INDUSTRIËLE PRODUKTIE AL EEUWEN BEKEND FABRIEKSPROLETARIAAT Het beeld van de fabriek uit de periode rond de eeuwwisseling, is het schrik beeld, zoals dat nog heden doorwerkt. Het beeld van rokerige slecht geventi leerde en donkere fabriekshallen. Plaatsen waar kinderarbeid nog alge meen voorkwam. Plaatsen waar het fabrieksproletariaat zijn grauwe dagen sleet. De fabriek anno '80 is totaal anders. Goed verwarmde (of gekoelde) en goed verlichte hallen. Ruimten waar de dreun van machines zoveel moge lijk tot aanvaardbare normen is terug gebracht. MENS EN COMPUTER WERKEN SAMEN In industriële zin is produktie-repro- duktie. Zoals men van de ene foto- copie, ook duizend andere kan maken. Maar dat ene handgemaakte model is en blijft nodig. Nog steeds is de mens een onmisbarefactorinhetindustriële spel. Zo werd bv. het eerste z.g. droog- copieerapparaat nog gebouwd in het keukentje van de uitvinder Chester Carlson. Een computer kan veel, maar zelfstandig ontwerpen kan hij niet. Bij het ontwerpen van nieuwe machi nes en modellen werken mens en com puter echter nauw samen. Moderne computers met een beeldscherm, geven de mogelijkheid om complete werktekeningen te maken. Wordt de aan foutkansen. Uitval is, vooral bij kostbare apparaten uiterst kostbaar. Het vertraagt het hele proces. KIJKJE IN EEN ULTRA MODERNE FABRIEK In ons land staat een ultra moderne fabriek in het Limburgse Venray. Een fabriek waar hoogwaardige technische kantoorapparatuur wordt vervaardigd in "gespecialiseerde massaproduktie". Wij gebruiken de term gespecialiseerd, omdat het niet gaat om bv. broodroos ters of ventilatorkachels. In dat geval kun je de machines maar bijna blinde lings laten draaien. Het gaat immers om maar 1 produkt! Hier in Venray heeft men een produk- tietechniek ontwikkeld, die het moge lijk maakt, om "aan de lopende band" toch een reeks sterk uiteenlopende apparaten te vervaardigen. Dat ook hierbij demens een onmisbare schakel vormt is een gelukkige bijkomstigheid. De intelligente schakel tussen mens en computer. De computer is, net als de vuurstenen bijl, in wezen een stuk gereedschap. COMPUTER DAGPROGRAMMA Om de verschillende typen apparaten van een en dezelfde band of werkgang te laten lopen, werd een nieuw systeem ontwikkeld. In de fabriek te Venray wordt elke mor- WAT IS EEN FABRIEK? Het verschijnsel fabriek kan men verstaan als een "werkplaats in het groot" Feitelijk is de fabriek een plaats waar produkten in massa worden vervaardigd. Men spreekt ook wel van INDUSTRIE. In de ogen van veel mensen is industriële produktie, de fabriek, een modern verschijnsel, daterend uit de late jaren van de vorige eeuw. Niets is minder waar! Al in de vroege steentijd werden vuurstenen werktuigen en wapens op industriële wijze vervaardigd. Let wel, wij spreken daarbij over een periode van bv. rond 40.000 jaar voor Christus! Het was toen al niet zo dat elk "holenmens" zijn eigen wapens en werktuigen vervaardigde. Deze werden industrieel gemaakt en verhandeld, een handel die zich vaak over grote afstanden afspeelde. Daarbij moeten wij niet denken aan een fabrieksgebouw a la "flintstone" maar wel over een groep werkers die "volgens een vast stramien" werktuigen en wapens in massa aanmaakten. WERKEN VOLGENS STRAMIEN Houdt u lezer, die uitdrukking "vol gens een stramien" of schema even vast, want dat is juist het kenmerk van de industrie. Auto's van een bepaald merk en type worden alle op een zelfde wijze gemaakt. Dat is in tegenstelling tot de handwerksman die een boeren kar apart maakt. Handwerk is herken baar aan de afwijkingen. Industrie vinden wij ook terug bij bv. de Romeinen, meelmolens en bakke rijen, bediend door slaven vinden wij in de ruïnes van Pompeï en Hercula- neum terug. De eeuwen door hebben mensen begrepen dat voor de produk tie van bepaalde zaken, wapens, voed sel en kleding, fabrieksmatige produk tie goedkoper was. computer aangesloten op een modern copieerapparaat, dan wordt van de werktekening in een handomdraai een (of duizend!) afdrukken gemaakt. Uitvindingen worden momenteel niet meer tot standgebracht in een keuken tje thuis. Ze worden in opdracht ge maakt door een speciaal team. Een team dat samen met de computers tot de constructie van een basismodel komt. Pas na gereedkomen van dat basismodel begint het echte zware werk. Men moet een systeem maken dat fabricage in massa mogelijk maakt. Massafabricage met een minimum Arbeider uit het Stenen Tijdperk, gereedschappen worden volgens een vast patroon bewerkt. Fabriek anno 1914, in- en exterieur. gen een dagprogramma, aangepast aan de vraag, ingevoerd in de centrale computer. Een dagprograrpma dat door middel van beeldschermen in de gehele fabriek kan worden afgelezen. Waarbij het ingenieuze is, dat op elke werkplek, via het beeldscherm een sluitende controle kan worden vol voerd. Het apparaat wordt daarbij op een computer aangesloten. Elke fout verschijnt duidelijk leesbaar op het scherm. Dat maakt het mogelijk om de fout meteen te herstellen voor het pro dukt, via een rollensysteem, naar de volgende fasegaat. Dat maakt controle achteraf, altijd een zeer vervelend kar wei, onnodig en vertraging wordt voorkomen. Molens langs de Zaan, een van de oudste industriegebieden. Al in de 15e eeuw verrezen hier industriële molens. In Napoleons tijd waren er 1500 in werking] Zo, rolt dan dagelijks een reeks sterk uiteenlopende apparaten, stuk voor stuk juweeltjes van electronisch ver nuft, vrijwel foutloos van een en de zelfde produktieband. De mens heeft getriomfeerd overde materie. Een pro ces dat begon in de grijze dageraad van onze beschaving met een massapro duktie van vuurstenen gereedschap. Angst voor de computer is niet nodig. De mens is een wezen met een unieke mogelijkheid, hij kan scheppen. NIEUWE APPARATUUR, GEBOUWD IN EIGEN LAND In de fabriek in Venray worden uiterst geavanceerde apparaten gebouwd. Copieërapparaten van de "laatste ge neratie" zoals de betaalbare Xerox 1020. Een copieermachine die het eu vel van depapierstoringnietmeerkent. Het beruchte vastlopen van de papier in- en uitvoer. Electronica is de sleu tel van de vooruitgang. De ingebouw de computer regelt de papierdoor- voer. Geeft een seintje als hij bijgevuld De beeldbuis geeft n tuele fout zit. een flits aan, waar een even- moet worden. Een machine die, door een simpele knopdruk, zelf te contro leren is op goede werking. Wat niet deugt. digen. Afdrukken in soorten en maten en eventueel in diverse tinten. Appa-; raten die voor een zeer groot deel wel haast "zelfdenkend" zijn. BELANGRIJKE ONDERSCHEIDING In de hierboven beschreven fabriek voor copieer- en randapparatuur wer ken ongeveer 2100 medewerkers. Behalve de zojuist genoemde interes sante samenwerking tussen mens en computer, is er ook de automatische aanvoer van onderdelen. De Rank Xerox Fabriek te Venray is de1 eerste die de hoge onderscheiding te beurt viel een Cimei Certificaat te mo gen ontvangen. Deze hoge onder scheiding wordt uitgereikt door de Cimei, een organisatie die wordt ge- Streepjescode op de body, maakt aflezen door de computer mogelijk. 35 TOT 40 AFDRUKKEN PER MINUUT Met een stapje verder komt men bij de Xerox 1045, een apparaat dat met een snelheid van 35-40 afdrukken per minuut, ragscherpe copieën levert. Zo'n nieuwe machine heeft bv. een automatisch origineel doorvoersys- teem/een geïntegreerde werkeenheid en geeft de mogelijkheid om een ver gaareenheid aan te sluiten. Ook de 1045 heeft een continue-diagnosesys- teem, waardoor controle op goede werking door de gebruiker zelf moge lijk is. Het zijn compacte machines die plaatsing op een klein kantoor toe laten. In de fabriek in Venray worden een hele reeks van deze nieuwe copieer- machines gemaakt. Machines die men de groepsnaam Marathon gaf. Machi nes als bv. de Xerox 1075 die hoeveel heden van bv. 20.000 tot desnoods 100.000 afdrukken kunnen vervaar- SERUL f, ip *002502' vormd door: de Contactgroep Werk-! gevers in de metaalindustrie (CWM),i de Vereniging voor de metaal en elec-l trotechnische Industrie (FME) en de Metaalunie. Het certificaat geeft aan dat een onderneming voldoet aan bepaalde door de Stichting gestelde criteria, ten aanzien van een wal heet- kwalileitswaarborgsysteem! De fabriek in Venray is een belangrijke spil geworden in de grote internatio nale Rank Xeroxorganisatie. Controle aan de hand van de gegevens op de beeld- buis zie de monitor links op de foto).

Peel en Maas | 1984 | | pagina 6