Sint Jozef van Smakt Venray op Amerikaanse televisie STILLE OMGANG Klassieke vloerkleden WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMGEVING t homassen B OPMERKELIJKE PROGRAMMA'S IN VENRAYS SCHOUWBURG gjgljjjp VENRAYS OUDSTE INWOONSTER MEVROUW EUWALS-PIJPERS TE OIRLO TENTOONSTELLING VRIJDAG 4 MAART 1983 Nr. 9 HONDERDENVIERDE JAARGANG PEEL EN MAAS VOOR AL UW ORANKEN UITGAVE DRUKKERIJ VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY GROTESTRAAT 68 POSTBUS 1 TEL 82727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 30 ct. per mm. ABONNEMENTSPRIJS PER HALFJAAR f 12.- UITSLUITEND BIJ VOORUITBETALING BUITEN DE REGIO f 16. Amper heeft de maand maart zijn in trede gedaan, of het aantal pelgrims dat een kort bezoek aan Sint Jozef van Smakt komt brengen, stijgt weer zienderogen En al wordt het aantal bezoekers van „vroeger" toen men op een zonnige maartse zondagmiddag gemak kelijk 2000 bezoekers telde al lang niet meer gehaald; al worden er geen luisterrijke processies meer gehouden; toch brengen jaarlijks meer dan 10.000 „pelgrims" een bezoek aan de eeuwen oude kapel en het genadebeeldje van St. Jozef. En hun aantal stijgt weer, al wordt het hun dit jaar niet gemakkelijk gemaakt, nu de gemeente bezig is met de aanleg van riolering in Smakt, en de enige „grote" doorgaande weg maar voor de helft berijdbaar is WAAR VANDAAN? Hoewel men vrij nauwkeurig de geschiedenis van het kapelletje kent, tast men over de herkomst van het St. Jozefbeeldje in het ongewisse. In een oude beschrijving van het genadebeeld je lezen we: „Dit beeldje is een produkt van eenvoudige volkskunst, maar toch moet de anonieme beeldsnijder, die het vervaardigde, er met veel toewijding en liefdevolle genegenheid aan gewerkt hebben". In de tijd dat het kapelletje opgericht werd (1699/1700) stond een groot ge deelte van Noord-Limburg, waaronder ook de heerlijkheid Venray, onder de heerschappij van Karei II, koning van Spanje. Het was juist Spanje, dat in 1678 werd toegewijd aan Sint Jozef. Als men dan ook een twintigtal jaren later hier een kapelletje gaat bouwen, be hoeft het geen verwondering te wekken, dat men het toewijdt aan Sint Jozef. In diezelfde tijd leefde er in Sanlucar in de buurt van het bekende Jerez de La Fronteraeen beeldhouwer. Petrus Relingh, die op 29 juli 1667 in Venray was geboren. Hij emigreerde naar Zuid- Spanje, trouwde daar en maakte voor vele kerken in de omgeving van zijn woonplaats heiligenbeelden. Hij stierf er kinderloos op 10 september 1728. Men heeft wel eens het vermoeden ge uit, dat het deze Petrus Relingh was, die het beeldje zou hebben gemaakt en aan zijn geboortedorp c.q. Smakt zou hebben geschonken of verkocht. Maar voor dit vermoeden kan men geen enkel bewijs aandragen. TWEEDE KAPELLETJE Ten tijde dat het Sint Jozefkapelletje gebouwd werd, moet er in Smakt nog een kerkje gestaan hebben. In 1648, dus ruim 50 jaren voordat men het St. Jozefkapelletje ging bouwen, verzoch ten „schepenen en nabuuren van Vier lingsbeek en Holthees" aan de „sche penen en nabuuren des Kerspels Ven ray" een kerkje te mogen bouwen op het Venrayse nabij de grens van hun ge meente, omdat de uitoefening van de godsdienst in het Brabantse onmogelijk werd gemaakt. We zien daar dus hetzelfde gebeu ren als aan de andere kant van Venray waar de „Deurnese nabuuren" op het Venrayse een schuilkerk bouwden, na bij de Crayenhut, in de huidige Past. Jacobspeel, om toch hun godsdienst te kunnen belijden. Het „schuilkerkje" of kapelletje te Smakt was toegewijd aan de H. Lucia en de H. Laurentius, de kerkpatronen van Vierlingsbeek. Eerst in de vorige eeuw „komt deze kerk te verdwijnen" en worden de beeldjes van St. Lucia en St. Laurentius naar de St. Jozefkapel gebracht, waar ze nu nog tegen de beide zijgevels staan. Men mag dus wel aan nemen dat het „schuilkerkje" jarenlang geen dienst meer heeft gedaan. ARME RECTORS AT direct na de stichting van het St. Jozefkapelletje groeide de devotie tot St. Jozef. Toch kon men toen nog niet spreken van een bedevaartsoord. De dierbare gelovigen van Smakt (en later ook van Holthees) waren met hun ka pelletje best tevreden. Ze hoefden nu voor het mishoren niet meer naar Venray en de kinderen kregen nu ook in Smakt godsdienstonderwijs. Maar dat Smakt in die jaren geen wel varende bevolking kende (uitgezonderd de heren van Macken), mag men aflei den uit het feit dat men voor 't onder komen en de verzorging van hun rec tor 30,- per jaar kon bijeenbren gen. Terwijl die rector toch minstens 116,— op tafel moest leggen om bij een plaatselijke familie in het gezin op genomen te kunnen worden Dat geldgebrek heeft vele tientallen jaren geduurd, wel meer dan een eeuw lang. Dat was een onhoudbare toe stand. Gevolggevend aan een dringend verzoek van de Smaktse bevolking werd bij Koninkljk Besluit van 23 juni 1862 een jaarwedde van 300,— toegekend aan de rector. Dat verzoekschrift werd in de Tweede Kamer krachtig onder steund door een afgevaardigde uit Hel mond, die er op wees, dat een dominee van het nabije Blitterswijck jaarlijks 1000,— van rijkswege kreeg uitge keerd, terwijl zijn kerkelijke gemeente nauwelijks 25 leden telde NIEUWE KAPEL In 1864 moest het inmiddels al ruim 150 jaar oude kapelletje van St. Jozef worden vergroot en het gehele dak ge restaureerd. Maar de dierbare gelovigen konden niet meer dan 40.— bijeen brengen. Het gevolg daarvan was, dat het herstel onder zeer bekrompen om standigheden moest plaatshebben. Maar in 1886 was het toch zo, dat het kapelletje te klein was voor de omwo nende gelovigen en de inmiddels grote aantallen pelgrims. Er werd een nieuwe kapel, we mogen wel zeggen kerk, gebouwd naast het St. Jozefkapelletje. In 1930 was de nieuwe kapel alweer te klein en werd het gebouw vergroot door het schip met één travee te verlengen. De kerk van Smakt en het bekende Pelgrimshuis in de jaren-zestig. Sinds ae gemeenteraad van Venray op 14 december j.l. met algemene stem men in een motie stelling nam tegen eventuele plaatsing van kernraketten in Nederland en met name tegen de plaatsing daarvan op de Vliegbasis „De Peel", is Venray in het nieuws gekomen én gebleven. Verschillende landelijke bladen richt ten hun aandacht op Venray, terwijl radio en televisie niet achterbleven. Vo rige week donderdagavond verscheen burgemeester H. J. M. Defesche in het journaal naar aanleiding van een gesprek dat een aantal burgemeesters had met het I.K.V. De burgemeesters namen toen met de gezamenlijke vre desorganisaties het initiatief om begin juni een conferentie te houden over de vraag wat gemeenten kunnen doen tegen de plaatsing van kruisraketten. Het gezicht van burgemeester Defe sche op het beeldscherm heeft ongetwij feld vele Venrayers verrast. Maar nóg meer verrast was op de avond van de 21e februari Trudy Shyska-Lemmens in de Amerikaanse stad Nashua toen zij haar geboortestreek, die zij vijftien jaar geleden had verlaten, op het televisie scherm zagZó verrast was zij, dat zij spontaan een brief schreef aan bur gemeester Defesche. De vertaling van haar brief laten wij hieronder volgen: „Geachte heer. Zoals gewoonlijk stemde ik vanavond mijn televisietoestel af op het nationale nieuws van A.B.C. en tot mijn grote verrassingen plezier waren vijf minuten gewijd aan Venray. Ik ben geboren en getogen in Limburg voordat ik vijftien jaar geleden naar de Verenigde Staten vertrok. Gewoonlijk, wanneer we iets te zien en te horen krijgen over Nederland, gaat het over de provincies noord- of Zuid-Holland en meestal is dat ook nog tamelijk negatief. Deze mini-documentaire was eenter zeer positief en informatief. Peter Jen nings hield een korte inleiding over de anti-nucleaire beweging en zei verder, dat hij een typische kleine Nederlandse stad wilde laten zien en wat de inwoners zowel voor als tegen (de atoombewape ning red.) voelen. Hij legde uit dat het Nederlandse volk zich nog steeds de verschrikkingen van de tweede wereldoorlog herinnerde en dat deze herinnering de gemoederen nog steeds bezig houdt. Hij had interviews met een priester, studenten van een plaatselijke hogere school, een café eigenaar en met u, burgemeester. Hij toonde een typisch Nederlandse familie tijdens etenstijd en een bijeenkomst van de anti-nucleaire beweging. Het was erg interessant de opnamen van uw stad te zien na het bombardement in de tweede wereldoorlog en hoe de stad er nu uit ziet. Zoals ik U al eerder zei in de brief was het extra plezierig positief nieuws te zien over een andere stad dan Amsterdam. Ik heb er genoeg van te horen over de rechten van het Nederlandse leger om oorbellen te dragen of het haar te laten groeien of de Nederlanders gepresen teerd te krijgen als kaas-eters, chocola demakers en tulpenkwekers. Ik ben erg trots op mijn limburgse afkomst en zal er mee blijven doorgaan de Amerikanen Nederland op de juiste wijze te laten zien. In de nacht van 19 op 20 maart wordt dit jaar de stille omgang te Amsterdam gehouden. De deelnemers uit Noord-Limburg worden met bussen in hun woonplaats afgehaald. De vroegste bussen vertrek ken om 20.30 uur. In Cuyck verzamelen alle deelnemers zich voor een plechtig lof om 22.45 uur. Daarna reist men rechtstreeks naar Amsterdam, waar eerst een rustpauze is in de aula van de R.U. Om 1.45 uur begint men aan de omgang, die dit jaar als intentie heeft: recht en vrede in de geest van Jezus Christus. Om 3.00 uur is daarna de Nachtmis in de kerk van de Krijtberg. Aansluitend is een koffiepauze in dezelfde aula, waar de terugweg wordt aanvaard. Voor negen uur zondagmorgen is iedereen weer thuis. In alle kerkportalen hangen affiches met plaatselijke informatie. Buskosten zijn dit jaar onveranderd 25.-. Voor inwoners van Venray zijn kaartjes verkrijgbaar bij: 't Hofkc sigaren magazijn Julianasingei, Jan Arts Wil lemstraat 8, Raaymakers Langstraat 30 en op de kerkdorpen bij de bekende adressen. Voor de Venrayse deelnemers vertrekt de bus om 22.10 uur van halte de Burggraaf. Een jaar later sloeg de oorlog toe. En bij de bevrijding van onze gemeente moest ook Smakt evacueren. Rector Wonders nam het genadebeeldje mee naar het ziekenhuis in Helmond, waar het een tijdlang onderdak vond in de kapel. Toen men naar Smakt terug kon keren, was er veel geplunderd en ver nield. Her archief was gedeeltelijk ver brand, deels op andere wijze vernietigd of verstrooid. De kerk en het kapelletje hadden zeer veel schade opgelopen. CARMELIETEN In 1947 werd de verzorging van de bedevaartplaats Smakt door „Vader Bisschop" Mgr. G. Lemmens toever trouwd aan de Orde van de Ongeschoei de Carmelieten „van-huis-uit" al trouwe vereerders van Sint Jozef. In 1949 werd het 250-jarig bestaan van het oude kapelletje luisterrijk her dacht. Een jaar later werd de eerste steen gelegd voor een nieuw klooster, en in 1951 werd de zo noodzakelijke en kostbare restauratie van het oude kapel letje voltooid. In 1968 werd dan de eerste steen gelegd voor een nieuwe en modernere rectoraatskerk. Nu, ruim 30 jaar na de grondige res tauratie van het St. Jozefkapelletje, staan de Paters Carmelieten weer voor de taak het kapelletje te restaureren. Vanzelfsprekend, dat men daarbij graag rekent op de financiële medewer king van de pelgrims En die pelgrims komen weer; elk jaar weer en meer; uit alle windrichtingen. Sint Jozef ooit wel eens de vergeten Heilige genoemd wordt hier niet ver geten. Zonder wonderen blijkt hij toch steun en troost te kunnen geven aan hen die hem komen bezoeken. De heilige Theresia van Avila de stichteres van de Carmelieten Orden verklaarde eens: „Andere heiligen heeft God de macht gegeven in bepaalde omstandig heden ter hulp te komen, maar Sint Jozef schenkt hulp in alle omstandig heden, in alle moeilijkheden" ZONDAG A.S. OP UW SCHERM (18.30-19.00 u. Ned. 2, herhaling don.) Teleac-kursus fotograferen en filmen Heeft u een les gemist of wilt u meer weten over dit onderwerp, de kursus wordt door ons op video opgenomen en op verzoek in onze zaak vertoond. ZATERDAG 5 MAART 20.15 UUR CONCERT PAUL GALBRAITH Deze zeventienjarige Engelse musicus begon op 7 jarige leeftijd met zijn pianostudie. Toen hij 9 jaar was kwam daar de gitaar bij. Paul Galbraith is afgestudeerd aan het Manchester College of Music waar hij les kreeg van John Williams, Alïrio Diaz en Gorden Crosskey. In 1981 won hij de lc prijs van het Scgavia Concours in Engeland en in 1982 won hij de 2c prijs van het Nationaal Concours voor alle instru menten. Begin van dit jaar trad hij in het Londense Queen Elizabeth Hall op met de Englisch Chamber Orchestra met gitaarconcertcn van Rodrigo en Arnold en had lovende kritieken in de Engelse pers. Paul Galbraith speelt in dc foyer van de schouwburg werken van Bach, Rausthorne, Rodrigo en Albéniz. ZONDAG 6 MAART 11.30 UUR MAASTRICHTS SALON ORKEST. Dit ensemble speelt in ccn onge dwongen, gezellige sfeer salonmuzick beroemde schlagers „van toen" en bekende opercttcmclodieën. Om vast enkele stukken te noemen: „Hcinzel- mannchens Wachtparade, Komm Zy- gani, Ich muss wieder einmal in Grinzingscin, Funiculi Funicala". Leider en „Stehgeiger" André Rieu praat de melodieën op charmante en humoristische wijze aanccm. Dit seizoen maakt de pianist Thieu Hevlties ziin debuut bii het Maastrichts Salon Orkest. Thieu Hcyltjcs behaalde in 1974 dc Prix d' Excellence aan het Conservatorium van Maastricht waar hij nu als docent werkzaam is. Thieu heeft al even veel plezien in de salonmuziek als de andere leden van het ensemble, tweede violist Frans Vermeu len en bassist Jean Sassen. Ook de celliste Gemma Scrpenti, die twee jaar geleden een beurs kreeg voor de Internationale Menuhin Academy of Music te Gstaad, is weer met hart en ziel terug in het Salon Orkest. ZONDAG 6 MAART 14.00 UUR FIGURENTHEATER DE TREKWAGEN Dit poppentheater, dat in Venray reeds bekend is door een aantal zeer suksesvolle voorstellingen dat zij al enkele seizoenen op het schouwburg plein brengt in het kader van door de VVV georganiseerde straat theatereve nementen, speelt nu in de schouwburg de kindervoorstelling „Koninging van de nacht". In hel bos staat al jaren 'n oude trekwagen. Niemand weet van wie die is en hoe hij er is gekomen. Alleen een oude grijze kabouter kent het geheim van die wagen. Wanneer een van de andere kabouters de oudste zal worden, mag hij - nadat hij dc proeve van bekwaamheid heeft afgelegd - het geheim weten en later weer aan de volgende oudste doorvertellen. De oplossing van het geheim zit in de „Kininging van de Nacht", een schone lelie die maar een keer per jaar bloeit, maar dit al in geen jaren heeft gedaan. In het bos wonen ook andere figuren die naderhand mee zullen helpen om het geheim op te lossen. Deze voorstelling is zeer geschikt voor het hele gezin. WOENSDAG 9 MAART 20.15 UUR CABARET NAR „MAN VERMIST" Youp van 't Hek, oprichter en artistiek leider van Cabaret Nar, speelt dit seizoen het programma „Man Vermist". Het gaat over de drie jaar geleden spoorloos verdwenen admini stratief medewerker Johan van Breu- kelen. Is hij dood? Integendeel. Hij leeft, maar waar hij uithangt en wat hij precies doet, blijft geheim tot het begin van dc voorstelling, waarin hij het u allemaal zelf zal vertollen.... Het zal niemand verbazen, dat Youp van 't Hek, na zijn suksesvolle kreatie van „meneer van Dam" in het programma „Zonder Twijfel", bijna alleeen terugkeert op dc planken. Hij wordt muzikaal begeleid door Hans van Gelder op de piano. Het programma is ccn doorlopend verhaal, door Youp van 't Hek zelf geschreven in dc van hem bekende cabaretstijl. Na dc zeer suksesvolle Drcmiére schreef de pers o.a.:„Youp van 't Hek een groot testschrijver. Cabaret zoals het zijn moet" „Knappe rode draad" „niet alleen artistiek maar ook fysiek een bewonderenswaardige prestatie". Wie heefl oranjekleurige overjas van verk eersbrigadier? —Een Oranjekleurige overjas van ccn verkeersbrigadier, die verloren was, werd gevonden door een kind. die de jas over een langs de weg gelegen dode poes legde. Dat gebeurde op de Kempwcg op donderdag 24 februari. Later bleek die jas verdwenen tc zijn. Tot op heden heeft de vinder zich nog niet bij de politic gemeld. Het verzoek van de politie is. die jas bij hen terug te bezorgen. ACCU'S Nu met de wintermaanden extra voordelig SCHOKDEMPERS De avonden dat ze niet kaart weet ze wel op een of andere wijze te vullen, bijvoorbeeld met breien. Geen middag dutje, maar wel op een vaste tijd naar bed, en meen nu maar niet dat ze 's morgens uitslaapt; dat is er niet bij! Iedere morgen om half negen is ze present en dan is het eerst de krant Lezen, want ze moet op de hoogte zijn van het wel en wee in deze streek. Wekelijks gaat ze nog ter kerke en zo nodig ooic nog door de week. Voor het bekende kijkkastje, de tv heeft ze eigenlijk te weinig tijd... Ze is blij dat ze inwoning heeft gekregen, van de Venrayse hoofagent Eickmans. In het gezin van die hoofdagent werd enkele maanden gele de een drieling geboren en ondanks haar eigen kinderen, klein- en achter klein kinderen is ze ook een beetje trots op de drieling. Toen wij een foto van haar mochten uitzoeken was het vanzelf sprekend dat op haar foto ook de drieling te zien moest zijn. Als de ouders van die drieling ergens naar toe moeten is dat geen nood. Oma Euwals is graag bereid babysit te spelen. Met recht kan dan ook gezegd worden dat Venrays oudste inwoonster de oudste babysit is. Men zou jaloers worden op de vitaliteit van deze krasse dame. Ze vertelde ons ook, dat ze weliswaar huisarts heeft, Dr. Cörver, maar dat ze die eigenlijk nooit echt nodig heeft gehad. Haar ouderdomskwaaltjes moer ten schij nbaar nog komen Met het ziekenhuis heeft ze in haar maar één enkele keer kennis gemaakt. Dat was voor een oogoperatie, en dat die prima geslaagd is, ervaart ze nog elke dag. Er rest ons nog anderhalf jaar om weer een 100 jarige in ons midden te hebben en wij hebben dan ook afscheid genomen van Mevr. Euwals- Pijpers tot september het volgend jaar want dan is het zover.... Zoals vorige week reeds aangekon digd wordt er tot en met 11 mei a.s. in het Venrayse geschied- en oudheidkun dig museum een tentoonstelling gehou den worden over het thema VENRAY IN DE TWEEDE WERELDOORLOG (van mobilisatie tot evacuatie). De opzet van de tentoonstelling is om te trachten via het verzamelde materiaal een beeld te geven van Venray in de jaren 1939 tot 1945. Ouderen die deze tijd hebben meege maakt zullen ongetwijfeld in deze tentoonstelling vele herinneringen aan die tijd aan zich voorbij zien gaan. Maar ook jongeren kunnen door middel van het tentoongestelde toch een indruk krijgen van die moeilijke jaren waaruit Venray- mede als gevolg van de zware gevechten in de slag om Overloon- met heel zware verwoestingen en een groot aantal slachtoffers te voorschijn kwam. De openstellingsuren zijn elke woens dag en zaterdag van 14.00 tot 17.00 uur. Groepen kunnen ook een afspraak maken voor een bezoek aan het museum op andere dagen en uren. Daartoe dient men dan contact op te nemen met de beheerder de Heer W.J.M. Willemsen; tel. 04780-83880. Sinds korte tijd is de 98 jarige Mevr. L Theodora Pijpers, Weduwe van Euwals f de oudste inwoonster van Venray. Sinds V 1942 is de in Wanssum geboren en getogene woonachtig aan de Depute Petersstraat te Oirlo.Mevrouw Euwals werd geboren op 30 september 1884 en hoopt dus in september 99 jaar te worden'. Ze is uit een kras geslacht, want vorig jaar bereikte haar broer de leeftijd van 100 jaar. Haar levensloop is een leven van hard werken, want na haar trouwen moest zij danig mee aanpakken in de bakkerij en de levensmiddelenwinkel in Wanssum. In 1935 werd zij weduwe. Haar zoons konden het bedrijf onder haar leiding voortzetten, totdat in 1942 een zoon het gehele bedrijf overnam. Ze kon aan de Depute Peterstraat de woning van meester Claessens kopen omdat deze benoemd werd tot hoofd van de school in het Veulen. Persoon lijk ontraadde ze deze verkoop, omdat de mogelijkheid bestond dat de Oirlose meesters Peters met pensioen zou gaan en meester Claessens dan weer naar g Oirlo zou kunnen terugkeren. Toch ging de verkoop door..Meester Peters werd jnderdaat deputé en meester Claessens volgde hem als schoolhoofd op. Oirlo had echter geen woning over. Geen nood, de nieuwe eigenaresse bood I de fam. Claessens onderdak aan, totdat ook deze een nieuwe woning in Oirlo kon betrekken. Uit haar huwelijk werden 4 kinderen geboren welke in de loop der tijd vertrokken naar Groningen, Den Bosch en Venlo. Haar jongste dochter kwam in Oirlo te wonen. 16 kleinkinderen en 23 achterkleinkinderen telt nu haar familie. Ondanks haar hoge leeftijd gaat ze nog regelmatig haar kinderen bezoeken en het is vast tarief dat ze haar wintervakantie doorbrengt in Gronin gen. Op verjaardagen ontbreekt ze nimmer. Iedere dat gaat ze koffie drinken bij haar in Oirlo wonende dochter. Drie avonden in de week is het I kaarten met de kaartcompagnie en al zijn de leden van die compagnie stukken jonger als zij, dat deert het kaartplezier niet. Er wordt gekaart van half acht tot 11 uur. Ombeurten bij de een of de ander. daarom uw SPECIALIST 'fflllllllllllllll KCRKCMS BANDCNf VENLO VENRAY HELDEN -

Peel en Maas | 1983 | | pagina 1