Odaput en Ursulinenkerkhof
twee vergeten monumenten...
PEEL EN MAAS
Sukses voor Ysselsteynse ondernemer
Jnalfa drinkt voortaan
eerlijke koffie
Herfstbladeren komen aai
op de grillen van de wind.
'Honger Hoeft Niet'
Venrayse zuster in KRO-ledenraad
aaien
U bent niet grillig, U bent U bewust van Uw goede smaak.
En Uw keuze voor kleding vloeit daaruit voort.
Marianne Stramm. voor kleding met karakter.
EXCLUSIEVE DAMESMODE "MINISHOP" VENRAY Tel. 04780 - 84263
Op 27 juni 1976 schreef wijlen
4e heer Hub Schols 'een brief op
poten' aan het Venrayse gemeen
tebestuur over het verdwijnen
van de Sint Odaput op het terrein
van het voormalige klooster 'Jeru
salem'. Een liandtekeningenaktie,
waaraan veel verontwaardigde
Venrayers hun medewerking ga
ven, onderstreepte het protest te
gen het verdwijnen van de Sint
Odaput.
Reeds op 2 juli 1976 dus vijf
dagen later! kreeg de heer
gchols al antwoord van de ge
meente. By onderzoek was geble
ken, dat niet de gemeente de put,
gelijk met de Lourdesgrot op het
jerusalemterrein, had laten ver
dwijnen. Deze was reeds eerder
door óf vanwege de scholenge
meenschap gedempt in verband
met het gevaar, dat deze opleverde
voor de schooljeugd.
houden. Hoe dat onderhoud wordt
gepleegd, hebben we gezien...
Met het oog op de reünie van oud
leerlingen en oud-medewerk(st)ers
(dus ook zusters) op zaterdag jl.,
heeft men inderdaad iets aan het
kerkhof gedaan. In ieder geval was
de te weelderige klimopbegroeiing
van de muren gehaald en hier en
daar wat geharkt. Dat was evenwel
niet genoeg om het aanzicht van
een totaal verwaarloosd oud
kloosterkerkhof te verdoezelen.
Zelfs boomtakken groeien door de
muur rondom de begraafplaats.
Voor zover we konden nagaan,
werd hier in 1840 de eerste zuster
Ursuline begraven, waarna er enke
le honderden volgden. In de loop
der jaren werden de zusters met
vijf/zes boven elkaar begraven en op
de stenen aangebrachte naamplaat
jes vermeldden wie er lagen be
graven.
Voor zover die naamplaatjes niet
zijn verdwenen, hangen zij (onlees
baar door vuil) veelal nog aan één
Op het kloosterkerkhof van de
zusters Ursidinen, ingesloten
door de gebouwen van de scho-
lengemeenschap enerzijds en
een vleugel van het huidige
raadhuis anderzijds, liggen 197
Mères en Soewrs, enkele recto
ren en een leek begraven. Op
twee na zijn alle namen en de
sterfdag beltend. Het oudste graf
dateert uit "1.844 Het is van
zuster Agnes Hensen, een van
de laatste Augustinessen, die
het klooster vóór de komst van
de zusters Ursidinen in Venray
(20 september 1838) bewoonden.
Zij was familie van Godefridus
Henschenius (1601-1681), wiens
standbeeld op het Hensenius-
plein staat.
Een ereplaats op het kerkhof
heeft Mère Pelagie Jacqmotte,
die in 1838 als novice uit Hü-
donck was meegekomen en die
gedurende 42 jaar de eerste
overste van Jerusalem ivas. Zij
stierf op 28 januari 1885. Inte
ressant zijn de graven van vijf
leden van de (Venrayse?) fam ilie
Berden, waaronder Mère Loren-
ce en haar moeder. In juni 1937
werd Mère Salesia. Meneke over
ste, die koninklijk onderschei
den werd door de toenmalige
minister van onderwijs J.R. Slo-
temaker de Bruine. Zij werd in
1975 op het kloosterkerkhof be
graven.
Van de hier begraven rectoren
noemen we professor Fröhling,
die op 1 oktober 1838 tot eerste
rector werd benoemd. Daarvoor
was hij huiskapelaan van Ba
ron de Weiehs de Wenne te
Geysteren. Prof. Fröhling stierf
in 1873.
Hij werd opgevolgd door prof.
De Rijk van het seminarie Hage-
veld, onder wiens leiding de
opleiding voor M.O.-acten op Je
rusalem startte. Deze inspirator
op onderwijsgebied werd 'de va
der van de Ursidinen' genoemd.
Hij stierf op 10 maart 1897.
Zuster Bernadette Despres
werd in 1975 als laatste op het
kerkhofje begraven.
De enige leek, die hier zijn
laatste rustplaats heeft gevon
den, is Sjeng Rongen, die als
tuinman op Jerusalem werkte
en op 14 oktober 1944 bij het
bombardement op Venray
omkwam.
Alle gegevens over dit kerkhof
zijn momenteel in beheer bij de
heer A. den Brok.
Een oude foto uit het archief
van de heer J. v.d. Putten toont
de in het begin van de zeventi
gerjaren door de gemeente afge-
broken Lourdesgrot met rechts
op de voorgrond de Sint Odaput,
kompleet met de niet zo bijzon
der fraaie bovenbouw.
Achteraf is het te betreuren,
dat de Lourdesgrot verdwenen
is, want deze werd in 1878 ge
bouwd, achttien jaar nadat Ma
ria achttien maal in Lourdes
was verschenen aan Bernadette
Soubirous. Het zal wel altijd een
raadsel blijven, waarom dq,
zusters Ursulinen de Lourdes
grot in Venray hebben nage
bouwd. Het kerkelijke onderzoek
naar de feiten en het bovenna
tuurlijke karakter van de ge
beurtenissen in Lourdes was
nog niet geheel afgerond.
Pas in 1907 werd de liturgi
sche viering van het feest der
verschijningen op 11 februari
(de verjaardag van de le ver
schijning) door de paus toe
gestaan voor de gehele Kerk Op
14 juni 1925 werd Bernadette
Soubirvus door Paus Pius XI za
lig verklaard, ivaama zij op 8
december 1933 door dezelfde
paus werd heilig verklaard.
Intussen hebben wij kunnen
achterhalen, dat het initiatief
voor de bouw van de Lourdes
grot op het Jerusalemterrein is
genomen door Mère Anastasie.
De leiding van de bouw had de
Franse grottenbouwer Ségurd,
die afkomstig was uit de omge
ving van Lourdes. Bij de bouw
gebruikte hij stenen, die in ho
pen op het terrein van het
klooster lagen. Tussen de stenen
werden stukken spoorrails ver
werkt Toen de stenen op waren,
roerden stenen gebruikt, af
komstig van de in Venlo gesloop
te vestingswerken. Bij het
uitgraven van de St. Odaput in
1976 werden stenen van de Ven-
lose vestingrverken teruggevon
den en afgevoerd naar de
stortplaats...
Toen de Lourdesgrot op 21 ok
tober 1878 in gebruik werd geno
men, werd geschreven, dat
Maria niet ontevreden zou zijn
met zoveel mensen, die hier ko
men bid,den'. De rest van het ver
haal is bekend. Toen het klooster
Jerusalem in het begin van de
zeventiger jaren werd aange
kocht, moest de Lourdesgrot en
gelijktijdig ook de Sint Odaput
verdwijnen.
schroefje op half zeven óf liggen on
der de kruisen in het zand. Enkele
stenen kruisen, die tot voor kort
nog heel waren, zijn afgebroken. Tb-
gen de kerkhofmuur staan enkele
zeer .mooie ijzeren kruisen te ver
roesten en het prachtige beeld van
St Barbara nu nog ongeschon
den wacht ook op de inwerking
van de tand des tijds.
Waarmee we maar willen zeggen,
dat van de gemeentelijke plicht om
het kerkhof te onderhouden, wei
nig terecht is gekomen. Maar wel
licht. dat de werkgroep Kruisen en
Kapellen, het museum, Veldelce
Venray en/of de Venrayse Geschied
en Oudheidkundige Kring het tot
hun taak kunnen gaan rekenen om
hier iets te gaan doen aan het het
behoud van een belangrijk stuk ge
schiedenis van het voormalige
klooster Jerusalem en zijn be
woonsters. Want ook dit zuster
kerkhof mag zeker als monument
worden aangemerkt, evenals Vak 0
op de begraafplaats Bosschuizen.
DONDERDAG 11 OKTOBER 1990 Nr. 41 HONDERDENELFDE JAARGANG
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMGEVING
Hoe het ook zij: precies twee jaar
later in 1978 dus had de ge
meente de put weer uitgediept en
een nieuwe ongeveer een meter ho
ge putrand gemetseld. In afwach
ting van de restauratie van de oude
bovenbouw, werd de put om even
tuele ongelukken te voorkomen,
met een houten deksel afgedekt.
Veertien jaar later: oktober 1990...
Naar aanleiding van de plannen
van partikuliere initiatiefnemers
voor de mm leg van een stadspark
tussen de Grote Kerk en het ge
meentehuis (zie ons blad van vorige
week), schoot ons het bestaan van
de Sint Odaput weer te binnen en
gelijk vroegen wij ons af wie van de
handtekeningzetters uit 1976 nd
het herstel van de put ooit nog eens
aan die put heeft gedacht, laat staan
er een bezoek aan heeft gebracht
In ieder geval hebben wij hoewel
wij wisten waar hij lag lang moe
ten zoeken om hem terug te vin
den, verstopt als hij ligt in een
dichte en weelderige gemeentelijke
beplanting. Met alle excuses aan de
plantsoenendienst, waadden wij
door de groene bodembedekkers en
zochten wy onze 'weg' tussen strui
ken, bomen en klimop om de put
tenslotte 'te vinden'. Nou ja, vin
den... Het metselwerk en de houten
afdekking waren geheel overwoe
kerd met klimop, waarvan wij eerst
een gedeelte moesten lostrekken
om de put te kunnen zien, waarvan
nog in 1976 werd verondersteld 'dat
de Venrayse mensen weer bij de put
van St. Oda zouden' komen om te
bidden en water te putten...'
BOVENBOUW
Om water te kunnen putten, zou
de put weer voorzien moeten wor
den van een bovenbouw. Bij het uit
diepen van de put in 1976 zijn
enige delen wan die niet bijzon
der fraaie bovenbouw gevonden,
evenals énkele fragmenten van go
tische mergelstenen ramen. Op 3
juli 1976 werd geschreven, dat 'en
kele bovenstukken zijn teruggevon
den en zullen door de gemeente bij
de opbouw weer gebruikt worden...
Tben werd ook geschreven: 'In de
toekomst moet meer aandacht wor
den besteed aan deze kleine, karak
teristieke dingen, die veelal van
historische betekenis zijn en bo
venal kenmerkend zijn voor een
plaats, die een 'eigen gezicht' wil to
nen en bewaren.
Het stukje 'eigen gezicht' van de
St. Odaput is in ieder geval overwoe
kerd en nagenoeg onvindbaar.
URSULINENKERKHOF
Op een steenworp afstand van de
Sint Odaput ligt het oude kerkhof
van de zusters Ursulinen, die vanaf
1836 het voormalige klooster Jeru
salem hebben bewoond. Bij de over
dracht van het klooster aan de
gemeente werd bepaald, dat de ge
meente ook dit kerkhof zou onder-
'Een Limburgs maedje bij de
KRO' met deze slogan wil de Ven
rayse religieuze Anne-José Bille-
kens de leden van de KRO in
Limburg oproepen hun stem op
haar uit te brengen. In de week van
15 tot 23 oktober kunnen de KRO-
leden gebruik maken van het recht
hun stem uit te brengen op een van
de kandidaten voor de KRO-leden-
raad. Een stembiljet is voor hen af
gedrukt in de Microgids en de
KRO-Studiogids.
Bij informatie bleek dat zuster
Anne-José reeds 5 jaar geleden
rechtstreeks werd gekozen, om zit
ting te nemen in de KRO-ledenraad.
Het was op verzoek van de 30.000 in
Nederland wonende religieuzen,
dat zij zich toen spontaan als kandi
daat opgaf en ook prompt werd ge
kozen. Ze weet zich al die jaren
gesteund door een grote achterban,
niet alleen door de Limburgse le
den die alléén bepalend zyn voor
haar verkiezing, maar óók door
velen in ander diocesen, die welis
waar geen invloed kunnen uitoefe
nen op haar verkiezing, maar die
wel hopen op haar terugkeer, om
dat ze in die 5 jaar frisse en goed
ideeën voor de KRO heeft inge
bracht
WIE IS ZUSTER ANNE-JOSÉ?
Wie kent niet 'de Zingende
Zusters van St Anna', ook wel be
kend als 'de Zingende Zusters van
Liefde'. Zij kregen destyds heel veel
bekendheid door hun frisse sponta
ne zang, niet alleen op religieus ge
bied, maar dikwijls ook met een
diepe levensfilosofie. Ze traden
vooral op voor zieken en bejaarden,
doch kwamen ook bij Willem Duys
op de televisie en later zelfs op de
Duitse ARD. E.en groot aantal platen
werd door hen uitgegeven, waarvan
de opbrengst bestemd was voor
hun eigen congregatie, in het bij
zonder voor hun medezusters in de
missie. Dat men hen na al die jaren
nog niet vergeten is, blykt wel uit
het feit dat er nog steeds aanvragen
voor optreden binnen komen.
Zuster Anne-José is een rasechte
Venlose; die afkomst verloochend
ze niet Ondanks dat ze al 39 jaar re
ligieuze is, in de congregatie van de
Zusters van Liefde, heeft ze een
druk bezette agenda. Die bestaat in
hoofdzaak uit haar eigenlijke taak:
het sociaal en cultureel werk bin
nen het Psychiatrisch Centrum
Venray. Zij is daarin een stuwende
kracht by alle aktiviteiten van en
voor de bejaarden
Venray telt enkele duizenden
KRO-leden. Zij, en met hen nog
eens duizenden Limburgers en na
tuurlek de religeuzen elders in het
land. zullen ongetwyfeld hun stem
uitbrengen op zuster Anne-José,
die als echt 'Limburgs maedje' Lim
burg bij de KRO wil blyven verte
genwoordigen.
Wij kregen een krantenknipsel
in ons bezit van de Kiowa County
Press van 13 september 1990 waar
in met drie foto's en een kort arti
kel gewag werd gemaakt, dat in de
Amerikaanse staat Colorado, in de
plaats Chivington, in rekordtyd een
ventilatiesysteem was aangebracht,
waardoor het mogelijk werd in een
varkensfokbedryf de temperaturen
terug te brengen naar een aan
vaardbaar niveau. Het ventilatie
systeem was aangebracht door twee
bedrijven uit Holland. Een daarvan
is Strijbos Warmteterugwinning
Ventilatiesystemen uit Ysselsteyn.
Harry Strijbos (57) is geboren en
getogen in het Peeldorp Ysselsteyn.
Als boerenzoon volgde hy de land
bouwschool en ging op het ouderlij
ke bedrijf in Ysselsteyn aan de slag.
Dit was een gemengd bedrijf. Ruim
25 jaar geleden stichtte hy, inmid
dels getrouwd mét zyn drie jaar
jongere vrouw Maria, op de Putten-
weg een kuikenopfokbedryf met
maar liefst 60.000 kuikens.
Als ondernemer dacht hij er veel
over na of er niets te doen was aan
het ventilatieprobleem wat in ieder
lcuikenopfok- of kippenbedryf om
de hoek komt kijken. Van alles
werd bedacht. Hierbij pleegde Har
ry Strijbos veel overleg met de Ys
selsteynse dierenarts dr. Bollen. Er
moest iets worden gedaan aan dit
probleem.
Harry Strijbos begon te experi
menteren met slangenventilatie
waar met overdruk verse lucht bin
nen kwam. Dat was al een verbete
ring, maar met de weg der geleide
lijkheid werd toch naar een ander
inzicht gezocht Het was geen vete
rinair probleem maar een ventila-
tie-technisch probleem.
Eigenwijs zoals Harry Strijbos
was, kon hij zich met de bestaande
theorieën niet verenigen en ging
hij zoeken naar een ander systeem.
Met warmtewisselaars werd begon
nen en dat eindigde in ventilatie-
plafonds. Dat alles was en bleef zijn
eigenvinding, zelfbedacht, zelfont
worpen en zelf vervaardigd en aan
gebracht.
Dit werkte zelfs zo goed dat zijn
overbuurman hem vroeg om dit
ook voor zyn gebouwen te maken.
Dat zal ongeveer 10 jaar geleden
zijn geweest en vormde de basis
Mexicaanse boeren krijgen tekst en
uitleg over het aangebrachte pla
fond met ingebouwd ventilatie
systeem.
voor de verdere uitbreiding en het
voorzichtig inschatten van de mo
gelijkheden van het grootser aan
pakken.
Het werd voor Harry Strybos dag
en nacht blokken om de nodige di
ploma's te halen. Immers, het diplo
ma landbouwschool, hoe goed ook
volbracht, was nu niet meer vol
doende. Zelfs een kursus autogeen
lassen behaalde hij op een leeftijd,
waarbij anderen al bijna aan de
VUT gaan denken. Blokken en nog
eens blokken om vooral het hele
ventilatiegebeuren onder de knie te
krijgen. Het moet worden gezegd
dat hy hierbij veel medewerking
heeft gekregen, o.a. van de Utrecht
se Universiteit, van landbouwcon-
sulenten, buitendienst medewer
kers van veevoederfabrikanten,
niet alleen in Nederland maar ook
daarbuiten. Waar Harry Strybos
zyn licht kon opsteken of zyn hori
zon kon verruimen, deed hij dat
ook. Ily wist zich hierbij gesteund
door zyn echtgenote. Dat mag dui-
delyk worden gesteld, want anders
was het nooit zo ver gekomen.
Was zijn overbuurman zijn eerste
klant, er volgden er velen. Nu, na
bijna 10 jaar, zitten zijn klanten in
het hele Peelgebied, en ook daar
buiten.
Het bedryf heeft nooit steun van
een startende ondernemer gekre
gen en die ook nooit aangevraagd.
Met doorzettingsvermogen is be
reikt dat er nu al 5 medewerkers op
de loonlyst staan.
Een zoon, afgestudeerd op de MTS
in Helmond met het diploma instal
latietechniek en elektronika, is nu
al zijn rechterhand terwijl een
tweede zoon een studie volgt aan de
MTS in Helmond in de werktuig
bouw.
Had Harry Strijbos doorzettings
vermogen om met zyn 47 jaar nog
de overstap te wagen van kuiken
fokkerij naar ventilatie-systemen
en warmteterugwinning, zijn zoons
zullen de door hun vader gelegde
basis zeker verder uitbouwen. Ook
zij zijn geboren met dezelfde pio
niersgeest als hun vader.
MEXICANEN
Het vorig jaar brachten enkele
Mexicaanse veehouders een bezoek
aan Nederland om daar te kijken
wat er op het gebied van de veehou
derij en dan vooral aan de huis
vesting van de dieren gedaan wordt.
Plafond ventilatie was in Mexico en
in Colorado onbekend. Op het be
dryf van Harry Strijbos kregen ze
uitvoerig uitleg over de mogelijkhe
den. Die Mexicanen waren van plan
in de staat Colorado in de plaats
Chivington een nieuw bedryf op te
zetten, waar plaats zou zyn voor
2500 zeugen en 7 afdelingen voor
450 biggen en de opfok daarvan. Uit
besprekingep en na veel overleg
met een Amerikaanse bouwfinna
werd later opdracht verstrekt om
daar de plafondisolatie aan te bren
gen en de warmteterugwinning te
realiseren. Wel moest binnen 14 da
gen tijd dat systeem, daar ter plaat
se. worden aangebracht. Het mate
riaal werd per vliegtuig tot by na
aan de plaats van bestemming ge
bracht en binnen de vastgestelde
tijd was de installatie aangebracht
en kon er proef worden gedraaid.
De heren Harry Strijbos en Hubert
Brusselers uit Vegchel (van het an
dere Nederlandse bedryf) waren
bovendien getuige dat een studie
commissie op bezoek kwam. Zij en
ook deze farmers waren vol lof over
het het Nederlandse systeem. Har
ry Strijbos acht het niet uitgesloten
dat er nog meerdere opdrachten
zullen volgen.
Harry Strijbos, net terug van zijn
Colorado-avontuur, kon niet uitge
praat raken over zyn belevenis. Bij
zijn eerste aanblik in het weidse
land van die farm Newsham Hybrid
USA ten noordwesten van Chiving
ton, waande hy zich in het Ys
selsteyn van net na de oorlog. Een
grote weidse vlakte, daar is het nog
veel eenzamer, met 1 inwoner per
vierkante mijl.
Graag zou Harry Strobos zyn be
dryf verplaatsen naar daar, waar
het eigenlijk thuis hoort. Dat is op
het industrieterrein maar omdat
het industrieterrein in Ysselsteyn
vol is zal daar geen kans voor zijn.
Hij heeft zijn klanten in het Peelge
bied zitten en daarom zou hij het
liefst in Ysselsteyn blyven.
Gestimuleerd door de groots op
gezette manifestatie 'Honger Hoeft
Niet', die deze week in Venray wordt
gehóuden, heeft Inalfa besloten, in
navolging van vele andere bedrij
ven en instanties in den lande,
voortaan uitsluitend Max Havelaar
Keurmerk koffie te gebruiken voor
haar automaten en andere appara
ten. Op deze wijze wil Inalfa een be
scheiden bydrage leveren aan de
inspanningen van de Max Havelaar
Stichting die reeds grote bekend-
heid geniet om haar streven om de
positie van de kleine koffieprodu
centen te beschermen tegen de mo
nopolie van de tussenhandel en om
hen een, eerlijke prijs voor de koffie
te garanderen. Hierdoor wordt te
vens de lokale ekonomie in deze
veelal arme landen gestimuleerd en
monocultuur tegengegaan.
Inalfa verbruikt per jaar ruim
2.250 kilo koffie en heeft inmiddels
haar collegabedry veri in Venray ge
vraagd mee te doen met deze zinvol
le aktie.
Alhoewel de kwaliteit van de Max
Havelaar Koffie uitstekend bekend
staat, is de koffie bij Inalfa uitvoerig
getest en men is tot geen andere
konklusie gekomen dan dat deze
koffie béter is, hetgeen inmiddels
door de Nederlandse Consumenten
Bond is bevestigd.
Inalfa is een van de bedryven die
het voortouw heeft genomen om
over te stappen op Max Havelaar
koffie. Morgen, vrijdag, zal er in het
gemeentehuis een informatiebij
eenkomst worden gehouden van
grootverbruikers. Bedrijven krij
gen dan informatie over Max Have
laar koffie en de achtergronden
daarvan voorgeschoteld. De infor
matiebijeenkomst begint om 15.00
uur in de burgerzaal.
De informatiebijeenkomst vormt
een onderdeel van de aktieweek
'Honger Hoeft Niet'. Die aktieweek
wordt a.s. zondag om 11.15 uur af
gesloten in het Schuttersveld met
een Oecumenische viering. Thema
van deze viering is het Schulden-
vraagstuk.
Jong geleerd is oud gedaan. Afgelo
pen zaterdag namen zo'n 200 kin
deren van basisscholen deel aan de
kindermanifestatie van de werk
groep 'Honger Hoeft Niet' in de bur
gerzaal van het gemeentehuis.
Morgen, vrijdag, zullen de 'groten'
hen volgen in het beumstwordings
proces.