TIEN JAAR GELEDEN
Unieke verzameling
historische rijtuigen
bij Jan Houben in Ysselsteyn
PEEL EN MAAS
Donderdag 4 augustus - Pagina 9
Deze week de laatste „terugblik"
op de zomer van 1978 - tien jaar
geleden.
Pater Piet Hoedemaeckers, mis
sionaris in de Riau Archipel,
bevestigde met heel veel dank de
ontvangst van 4.500,--. Dat bedrag
was op de Comeo Fancy Fair voor
Pater Piet bijeengebracht.
Op bescheiden wijze werd intern het
40-jarig bestaan gevierd van de
Venrayse Mavo. Er was een foto-ten
toonstelling ingericht en die werd
geopend door twee leerlingen die met
vereende krachten 40 kaarsjes op een
taart uitbliezen.
Meester Albers, hoofd van de
Luciaschool bij de Vredeskerk vierde
i zijn 40-jarig jubileum als onderwijzer.
Assurantiekantoor Frans van de
Kamp vestigde zich in verbouwde
pand aan de Stationsweg 7b.
„Het boek van de maand" had
ditmaal de z.g. zondagsschilders als
onderwerp. Ook de oud-Venrayer
Johan Jeuken kwam daarin uitvoerig
voor het voetlicht.
De zwemvierdaagse mocht zeer
geslaagd worden genoemd. 559
Deelnemers hadden zich in laten
schrijven; 525 daarvan behaalde de
finish.
Aan de gemeenteraad zou worden
voorgesteld medewerking te verlenen
aan de verbouwing en uitbreiding van
de basisschool te Castenray. De drie
lokalen zullen worden vergroot;
additionele ruimten en een vierde
lokaal zullen worden bijgebouwd.
De Woningbouwvereniging was
bereid een bijdrage te willen leveren in
de huisvesting van alleenstaanden en
tweepersoons huishoudens. Daartoe
zouden een aantal drive-in-woningen
in Brukske dienen te worden
omgebouwd.
Vier Ysselsteynse jongens hadden
op de zaterdagavond vóór het 40-jarig
priesterfeest van Rector Cox in Heide
de aangebrachte versieringen ver
nield. De politie wist hen al gauw te
achterhalen en de jongelui moesten
naar Heide terugkeren om daar, onder
het toeziend oog van politie en buurt,
de gehele versiering weer te herstellen.
Op de Centrale Fokveedag van
m.R.IJ-vee te Roggel behaalden 5
koeien van J. Janssen te Ysselsteyn
gezamelijk een IA prijs.
Bij de doortrekking van de
Oostsirigel naar de Maasheseweg,
moest de oude landbouwschool
gesloopt worden. In die school was tot
voor kort O.J.C, De Brak gevestigd.
Burgemeester en wethouders waren nu
van plan aan de raad een krediet te
vragen van 127.000 om Huize
Bertha aan de Leunseweg aan te
passen als nieuw onderkomen voor De
Brak.
Frans Hendriks, Langstraat; Piet
Lenssen, Pr. Hendrikstraat en Piet
Janssen, Leeuwstraat, waren 50 jaar
lid van Schutterij 't Zandakker.
Harrie Volleberg, Henseniusstraat, 40
jarig lid, kon wegens ziekte de
feestelijkheden niet bijwonen.
De verkeerslichten op de Lang
straat-Westsingel en op de Leunse-
weg-Zuidsingel zouden op 14 septem
ber in werking worden gesteld.
In de Blauwververstraat werd als
ware dag en nacht gewerkt aan het
gereed komen van de nieuwe openbare
school De Keg. Op 13 oktober zou de
school moeten worden opgeleverd.
Thomassen Modehuis heropende na
een grandiose verbouwing de winkel
in de Grotestraat. Burgemeester
Defesche was bereid gevonden de
openingsceremonie t» verrichten. Me
de door financiële bijdragen van
relaties konden 140 zieken en
gehandicap-en via De Zonnebloem
een bootreis maken van Sambeek naar
Midden-Limburg en terug.
Alfons Merken en Rony Filon
besloten na 122 uur en 35 minuten
gezamenlijk een einde te maken aan
het paalzitte- Een nieuw wereldre
cord was gevestigd.
Honderdveertig jaar geleden vestig
den de Zusters Ursulinen zich in
Venray. -Vanuit het Belgische Thil-
dönk waren 7 zusters per huifkar naar
Venray gekomen, om zich te vestigen
in het oude vervallen klooster
Jerusalem, dat voorheen bewoond
werd door Zusters Augustinessen.
De vlag ging in top op de in
aanbouw zijnde waterzuiveringsin
stallatie. De officiële ingebruik
stelling zou echter pas over een half
jaar kunnen plaats hebben.
Rijwielhandel Poels in de Grote
straat opende z'n geheel vernieuwde
zaak. Door uitbreiding van de fiets- en
bromfietswerkplaats kon de winkels
aanmerkelijk worden uitgebreid.
Jac Siebers werd gehuldigd omdat
hij al op 25 internationale handboog
wedstrijden had geschoten. In 1968
werd Jac landskampioen, in 1976
Limburgs kampioen welke titel hij nu
(in 1978) prolongeerde.
B. en W. waren van plan aan de
hoofd- ing.-dir- van de Volkshuisves
ting in Limburg mede te delen, dat
men afzag van de renovatie van de 56
woningen in Wit-Desselke. Wel zou
gevraagd worden in aanmerking te
komen voor een instandhoudings
subsidie gedurende vijf jaar.
Overwogen werd bij de voet
gangersoversteekplaatsen een ver
laagd trottoir aan te brengen.
Aangekondigd werd de officiële
opening en „open dag" van de school
voor speciaal onderwijs 't Groenewol.
Dat speciale onderwijs werd intussen
al 7 jaar in venray gegeven.
Prins Albert-Phaeton, een Gronings
sportrijtuig uit 1870-1910, een zomer-
brikje uit plm. 1900 voor kerkbezoek
en visites, een buggy uit 1880 en een
Duitse landauer uit 1880, een Duits
zomerrijtuig Barouch van rond 1880,
de Victora een Jamesrijtuig van rond
1880 met een origineel leren kap, een
Brabantse kipkar en een Friese
Tilbury, 'n boeren- en herenrijtuig
van 1855-1920.
Sinds kort staat er ook een sjees, die
rond 1900 werd gebruikt door een
Boxmeerse dierenarts. Dit rijtuig
wacht echter nog op een goede
opknapbeurt.
De verzameling wordt gecomple
teerd met een prachtige Hindelopen
arreslee, die te mooi is om er mee op
de weg te komen. Daarvoor heeft dhr.
Houben een andere arreslee compleet
met tuig en bellen, waaronder ook
wielen zijn te plaatsen.
Bij al dat fraais hoort ook een
ruime verzameling goed onderhouden
tuigen en andere paarden- en
rijtuigenattributen t/m de originele
paardeschoenen.
En passant heeft Jan Houben ook
nog het nodige antieke landbouwgerei
verzameld, maar dat heeft hij hoog
opgehangen in de garage van zijn
woning aan de Ysselsteynseweg.
VEEL ONDERHOUD
Uiteraard vergen de rijtuigen veel
onderhoud. Is men met het gerij de
Ysselsteynse „binnenlanden" inge-
weest, dan moeten de paarden worden
verzorgd en het rijtuig schoonge-
spoten en opgepoetst worden. Daar
aan vindt ook Dien Houben haar
plezier, samen met haar zoon Geert.
In het gehele land bevinden zich
verzamelaars en er zijn zelfs bedrij
ven, die zich geheel en al toeleggen op
het restaureren van dergelijke histo
rische voertuigen. Voorlopig kunnen
de Houbens het zelf wel aan want er
zijn genoeg reserve-onderdelen bij dc
rijtuigen aanwezig. Niet alle bij de
rijtuigen behorende lantaarns b.v. zijn
origineel. Deze zijn zelfs leverbaar
door een fabriek, die zich speciaal op
het vervaardigen daarvan heeft
toegelegd.
Over lantaarns gesproken: bij
wedstrijden - waarvan overigens door
de Houbens niet wordt deelgenomen -
is het verplicht kaarsen te hebben in
de lantaarns. Deze kaarsen moeten
dan wel even gebrand hebben...
Jan Houben heeft, behalve de
meeste varkens van Ysselsteyn, vijf
Friesen, die hij op een bijzondere
I wijze vertroeteld. Dat is er één op twee
en dat zijn er vier op vier voeten, met
de „tweevoeter" (Dien Friesen) is hij
al zevenentwintig jaar getrouwd en de
1 viervoeters zijn Friese stamboek-
paarden, die hij vier jaar geleden heeft
aangeschaft, enkel en alleen om zijn
hobby te kunnen uitoefenen. Toen hij
vier jaar geleden het voorzitterschap
van de Ysselsteynse voetbalvereniging
neerlegde had hij „tijd over", die hij
geheel en al wilde benutten voor zijn
nostalgische hobby: het verzamelen
van oude rijtuien, landauers, brikken,
jachtwagens etc.
In een grote schuur aan de
Rouwkuilenweg staat nu zijn unieke
verzameling van twaalf, stuk voor
stuk unieke, rijtuigen en zijn vier
prachtige Friese paarden, die regel
matig als twee- of vierspannen voor de
wagens worden gespannen voo:- een
rijtoer door Ysselsteyns dreven, met
op de bok zijn in keurig livrei
I gestoken zoon Geert, die eveneens
aangestoken is door het virus van
vaders hobby.
„Wij rijden eigenlijk alleen maar
voor de show als een vorm van
bedrijfspromotie", zegt Jan Houben,
die zijn hobby beslist niet commercieel
wil uitbuiten. De enkele keer dat een
I rijtuig gebruikt wordt bij een
trouwpartij of voor het ophalen van
de burgemeester als hij „Jumping
Venray" opent, is de rit bestemd om
de paarden te laten lopen en het rijtuig
te showen. Commercie is er niet bij.
In feite zijn ook zijn vier Friese
paarden, zo jong als zij ook zijn, ware
museumstukken, waarover de trotse
eigenaar en zijn zoon niet uitgepraat
raken.
UNIEKE RAS
Zijn vier stamboekers behoren tot
een ras, dat vroeger in Nederland zeer
veel werd gefokt en dat zelfs een
Europese vermaardheid bezat. Thans
wordt het ras slechts met moeite
zuiver in stand gehouden in Friesland,
waar er nog een stamboek voor wordt
gehouden. Het dier is geheel zwart van
kleur, heeft een schofthoogte van ca.
1,60 m en bezit een sierlijk algemeen
voorkomen met mooi gedragen hals
en met hoge, niet ruime gang.
Bovendien is het paard zeer mak en
past in alle tuigen. Vroeger werd het
Friese paard zeer gezocht als
koetspaard bij begrafenissen en
trouwpartijen.
Dat het paard inderdaad „in alle
tuigen past" werd onlangs bewezen
tijdens een T.V.-uitzending van „De
eerste de beste". Toen brak dhr. Piet
de Boer uit het Friese Oenkerk het
wereldrecord door met eenentwintig
Friese paarden voor een mail-coach te
rijden.
Een stukje van het succes van deze
unieke vertoning, mag op conto van
de Ysselsteynse „stoeterij" worden
geschreven, want zij leverde voor dit
gebeuren een aantal historische
tuigen.
In de stal van Jan Houben staan de
ruinen Duke Pitter (7 jaar), Bauke (7
jaar) en Dauwe (5 jaar) en de
drachtige 13-jarige merrie Klaverke
Vjouwer. Dagelijks worden de dieren
als twee- of als vierspan voor een van
de rijtuigen gespannen ter wille van de
conditie. Daarbij krijgt men regel
matig hulp van de paardeliefhebber
Grad Jacobs uit Merselo.
Jan en Geert Houben doen met hun
paarden en rijtuigen niet mee aan
wedstrijden. Zij zijn tevreden met de
activiteiten, welke ontplooid worden
door de Menclub Noord Limburg,
waarvan zij lid zijn.
Op de weg heeft de koetsier zich
uiteraard te houden aan verkeersre
gels, maar tot op heden is een
mendiploma niet vereist. Op vrijwil
lige basis heeft Geert Houben het
officiële mendiploma van het mini
sterie van Landbouw gehaald.
HISTORISCHE RIJTUIGEN
Bij ieder van de twaalf historische
rijtuigen in de „stoeterij Houben"
behoort wel een verhaal.
Het meest opmerkelijke rijtuig uit
de verzameling is de Vigilante, een
Berliner uit rond 1865, waarin de
bisschoppen van Utrecht hebben
gereden. F**n prachtig onderhouden
rijtuig met vier zitplaatsen en achterop
ruimte voor twee palfreniers. De
Utrechtse bisschoppen waren kenne
lijk zeer op hun privacy gesteld, want
bij het rijtuig behoort een fraai
bewerkt stoffen „dekseltje", dat
binnen voor het minieme achterruitje
kon worden gehangen, om inkijken te
voorkomen...
Eigenlijk even uniek zijn de twaalf
persoons Franse jachtwagen Char
Bancs uit plm. 1900 en de kleinere
Franse jachtbrik. De eerste is bestemd
voor de heren jagers, de tweede is
voor de bedienden. Beide rijtuigen
zijn voorzien van een ruimte voor de
honden, terwijl de „herenwagen" nog
een ruimte heeft voor de jachtbuit.
KATHOLIEK/PROTESTANT
v Dat er vroeger verschil bestond
tussen een katholieke en een prote
stantse kerkbrik, is in de „Houben-
verzameling" aantoonbaar. Bij een
protestantse kerkbrik waren de
zittingen zo geplaatst dat de inzitten
den eikaars knieën niet konden raken.
De katholieken hadden kennelijk
minder problemen met dit „lichame
lijk contact", gezien de stand van de
zitplaatsen...
Duidelijk is er ook het verschil te
zien tussen de rijtuigen van rijke en
minder rijke boeren van weleer.
De rijke boeren zorgden er wel
voor, dat zij zelf lekker droog zaten
onder de ruime kap en het in de wagen
origineel aanwezige zeildoek dat zij
over de knieën konden trekken. Dat
de koetsier kletsnat werd was
kennelijk hun zorg niet.
Minder rijke boeren, die geen
koetsier hadden en zelf menden,
hadden een koets, die geheel overkapt
was. Meneer zelf bleef dus ook droog.
VEEL VARIATIE
In de afgelopen jaren heeft dhr.
Houben een rijk gevarieerde verzame
ling van oude koetsen opgebouwd. In
totaal staan er twaalf in zeer goede
staat verkerende rijtuigen. Behalve de
boven genoemde staan er o.m. nog de
