HET PEETERS DAGJE DEEL Piet Peeters is in Venray én in de Ysselsteynse Peel geen onbekende. Die bekendheid geniet hij vooral door zijn excursies die hij, met de regelmaat van een klok, telkens voor belangstellende toeschouwers houdt. Onze aandacht was dan ook meteen getrokken toen wij in het juli-nummer van ,,19NU" een artikel lazen van Iris Stuyvesant, dat aan Piet en de Peel gewijd was. Zowel de redactie van ,,19NU" als de fotograaf Jurgen Drenth uit Den Haag, waren gaarne bereid ons toestemming te geven dat verhaal over te nemen in Peel en Maas. Wij zijn er van overtuigd dat wij met deze publicatie heel veel lezers van ons blad een plezier doen. ,,19NU" is een tweemaandelijkse uitgave van de Stichting Public Relations Land- en Tuinbouw. Redactie, exploitatie en administratie zijn gevestigd in Den Haag, Het Kleine Loo 284. ,,19NU" kreeg onlangs de Edo Bergsma Prijs toegekend door de ANWB. Met de toekenning van deze prijs wil het ANWB zijn waardering tot uitdrukking brengen voor het feit dat ,,19NU" meer dan 20 jaar op een hoog journalistiek niveau de aandacht heeft gevestigd op het landschapsschoon, het boerenbedrijf en de recreatie in hun onderlinge verwevenheid. "zeg maar ome Piel". Nu valt ook het begrip zure regen, het eneci aaarvan toont ome Piet in een stukje bos waar we over een zandweg inrij den. Hij wijst naar de bruine takken van het geboomte en zet degenen die verontwaardigd het hoofd willen schudden over de vuiligheid die "ze" de lucht insturen onmiddellijk op het ver keerde been door te beginnen over de bijdrage die we zojuist met de uitlaatgassen van onze auto's daaraan hebben gele verd. Aan het eind van de dag, die onderbroken werd voor koffie met vlaai in een koffiehuis onderweg, hebben we kennis ge maakt met een hele reeks verschillende teelten: courgette, aubergine, paprika, strelitzia, lelie, augurk en vleestomaten teelt op steenwol oftewel substraat. Hier en daar is en passant een misvatting weggenomen. De mevrouw die een kas vol on kruid meende te ontwaren weet nu dat ze ettelijke vierkante meters perkplantjes voor ogen had. Bij het sorteren van de to maten zag men dat deze stevige vruchten al in kistjes van 25 worden verpakt eer ze hun volle gloeiende blos hebben ver worven. En groene paprika verandert vanzelf in rode als je hem maar lang genoeg aan de plant laat zitten. Gele daaren tegen is een aparte selectie Rozen zonder doornen In de rozenkas vernemen we dat er rozen zonder doornen zijn. Daar horen we ook van kwekersrechten. Ome Piet ver zuimt niet de aandacht te vestigen op de afgewerkte champig nonmest tussen de rozen. Voor de tuinlïefhebbers onder zijn volgelingen geeft hij een kort college over het behagen dat de roos schept in juist deze mest. Ome Piet heeft ervaren dat veel mensen maar heel weinig af weten van wat zich afspeelt op de bedrijven van boeren en tuinders. De geboorte van jonge dieren, een voor plattelan ders lang niet zeldzame gebeurtenis, blijkt menige vakantie ganger uit de stad alleen van horen zeggen te kennen. Als we op het landgoed Geysteren, waar hij even de watermolen in werking zet, naar de schapen achter hun afrastering kijken, herinnert ome Piet zich de geboorte van een lam hier, terwijl hij juist met een groep aankwam. Hij leidde de mensen er heen en kreeg vervolgens een uitbrander van een mevrouw die dit niet ethisch vond. En misschien ook niet esthetisch. Maar de natuur is nu eenmaal niet erg fijngevoelig. En passant legt hij er herhaaldelijk de nadruk op, dat in Yssel- steyn, een in de jaren twintig ontstaan dorp, een ware pio niersgeest heerst. Niet alleen omdat het indertijd een heel waagstuk werd geacht om in de Peel domicilie te kiezen. Wie vanuit Venray naar de Peel ging, luttele kilometers, werd uit gewuifd alsof het emigratie naar onze tegenvoeters betrof. Nee, tot op de dag van vandaag zijn de mensen van Yssel- steyn er volgens ome Piet als de kippen bij om nieuwe vindin gen in de landbouw op hun bedrijven in te voeren. hoek van Brabant en Limburg niet pluis. Bos en moeras leg den de reiziger hinderlagen. Wie zich in dit onherbergzame terrein waagde, liep een grote kans dat hij er nooit meer uit tevoorschijn kwam. Zo ook de Romeinse centurion die te paard een kortere weg zocht op reis van Maastricht noord waarts. Met paard en al verdween hij in het moeras. Eeuwen later werden de stoffelijke overblijfselen van het ongeluk ge vonden. Een van de stille getuigen is de helm van deze hoofdman over honderd. Talrijke bewoners van de omliggende streken herinneren zich nog de tijd dat de Peel woest land was, dus wat tegenwoordig natuurgebied wordt genoemd. Het was er griezelig. De gees ten van verongelukte mensen spookten er rond, er woonden reuzen en wie pech had kon er bovendien witte wieven tegen komen. Naar het schijnt was de Peel bovendien het onderduik adres van allerlei onguur volk dat er alleen uit kwam om de medemens te beroven en anderszins schade te berokkenen. Rijdt men thans per auto door het landbouwgebied dat hier is ontstaan, dan zal men niet snel aan Peelreuzen denken. Eer der aan asperges, want er zijn heel wat velden met de karak teristieke ruggen waarin deze delicatesse haar blanke huidje beschermt tegen het daglicht. Of men denkt aan varkens en kippen, want de intensieve veehouderij is hier ruim vertegen woordigd. Er zijn ook vrij veel champignonbedrijven. "De champignonteelt is uit nood geboren," zegt ome Piet, die niet alleen weet van verdwaalde centurions en Peelreuzen, maar ook van het harde bestaan dat de kleine boeren in het pas ontgonnen gebied leidden. Ook op de Peel is van toepas sing wat van menig kortgeleden opengelegd gebied wordt ge zegd: de eerste boeren gaan dood, de tweede generatie blijft in leven en de derde ziet kans een behoorlijk bestaan op te bouwen. "Er woonden hier gezinnen met veel kinderen. Tien, twaalf kinderen waren geen uitzondering, maar er waren er zelfs met twintig," weet ome Piet. In de begintijd was de champignonteelt heel arbeidsintensief, wat een lelijke term is om aan te geven dat ze veel handen werk bood. Een champignonbedrijf is ook een van de eerste objecten die we op deze excursie bezoeken. We hebben ome Piet eerst af gehaald van zijn woning in Ysselsteyn, waar we onder het ge not van een kop koffie en een punt vlaai bladerden in zijn gas tenboek. Enthousiaste teksten van mensen uit alle windstre ken van ons land en zelfs van een aantal buitenlandse bezoe kers. Ome Piet spaart zijn gasten overigens niet. Wie de ruige Peel wil zien - en dat kan nog steeds, niet alles is or'gonnen - komt op amper gebaande paden. Vandaar de reaci e in het gastenboek: "De dag was heel geslaagd ondanks het gezeul met de kinderwagen". Op deze dag trekt ome Piet met een aantal gasten van bun galowparken in de omgeving door de Peel. Dat doet hij elke donderdag. Het is nog vroeg in het seizoen, zodat de toeloop niet erg groot is. Maar dat verandert nog wel. De allereerste keer dat ome Piet zo'n tocht organiseerde was het voor hem een grote verrassing dat er zo'n honderdvijftig mensen kwa men opdagen. "Ik schrok geweldig, want ik had op twintig, dertig man gerekend." In de loop van het jaar zijn er in totaal zeker zevenduizend klanten voor zijn excursies, zo weet hij na drie jaar ervaring. leder wenst avontuur Op het programma staan bezoeken aan een aantal agrarische bedrijven en een wandeling door een van de natuurreserva ten. Voor men aan die wandeling begint, vraagt ome Piet het gezelschap of men voor het rechte pad of voor het avontuurlij ke pad kiest. Er is nog geen groep geweest die het rechte pad wilde volgen, leder wenste het avontuur. We verdenken ome Piet ervan, dat hij slechts één pad volgt. Door zijn mensen voor de keus te stellen, schenkt hij ze echter de illusie dat ze zelfs in ons dichtbevolkte, intensief ontgonnen vaderland nog een klein beetje in de voetsporen kunnen treden van de ont dekkingsreizigers die de aardbol in kaart hebben gebracht. Langs de rand van akkers en grasland wandelend dringt men vervolgens het natuurgebied binnen. Het pad wordt steeds moeilijker. Stille poelen gluren door struiken en ruige grassen Trek een lijn van Weert naar Uden (40 kilometer) en van Venray naar Someren (20 kilometer): dat is ruwweg aangeduid het gebied dat onder de naam de Peel bekend staat. In het verleden was het een onherbergzame, moerassige streek. Thans hebben land- en tuinbouw er vaste voet. Er zijn enkele reservaten waar restanten van het oude Peellandschap in stand worden gehouden. De land- en tuinbouw in combinatie met het natuurgebied heeft veel interessants te bieden. Een goede gids daarbij is Piet Peeters. In dit artikel beschrijft Iris Stuyvesant een dagje Peel met Peeters. Wie haar wi' navolge' neme contact op met Peeters: Litse -bergweg 2, Ysselsteyn (L), telefoon 04785-300. Een dagje Peel met de heer P. Peeters ("Zeg maar ome Piet") is een bijzondere ervaring. Zijn stevige gestalte is al voor duizenden Nederlanders het symbool geworden van een stukje Nederland dat vrij recent van ruige natuur is veranderd in een cultuurlandschap. In oude tijden was het daar in die ...de champignonteelt is uit nood geboren... De bodem veert bedenkelijk onder de voeten en men kan zich zonder moeite indenken dat de Peel in het verleden een heel onvriendelijk gebied was voor de mens. Als niet het verre ge luid van auto's of brommers te horen was, kon men zich heel ver van de twintigste eeuw wanen. Ome Piet laat zijn gasten de excursie per eigen auto maken. De deélnemers staan op het afgesproken tijdstip"gereechofr de* parkeerplaats van het bungalowpark. Ze volgen de auto met ome Piet aan boord en langs de rustigste wegen worden ze door de Peel geleid. Zelfs met enkele tientallen mensen rijdt men dan al gauw in een colonne van ruim een half dozijn auto's. Op drukke donderdagen is de stoet aanzienlijk en dan is het zeker zaak om ze zo door de streek te loodsen dat er weinig hinder wordt veroorzaakt en dat er bovendien weinig gevaar voor de deelnemers zelf ontstaat. In het regelen van de rit heeft ome Piet duidelijk al heel wat routine. Groen hoedje Bij de bedrijven die worden bezocht, parkeert men de auto en groepeert zich rondom ome Piet. Hij draagt een groen Tiroler hoedje. "Dat is mijn handelsmerk", zegt hij. Hierdoor valt hij tussen de excursiegangers steeds goed op en dat is van groot belang voor de leider van zo'n uitstapje. Als iedereen bij hem in de buurt staat, geeft ome Piet een toelichting ten beste. Hij geeft met hetzelfde gemak een uiteenzetting over de teelt van asperges of champignons als over substraatteelt. Daarbij ver zuimt hij niet enkele bedragen te noemen, waardoor men ook een indruk krijgt van de investeringen die men zich moet ge- - troosten op deze bedrijven. "We bezoekeVi enkele; tuindersbedrijven en een champignon-"'* kwekerij. In de meeste bedrijven blijft men gewoon doorwer ken. In het begin van het jaar heeft ome Piet afspraken met de eigenaars gemaakt, zodat ze van zijn komst afweten. Ze vinden het nuttig dat hij al die stedelingen wat meer inzicht verschaft over hun werk en het komt hen wel goed uit dat ze er niet voor van hun werk hoeven. "In elk gebied zou je iemand zo als ik moeten hebben, die namens de boeren en tuinders mensen op de bedrijven rondleidt," vindt ome Piet. De champignonteler komt er bijstaan. Hij neemt de toelichten de taak even over en blijkt een gemakkelijke prater die duide lijk weet te maken wat zich op de bédden in zijn cellen af speelt. Hij laat zich de kans niet ontgaan om op een aspect van zijn bedrijf te wijzen dat niet iedereen onmiddellijk opvalt: "De politici moeten beseffen, dat we elk jaar een heleboel af val opruimen: kippemest, paardemest en stro. Maar men staart zich blind op de ammoniakuitstoot van de veehouderij." Begaafde verteller De excursie bevat een groot aantal verschillende elementen. Moderne landbouw wordt getoond naast de natuur die gedeel telijk voor die landbouw moest wijken. Het slot van de dag heeft plaats in een natuurgebied waar één man nog recht heeft om turf te steken. Hier laat ome Piet het woord geheel aan deze turfgraver, de boer Jan van de Weijer, die voor zo'n gezelschap graag drie kwartier heen en weer drie kwartier te rug rijdt op zijn fiets. Hij brengt uiteraard geen dagen door in het veen. Dat is verleden tijd. Maar over die verleden tijd van peelwerkers en turfgravers kan hij uren vertellen. En hij doet dat ook, als hij door ome Piet niet wordt afgeremd, want die wil zich graag aan zijn tijdschema houden. De excursiegan gers hebben dan eigenlijk nog niet genoeg van deze zeer be gaafde verteller in het dialect van de streek. Groter compli ment is niet mogelijk, lijkt ons. Ome Piet is geboren in Venray en verhuisde na de Tweede Wereldoorlog met zijn ouders naar Ysselsteyn. Hij is ver- koocht geraakt aan de Peel.. Toen hij enkele jaren geleden werkloos werd en als midden-vijftiger geen kans meer maakte op een nieuwe baan, besloot hij zich nuttig te maken als - la ten we het zo maar noemen - ambassadeur van de Peel. Niet alleen op donderdag trekt hij erop uit, ook op andere dagen leidt hij gezelschappen rond, want personeelverenigingen, af delingen van landbouworganisaties, groepen bejaarden, groe pen huisvrouwen en noemt u maar op weten ome Piet te vin den als deskundige gids. In de zomer organiseert ome Piet bovendien avondwandelin gen door het natuurgebied. Naar verluidt worden de deel neemsters en deelnemers onderweg steevast verontrust door het opduiken van witte wieven. Boze tongen beweren dat ome Piet het optreden van deze dames weet te regisseren zonder zijn toevlucht te hoeven nemen tot occulte middelen. Welinge lichte Ysselsteynse kringen wilden dat echter bevestigen noch ontkennen. Iris Stuyvesant ..hij verwijst naar de bruine takken... ...waar één man nog recht heeft om turf te steken..

Peel en Maas | 1985 | | pagina 5