Odaput en Ursulinenkerkhof twee vergeten monumenten... PEEL EN MAAS Sukses voor Ysselsteynse ondernemer Jnalfa drinkt voortaan eerlijke koffie Herfstbladeren komen aai op de grillen van de wind. 'Honger Hoeft Niet' Venrayse zuster in KRO-ledenraad aaien U bent niet grillig, U bent U bewust van Uw goede smaak. En Uw keuze voor kleding vloeit daaruit voort. Marianne Stramm. voor kleding met karakter. EXCLUSIEVE DAMESMODE "MINISHOP" VENRAY Tel. 04780 - 84263 Op 27 juni 1976 schreef wijlen 4e heer Hub Schols 'een brief op poten' aan het Venrayse gemeen tebestuur over het verdwijnen van de Sint Odaput op het terrein van het voormalige klooster 'Jeru salem'. Een liandtekeningenaktie, waaraan veel verontwaardigde Venrayers hun medewerking ga ven, onderstreepte het protest te gen het verdwijnen van de Sint Odaput. Reeds op 2 juli 1976 dus vijf dagen later! kreeg de heer gchols al antwoord van de ge meente. By onderzoek was geble ken, dat niet de gemeente de put, gelijk met de Lourdesgrot op het jerusalemterrein, had laten ver dwijnen. Deze was reeds eerder door óf vanwege de scholenge meenschap gedempt in verband met het gevaar, dat deze opleverde voor de schooljeugd. houden. Hoe dat onderhoud wordt gepleegd, hebben we gezien... Met het oog op de reünie van oud leerlingen en oud-medewerk(st)ers (dus ook zusters) op zaterdag jl., heeft men inderdaad iets aan het kerkhof gedaan. In ieder geval was de te weelderige klimopbegroeiing van de muren gehaald en hier en daar wat geharkt. Dat was evenwel niet genoeg om het aanzicht van een totaal verwaarloosd oud kloosterkerkhof te verdoezelen. Zelfs boomtakken groeien door de muur rondom de begraafplaats. Voor zover we konden nagaan, werd hier in 1840 de eerste zuster Ursuline begraven, waarna er enke le honderden volgden. In de loop der jaren werden de zusters met vijf/zes boven elkaar begraven en op de stenen aangebrachte naamplaat jes vermeldden wie er lagen be graven. Voor zover die naamplaatjes niet zijn verdwenen, hangen zij (onlees baar door vuil) veelal nog aan één Op het kloosterkerkhof van de zusters Ursidinen, ingesloten door de gebouwen van de scho- lengemeenschap enerzijds en een vleugel van het huidige raadhuis anderzijds, liggen 197 Mères en Soewrs, enkele recto ren en een leek begraven. Op twee na zijn alle namen en de sterfdag beltend. Het oudste graf dateert uit "1.844 Het is van zuster Agnes Hensen, een van de laatste Augustinessen, die het klooster vóór de komst van de zusters Ursidinen in Venray (20 september 1838) bewoonden. Zij was familie van Godefridus Henschenius (1601-1681), wiens standbeeld op het Hensenius- plein staat. Een ereplaats op het kerkhof heeft Mère Pelagie Jacqmotte, die in 1838 als novice uit Hü- donck was meegekomen en die gedurende 42 jaar de eerste overste van Jerusalem ivas. Zij stierf op 28 januari 1885. Inte ressant zijn de graven van vijf leden van de (Venrayse?) fam ilie Berden, waaronder Mère Loren- ce en haar moeder. In juni 1937 werd Mère Salesia. Meneke over ste, die koninklijk onderschei den werd door de toenmalige minister van onderwijs J.R. Slo- temaker de Bruine. Zij werd in 1975 op het kloosterkerkhof be graven. Van de hier begraven rectoren noemen we professor Fröhling, die op 1 oktober 1838 tot eerste rector werd benoemd. Daarvoor was hij huiskapelaan van Ba ron de Weiehs de Wenne te Geysteren. Prof. Fröhling stierf in 1873. Hij werd opgevolgd door prof. De Rijk van het seminarie Hage- veld, onder wiens leiding de opleiding voor M.O.-acten op Je rusalem startte. Deze inspirator op onderwijsgebied werd 'de va der van de Ursidinen' genoemd. Hij stierf op 10 maart 1897. Zuster Bernadette Despres werd in 1975 als laatste op het kerkhofje begraven. De enige leek, die hier zijn laatste rustplaats heeft gevon den, is Sjeng Rongen, die als tuinman op Jerusalem werkte en op 14 oktober 1944 bij het bombardement op Venray omkwam. Alle gegevens over dit kerkhof zijn momenteel in beheer bij de heer A. den Brok. Een oude foto uit het archief van de heer J. v.d. Putten toont de in het begin van de zeventi gerjaren door de gemeente afge- broken Lourdesgrot met rechts op de voorgrond de Sint Odaput, kompleet met de niet zo bijzon der fraaie bovenbouw. Achteraf is het te betreuren, dat de Lourdesgrot verdwenen is, want deze werd in 1878 ge bouwd, achttien jaar nadat Ma ria achttien maal in Lourdes was verschenen aan Bernadette Soubirous. Het zal wel altijd een raadsel blijven, waarom dq, zusters Ursulinen de Lourdes grot in Venray hebben nage bouwd. Het kerkelijke onderzoek naar de feiten en het bovenna tuurlijke karakter van de ge beurtenissen in Lourdes was nog niet geheel afgerond. Pas in 1907 werd de liturgi sche viering van het feest der verschijningen op 11 februari (de verjaardag van de le ver schijning) door de paus toe gestaan voor de gehele Kerk Op 14 juni 1925 werd Bernadette Soubirvus door Paus Pius XI za lig verklaard, ivaama zij op 8 december 1933 door dezelfde paus werd heilig verklaard. Intussen hebben wij kunnen achterhalen, dat het initiatief voor de bouw van de Lourdes grot op het Jerusalemterrein is genomen door Mère Anastasie. De leiding van de bouw had de Franse grottenbouwer Ségurd, die afkomstig was uit de omge ving van Lourdes. Bij de bouw gebruikte hij stenen, die in ho pen op het terrein van het klooster lagen. Tussen de stenen werden stukken spoorrails ver werkt Toen de stenen op waren, roerden stenen gebruikt, af komstig van de in Venlo gesloop te vestingswerken. Bij het uitgraven van de St. Odaput in 1976 werden stenen van de Ven- lose vestingrverken teruggevon den en afgevoerd naar de stortplaats... Toen de Lourdesgrot op 21 ok tober 1878 in gebruik werd geno men, werd geschreven, dat Maria niet ontevreden zou zijn met zoveel mensen, die hier ko men bid,den'. De rest van het ver haal is bekend. Toen het klooster Jerusalem in het begin van de zeventiger jaren werd aange kocht, moest de Lourdesgrot en gelijktijdig ook de Sint Odaput verdwijnen. schroefje op half zeven óf liggen on der de kruisen in het zand. Enkele stenen kruisen, die tot voor kort nog heel waren, zijn afgebroken. Tb- gen de kerkhofmuur staan enkele zeer .mooie ijzeren kruisen te ver roesten en het prachtige beeld van St Barbara nu nog ongeschon den wacht ook op de inwerking van de tand des tijds. Waarmee we maar willen zeggen, dat van de gemeentelijke plicht om het kerkhof te onderhouden, wei nig terecht is gekomen. Maar wel licht. dat de werkgroep Kruisen en Kapellen, het museum, Veldelce Venray en/of de Venrayse Geschied en Oudheidkundige Kring het tot hun taak kunnen gaan rekenen om hier iets te gaan doen aan het het behoud van een belangrijk stuk ge schiedenis van het voormalige klooster Jerusalem en zijn be woonsters. Want ook dit zuster kerkhof mag zeker als monument worden aangemerkt, evenals Vak 0 op de begraafplaats Bosschuizen. DONDERDAG 11 OKTOBER 1990 Nr. 41 HONDERDENELFDE JAARGANG WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMGEVING Hoe het ook zij: precies twee jaar later in 1978 dus had de ge meente de put weer uitgediept en een nieuwe ongeveer een meter ho ge putrand gemetseld. In afwach ting van de restauratie van de oude bovenbouw, werd de put om even tuele ongelukken te voorkomen, met een houten deksel afgedekt. Veertien jaar later: oktober 1990... Naar aanleiding van de plannen van partikuliere initiatiefnemers voor de mm leg van een stadspark tussen de Grote Kerk en het ge meentehuis (zie ons blad van vorige week), schoot ons het bestaan van de Sint Odaput weer te binnen en gelijk vroegen wij ons af wie van de handtekeningzetters uit 1976 nd het herstel van de put ooit nog eens aan die put heeft gedacht, laat staan er een bezoek aan heeft gebracht In ieder geval hebben wij hoewel wij wisten waar hij lag lang moe ten zoeken om hem terug te vin den, verstopt als hij ligt in een dichte en weelderige gemeentelijke beplanting. Met alle excuses aan de plantsoenendienst, waadden wij door de groene bodembedekkers en zochten wy onze 'weg' tussen strui ken, bomen en klimop om de put tenslotte 'te vinden'. Nou ja, vin den... Het metselwerk en de houten afdekking waren geheel overwoe kerd met klimop, waarvan wij eerst een gedeelte moesten lostrekken om de put te kunnen zien, waarvan nog in 1976 werd verondersteld 'dat de Venrayse mensen weer bij de put van St. Oda zouden' komen om te bidden en water te putten...' BOVENBOUW Om water te kunnen putten, zou de put weer voorzien moeten wor den van een bovenbouw. Bij het uit diepen van de put in 1976 zijn enige delen wan die niet bijzon der fraaie bovenbouw gevonden, evenals énkele fragmenten van go tische mergelstenen ramen. Op 3 juli 1976 werd geschreven, dat 'en kele bovenstukken zijn teruggevon den en zullen door de gemeente bij de opbouw weer gebruikt worden... Tben werd ook geschreven: 'In de toekomst moet meer aandacht wor den besteed aan deze kleine, karak teristieke dingen, die veelal van historische betekenis zijn en bo venal kenmerkend zijn voor een plaats, die een 'eigen gezicht' wil to nen en bewaren. Het stukje 'eigen gezicht' van de St. Odaput is in ieder geval overwoe kerd en nagenoeg onvindbaar. URSULINENKERKHOF Op een steenworp afstand van de Sint Odaput ligt het oude kerkhof van de zusters Ursulinen, die vanaf 1836 het voormalige klooster Jeru salem hebben bewoond. Bij de over dracht van het klooster aan de gemeente werd bepaald, dat de ge meente ook dit kerkhof zou onder- 'Een Limburgs maedje bij de KRO' met deze slogan wil de Ven rayse religieuze Anne-José Bille- kens de leden van de KRO in Limburg oproepen hun stem op haar uit te brengen. In de week van 15 tot 23 oktober kunnen de KRO- leden gebruik maken van het recht hun stem uit te brengen op een van de kandidaten voor de KRO-leden- raad. Een stembiljet is voor hen af gedrukt in de Microgids en de KRO-Studiogids. Bij informatie bleek dat zuster Anne-José reeds 5 jaar geleden rechtstreeks werd gekozen, om zit ting te nemen in de KRO-ledenraad. Het was op verzoek van de 30.000 in Nederland wonende religieuzen, dat zij zich toen spontaan als kandi daat opgaf en ook prompt werd ge kozen. Ze weet zich al die jaren gesteund door een grote achterban, niet alleen door de Limburgse le den die alléén bepalend zyn voor haar verkiezing, maar óók door velen in ander diocesen, die welis waar geen invloed kunnen uitoefe nen op haar verkiezing, maar die wel hopen op haar terugkeer, om dat ze in die 5 jaar frisse en goed ideeën voor de KRO heeft inge bracht WIE IS ZUSTER ANNE-JOSÉ? Wie kent niet 'de Zingende Zusters van St Anna', ook wel be kend als 'de Zingende Zusters van Liefde'. Zij kregen destyds heel veel bekendheid door hun frisse sponta ne zang, niet alleen op religieus ge bied, maar dikwijls ook met een diepe levensfilosofie. Ze traden vooral op voor zieken en bejaarden, doch kwamen ook bij Willem Duys op de televisie en later zelfs op de Duitse ARD. E.en groot aantal platen werd door hen uitgegeven, waarvan de opbrengst bestemd was voor hun eigen congregatie, in het bij zonder voor hun medezusters in de missie. Dat men hen na al die jaren nog niet vergeten is, blykt wel uit het feit dat er nog steeds aanvragen voor optreden binnen komen. Zuster Anne-José is een rasechte Venlose; die afkomst verloochend ze niet Ondanks dat ze al 39 jaar re ligieuze is, in de congregatie van de Zusters van Liefde, heeft ze een druk bezette agenda. Die bestaat in hoofdzaak uit haar eigenlijke taak: het sociaal en cultureel werk bin nen het Psychiatrisch Centrum Venray. Zij is daarin een stuwende kracht by alle aktiviteiten van en voor de bejaarden Venray telt enkele duizenden KRO-leden. Zij, en met hen nog eens duizenden Limburgers en na tuurlek de religeuzen elders in het land. zullen ongetwyfeld hun stem uitbrengen op zuster Anne-José, die als echt 'Limburgs maedje' Lim burg bij de KRO wil blyven verte genwoordigen. Wij kregen een krantenknipsel in ons bezit van de Kiowa County Press van 13 september 1990 waar in met drie foto's en een kort arti kel gewag werd gemaakt, dat in de Amerikaanse staat Colorado, in de plaats Chivington, in rekordtyd een ventilatiesysteem was aangebracht, waardoor het mogelijk werd in een varkensfokbedryf de temperaturen terug te brengen naar een aan vaardbaar niveau. Het ventilatie systeem was aangebracht door twee bedrijven uit Holland. Een daarvan is Strijbos Warmteterugwinning Ventilatiesystemen uit Ysselsteyn. Harry Strijbos (57) is geboren en getogen in het Peeldorp Ysselsteyn. Als boerenzoon volgde hy de land bouwschool en ging op het ouderlij ke bedrijf in Ysselsteyn aan de slag. Dit was een gemengd bedrijf. Ruim 25 jaar geleden stichtte hy, inmid dels getrouwd mét zyn drie jaar jongere vrouw Maria, op de Putten- weg een kuikenopfokbedryf met maar liefst 60.000 kuikens. Als ondernemer dacht hij er veel over na of er niets te doen was aan het ventilatieprobleem wat in ieder lcuikenopfok- of kippenbedryf om de hoek komt kijken. Van alles werd bedacht. Hierbij pleegde Har ry Strijbos veel overleg met de Ys selsteynse dierenarts dr. Bollen. Er moest iets worden gedaan aan dit probleem. Harry Strijbos begon te experi menteren met slangenventilatie waar met overdruk verse lucht bin nen kwam. Dat was al een verbete ring, maar met de weg der geleide lijkheid werd toch naar een ander inzicht gezocht Het was geen vete rinair probleem maar een ventila- tie-technisch probleem. Eigenwijs zoals Harry Strijbos was, kon hij zich met de bestaande theorieën niet verenigen en ging hij zoeken naar een ander systeem. Met warmtewisselaars werd begon nen en dat eindigde in ventilatie- plafonds. Dat alles was en bleef zijn eigenvinding, zelfbedacht, zelfont worpen en zelf vervaardigd en aan gebracht. Dit werkte zelfs zo goed dat zijn overbuurman hem vroeg om dit ook voor zyn gebouwen te maken. Dat zal ongeveer 10 jaar geleden zijn geweest en vormde de basis Mexicaanse boeren krijgen tekst en uitleg over het aangebrachte pla fond met ingebouwd ventilatie systeem. voor de verdere uitbreiding en het voorzichtig inschatten van de mo gelijkheden van het grootser aan pakken. Het werd voor Harry Strybos dag en nacht blokken om de nodige di ploma's te halen. Immers, het diplo ma landbouwschool, hoe goed ook volbracht, was nu niet meer vol doende. Zelfs een kursus autogeen lassen behaalde hij op een leeftijd, waarbij anderen al bijna aan de VUT gaan denken. Blokken en nog eens blokken om vooral het hele ventilatiegebeuren onder de knie te krijgen. Het moet worden gezegd dat hy hierbij veel medewerking heeft gekregen, o.a. van de Utrecht se Universiteit, van landbouwcon- sulenten, buitendienst medewer kers van veevoederfabrikanten, niet alleen in Nederland maar ook daarbuiten. Waar Harry Strybos zyn licht kon opsteken of zyn hori zon kon verruimen, deed hij dat ook. Ily wist zich hierbij gesteund door zyn echtgenote. Dat mag dui- delyk worden gesteld, want anders was het nooit zo ver gekomen. Was zijn overbuurman zijn eerste klant, er volgden er velen. Nu, na bijna 10 jaar, zitten zijn klanten in het hele Peelgebied, en ook daar buiten. Het bedryf heeft nooit steun van een startende ondernemer gekre gen en die ook nooit aangevraagd. Met doorzettingsvermogen is be reikt dat er nu al 5 medewerkers op de loonlyst staan. Een zoon, afgestudeerd op de MTS in Helmond met het diploma instal latietechniek en elektronika, is nu al zijn rechterhand terwijl een tweede zoon een studie volgt aan de MTS in Helmond in de werktuig bouw. Had Harry Strijbos doorzettings vermogen om met zyn 47 jaar nog de overstap te wagen van kuiken fokkerij naar ventilatie-systemen en warmteterugwinning, zijn zoons zullen de door hun vader gelegde basis zeker verder uitbouwen. Ook zij zijn geboren met dezelfde pio niersgeest als hun vader. MEXICANEN Het vorig jaar brachten enkele Mexicaanse veehouders een bezoek aan Nederland om daar te kijken wat er op het gebied van de veehou derij en dan vooral aan de huis vesting van de dieren gedaan wordt. Plafond ventilatie was in Mexico en in Colorado onbekend. Op het be dryf van Harry Strijbos kregen ze uitvoerig uitleg over de mogelijkhe den. Die Mexicanen waren van plan in de staat Colorado in de plaats Chivington een nieuw bedryf op te zetten, waar plaats zou zyn voor 2500 zeugen en 7 afdelingen voor 450 biggen en de opfok daarvan. Uit besprekingep en na veel overleg met een Amerikaanse bouwfinna werd later opdracht verstrekt om daar de plafondisolatie aan te bren gen en de warmteterugwinning te realiseren. Wel moest binnen 14 da gen tijd dat systeem, daar ter plaat se. worden aangebracht. Het mate riaal werd per vliegtuig tot by na aan de plaats van bestemming ge bracht en binnen de vastgestelde tijd was de installatie aangebracht en kon er proef worden gedraaid. De heren Harry Strijbos en Hubert Brusselers uit Vegchel (van het an dere Nederlandse bedryf) waren bovendien getuige dat een studie commissie op bezoek kwam. Zij en ook deze farmers waren vol lof over het het Nederlandse systeem. Har ry Strijbos acht het niet uitgesloten dat er nog meerdere opdrachten zullen volgen. Harry Strijbos, net terug van zijn Colorado-avontuur, kon niet uitge praat raken over zyn belevenis. Bij zijn eerste aanblik in het weidse land van die farm Newsham Hybrid USA ten noordwesten van Chiving ton, waande hy zich in het Ys selsteyn van net na de oorlog. Een grote weidse vlakte, daar is het nog veel eenzamer, met 1 inwoner per vierkante mijl. Graag zou Harry Strobos zyn be dryf verplaatsen naar daar, waar het eigenlijk thuis hoort. Dat is op het industrieterrein maar omdat het industrieterrein in Ysselsteyn vol is zal daar geen kans voor zijn. Hij heeft zijn klanten in het Peelge bied zitten en daarom zou hij het liefst in Ysselsteyn blyven. Gestimuleerd door de groots op gezette manifestatie 'Honger Hoeft Niet', die deze week in Venray wordt gehóuden, heeft Inalfa besloten, in navolging van vele andere bedrij ven en instanties in den lande, voortaan uitsluitend Max Havelaar Keurmerk koffie te gebruiken voor haar automaten en andere appara ten. Op deze wijze wil Inalfa een be scheiden bydrage leveren aan de inspanningen van de Max Havelaar Stichting die reeds grote bekend- heid geniet om haar streven om de positie van de kleine koffieprodu centen te beschermen tegen de mo nopolie van de tussenhandel en om hen een, eerlijke prijs voor de koffie te garanderen. Hierdoor wordt te vens de lokale ekonomie in deze veelal arme landen gestimuleerd en monocultuur tegengegaan. Inalfa verbruikt per jaar ruim 2.250 kilo koffie en heeft inmiddels haar collegabedry veri in Venray ge vraagd mee te doen met deze zinvol le aktie. Alhoewel de kwaliteit van de Max Havelaar Koffie uitstekend bekend staat, is de koffie bij Inalfa uitvoerig getest en men is tot geen andere konklusie gekomen dan dat deze koffie béter is, hetgeen inmiddels door de Nederlandse Consumenten Bond is bevestigd. Inalfa is een van de bedryven die het voortouw heeft genomen om over te stappen op Max Havelaar koffie. Morgen, vrijdag, zal er in het gemeentehuis een informatiebij eenkomst worden gehouden van grootverbruikers. Bedrijven krij gen dan informatie over Max Have laar koffie en de achtergronden daarvan voorgeschoteld. De infor matiebijeenkomst begint om 15.00 uur in de burgerzaal. De informatiebijeenkomst vormt een onderdeel van de aktieweek 'Honger Hoeft Niet'. Die aktieweek wordt a.s. zondag om 11.15 uur af gesloten in het Schuttersveld met een Oecumenische viering. Thema van deze viering is het Schulden- vraagstuk. Jong geleerd is oud gedaan. Afgelo pen zaterdag namen zo'n 200 kin deren van basisscholen deel aan de kindermanifestatie van de werk groep 'Honger Hoeft Niet' in de bur gerzaal van het gemeentehuis. Morgen, vrijdag, zullen de 'groten' hen volgen in het beumstwordings proces.

Peel en Maas | 1990 | | pagina 11