L. Laurensse neemt afscheid als voorzitter ziekenhuis Venray start onderzoek naar eigen functioneren „Gemeente Venray voor de spiegel" 33 Vs 7o Kor,in9 Kinderpostzegels weer verkrijgbaar Voor kleine en grote drukwerken van den Munckhof b. v. Grotestraat 68 - Venray - natuurlijk mag U bellen: 82727 HAZEPAEPER Limburgse buutkampioen- schappen v 'V.- '.g BEL EN MAAS Donderdag 12 november - Pagina 7 Deze maand nog begint het onaf- lankelijke bureau Pilots uit Jabeek net een onderzoek naar het functione- en van de gemeente Venray. De be doeling van dit onderzoek is op korte ermijn te komen tot een nieuwe orga- lisatievorm voor het gemeentelijk ap- iaraat. Wethouder H. Willems, die als jortefeuillehouder personeelszaken naandag jl. het personeel hierover leeft ingelicht, stelde met nadruk, dat dit onderzoek niets te maken heeft met iet verwezenlijken van extra bezuini gingen en dat er zeker geen mensen lullen worden ontslagen. De wethouder gaf het startsein voor dit onderzoek met de aanbieding aan iet personeel van de brochure „De ge- neente Venray voor de spiegel". Ter toelichting stelde hij, dat de ambtena ren er rekening mee moesten houden, dat opheffing van afdelingen tot de mogelijkheden behoort, waarbij per soneel naar nieuwe functies kan wor den overgeplaatst. DOEL VAN ONDERZOEK Uit de brochure blijkt, dat het doel van het onderzoek met drie kern-be grippen is samen te vatten: Ordening: het (her)verdelen en toe wijzen van verantwoordelijkheden om 3 DOLLE DWAZE DAGEN veel. heel veel JEUGDMODE 13.14 eni6 november JOS ARTS marktstraat 6 venray zodoende een zo efficiënt mogelijke organisatie te krijgen; Verduidelijking: om verantwoorde lijkheden niet alleen aan afdelingen toe te wijzen, maar vooral ook aan de medewerkers van die afdelingen, het geven van daarbij passende bevoegd heden en het aangeven van welke on dersteuning zij daarbij van anderen mogen verwachten; Versteviging: om er voor te zorgen dat de gemeente nu en straks beschikt over medewerkers die hun verant woordelijkheden waar kunnen maken. GANG VAN ZAKEN Het onderzoek zal in drie fasen wor den aangepakt. Begonnen wordt met het uitstippelen van de hoofdlijnen, waarna kan worden begonnen met het invullen van de topstructuur en van de overlegstructuur. In april denkt men zover te zijn, dat tot invoering van de nieuwe structuur kan worden overge gaan. De wethouder hoopte, dat middels de nieuwe organisatievorm flexibeler kan worden gewerkt, en dat de ambte naren een betere motivatie zullen krij gen. HUIDIGE ORGANISATIE Tegen het einde van de zestiger ja ren koos de gemeenteraad ten behoeve van de organisatie van het ambtelijk apparaat, voor een structuur, die af wijkt van de gebruikelijke secretarie/ dienstenorganisatie. Vanaf die tijd wordt in Venray gewerkt met het integratie-model, waarin alle onderde len van de organisatie zijn onderge bracht onder de éénhoofdige leiding van de gemeentesecretaris. Venray was een van de eerste gemeenten in Neder land, die voor deze organisatievorm koos. Vanaf 1985 zijn er 20 medewer kers vertrokken, waaronder drie hoofden van hoofdafdelingen. Boven dien vertrokken nog twee hoofden van afdelingen naar elders, terwijl de ge meentesecretaris ruim anderhalf jaar wegens ziekte niet heeft kunnen func tioneren. Daarbij is het geen geheim, dat het resultaat van de functiewaardering, die enkele jaren geleden werd inge voerd, niet bepaald de ambtenaren tot grotere motivatie heeft aangezet. Geen wonder dan ook, dat alle raadsfracties in hun algemene be schouwingen op een algemeen organisatie-onderzoek hebben aange drongen om te komen tot een nieuwe eigentijdse organisatie. PUUR VANDALISME Weer werd de Venrayse politie ge confronteerd met zinloze vernielingen ten koste van de gemeenschap. In de dependance van het Psy chiatrisch Centrum „Oeldershof" te Oirlo werden de brandblussers leeg gespoten en verlichtingsapparatuur vernield. De schade werd geschat op 1300,terwijl het schoonmaken nog enkele duizenden guldens zal gaan kosten. Bij de Torro werden van 6 fietsen de banden lek-gestoken. Een lichtreclame, aan het club gebouw van de Tennisclub, aan de Kempweg, wérd vernield. Vernielingen werden aangericht aan de verlichting in het winkelcen trum Brukske. DIEFSTAL BROMFIETS Een Venrayse deed aangifte van diefstal van haar bromfiets bij het sta tion te Oostrum. De heer Lambert M. M. Laurensse, zal vanwege het bereiken van de 70- jarige leeftijd, om statutaire redenen afscheid nemen als voorzitter van het stichtingsbestuur van het Venrayse St. Elisabeth Ziekenhuis. Dat gebeurt op woensdag 18 november met een offi ciële bijeenkomst in de schouwburg, waar voorzitter J. P. M. Hendriks van de Nationale Raad voor de Volksge zondheid een inleiding houdt over het gezondheidszorgbeleid in de afgelo pen decennia. Vanaf 16.30 uur is er een openbare afscheidsreceptie. ADVISEUR Ruim 30 jaar raakte de toenmalige direkteur van de N.C.B.-bank het eerst verzeild in de wereld van de intramurale gezondheidszorg, toen de Zusters Franciscanessen de exploitatie en direktievoering van „hun" zieken huis te Venray een meer zakelijke ba sis wilden geven. Er werd een plaatse lijk adviescollege samengesteld, waar- behalve Laurensse ook zitting kregen de doktoren Vercauteren (huis arts) en Veraart (psychiatrisch zieken huis St. Anna), burgemeester Janssen en deken Loonen. Nadat de adviescommissie in eerste instantie de direktievoering geregeld had, werd zij spoedig geconfronteerd met problemen van capaciteit en huis vesting. Vooral als gevolg van de sterke bevolkingsgroei, samenhan gend met de industrialisatie van Ven ray, voldeed het uit de jaren '30 daterende ziekenhuisgebouw niet meer aan de eisen. De heer Laurensse werd voorzitter van een „bouwteam" dat vanaf 1963 een algehele nieuw bouw ging voorbereiden. NIEUWBOUW In de loop van 1966 droegen de zus ters Franciscanessen de verantwoorde lijkheid over het Venrayse ziekenhuis over aan een stichting, waarvan Lam bert Laurensse voorzitter werd. Vier jaar later, op 20 november 1970, werd de nieuwbouw officieel in gebruik ge nomen; een modern opgezet basiszie kenhuis met (incl. kraamafdeling) in totaal 263 bedden en een uitgebreide polikliniek, peij In de periode 1970 - 1980 werd Noord-Limburg geconfronteerd met een oplopend overbeddingsprobleem, dat uiteindelijk werd opgelost met de sluiting van de basisziekenhuizen van Tegelenen Horst. Toen het Horster ziekenhuisbestuur als laatste daad koos voor het zieken huis Venray als „exploitant" van een in Horst te vestigen polikliniek (operationeel vanaf 1 januari 1980), had dit mede tot gevolg dat ongeveer 70 procent van het potentiële patiëntenbestand van de regio Horst zich voortaan oriënteerde op het Ven rayse ziekenhuis. Het werkgebied van het Venrayse ziekenhuis omvat momenteel 7 Noordlimburgse gemeenten (Venray, Horst, Meerlo-Wanssum, Sevenum, Bergen, Broekhuizen en Grubben- vorst), en de Brabantse gemeente Vierlingsbeek. Het totale rayon telt ongeveer 95.000 inwoners. Aan het ziekenhuis zijn ca. 40 full- en parttime specialisten verbonden, naast circa 500 verpleegkundigen, ad ministratieve en technische perso neelsleden. Vorig jaar werden ruim 7.300 mensen in het ziekenhuis opge nomen. CAPACITEIT INGELEVERD In Venray is sinds 1980 de gemid delde verpleegduur teruggelopen van 15 naar ongeveer 10 dagen. Dat heeft grote gevolgen voor de exploitatie en voor de beddencapaciteit. Venray heeft in de loop der jaren capaciteit ingeleverd en zit nu redelijk op de norm van 3,7 pro mille. De vraag is of het daarbij blijft, want staatssecretaris Dees wil naar een norm van 3,3 pro mille. De heer Laurensse vreest, dat er verder gesneden zal worden in de kosten van de gezondheidszorg. Hij vindt het een gevaarlijke zaak dat daarbij de beddennorm als belangrijk ste „parameter" wordt gehanteerd, terwijl onvoldoende wordt gelet op het brede scala van funkties. Aantas ting daarvan kan volgens hem grote gevolgen hebben in het maatschappe lijke vlak. Als voorzitter van het stichtingsbe stuur van het St. Elisabeth Ziekenhuis zal de heer Laurensse worden opge volgd door Ir. Ch. J. de Vilder. De scheidende voorzitter behoudt voorlopig echter nog een aantal funkties in de gezondheidszorg. Zo is hij voorzitter van het Psychiatrisch Centrum Venray, het Samenwerkings verband Gezondheidszorg Noord- Limburg en het Landelijk Overleg Samenwerkingsverbanden, en advise rend lid van de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid in Limburg. Sinds gisteren, woensdag 11 novem ber, zijn ze weer te koop, de kinder postzegels. Kinderen die bij U langs de deur zijn geweest, komen nu weer langs om uw bestelling af te leveren. Verder zijn de kinderpostzegels op alle postkantoren verkrijgbaar. Dit jaar staan de kinderpostzegels in het teken van „kind en beroep". Om dit te accentueren startte gisteren in Venray de kinderpostzegelactie door de eerste kinderpostzegels te verkopen aan dhr. Theeuwen. Dhr. Theeuwen is directeur van het Instituut voor Mid delbaar Beroeps Onderwijs (IMBO) aan de Leunseweg. Een betere link tus sen kind en beroep is niet denkbaar. Naast kinderpostzegels zijn ook wenskaarten te koop. Het zijn maar liefst 52 verschillende kaarten, die teza men een gevarieerde collektie vormen van moderne en traditionele Kerst- en Nieuwj aarskaarten Met de opbrengst van de kaart- en zegelverkoop worden kinderen met problemen, zowel in Nederland als in de arme landen, geholpen. Zij zullen U er zeer dankbaar voor zijn. Zondag 15 november a.s. zal Vas- telaovesvereniging „De Piëlhaas" het nieuwe vastelaovesseizoen op passen de wijze openen met „Hazepaeper". Een vrolijke zitting welke om 11.55 uur begint en omstreeks half drie zal worden besloten. Er wordt geen entree geheven en iedereen is van harte welkom.. Omstreeks half een zal het pro gramma worden onderbroken voor een „ceremonie protocolair", tenein de Joos Verbeek de versierselen te kunnen uitreiken welke behoren bij de Ridderorde van „De Piëlhaas". Deze DIEFSTAL SCHOMMELSTOEL Een mahoniehouten schommelstoel met rode bekleding werd door de be woners van een flat van de Gouden Leeuw, even uit de kelderbox gezet, om andere goederen er uit te kunnen halen. Toen men een kwartier later bij de box terugkeerde, bleek de stoel ver dwenen te zijn. Het was wellicht een „weggevertje" aldus de eigenaar, maar beslist geen „wegnemertje". Mogelijk heeft de dader de stoel voor „grof vuil" aan gezien. Hopelijk is bij het lezen van dit bericht voor hem aanleiding de stoel weer terug te brengen. TE DRONKEN Op het Schouwburgplein ontfermde de politie zich over een te dronken Duitser, die daar op dat plein zijn roes wilde uitslapen. Hij kon dat verder doen in het politiebureau. Na ont nuchtering werd hij „Heimat- waarts" gezonden, met de mededeling dat procesverbaal zal worden opge maakt. Ridderorde is naast die van Groot vorst de hoogst „haalbare" orde bij „De Piëlhaas" en werd nog slechts tweemaal uitgereikt, n.l. aan Jan Ruyten en Jan Versteegen. Aan Joos Verbeek werd de Ridder orde toegekend op grond van de vele verdiensten die hij in de Venrayse car naval heeft en het brede scala van ak- tiviteiten die hij uitvoerde voor de vastelaovesvereniging. En dat in een periode van bijna 20 jaar. Het behoeft geen twijfel dat men daarover a.s. zondag op een prettige wijze van kan kennisnemen. Niet alleen in naam heet dit pro gramma „Hazepaeper", maar er zal ook Hazepaeper voor de liefhebbers verkrijgbaar zijn, gemaakt in de ge renommeerde keukens van Buitenlust en De Kooy. Het hoofdthema van „Hazepae per" is de presentatie van de nieuwe carnavalsplaat van „De Piëlhaas". Bij die presentatie worden diverse prijzen verloot en de liedjes van de plaat ook live ten gehore gebracht. Bij de presentatie wordt aan twee bekende Venrayers de nieuwe plaat aangebo den. In de foyer van de schouwburg zal de plaat ook te koop zijn, evenals op de bekende verkoopadressen. De liedjes, welke in de Studio van Jan Theelen te Munster-Geleen zijn opgenomen, zijn de volgende: WAT 'N WAER WER WOR Muziek: Ad van Zwol Tekst: Ad van Zwol Zang: Mariet van Hooren-van Els Jos Janssen WEEJ ZIEN ALLEMAOL VER- KLEEJD Muziek: Wiel Swaghoven Tekst: HansPeeters Zang: Boy Derksen GE LAÈFT MAR 1ËNE KIER Muziek: MiltonCavis Tekst: MiltonCavis Zang: Boy Derksen, Milton Cavis HAZINNE-BAL Muziek: Corrie Peeters Tekst: Corrie Peeters Zang: Corrie Peeters De Piëlreuzen organiseren samen met het Buutencomité Limburg de laatste voorronde van de Limburgse Buutkampioenschappen. Op het eind van de avond wordt be kend gemaakt welke van deze buut- reedners, van de 3 voorrondes, gehou den in Sittard, Merem Herten en Ys- selsteyn, naar de finale mogen in Rog- gel. Er treden in Ysselsteyn 7 buutreed- ners en nog diverse andere artiesten op. De alom bekende „Smeleblao- zers" o.l.v. Wiet v. d. Hoff zorgt voor de muzikale omlijsting. Kaarten in de voorverkoop bij Gebr. Keijsers B.V. te Ysselsteyn van af a.s. maandag 16 november. HET VERDWENEN HUIS SPRAELAND „Wanneer de burcht Spraeland ten gronde is gegaan, is niet be kend; in 1257 en in 1424 spreekt men nog van „de borch; in 1532 echter van „die hofstat geheten Spraeland". Toen was het huis waarschijnlijk als riddermatig huis in onbruik geraakt en als boerderij in gebruik. Thans zijn nog gedeelten van de vroeger bre de grachten over; op de wei en daarom heen staan verschillende boerenwoningen. Aan de vorm van de grachten en aan de loop der wegen kan men de plaats nog herkennen waar eens de burcht Spraeland stond. In 1400-1450 staat Spraeland nog in de leenboeken van het her togdom Gelre vermeld", aldus A.F. van Beurden in 1925. Dat op de plaats op bijgaand kaartje onder 5 aangegeven ooit een kasteel heeft gestaan, valt te begrijpen: een moerassige omge ving in het dal van de Oostrumse beek - gunstig voor de verdediging - en de beek kon de grachten van voldoende water voorzien. Op de Tranchotkaart uit het begin der 19de eeuw staat zowel de verhe venheid in het terrein, waar eens de burcht stond, als een deel van de grachten weergegeven. M.J. Janssen schrijft op het ein de der 19de eeuw: „Een groep ei ken groeit op de fundamenten van het vroegere kasteel. In de om strek vinden we grote heidevelden, grenzend aan moerassige laagten. In de nabijheid liggen twee pacht hoeven: Groot Spraeland en Klein Spraeland, meer dorpwaarts gelegen (ankers 1717). De oudste bezitters van Spraeland stamden van het Huis Ooy bij Nijmegen. Gerard van Ooy stelde in 1257 „het dorp Oosterham ende die borch Spraelant met heur toebe hoor, met water, weijde, vissche- rei, bosch en acker" onder het rechtsgebied van de graven van Gelre...." Het waren toen onrustige tijden en daarom gebeurde het vaker, dat bezitters van kleine gebieden hun grond onder bescherming van een machtiger (lands)heer stelden; in dit geval de graven van Gelre. GESLACHT VAN BROEKHUYSEN EIGENAAR In de 14de eeuw is de oude stam van Ooy uitgestorven en tenslotte kwam de heerlijkheid Spraeland- Oostrum in het bezit van het geslacht der Broekhuysens, wier bakermat het kasteel Broekhuysen was. Dit geslacht kwam op het einde der 14de eeuw in het bezit van de heerlijkheid Geysteren en in 1401 ook van Spraeland en Oostrum. De heren van Broek huysen noemden zich „Heer van Geysteren, Spraeland en Oostrum". Vanaf circa 1400 is de historie van Oostrum nauw ver bonden met die van Geysteren. M.J. Janssen stelt in 1896 ver der o.a.: „Omstreeks 1400 was het kasteel Spraeland door oorlogsge weld en zorgeloosheid vervallen. De nieuwe bezitters hadden er geen belang of voordeel bij het huis Spraeland weer op te bou wen, ofschoon ze wel de titel van „Heer van Spraeland" voerden en de inkomsten van de heerlijke rechten genoten. De grenzen van de heerlijkheid Spraeland- Oostrum begonnen in de buurt schap Lull; het grootste deel van deze buurtschap hoorde tot Oostrum en de veldweg bij het ka pelletje van St. Antonius van Pa dua aan de Boschhuizen wijst nog steeds de oude grens aan...." Een van de bekendste figuren uit het geslacht Broekhuysen was Johan van Broekhuysen, die leef de in de eerste helft van de 15de eeuw. In een vervolgartikel bespreken we „Ridder Johan van Broekhuysen", omdat hij de stichter werd van het klooster Bethlehem te Oostrum. ONRECHTMATIG GEBRUIK? De titel „Heer van Spraeland" was in latere eeuwen ook nog van betekenis, hetgeen blijkt uit de volgende beschrijving van M.J. Janssen: „De families, waaruit in de eeuwen tot de Franse tijd (rond 1800) de heren van Geysteren stamden, bleven tot die tijd de titel „Heer van Geysteren en Sprae- land-Oostrum" voeren. Om zit ting te kunnen nemen in de land- dat van 't Gelderse Overkwartier (waartoe ook het Land van Kessel behoorde) diende men namelijk in bezit te zijn van een riddermatig huis of burcht. Vaak werd hier misbruik gemaakt, b.v. Philip Ambrosius Schellaert van Oppen- dorf werd op 9 mei 1696 wegens het Huis Spraeland - dat reeds eeuwenlang in puin lag, lid van ge noemde landdag. Zij oudere broer, Johan Albert Schellaert van Oppendorf had in genoemde landdag reeds zitting als heer van Geysteren op basis van het kasteel Geysteren als riddermatig goed....". (wordt vervolgd) 9_ VERKLARING KAARTJE De eerste goede, be trouwbare kaarten van het gebied tussen Rijn en Peel, die ook het bodemgebruik en de natuurlijke vegetatie aangeven, zijn de Tran-- chotkaarten uit het begin der 19de eeuw. Een verge lijking met topografische kaarten uit de 19de en 20ste eeuw laat verande ringen in het landschap duidelijk zien, maar in de 19de eeuw voltrokken deze veranderingen zich uiterst langzaam. Bijgaand kaart je geeft de situatie aan bij Oostrum in het begin der 19de eeuw, naar gegevens van de Tranchotkaart. Het dal van de 1 I a.i*er/a Oostrumse beek bood ge- tegenheid voor de aanleg van weidegronden; het ak- kerland lag vooral weste lijk en noordwestelijk van Oostrum. Dit cultuurland rondom Oostrum sloot via dat van de buurt schap Lull aan op het cultuurland rond Venray. Aan de zuid- en zuidoostzijde scheidde het daI van de Oostrumse beek - deels weidegrond, deels moeras sig - én uitgestrekte heidevelden, het cultuurland rond Oostrum van dat rond OirlojZandhoek. Uitgestrekte heidevelden met plaat selijk moerassige laagten lagen ook tussen de Oostrumse beek en de cul tuurgronden langs de Maas rond Wanssum en Geysteren. Ten zuiden van de weg naar Meerlo (7) lag het gebied van de Oostrumse Bergen". De weg naar Venray (9) via de dorpskern van Oostrum naar Wan ssum (6) leidde naar de belangrijke veerovergang aan de Maas bij Well. Verder staan ingetekend de wegen naar de Smakt (10) en Oirlo (8). Men moet zich van de wegen in die tijd geen grote voorstellingen maken; het gezeg de ,,spoor-wegen zijn ouder dan spoorlijnen" spreekt voor zich: vaak waren de wegen karresporen, moeilijk begaanbaar. Met 1 is de Oostrumse watermolen aangeduid, 2 is klooster Bethlehem, 3 de Mariakapel te Oostrum, 4 de Oostrumse beek en 5 de plaats, waar eens Huis Spraeland heeft gestaan. De N'XXT/- V.M: -" /V.Ay^rV: *"v- r EÜD /aft C L***l óerraprj- m 4 o* 1**1 legenda bij het kaartje geeft de verdere verklaring van het grondgebruik en ve getatie. Aan de noordzijde van het Oostrumse dorpsgebied lagen, weste lijk van de Oostrumse beek, uit gestrekte heidevelden én de Boshuizer Bergen. De buurschap Boshuizen en de hoeve en watermolen Rosmolen la gen aan het einde van de bewoonde wereld; de leefwereld van de dorpsbe woners beperkte zich in de 19de eeuw immers tot hun eigen dorpsgebied. De Oostrumse beek vond haar oor sprong in het Steegse Broek, dat gele gen was noordelijk van de kerk van het huidige kerkdorp Veulen. De beek werd ook wel aangeduid als Molen beek (de watermolen te Oostrum, de Rosmolen en de watermolen te Geysteren) en op de topografische kaart van 1890 wordt ze ..Groote beek" genoemd. De beek stroomt langs de buurtschappen Overbroek en Laagriebroek; zuidwestelijk van Oostrum mondt een zijtak, stromend door het gebied ,,In de Wieën" noor delijk van Leunen, in de Oostrumse beek uit. Het laatste gedeelte wordt we! aangeduid als de Geysterse beek. Niet ingetekend is de van Lull komen de zijtak, die door de waterplas aan de noordzijdce van Oostrum stroomde en noordelijk ven de plaats, waar eens de burcht Spraeland stond (5) in de Oostrumse beek uitmondde.

Peel en Maas | 1987 | | pagina 7