V.s. zaterdag officiële S heringebruikname srijattett an bz (&vatz Kzvk Bijen oorzaak van grensverschilien Rekonstmktie Grote Markt gereed 'De Heeren van Ruysdael' groot sukses Gratis popcorn bij Vertinden Juwelier Uit de oude doos iuni P*L EN MAAS Donderdag 29 juni - Pagina 5 Venetiaanse kooplieden zouden in 1485 zijn gebeente uit zyn ge boortestad Montpellier hebben meegenomen. Rochus is nooit offi cieel heilig verklaard, maar werd er niet minder om vereerd. Zijn feest dag viel op 16 augustus, de dag waarop hij stierf aan de pest, de ziekte, die hij gedurende zijn korte leven trachtte te bestrijden. Nu wij het toch over imkers hebben, die SL Ambrosius ais hun pa troonheilige kozen, is het interessant te vermeldendat in vroeger jaren bijenvolkeren dikwijls de inzet waren van grensgeschillen in de Peel. Zo als bekend, waren de grenzen van de verschillende gemeenten in de Peel moeüijk vast te stellen. We behoeven alleen maar te denken aan de Vre- depaal in Vredepeel, die in vroeger eeuwen herhaaldelijk werd ver plaatst door turfstekers, schapenhouders en imkers uit Venray. Overloon, Vierlingsbeek, Oploo. Bakél en Deume Pastoor MJ. Janssen schreef hierover: "Omstreeks het midden van de 16de eeuw was er een geschil ontstaan tusschen Venray en Overloon over den eigendom van het heideveld De Zwarte Horst In de herfst van 1548 vorderden de inwoners van Loon het standgeld en bij weigering namen ze twee bijenstokken (een bijenstok is het "stamhuis" van de zwermen, die zomers uittrekken) van de kapelaan Van de. Bersberg uit Broekhuizenvorst mede en plaatsten die tot verzekering in hun dorp. Op klachten hierover lieten de Venrayers zich niet onbemoeid en riepen op zaterdag 22 september twee ingezetenen van Vorst Broek huizenvorst) tot eene beëdigde verklaring. Voor "den gespannen bank Schepenbank) verscheen de priester Van den Bersberg en Linart Schoemaker, die verklaarden, dat zij altijd het standgeld aan Venray betaald hadden en aan niemand anders. De getuigenissen moesten die nen om het goed recht van die. van Venray op De Zwarte Horst te bevest i gen en tevens om hun belasting te erkennen. Dit getuigen verhoor van 22 september 1548 werd tacht ig jaar later nog "ter roüe" gebracht in verband met een geschil tussen de schepenen van Venray met de voor zitter Duren van de Rekenkamer, een geschil, dat eerst in 1632 werd beëindigd". De grensgeschillen bleven voortduren Over en weer werdeïi door die van Bakél, Deume en Venray bijenkorven weggehaaldL In 1662 namen inwoners van Venray op Bakels grondgebied een aantal bijenkorven mee. Hierop volgde een inbeslagname door de inwoners van Bakel van doortrekkende karren en goederen uit Venray. In 1680 ontvingen die van Bakel een dreigbrief uit Venray, omdat er wéér bijenkorven op Ven ray s gebied waren ontvreemd. "Mocht dit vergrijp zich nogmaals voor doen", zo werd gedreigd,"dan zouden alle heesten, die de Venrayers op Bakels gebied aangetroffen, meegenomen worden". Dit zijn slechts enkele voorvallen. In de archieven van de Raden van Gelderland en Brabant en zelfs bij de Raad van Staten der Vereenigde Nederlanden bevinden zich nog talloze (onbestudeerde) archiefstukken van even zovele Peelkwesties. Maar onda nks de vele geschillen hebben in de loop der eeuwen de Ven- rayse bijenhouders, onder bescherming van hun patroonheilige SL Am brosius, een belangrijke bijdrage geleverd aan een voor deze streek onmisbare tak van nijverheid. Het beeld van St Rochus Volgens een beschrijving van dr. Timmers is het beeld van St. Ro chus in de Grote Kerk van Venray gekleed in een van voren geopende tunica, waaronder een korte broek zichtbaar is. Verder een loshangen de mantel en een van het hoofd te ruggeschoven baret. In de linker hand draagt hij een staf, met de rechter toont hij het ontblote been. Rechts beneden een hondje met een brood in zyn bek. Het 89 cm hoge eikenhouten beeldje is voorzien van een moder ne polychromie. Het dateert uit het eerste kwart van de 16de eeuw en wie het vervaardigde, is tot op he den niet bekend. De inventarislijst van de Grote Kerk uit 1833 vermeldt, dat het (stand)beeld van St Rochus op het altaar van O.L.Vrouw ter Nood stond, samen met de beelden van St. Jan en St. Cornelius. Nu staat het tegen een der voorste pilaren in de zuidbeuk. St. Rochus is bij uitstek de pest heilige van de 15de eeuw. Europa werd in de late middeleeuwen her haaldelijk door pest-epidemieën ge troffen. Ook in deze streek, waar deze ziekte geregeld toeslag, komen w\j St. Rochus soms naast de H. Lucia vele keren tegen. Tussen 1550 en 1750 werden in Noord-Limburg meerdere kerken en kapellen aan hem toegewijd, zo als in de wegkapellen in Bergen (Op de Kamp), in Meterik, Maasbree, Ot- tersum (In 't Ven), Genooi (kapel van O.L. Vrouw), Veltum (grote en kleine kapel) en in de kerken van Venray, Horst, Mook en Venlo. Ook in het voormalige patersklooster in Venray stond een Rochusbeeld. LEVENSSCHETS In het Zuidfranse Montpellier wei"d Rochus in 1295 geboren. Na de dood van zijn ouders schonk hij hun vermogen aan de armen en hospitalen. Op 22-jarige leeftijd on dernam hij een pelgrimstocht naar Rome. Onderweg trok hy zich het lot aan van de vele pestlyders in Noord-Italië, totdat hy zelf door de ze ziekte werd besmet. Volgens de legende leidde Rochus daarna een teruggetrokken leven. Een hond zou hem regelmatig een brood hebben gebracht Daarom het hondje, dat bij het beeld van St. Rochus altijd wordt afgebeeld. Hy stierf op 16 augustus 1327 en zyn verering verspreidde zich in alle richtingen van Europa. tal parkeerplaatsen is terugge bracht tot 12 en er staan een negental bomen op het plein. Ver der staan er fietsenrekken op de trottoi rgedeelten Hoewel de winkeliers tevreden zyn, plaatsen ze toch enige kantte keningen by deze fietsenrekken. Zy zyn van mening dat die fietsen rekken de ingang van de winkels teveel belemmeren. De praktijk zal dit moeten uitwijzen. Het is wel zo dat de fietsenrekken pas op het al lerlaatste moment aan de plannen van de rekonstruktie zijn toege voegd. Ook bij de parkeerplaatsen zetten de winkeliers vraagtekens. De angst bestaat dat er massaal langs de vakken geparkeerd gaat worden. MARKT Ondanks dat de gemeenteraad besloten heeft dat de markt van de maandagmorgen naar de maandag middag verhuist, bestaat hier nog steeds onzekerheid over. De markt kooplieden willen deze beslissing by de provincie aanvechten. Boven dien zijn de marktkooplieden mo menteel met een enquete bezig om te kyken wat het winkelend pu bliek ervan vindt. Hierby wordt ook gevraagd of het publiek de markt liever gesplitst ziet of by el kaar, zoals nu het geval is. De markt zal in ieder geval tot aan de Venray- se Kermis op het Henseniusplein blyven. Zoals de kaarten er nu by- liggen zal na de kennis de markt op maandagmiddag op de Grote Markt terugkeren. OPENING Het grote buffet, dat a.s. zaterdag wordt georganiseerd, begint om half tien en duurt tot half elf. Daar na zyn er de nodigde aktiviteiten op de Grote Markt. Dansgroep "De Hakkespits" zal een demonstratie volksdansen verzorgen. Het Wereld Natuurfonds zal met een stand aan wezig zijn. Verder zal aan de kinde ren, op vrydagavond en op zater dag, suikerspinnen en popcorn uit gedeeld worden. Voor de volwasse nen zal restauranthouder Geert Bakens, samen met de Champig- nonschool Horst, zo'n 250 kg cham pignons verwerken tot kleine hapjes. Gratis natuurlyk. Sigarenhuis Chris Jansen aan de Grote Markt 22 te Venray meldt dat de Heeren van Ruysdael enorm in de belangstelling staan. "Deze plan- tagezuivere sigaren van Nederlands fabrikaat zijn een groot sukses. We hebben zoveel spontane en enthou siaste reakties gehad op de nieuwe reeks. Blykens hun reakties zyn de sigarenliefhebbers zeer gesteld op de bijzondere smaak en samenstel ling van de reeks en zyn ze het er over eens dat het hier om topsiga- ren gaat", aldus de heer Jansen. De heer Jansen verklaart het suk ses als volgt: "De Nederlandse si gaar mag zich in een hernieuwde belangstelling verheugen. Steeds meer liefhebbers, met name onder jongeren, kiezen bewuster voor een goede sigaar. Een goede sigaar is na melijk heel lekker, da's pas echt ge nieten. Al jaren houd ik myn klanten voor dat ze een goede si gaar moeten roken. Nu kan ik ze vertellen dat er een sigaar is die zich door zijn byzondere smaak en samenstelling onderscheid. In plaats van veelheid en variatie in melanges, is gekozen voor eenvoud en zuiverheid". De liefhebber kan genieten uit ze ven modellen, die elk hun eigen herkenbare smaak hebben: cigaril- los, tuitknak, panalella, senoritas. half corona, grote corona en long corona. Volgens de heer Jansen kan men de sigaren het beste vergelij ken met een goede chateau-wyn. "Elk model heeft een eigen herken baar en natuurzuiver karakter". De 'Heeren' zyn verpakt in ceder houten kisten, met daarin papieren inleggers. Dhr. Verlinden, eigenaar van Ver- linden Juwelier, als zaak al weer 6 Jaar gevestigd aan de Grote Markt, is zeer verheugd met de re konstruktie van de Grote Markt. Nu 6 jaar na de verhuizing van de Gro testraat naar de Grote Markt is pas die verandering gerealiseerd welke reeds jaren eerder gepland was. B(j de opening van de zaak aan de Gro te Markt heeft Verlinden juwelier destijds een bedrag van 1.000,- aangeboden aan het gemeente bestuur van Venray met als doel, het planten van een boom op de Grote Markt. Waarschijnlijk is deze boom destijds wel ergens geplant Mede door de veranderende inde ling van de Grote Markt is de funk- tie van Venray als regionaal koopcentrum weer een stapje dich terbij gekomen. Deze funktieveran- dering en groei van Venray is ook by Verlinden Juwelier goed merk baar. Een gestaag groeiende kring van kliëhten die vanuit een immer grotere omgeving naar Venray ko men vragen een meer en meer gespecialiseerder en uitgebreider assortiment. Het aanbod van mer ken bij deze juwelier is dan ook gro ter dan verwacht mag worden. By groeibriijantsieraden bijvoorbeeld kan men kiezen uit de merken DIA- MONDE DESIREE en LE CHIC. Ook is de keus uit horlogemerken overweldigend. Gezien hebben wy horloges van LONGINES, ZENITH. CERTINA, SEIKO. BOUCHARD, PULr SAR. PRISMA, GOLANA, EDOX. CA SIO en BENETTON. Als verlovingsringenspecialist staat Verlinden Juwelier reeds jaren in een grote regio bekend. Men kan kiezen uit de merken DESIREE. MARTINSHOF. COLOMBINE en GERSTNER. Op zaterdag 1 juli by de inge bruikneming van de Grote Markt heeft juwelier Verlinden voor een dag nog een extra artikel in het as sortiment opgenomen, goudgele popcorn. Op de Grote Markt zal van uit de popcorn kraam de gehele dag goudgele popcorn gratis worden uitgedeeld. Twee foto's van de Grote Markt, zoals die er voorheen uitgezien heeft. Links een foto van 1950. De bomen staan hier nog op de markt. Een glimp van 'n auto duidt aan dat het plein langzaam als parkeer plaats gaat dienen. Rechts een foto vanuit de Grote Kerk, gemaakt in 1967. De parkeer- funktie van de Grote Markt is dui delijk waarneembaar. De indeling zoals hier afgebeeld, is nagenoeg hetzelfde gebleven tot de re konstruktie. een zeer talryk gilde in de bijen- en honingrijke Peelheide, zijn enkel hoofd, mijter en handen fijn besne den; de rest is een rij ruwe, nauwe lijks behouwen blok, wijl het beeld vroeger met albe, stola en kap van zijde en brokaat gekleed was". Het eikenhouten 90 cm hoge beeld dateert uit het begin van de 16de eeuw. De inventarislijst van 1833 vermeldt: "Een standbeeld van St. Ambrosius, bisschop, in het regste schip zuidbeuk)". Nu is het geplaatst tegen een der pilaren in de noordbeuk. LEVENSSCHETS De H. Ambrosius werd waar schijnlijk omstreeks 340 in Trier geboren als zoon van een Romeinse familie. Hij is een van de grote lera ren van de westerse kerk. Het volk van Milaan koos hem, toen hij nog geloofsleerling was. eenstemmig tot zijn bisschop. Hij verdedigde het ge loof tegen de ketterij van de Aria- nen. Mede onder zyn invloed keerde de H. Augustinus terug tot het ware geloof. St. Ambrosius stierf op 5 april 397 in zijn bis schopsstad Milaan. Zyn feestdag werd gevierd op 7 december, de ver jaardag van zijn bisschopswijding. HET AMBROSRTSGILDE Omdat de Venrayse imkers in vroeger jaren broederlijk in het Ambrosiusgilde waren verenigd, is het interessant iets te vernemen uit een notitieboek, dat dit gilde heeft bijgehouden. In 1872 werd vermeld, dat de bij enstand bestond uit 201 korven. Nieuwe gildebroedei's waren Mat thias Fleurkens (Boschhuizen), Jo hannes Willemsen (Heide), Peter Nellen (Schei) en Henricus Evers (dorp). In 1873 bestond de bijenstand uit 344 korven. Door de dekenen wer den toen Willem Jenniskens en Pe ter van der Voort als korvenopzet- ters gekozen. Er werd melding ge maakt van het feit, dat de organist en bijenhouder H. Messemaeckers bij de verkiezing trakteerde... Het aantal korvenopzetters schommel de in de jaren tot 1876 rond 380, waarna het aantal terugliep. Honing en bijenwas waren voor Venray van groot belang omdat was- kaarsen'in feite het enige verlich tingsmateriaal waren. Vandaar, dat er in het Peelgebied met zyn uit gestrekte heidevelden veel imkers waren, waaronder handige doe-het- zelvers, die bijenkorven vlochten in de vorm van een Ambrosiusbeeld. Hiervan zijn er in Venray nog bewaard. taflea' Met een groots opgezet ontbijt zal s. zaterdag de officiële heringe- napkname plaatsvinden van de rote Markt. Zo'n 500 genodigden lllen deelnemen aan een door de jnkeliers verzorgd ontbijt. Onder en deken Buschman, medewer- ers van het IMBO en Vissers We- mbouw, alsook het college van b. w. met enkele ambtenaren. Burgemeester Defesche zal offi- jeel, op een zeer ludieke wijze, de jrste stap op de Grote Markt zet- in. Hiermee komt een einde aan e metamorfose, die de Grote Markt I drie maanden tijd onderging. WERKZAAMHEDEN Op dinsdag na Pasen, 28 maart, ging de eerste spade de Marktstraat in. Een nieuwe riolering ging de grond in, alsook enkele leidingen van de nutsvoorzieningen. Kort daarop ging de zuidkant van de Grote Markt open, waarna de noordzijde, in mei, volgde. De oude bestrating werd verwijderd en ver vangen door sierbestrating (trot toirs) en oude klinkers (weggedeel te). Ook de bunker aan de Grote Straat, moest verdwijnen. Overlast voor het winkelende pu bliek werd zoveel mogelijk met houten schotten opgevangen. De winkeliers kunnen, ondanks de overlast, terugzien op een prettige samenwerking met de medewer kers van Vissers Wegenbouw. Het ontbijt, a.s. zaterdag, moet dan ook gezien worden als een bevestiging hiervan. Er moet gezegd worden dat het weer geheel in de kaart van de werkzaamheden speelde, zodat exact volgens planning de Grote Markt gereed is. Behalve de nieuwe bestrating is ook de indeling veranderd, het aan- (Naar gegevens van Ben Kruysen.) beeld van St Ambrosius Pastoor Pascal Schmeits schreef 111*1914 over het beeld van St. Am- irosius: "Van dit beeld van de pa- roonheilige van de imkers, eertijds

Peel en Maas | 1989 | | pagina 5