L. Laurensse
neemt afscheid
als voorzitter
ziekenhuis
Venray start onderzoek
naar eigen functioneren
„Gemeente Venray voor de spiegel"
33 Vs 7o Kor,in9
Kinderpostzegels
weer
verkrijgbaar
Voor kleine en grote drukwerken van den Munckhof b. v.
Grotestraat 68 - Venray - natuurlijk mag U bellen: 82727
HAZEPAEPER
Limburgse
buutkampioen-
schappen
v 'V.-
'.g BEL EN MAAS
Donderdag 12 november - Pagina 7
Deze maand nog begint het onaf-
lankelijke bureau Pilots uit Jabeek
net een onderzoek naar het functione-
en van de gemeente Venray. De be
doeling van dit onderzoek is op korte
ermijn te komen tot een nieuwe orga-
lisatievorm voor het gemeentelijk ap-
iaraat. Wethouder H. Willems, die als
jortefeuillehouder personeelszaken
naandag jl. het personeel hierover
leeft ingelicht, stelde met nadruk, dat
dit onderzoek niets te maken heeft met
iet verwezenlijken van extra bezuini
gingen en dat er zeker geen mensen
lullen worden ontslagen.
De wethouder gaf het startsein voor
dit onderzoek met de aanbieding aan
iet personeel van de brochure „De ge-
neente Venray voor de spiegel". Ter
toelichting stelde hij, dat de ambtena
ren er rekening mee moesten houden,
dat opheffing van afdelingen tot de
mogelijkheden behoort, waarbij per
soneel naar nieuwe functies kan wor
den overgeplaatst.
DOEL VAN ONDERZOEK
Uit de brochure blijkt, dat het doel
van het onderzoek met drie kern-be
grippen is samen te vatten:
Ordening: het (her)verdelen en toe
wijzen van verantwoordelijkheden om
3 DOLLE DWAZE
DAGEN
veel. heel veel
JEUGDMODE
13.14 eni6 november
JOS ARTS
marktstraat 6 venray
zodoende een zo efficiënt mogelijke
organisatie te krijgen;
Verduidelijking: om verantwoorde
lijkheden niet alleen aan afdelingen
toe te wijzen, maar vooral ook aan de
medewerkers van die afdelingen, het
geven van daarbij passende bevoegd
heden en het aangeven van welke on
dersteuning zij daarbij van anderen
mogen verwachten;
Versteviging: om er voor te zorgen
dat de gemeente nu en straks beschikt
over medewerkers die hun verant
woordelijkheden waar kunnen maken.
GANG VAN ZAKEN
Het onderzoek zal in drie fasen wor
den aangepakt. Begonnen wordt met
het uitstippelen van de hoofdlijnen,
waarna kan worden begonnen met het
invullen van de topstructuur en van de
overlegstructuur. In april denkt men
zover te zijn, dat tot invoering van de
nieuwe structuur kan worden overge
gaan.
De wethouder hoopte, dat middels
de nieuwe organisatievorm flexibeler
kan worden gewerkt, en dat de ambte
naren een betere motivatie zullen krij
gen.
HUIDIGE ORGANISATIE
Tegen het einde van de zestiger ja
ren koos de gemeenteraad ten behoeve
van de organisatie van het ambtelijk
apparaat, voor een structuur, die af
wijkt van de gebruikelijke secretarie/
dienstenorganisatie. Vanaf die tijd
wordt in Venray gewerkt met het
integratie-model, waarin alle onderde
len van de organisatie zijn onderge
bracht onder de éénhoofdige leiding
van de gemeentesecretaris. Venray was
een van de eerste gemeenten in Neder
land, die voor deze organisatievorm
koos.
Vanaf 1985 zijn er 20 medewer
kers vertrokken, waaronder drie
hoofden van hoofdafdelingen. Boven
dien vertrokken nog twee hoofden van
afdelingen naar elders, terwijl de ge
meentesecretaris ruim anderhalf jaar
wegens ziekte niet heeft kunnen func
tioneren.
Daarbij is het geen geheim, dat het
resultaat van de functiewaardering,
die enkele jaren geleden werd inge
voerd, niet bepaald de ambtenaren tot
grotere motivatie heeft aangezet.
Geen wonder dan ook, dat alle
raadsfracties in hun algemene be
schouwingen op een algemeen
organisatie-onderzoek hebben aange
drongen om te komen tot een nieuwe
eigentijdse organisatie.
PUUR VANDALISME
Weer werd de Venrayse politie ge
confronteerd met zinloze vernielingen
ten koste van de gemeenschap.
In de dependance van het Psy
chiatrisch Centrum „Oeldershof" te
Oirlo werden de brandblussers leeg
gespoten en verlichtingsapparatuur
vernield. De schade werd geschat op
1300,terwijl het schoonmaken
nog enkele duizenden guldens zal gaan
kosten.
Bij de Torro werden van 6 fietsen
de banden lek-gestoken.
Een lichtreclame, aan het club
gebouw van de Tennisclub, aan de
Kempweg, wérd vernield.
Vernielingen werden aangericht
aan de verlichting in het winkelcen
trum Brukske.
DIEFSTAL BROMFIETS
Een Venrayse deed aangifte van
diefstal van haar bromfiets bij het sta
tion te Oostrum.
De heer Lambert M. M. Laurensse,
zal vanwege het bereiken van de 70-
jarige leeftijd, om statutaire redenen
afscheid nemen als voorzitter van het
stichtingsbestuur van het Venrayse St.
Elisabeth Ziekenhuis. Dat gebeurt op
woensdag 18 november met een offi
ciële bijeenkomst in de schouwburg,
waar voorzitter J. P. M. Hendriks van
de Nationale Raad voor de Volksge
zondheid een inleiding houdt over het
gezondheidszorgbeleid in de afgelo
pen decennia. Vanaf 16.30 uur is er
een openbare afscheidsreceptie.
ADVISEUR
Ruim 30 jaar raakte de toenmalige
direkteur van de N.C.B.-bank het
eerst verzeild in de wereld van de
intramurale gezondheidszorg, toen de
Zusters Franciscanessen de exploitatie
en direktievoering van „hun" zieken
huis te Venray een meer zakelijke ba
sis wilden geven. Er werd een plaatse
lijk adviescollege samengesteld, waar-
behalve Laurensse ook zitting
kregen de doktoren Vercauteren (huis
arts) en Veraart (psychiatrisch zieken
huis St. Anna), burgemeester Janssen
en deken Loonen.
Nadat de adviescommissie in eerste
instantie de direktievoering geregeld
had, werd zij spoedig geconfronteerd
met problemen van capaciteit en huis
vesting. Vooral als gevolg van de
sterke bevolkingsgroei, samenhan
gend met de industrialisatie van Ven
ray, voldeed het uit de jaren '30
daterende ziekenhuisgebouw niet
meer aan de eisen. De heer Laurensse
werd voorzitter van een „bouwteam"
dat vanaf 1963 een algehele nieuw
bouw ging voorbereiden.
NIEUWBOUW
In de loop van 1966 droegen de zus
ters Franciscanessen de verantwoorde
lijkheid over het Venrayse ziekenhuis
over aan een stichting, waarvan Lam
bert Laurensse voorzitter werd. Vier
jaar later, op 20 november 1970, werd
de nieuwbouw officieel in gebruik ge
nomen; een modern opgezet basiszie
kenhuis met (incl. kraamafdeling) in
totaal 263 bedden en een uitgebreide
polikliniek,
peij In de periode 1970 - 1980 werd
Noord-Limburg geconfronteerd met
een oplopend overbeddingsprobleem,
dat uiteindelijk werd opgelost met de
sluiting van de basisziekenhuizen van
Tegelenen Horst.
Toen het Horster ziekenhuisbestuur
als laatste daad koos voor het zieken
huis Venray als „exploitant" van een
in Horst te vestigen polikliniek
(operationeel vanaf 1 januari 1980),
had dit mede tot gevolg dat ongeveer
70 procent van het potentiële
patiëntenbestand van de regio Horst
zich voortaan oriënteerde op het Ven
rayse ziekenhuis.
Het werkgebied van het Venrayse
ziekenhuis omvat momenteel 7
Noordlimburgse gemeenten (Venray,
Horst, Meerlo-Wanssum, Sevenum,
Bergen, Broekhuizen en Grubben-
vorst), en de Brabantse gemeente
Vierlingsbeek. Het totale rayon telt
ongeveer 95.000 inwoners.
Aan het ziekenhuis zijn ca. 40 full-
en parttime specialisten verbonden,
naast circa 500 verpleegkundigen, ad
ministratieve en technische perso
neelsleden. Vorig jaar werden ruim
7.300 mensen in het ziekenhuis opge
nomen.
CAPACITEIT INGELEVERD
In Venray is sinds 1980 de gemid
delde verpleegduur teruggelopen van
15 naar ongeveer 10 dagen. Dat heeft
grote gevolgen voor de exploitatie en
voor de beddencapaciteit.
Venray heeft in de loop der jaren
capaciteit ingeleverd en zit nu redelijk
op de norm van 3,7 pro mille. De
vraag is of het daarbij blijft, want
staatssecretaris Dees wil naar een
norm van 3,3 pro mille.
De heer Laurensse vreest, dat er
verder gesneden zal worden in de
kosten van de gezondheidszorg. Hij
vindt het een gevaarlijke zaak dat
daarbij de beddennorm als belangrijk
ste „parameter" wordt gehanteerd,
terwijl onvoldoende wordt gelet op
het brede scala van funkties. Aantas
ting daarvan kan volgens hem grote
gevolgen hebben in het maatschappe
lijke vlak.
Als voorzitter van het stichtingsbe
stuur van het St. Elisabeth Ziekenhuis
zal de heer Laurensse worden opge
volgd door Ir. Ch. J. de Vilder.
De scheidende voorzitter behoudt
voorlopig echter nog een aantal
funkties in de gezondheidszorg. Zo is
hij voorzitter van het Psychiatrisch
Centrum Venray, het Samenwerkings
verband Gezondheidszorg Noord-
Limburg en het Landelijk Overleg
Samenwerkingsverbanden, en advise
rend lid van de Provinciale Raad voor
de Volksgezondheid in Limburg.
Sinds gisteren, woensdag 11 novem
ber, zijn ze weer te koop, de kinder
postzegels. Kinderen die bij U langs de
deur zijn geweest, komen nu weer
langs om uw bestelling af te leveren.
Verder zijn de kinderpostzegels op alle
postkantoren verkrijgbaar.
Dit jaar staan de kinderpostzegels in
het teken van „kind en beroep". Om
dit te accentueren startte gisteren in
Venray de kinderpostzegelactie door
de eerste kinderpostzegels te verkopen
aan dhr. Theeuwen. Dhr. Theeuwen is
directeur van het Instituut voor Mid
delbaar Beroeps Onderwijs (IMBO)
aan de Leunseweg. Een betere link tus
sen kind en beroep is niet denkbaar.
Naast kinderpostzegels zijn ook
wenskaarten te koop. Het zijn maar
liefst 52 verschillende kaarten, die teza
men een gevarieerde collektie vormen
van moderne en traditionele Kerst- en
Nieuwj aarskaarten
Met de opbrengst van de kaart- en
zegelverkoop worden kinderen met
problemen, zowel in Nederland als in
de arme landen, geholpen. Zij zullen U
er zeer dankbaar voor zijn.
Zondag 15 november a.s. zal Vas-
telaovesvereniging „De Piëlhaas" het
nieuwe vastelaovesseizoen op passen
de wijze openen met „Hazepaeper".
Een vrolijke zitting welke om 11.55
uur begint en omstreeks half drie zal
worden besloten. Er wordt geen entree
geheven en iedereen is van harte
welkom..
Omstreeks half een zal het pro
gramma worden onderbroken voor
een „ceremonie protocolair", tenein
de Joos Verbeek de versierselen te
kunnen uitreiken welke behoren bij de
Ridderorde van „De Piëlhaas". Deze
DIEFSTAL SCHOMMELSTOEL
Een mahoniehouten schommelstoel
met rode bekleding werd door de be
woners van een flat van de Gouden
Leeuw, even uit de kelderbox gezet,
om andere goederen er uit te kunnen
halen. Toen men een kwartier later bij
de box terugkeerde, bleek de stoel ver
dwenen te zijn. Het was wellicht een
„weggevertje" aldus de eigenaar,
maar beslist geen „wegnemertje".
Mogelijk heeft de dader de stoel voor
„grof vuil" aan gezien. Hopelijk is bij
het lezen van dit bericht voor hem
aanleiding de stoel weer terug te
brengen.
TE DRONKEN
Op het Schouwburgplein ontfermde
de politie zich over een te dronken
Duitser, die daar op dat plein zijn roes
wilde uitslapen. Hij kon dat verder
doen in het politiebureau. Na ont
nuchtering werd hij „Heimat-
waarts" gezonden, met de mededeling
dat procesverbaal zal worden opge
maakt.
Ridderorde is naast die van Groot
vorst de hoogst „haalbare" orde bij
„De Piëlhaas" en werd nog slechts
tweemaal uitgereikt, n.l. aan Jan
Ruyten en Jan Versteegen.
Aan Joos Verbeek werd de Ridder
orde toegekend op grond van de vele
verdiensten die hij in de Venrayse car
naval heeft en het brede scala van ak-
tiviteiten die hij uitvoerde voor de
vastelaovesvereniging. En dat in een
periode van bijna 20 jaar. Het behoeft
geen twijfel dat men daarover a.s.
zondag op een prettige wijze van kan
kennisnemen.
Niet alleen in naam heet dit pro
gramma „Hazepaeper", maar er zal
ook Hazepaeper voor de liefhebbers
verkrijgbaar zijn, gemaakt in de ge
renommeerde keukens van Buitenlust
en De Kooy.
Het hoofdthema van „Hazepae
per" is de presentatie van de nieuwe
carnavalsplaat van „De Piëlhaas".
Bij die presentatie worden diverse
prijzen verloot en de liedjes van de
plaat ook live ten gehore gebracht. Bij
de presentatie wordt aan twee bekende
Venrayers de nieuwe plaat aangebo
den. In de foyer van de schouwburg
zal de plaat ook te koop zijn, evenals
op de bekende verkoopadressen.
De liedjes, welke in de Studio van
Jan Theelen te Munster-Geleen zijn
opgenomen, zijn de volgende:
WAT 'N WAER WER WOR
Muziek: Ad van Zwol
Tekst: Ad van Zwol
Zang: Mariet van Hooren-van Els
Jos Janssen
WEEJ ZIEN ALLEMAOL VER-
KLEEJD
Muziek: Wiel Swaghoven
Tekst: HansPeeters
Zang: Boy Derksen
GE LAÈFT MAR 1ËNE KIER
Muziek: MiltonCavis
Tekst: MiltonCavis
Zang: Boy Derksen, Milton Cavis
HAZINNE-BAL
Muziek: Corrie Peeters
Tekst: Corrie Peeters
Zang: Corrie Peeters
De Piëlreuzen organiseren samen
met het Buutencomité Limburg de
laatste voorronde van de Limburgse
Buutkampioenschappen.
Op het eind van de avond wordt be
kend gemaakt welke van deze buut-
reedners, van de 3 voorrondes, gehou
den in Sittard, Merem Herten en Ys-
selsteyn, naar de finale mogen in Rog-
gel.
Er treden in Ysselsteyn 7 buutreed-
ners en nog diverse andere artiesten
op. De alom bekende „Smeleblao-
zers" o.l.v. Wiet v. d. Hoff zorgt voor
de muzikale omlijsting.
Kaarten in de voorverkoop bij
Gebr. Keijsers B.V. te Ysselsteyn van
af a.s. maandag 16 november.
HET VERDWENEN
HUIS SPRAELAND
„Wanneer de burcht Spraeland
ten gronde is gegaan, is niet be
kend; in 1257 en in 1424 spreekt
men nog van „de borch; in 1532
echter van „die hofstat geheten
Spraeland". Toen was het huis
waarschijnlijk als riddermatig
huis in onbruik geraakt en als
boerderij in gebruik. Thans zijn
nog gedeelten van de vroeger bre
de grachten over; op de wei en
daarom heen staan verschillende
boerenwoningen. Aan de vorm
van de grachten en aan de loop
der wegen kan men de plaats nog
herkennen waar eens de burcht
Spraeland stond.
In 1400-1450 staat Spraeland
nog in de leenboeken van het her
togdom Gelre vermeld", aldus
A.F. van Beurden in 1925.
Dat op de plaats op bijgaand
kaartje onder 5 aangegeven ooit
een kasteel heeft gestaan, valt te
begrijpen: een moerassige omge
ving in het dal van de Oostrumse
beek - gunstig voor de verdediging
- en de beek kon de grachten van
voldoende water voorzien. Op de
Tranchotkaart uit het begin der
19de eeuw staat zowel de verhe
venheid in het terrein, waar eens
de burcht stond, als een deel van
de grachten weergegeven.
M.J. Janssen schrijft op het ein
de der 19de eeuw: „Een groep ei
ken groeit op de fundamenten van
het vroegere kasteel. In de om
strek vinden we grote heidevelden,
grenzend aan moerassige laagten.
In de nabijheid liggen twee pacht
hoeven: Groot Spraeland en
Klein Spraeland, meer dorpwaarts
gelegen (ankers 1717). De oudste
bezitters van Spraeland stamden
van het Huis Ooy bij Nijmegen.
Gerard van Ooy stelde in 1257
„het dorp Oosterham ende die
borch Spraelant met heur toebe
hoor, met water, weijde, vissche-
rei, bosch en acker" onder het
rechtsgebied van de graven van
Gelre...."
Het waren toen onrustige tijden
en daarom gebeurde het vaker,
dat bezitters van kleine gebieden
hun grond onder bescherming van
een machtiger (lands)heer stelden;
in dit geval de graven van Gelre.
GESLACHT VAN
BROEKHUYSEN EIGENAAR
In de 14de eeuw is de oude stam
van Ooy uitgestorven en tenslotte
kwam de heerlijkheid Spraeland-
Oostrum in het bezit van het
geslacht der Broekhuysens, wier
bakermat het kasteel Broekhuysen
was. Dit geslacht kwam op het
einde der 14de eeuw in het bezit
van de heerlijkheid Geysteren en
in 1401 ook van Spraeland en
Oostrum. De heren van Broek
huysen noemden zich „Heer van
Geysteren, Spraeland en
Oostrum". Vanaf circa 1400 is de
historie van Oostrum nauw ver
bonden met die van Geysteren.
M.J. Janssen stelt in 1896 ver
der o.a.: „Omstreeks 1400 was het
kasteel Spraeland door oorlogsge
weld en zorgeloosheid vervallen.
De nieuwe bezitters hadden er
geen belang of voordeel bij het
huis Spraeland weer op te bou
wen, ofschoon ze wel de titel van
„Heer van Spraeland" voerden en
de inkomsten van de heerlijke
rechten genoten. De grenzen van
de heerlijkheid Spraeland-
Oostrum begonnen in de buurt
schap Lull; het grootste deel van
deze buurtschap hoorde tot
Oostrum en de veldweg bij het ka
pelletje van St. Antonius van Pa
dua aan de Boschhuizen wijst nog
steeds de oude grens aan...."
Een van de bekendste figuren
uit het geslacht Broekhuysen was
Johan van Broekhuysen, die leef
de in de eerste helft van de 15de
eeuw. In een vervolgartikel
bespreken we „Ridder Johan van
Broekhuysen", omdat hij de
stichter werd van het klooster
Bethlehem te Oostrum.
ONRECHTMATIG GEBRUIK?
De titel „Heer van Spraeland"
was in latere eeuwen ook nog van
betekenis, hetgeen blijkt uit de
volgende beschrijving van M.J.
Janssen: „De families, waaruit in
de eeuwen tot de Franse tijd (rond
1800) de heren van Geysteren
stamden, bleven tot die tijd de titel
„Heer van Geysteren en Sprae-
land-Oostrum" voeren. Om zit
ting te kunnen nemen in de land-
dat van 't Gelderse Overkwartier
(waartoe ook het Land van Kessel
behoorde) diende men namelijk in
bezit te zijn van een riddermatig
huis of burcht. Vaak werd hier
misbruik gemaakt, b.v. Philip
Ambrosius Schellaert van Oppen-
dorf werd op 9 mei 1696 wegens
het Huis Spraeland - dat reeds
eeuwenlang in puin lag, lid van ge
noemde landdag. Zij oudere
broer, Johan Albert Schellaert
van Oppendorf had in genoemde
landdag reeds zitting als heer van
Geysteren op basis van het kasteel
Geysteren als riddermatig
goed....".
(wordt vervolgd)
9_
VERKLARING
KAARTJE
De eerste goede, be
trouwbare kaarten van het
gebied tussen Rijn en Peel,
die ook het bodemgebruik
en de natuurlijke vegetatie
aangeven, zijn de Tran--
chotkaarten uit het begin
der 19de eeuw. Een verge
lijking met topografische
kaarten uit de 19de en
20ste eeuw laat verande
ringen in het landschap
duidelijk zien, maar in de
19de eeuw voltrokken deze
veranderingen zich uiterst
langzaam. Bijgaand kaart
je geeft de situatie aan bij
Oostrum in het begin der
19de eeuw, naar gegevens
van de Tranchotkaart.
Het dal van de 1 I a.i*er/a
Oostrumse beek bood ge-
tegenheid voor de aanleg
van weidegronden; het ak-
kerland lag vooral weste
lijk en noordwestelijk van
Oostrum. Dit cultuurland rondom
Oostrum sloot via dat van de buurt
schap Lull aan op het cultuurland
rond Venray.
Aan de zuid- en zuidoostzijde
scheidde het daI van de Oostrumse
beek - deels weidegrond, deels moeras
sig - én uitgestrekte heidevelden, het
cultuurland rond Oostrum van dat
rond OirlojZandhoek.
Uitgestrekte heidevelden met plaat
selijk moerassige laagten lagen ook
tussen de Oostrumse beek en de cul
tuurgronden langs de Maas rond
Wanssum en Geysteren.
Ten zuiden van de weg naar Meerlo
(7) lag het gebied van de Oostrumse
Bergen". De weg naar Venray (9) via
de dorpskern van Oostrum naar Wan
ssum (6) leidde naar de belangrijke
veerovergang aan de Maas bij Well.
Verder staan ingetekend de wegen
naar de Smakt (10) en Oirlo (8). Men
moet zich van de wegen in die tijd geen
grote voorstellingen maken; het gezeg
de ,,spoor-wegen zijn ouder dan
spoorlijnen" spreekt voor zich: vaak
waren de wegen karresporen, moeilijk
begaanbaar.
Met 1 is de Oostrumse watermolen
aangeduid, 2 is klooster Bethlehem, 3
de Mariakapel te Oostrum, 4 de
Oostrumse beek en 5 de plaats, waar
eens Huis Spraeland heeft gestaan. De
N'XXT/-
V.M: -"
/V.Ay^rV:
*"v- r
EÜD /aft
C L***l óerraprj- m 4 o*
1**1
legenda bij het kaartje geeft de verdere
verklaring van het grondgebruik en ve
getatie.
Aan de noordzijde van het
Oostrumse dorpsgebied lagen, weste
lijk van de Oostrumse beek, uit
gestrekte heidevelden én de Boshuizer
Bergen. De buurschap Boshuizen en
de hoeve en watermolen Rosmolen la
gen aan het einde van de bewoonde
wereld; de leefwereld van de dorpsbe
woners beperkte zich in de 19de eeuw
immers tot hun eigen dorpsgebied.
De Oostrumse beek vond haar oor
sprong in het Steegse Broek, dat gele
gen was noordelijk van de kerk van
het huidige kerkdorp Veulen. De beek
werd ook wel aangeduid als Molen
beek (de watermolen te Oostrum, de
Rosmolen en de watermolen te
Geysteren) en op de topografische
kaart van 1890 wordt ze ..Groote
beek" genoemd. De beek stroomt
langs de buurtschappen Overbroek en
Laagriebroek; zuidwestelijk van
Oostrum mondt een zijtak, stromend
door het gebied ,,In de Wieën" noor
delijk van Leunen, in de Oostrumse
beek uit. Het laatste gedeelte wordt
we! aangeduid als de Geysterse beek.
Niet ingetekend is de van Lull komen
de zijtak, die door de waterplas aan de
noordzijdce van Oostrum stroomde en
noordelijk ven de plaats, waar eens de
burcht Spraeland stond (5) in de
Oostrumse beek uitmondde.