een moeilijk moment
voor de kunstenaar", relativeert
Cieraad.
Uiteindeiyk, aan de vooravond
van de opening, is alle op z'n poot
jes terecht gekomen. "Maar je re
geltje uit de naad", is het plastische
commentaar van Joop Wismans.
Het duo heeft het er graag voor over
gehad, ook al zijn ze zelf aan wer
ken de afgelopen maanden niet of
nauwelijks toegekomen. Joop
Wismans heelt een beetje 'vooruit'
gewerkt, Maryke Cieraad haalt uit
de expositie nieuwe inspiratie voor
de komende tyd. Beiden zien het
organiseren als een stuk van hun
werk als kunstenaar. "Je wordt hier
zoveel rijker van", zegt Maryke.
"Het is toch in z'n geheel eigenlyk
ook een soort kunstwerk?", zegt ze
vragend. "Heel goed Mary", bromt
Joop Wismans.
De stichting Odapark is naarstig
op zoek naar de ekster die ooit op
de hand van St. Oda heeft gezeten
en daar op een ongelegen moment
van weg is gevlogen. De stichting
wil de ekster weer bevestigen op
het beeld van St. Oda dat in het Oda
park aan de Merseloseweg staat Het
beeld zal in het kader van de reno
vatie van Odapark en Theehuis op
geknapt worden en de ekster is
daarbij onmisbaar. Dus wie de
ekster heeft kan kontakt opnemen
met onze redaktie. Wie ontraadselt
het 94e geheim? Het bestuur van de
Stichting St. Odapark ziet die vraag
graag beantwoord nu in het park op
10 september a.s. de manifestatie
'93 Geheimen' van start zal gaan en
Gouverneur van Voorst tot Voorst
aanwezig zal zyn. onder meer om
het gerenoveerde Theehuis te
openen.
De actie om de restauratie van het
Theehuis te financieren loopt in
tussen voorspoedig. Het Theehuis
is uit de steigers en zal er op 10 sep
tember onherkenbaar zijn voor wie
het vier weken geleden nog als
bouwval heeft gezien. De mensen
van Bouwbedryf Raedts en van de
onderaannemers hebben zich fan
tastisch geweerd. Ook Bouwbedrijf
Verhoeven heeft een prachtige klus
geklaard met de restauratie van de
hoofdpoort aan de Merseloseweg.
Het bestuur van Sichting St. Oda
park meent dat zyn aktie met het
doel van ondernemers in de regio
financiële bydragen te krygen tot
nu toe succesvol is geweest
Op 10 september gaat de aktie
'Vriedenden van het Odapark' van
start. Wie wil kan voor minimaal
25,- per jaar bydragen in de kosten
van het onderhoud van het park.
Wie 100,- of meer stort op reke
ning van de stichting zal persoon-
lyk op de hoogte worden gehouden
van aktiviteiten die in het Theehuis
en het Odapark ontwikkeld wordeni
en van de vorderingen die de Sticlv
ting St, Odapark maakt, het bankre
kenignummer van Stichting St.
Odapark is 64.19.13.087 (CLN BAnk
Venray).
De renovatie van het Theehuis is
tot nu toe mogelijk gemaakt meC
bijdragen van de gemeente Venray,
de Provincie Limburg, de hoofd
sponsors Inalfa Sunroofs, Rank Xe
rox en Architectenbureau Lerou en
Lerou, de sponsors Bouwbedryf
Verhoeven, Bouwmaatschappij
Janssen, Gran Dorado Loohorst,
Houbensteyn Holding, Kersten
Wanssum, Raedts Bouwbedryf, Ro-
todyne Ventilatoren en de dona-
teurss Aannemersbedryf II.
Maessen, Architectenbureau Col-
sen, Custers Hydraulica, Feenstra
Verwarming, Koppes Groep. In
dustriële Club Venray en omstre
ken, de heren Knoet en Laurensse,
Nelipak Thermoforming. Nelissen
van Egteren Bouwgroep, Nestlé Ne
derland. Steenhandel Kusters, Tho
massen Modehuis. Gerard
Reynders Schilderwerken en de
Venrayse banken.
WEEKBLAD VOOR VEHRA^ EH M
o.Pi iaa.r directeur van; venray rechts
van de organisatie, een schaftwa-
genije van zes vierkante meter
verscholen tussen de struiken,
zitten Joop Wismans en Maryke
Cieraad, het duo waarop de orga
nisatie van '93 Geheimen' prak
tisch draait
De morgenzon laat vol beloften
een bundel licht door het groene
dak van het Odapark vallen. In het
wagentje zitten Joop en Marijke in
gezelschap van Mathieu Knippen
berg, één van de deelnemende
kunstenaars. De laatste is bezig met
het herstellen van een kapotte ruit
in de door hem gemaakte pyrami-
de. Een dikke eikel is erop gevallen
en heeft een barst in de ruit ge
maakt Dat heb je als je als lokatie
een bos kiest.. Het drietal praat over
de moeilijkheid van goede verlich
ting in het park. Niet vanwege de
veiligheid, er is dag en nacht bewa
king, maar om de kunstwerken te
accentueren. Langs de paden komt
prikkabel met lampen. Stuk voor
stuk uitlichten is te duur en te inge
wikkeld. Het stuifduingebied aan
de rand wordt door middel van een
aggregaat van licht voorzien.
Ook de routing is een kwestie van
discussie. Echt bewegbewijzeren is
geen doen. Een minutieuze catalo
gus, met een routekaartje werkt vol-
Bizar, niet alledaags. Dat zijn de
performances van Hagenaar Li
chel van den Ende in alle geval
len. Niet alledaags betekent voor
de een lachwekkend, voor de an
der morbide. Maar ze zijn per defi
nitie niet grijs, grauw of
middelmatig. En Lichel van den
'Ende is een gedreven kunstenaar
die maanden werkt aan z'n per
formance van een half uurtje. Met
zang, dans, film, sculpturen, kle
ding. Vrijdag opent hij met een
gezelschap van meer dan 30 men
sen, waaronder twaalf Venrayse
jongens, de tentoonstelling '93
Geheimen' met de performance
'Perséfoné'. Komt dat zien.
De naam geeft het al enigszins
aan, de voorstelling is gebaseerd op
een verhaal uit de Griekse mytholo
gie. Perséfoné, dochter van de godin
Demeter, staat model voor de eeuwi
ge stryd tussen licht en donker, zo
mer en winter, de materiële wereld
en de fantasie. Ze wordt geschaakt
door de god van de onderwereld,
maar haar moeder gooit het op een
akkoordje met Zeus, waardoor Per
séfoné de rest van haar leven voor
de helft op aarde en voor de andere
helft in de onderwereld moet door
brengen. Haar moeder, de godin
van de vruchtbaarheid, is dan ook
een halfjaar vrolyk en een halfjaar
somber: lente, zomer, herfst en
winter.
In de versie van Lichel van den
Ende reist Perséfoné door voor
haarzelf onverklaarbare gevoelens
naar de boven- en de onderwereld.
Tussen positieve en negatieve
krachten, tussen leven en dood,
voortdurend verlangend. Al die
krachten hebben de vorm van
vreemdsoortige gedaanten met rare
namen. Schedressen, indrukwek
kende verschijningen in het zwart,
getooid met schedels en geweien;
wurften, in coèons van rekbaar ny
lon; de opperschedres met een
enorme schedel; het titanoom. Sa
men spelen zij een spel met licht,
geluid, muziek, percussie en film.
"Een klein spektakel", zegt de
Haagse kunstenaar over het geheel.
"Ik hoop met de objekten die ik
heb gemaakt de mensen emotio
neel te kunnen pakken". Die objek
ten zijn op z'n zachtst gezegd
opvallend: geweien, een draadsta-
len kooi met levende kuikens, opge
zette kippen. Meestal draagbaar,
hoewel ze niet altijd even gemakke
lijk zitten. Wandelende schildery-
en die zo lijken te zijn weggelopen
uit een film van Fellini of een schil
derij van Jeroen Bosch. Ja, Lichel
van den Ende houdt wel van een
beetje shockeren.
"Dat heb ik altijd al gehad. Ik heb
iets met draagbare objekten. Dat
had ik al op de academie. M'n do
cente was er niet zo van onder de
indruk, tot ik voor haar iets heb ge
maakt Dat vond ze leuk". Sinds die
tijd werkt Van den Ende vaak aan
z'n grillige produkten, gemaakt van
stof, ijzer en regelmatig met ge
bruik van dierlijke 'onderdelen'.
Maanden duurt het voordat een
idee is uitgewerkt tot een perfor
mance. Veel mensen komen er aan
te pas en het kost veel geld. Alle
maal voor een half uurtje. Toch wil
Van den Ende niets anders. Aan z'n
objekten rommelen is het lekkerste
dat er is.
EENMALIG.
'Perséfoné' bijvoorbeeld duurt'on
geveer 35 minuten en bevat liefst
dertien objekten. Er zit een film in
van negen minuten, er doet een
danseres mee, een violist, een per
cussiegroep van zes personen en Li
chel van den Ende heeft voor de
voorstelling een gordijn genaaid
van 29 bij 7 meter. Dat goxdijn
wordt opgehangen voor het thee
huis, waarbinnen zich de hele per
formance afspeelt. Wanneer de
voorstelling begint zakt het gordijn
naar beneden en woxdt door twaalf
Venrayse jongens -"Ik geloof van
een hockeyteam"- weggedragen. La
ter spelen de jongens nog een klein
rolletje door de twaalf in het park
opgestelde objekten te *belichten'.
Veel moeite, veel mensexx, veel
geld kosten de performances van
Lichel van den Ende. Veel indruk
maken ze doorgaans ook. Vei'koop-
baar zijn de voorstellingen daai'en-
tegen niet. Vaak zijn ze zelfs
eenmalig. Daarom hoopt Van den
Ende dat viïjdag heel veel publiek
naar 'Perséfoné' komt kijken. Wie
niet bang is van een beetje bizar is
van harte welkom.
Niet alleen vrijdag, de dag van
de officiële opening, is er veel te
zien in het Odapark. Zaterdag 11
september presenteren party- en
congrescentrum 'de Witte Hoeve'
en organisatiebureau CCG een
avondvullend programma inet
muziek, theater, mime en zelfs
opera en operette onder de titel
'Le boisement du theatre'.
'Kunst en cultuur, gezien door de
ogen van theatermakers' belooft
het persbericht. Theater, in allexTei
vormen, staat dus centxaal op zater
dag. Byvoorbeeld het mime- en be
wegingstheater van Petro van de
Pas, een presentatie met de titel
'Terra'. Een spel met ruimte, kleur,
beweging en muziek biedt 'Skylla
Colorfool' van Joan Marca. Muziek
is ook het medium van slagwerker
Jan Wolfkamp. Met behulp vaxx een
computer - het prograxxima heet
dan ook 'Pads Allowed'- (be)tovert
Wolfkamp het publiek met wereld
muziek
Dat zyn de grotere acts, die wor
den aangevuld door de kleinere ge
zelschappen en solistexi. Zij zoigen
voor opera en operette-
performances in het decor van
moeder natuur en verrassend exx-
tertainment, eveneens in het
groen. Voor de inwendige mens qua
voedsel en drank zorgt zaterdag 'de
Witte Hoeve'. Dit bedrijf bemant
overigens ook het theehuis op de
zondagmiddagen dat '93 Geheimen'
te zien is in het Odapark. De bezoe
ker aan de expositie kan dan elke
zondag tussen 12.00 en 18.00 uur
genieten van een kop thee of axxde-
re 'goddelijke' dranken.
'Le boisement du théatre' be
gint zaterdag 11 september om
20.15 uur. Entreekaarlen kosten
10,- per persoon en zijn ver-
krijgbaxir bij het VW/ANWB-
kantoor aan de Grote Markt.
Hoelang bent u al geabonneerd
op 'Peel en Maas'? Nooit zo over na
gedacht waarschijnlijk. Net zomin
als u heeft nagedacht over de ver
schijningsvorm van het weekblad.
Letters, foto's, koppen. Zo ziet een
krant eruit, punt. Voor één keer -en
dat moet toch kunnen na meer dan
een eeuw- wijkt 'Peel en Maas' eens
af van het gebruikelijke. Dat wil zeg
gen, de krant ziet er nog hetzelfde
uit, maar is inhoudelijk heel an-
i ders. De vorm is gebleven, de in-
j houd is verdwenen.
Verander een kleinigheid aan een
doodnoxmaal voorwerp en het
wordt ineens bijzonder. Plaats iets
in een andere omgeving en de bele
ving wordt heel anders. In een no-
tedop de werkwijze van Adriaan
Nette, beeldend kunstenaar en ver
antwoordelijk voor 'Tijdschrift Peel
en Maas'. Een pagina in de krant
van deze week ter gelegenheid van
de opening van '93 Geheimen'. Een
compositie van woorden en foto's
afkomstig uit verschillende uitga
ven van 'Peel en Maas', opnieuw ge
rangschikt door Adriaan Nette.
Met z'n compositie wil de kunste-
I naar laten zien dat een object vaak
meerdere lagen heeft. Je kunt een
krant zien als informatiebron. Je
leest en doet kennis op. Maar de
krant is ook een beeld. Kolommeix,
koppen, foto's, in de opmaak zoals
de lezer dat gewend is. Dezelfde in
formatie, bijeen gebracht op een
kwart pagina, de foto's helemaal
aan de andere kant en de krant is
de krant niet meer. Terwijl er toch
dezelfde informatie in staat. Of een
krant die er net zo uitziet als elke
week, maar waarvan de letters in
een heel andere volgorde staan en
de foto's 'niets' voorstellen. Ook dat
is geen krant in de ogen van de op
het verkeerde been gezette lezer.
Dat soort 'kranten' maakt Adri
aan Nette al jaren. In grote en klei
ne oplagen, in allerlei vormen en
uitvoeringen. Ze hebben met elkaar
gemeen dat ze 'Tijdschrift' heten.
De pagina in 'Peel eix MAas' is 'Tijd
schrift nr. 315'. Een cadeau van de
kunstenaar aan Venxay. U mag de
pagina uitknippen, ophangen, in
lijsten. Als u het niet leuk vindt,
gooit u hem gewoon weg.
DOOS
De krantepagina is één van de
twee bijdragen van Adriaan Nette
aan '93 Geheimen'. Het andere is
het projekt met 93 vooi~wei"pen van
Venrayse mensen. In dit geval geeft
de kunstenaar niets, maar vraagt
hij een bydrage. Een klein objekt
met een persoonlijke betekenis
voor de eigenaar. Via de Venrayse
kunstkring zijn 93 mensen bena
derd om een stukje persoonlijk
heid in een doos te doen en vrijdag
mee te brengen naar de opening
van '93 Geheimen'. Op het etiket
van de doos heeft elke inzender
heel kort de inhoud en de beteke
nis exvan vernield. Voor de rest zyn
het inderdaad 93 geheimen, die
door Adriaan Nette ter plekke op
een boekenplank worden geplaatst.
Daar blijven ze staan tot en met 24
oktober. Daarna krijgt elke gever
z'n bijdrage weer terug, met een
tentoon steil ingsceitificaat.
Twee heel verschillende dingen,
een krantepagina en een stapel do
zen. Toch gaat in feite om hetzelfde
idee: een andere beleving van een
doodgewoon vooiwrerp. Dingen kry
gen ineens een heel andere waarde.
Kunst wordt een krant, een doos
wordt kunst. Het kan allemaal bij
'93 Geheimen'.
Een tentoonstelling zonder pre
tenties, maar wel met een interna
tionale uitstraling. De
kunstenaars ontvangen een bij
zonder fraaie catalogus -die nog
niet klaar is- en delen in de be
langstelling van pers en publiek.
We hebben het uiteraard over '93
Geheimen', de expositie in en om
het Odapark die vrijdag officieel
wordt geopend. Alle werken zijn
geplaatst, de kunstenaars zijn in
afwachting van de opening weer
naar huis. In het hoofdkwartier