PROVINCIEWAPENS ALS WANDDECORATIES VIERLINGSBEEK PEEL EN MAAS De Loobeekmolen ZONDAG 31 januari zesde VLAKWATER CROSS INFO VOOR OUDEREN WUKGEBOITW NOORD-WEST 1918 Uit de gemeenteraad van Ven rays oudste watermolen verdween in ytt't Wat doe je als WAO-er met die zee van tijd welke je ongewild is toege meten? Die vraag moet zich ook Henk joedemaekers in de Barbarastraat ge teld hebben, toen hij acht jaar geleden n de WAO kwam en zijn vak als petselaar wel kon vergeten. Thuis itten, de vrouw voor de voeten lopen, |estraat op.... Het was allemaal niks. Hij richtte achter het huis 'n kleine ferkruimte in en begon met hout te mutselen. Een provisorische draaibank iracht hem op het idee dat knutselwerk rat grootser aan te pakken. En weldra Iraaide hij stoelpoten, kandelaars, iroonlampen, schalen enz. enz. dat 't en lieve lust was. Al gauw was er geen unilielid meer, dat niet 'n kandelaar ip een ander stukje hout kreeg oegestopt. Je kan die dingen nu enmaal niet allemaal zelf bewaren. Er was één nadeel aan dat draaiwerk rerbonden: verschrikkelijk stuiven. Je laren, je kleren, alles kwam onder het loutstof te zitten. En als je eens per mgeluk de kamerdeur open liet staan, met je bestofte kleren durfde binnen ekomen, dan waren de poppen aan het lansen.... Uiteindelijk kwam aan dat gedraai ten einde. Maar de zin in houtbewer- ling bleef. Hij probeerde het met hout- nijwerk en dat resulteerde na veel jcplaar in twee leuke beeldjes. We zouden ze onder de naam „boerekunst" willen rangschikken. Henk Hoedema- kers is er zelf helemaal niet over tevreden. ,,Die gezichten, dat is het moeilijkst", maar we menen dat hij die kunst met enkele goede voorbeelden wel onder de knie krijgt. „Ik kan niet tekenen", zegt ie. „Dus je zit maar een beetje in de wildeweg te snijden". Dat is natuurlijk een handi cap. En daarom wilde het schilderwerk dat hij op enkele plankjes uitprobeerde, ook niet al te best lukken. Eenvoudige landschapjes mislukten volkomen om dat er geen perspektief in zat Het grote werk kwam vorig jaar juni, toen hij 'n wandbord ging snijden met het wapen van Limburg. „Honderd uren ben ik daar minstens mee bezig geweest", zegt Henk. Maar het resul taat mag dan ook gezien worden. En daarmee was weer een nieuwe hobby geboren. Het ene provinciewapen na het andere kwam onder de vaardige vingers van Henk vandaan. Momenteel hangen er al 8 in de trappenhal. De negende provincie (Groningen) heeft hij nu onderhanden. Utrecht en Friesland moeten nog volgen. De wandborden zijn 60 x 35 cm groot en worden gesneden uit 2 cm. dik lindehout. „Ik heb 'n bepaald soort bruine veiT samengesteld, dat conser veert het hout tevens. Daarna worden ze Het wapen van Zeeland Het wapen van Limburg nog tweemaal met blanke lak bestre ken", zo doceert ons Hoedemakers. Intussen heeft Henk de nodige vaardigheid in het houtsnijwerk gekre gen, maar 50 uur per provinciewapen heeft Henk er wel voor nodig. „Het ene wapen is wat moeilijker dan het andere, maar het gaat telkens beter, je krijgt er meer kijk op...." Als de provinciewapens klaar zijn, wordt het Nederlandse wapen onder handen genomen. Daar staat nu al een plaat lindehout van 70 x 90 cm voor te drogen. Een hele klus, maar Henk meent dat hij dat vóór de vakantie nog allemaal klaar krijgt. De gemeente is erg geïnteresseerd in zijn werk en stelde hem graag voorbeel den van de diverse provinciewapens ter beschikking. Henk heeft toegezegd ze straks eens in de hal van het raadhuis'te exposeren. Verkopen? Neen, dat niet. „De hele collectie hoort bij. elkaar en wat die voor 'n ander waard is, is ze mij ook waard...." Na de vakantie wil Henk de wapens van Venray en de omliggende gemeen ten uit hout gaan snijden. „Dat zijn er 'n stuk of zes zeven, en daarmee kan ik weer 'n half jaar vooruit." Natuurlijk speelde het niet-kunnen- tekenen hem bij het maken van deze wandborden ook parten. Een goede kennis hielp hem echter uit de brand, door de wapen-voorbeelden op maat te Het wapen van Noord Holland Het wapen van Drente Henk Hoedemaekers aan de arbeid vergroten en op de houten planken voor te tekenen. „Anders had ik er nooit iets van terecht gebracht". Wat zijn verdere plannen zijn, wanneer al die borden gereed zijn, weet Henk nopg niet. „Misschien dat ik dan weer ga stoele-matten. Dat heb ik er tussendoor ook nog bij geleerd...." De zesde Vlakwatercross is er voor ledereen: Wedstrijdatleten, Trimmers, Jong en Oud. De cross bestaat uit drie [onderdelen: I 10.00 uur: Wedstrijden voor scholie ren en verenigingen over 1000 m. in de [volgende categorieën: Meisjes van 9 en 10 jaar Jongens van 9 en 10 jaar Meisjes van 11 en 12 jaar Jongens van 11 en 12 jaar Meisjes van 13 en 14 jaar Jongens van 13 en 14 jaar 11.00 uur: Bowling-Bistro-Venray- loop. Een volksloop voor trimmers/ sters vanaf 15 jaar. Afstand naar keuze: 1700m.,3400m.,5100m. i 12.00 uur: K.N.A.U.-wedstrijden, al leen voor K.N.A.U.-leden. Inschrijvingen: Voor scholieren en {Verenigingen via de school of verenigin gen. Anders inschrijven op het par cours. j Inschrijfgeld: 1,50 p.p. voor scho len en verenigingen; 3.00 p.p. voor Bowling Bistro Venray-loop. I Parcours: Bij het jeugdgebouw „De Holle Boom", hoek Westsingel/Kemp- weg. Prijzen: De prijzen bestaan uit bekers, medailles en tevens voor elke deelnemer een herinnering. Inlichtingen: Mieke Alkim, Laurahof 18. 5801 JE VENRAY, tel. 04780 - 85514. Als eerste aflevering van Info voor Ouderen in het nieuwe jaar willen wij U wijzen op verschillende aktiviteiten, die inde loop van februari zullen plaatsvin den: in de laatste week van de maand februari "ieren wij het grote carnavals feest. Wij wensen U enkele echt gezel lige en blije dagen toe! De ontspanningsavonden ver zorgd door Discotheek Hollands Glorie worden weer gehouden op 3, 10 en 17 februari in zaal „De Klomp", alhier; op maandag 8 februari in het gemeen schapshuis van Castenray en op woens dag 24 februari in zaal „Het Anker" in Merselo. Aanvang om 19.30 uur. Op woensdag 10 februari organiseert de wijkraad van Noord-West in haar wijk centrum „Den Hoender" een ontspan ningsavond. Allen van 50 jaar en ouder zijn van harte welkom! Hier wordt om 20.00 uur begonnen. Op woensdag 24 maart a.s. worden er-weer verkiezingen gehouden. Deze keer voor de leden van de Provin ciale Saten van Limburg. Onder het motto: „De provincie maakt werk van Limburg" zal het provinciaal bestuur zeer binnenkort starten met brede voorlichting op een zo ruim mogelijke schaal. De bedoeling is U zo goed mogelijk uit te leggen wat de taak en het werk van dit proviciaal bestuur is. Er zal als eerste aktiviteit een Statenkrant huis aan huis bezorgd wor den. Hierin kunt U dan lezen over de meest actuele aktiviteiten van het provinciaal bestuur. Daarnaast zullen een vijftal brochures U nadere informa ties geven over de organisatie, de taak en de belangrijkste beleidsterreinen zo als de werkgelegenheid, het milieu en het welzijn. Ook zal een rondrijdende tentoonstelling, genoemd „de provincie maakt werk van Limburg" in Venray te zien zijn in de infotiek in de hal van het gemeentehuis alhier en wel op donder- sag 4 februari van 14.00 tot 21.00 uur; op vrijdag 5 februari van 10.00 tot 21.00 uur en zaterdag 6 februari van 10.00 en 21.00 uur. Wij hopen dat U komt kijken, er zullen veel dingen voor U duidelijk worden en dat U zo bewust mogelijk.gebruik zult maken van Uw recht om op 24 maart a.s. Uw stem uit te brengen. -- KOKEN VOOR OUDEREN Vorig jaar zijn wij gestart met een cursus koken voor ouderen. Ook dit jaar willen wij hiermee doorgaan. Deze cursus wordt géén vervolgcursus. Er worden weer andere dingen geleerd. Ook beginnelingen zullen zich thuis gaan voelen in de keuken van Maria- We starten op vrijdagmiddag 5 maart om 13.30 uur in Scholengemeenschap Marianum, Mgr. Nolensstraat 9. Evenals vorig jaar zal mevrouw Linders uit Oostrum deze cursus verzor gen. De kosten bedragen 75,— per persoon. Alles wat U kookt, moet U zelf opeten. Wilt U zich opgeven of meer informatie hebben, dan kunt U bellen met het Open Bejaardenwerk, Mozart- straat 20a, 5802 HP VENRAY, tele foon 04780-86706. De kosten dienen vóór aanvang van de cursus te worden voldaan. (Bron illustratie: Voeding als we ouder worden. Voorlichtingsbureau voor de Voeding, Den Haag). -- MEER BEWEGEN VOOR - OUDEREN IN HET WATER In navolging van Bergen wil hel bejaardenwerk in Venray starten met deze aktiviteit. Wat is „meer bewegen voor ouderen in het water"? Het is: in lekker warm water van ongeveer 29°C onder deskundige lei ding van de heer Wauben bewegen. Het blijkt voor vele ouderen een wekelijkse happening. In het water kan men zich niet alleen vrijer bewegen, maar ook zijn de bewegingsmogelijkheden groter door de opwaartse druk. Er kan een keuze gemaakt worden uit zwemin- struktie en bewegingsaktivering. (Bron: Meer Bewegen voor Ouderen, uitgave van de Provinciale Vereniging. Het Limburgse Groene Kuis). Dit alles gaat gebeuren op 5 februari van 16.00 - 16.30 uur in het zwembad van St. Servatius. De kosten bedragen f 1.50 ner nersoon. Ook kunt u eerst kennis maken met het „meer bewegen voor ouderen in het water". Daartoe bestaat gelegenheid op vrijdag 29 januari a.s. van 16.00 - 16.30 uur in het zwembad. Opgave kan geschieden bij hei Open Bejaardenwerk, De Wiekslag, Mozart- straat 20a, 5802 HP VENRAY, tele foon 04780 - 86706 én op 29 januari in het zwembad. Aan het begin van de raadsvergade ring van de. gemeente Vierlingsbeek sprak de voorzitter de beste wensen tot de raadsleden uit. Hij verzekerde de raad dat 1982 een belangrijk jaar zal worden. Niet alleen dat de raad vernieuwd gaat worden en hiermee ook het college: ook zal de raad een andere voorzitter krijgen. Ingaande 1 april gaat burgemeester van Heusden met pen sioen na vanaf 1 oktober 1952 burge meester van Vierlingsbeek te zijn geweest. De raadsnestor, de heer Sjef Aarts, sprak zoals gewoonlijk een Nieuwjaars gedicht uit en kreeg daarvoor van de raadsleden en het publiek een dankbaar applaus. MOTIES Ondanks de verwoede pogingen welke de heer Koopmans deed, om de door het WAM van Cuyk ingediende motie betreffende plaatsing van kern wapens aangenomen te krijgen, lukte dat niet, omdat verschillende raads leden met de raadsvoorzitter van oor deel waren dat dergelijke moties in 's Lands vergaderzaal moeten worden uitgespfbken. Een door het college voorgestelde motie, om in de gemeente Vierlingsbeck geen kernwapens te plaat sen; haalde wel de meerderheid van de raad. Zonder stemming nam de raad een motie over, ingediend door de Maas- kantse fraktie, om duidelijkheid te krijgen inzake het Regionaal Welzijns beleid in het streekgewest Land van Cuyk. Van de 10 gemeenten welke in hel Land van Cuyk in samenwerkings verband zitten, werken er in verschil lende regionale instellingen maar zes samen en dat belast dan de anderen te zwaar. AGENDA Het gymnastieklokaal te Vortum- Mullem kan worden gerenoveerd. De basisschool te Holthees kan een lokaal inrichten voor multifunktioneel gebruik. Aan het gymnastieklokaal te Vier lingsbeek kunnen de gevraagde voorzie ningen worden aangebracht. De lagere school te Vierljngsbeek kan worden uitgebreid. De geldelijke steun bij verhuizing van bejaarden werd aangepast tot een bedrag van 1380,—. Overloon krijgt er weer een straatnaam bij: de Duivenbosweg Van de ruilverkavelingscommissie werden voor het rekreatie-objekt Schaartven en voor de aanleg van een gedeelte van het fietspad Overloon-Vierlingsbeek, gron den aangekocht tot een bedrag van 132.786,—. VRIJDAG 29 JANUARI 1982 Nr. 4 HONDERDENDERDE JAARGANG W. Willemsen Foto naar een tekening van A. Kersten te Holthees Van de drie watermolens die Venray binnen zijn grenzen heeft gehad, te weten de Rosmolen, de watermolen te Oostrum (thans een jeugdonderkomen) en de Loobeekmolen te Smakt, is de laatstgenoemde zonder enige twijfel de oudste geweest. Watermolens, uitgevonden door de Romeinen, zijn in Nederland doorge drongen in de tijd van Karei de Grote (768-814). Eerst veel later, namelijk in de 13e eeuw, deed de windmolen een uitvinding die .de Kruisvaarders uit Oriënt meebrachten zijn intrede in ons land. Hoewel het directe bewijs niet voorhanden is, lijkt de veronderstelling gerechtvaardigd, dat de Lobeekmolen tot stand is gekomen, voordat er in Venray een windmolen werd gebouwd. De eerste vermelding over de Lobeek molen is te vinden in een rekening van 1347/1348 in het Hertogelijk archief van Gelre. Dit is niet zo verwonderlijk omdat Venray, zeker al vanaf 1220, deel uitmaakte van het graafschap Gelre, dat in 1339 een hertogdom werd. Volgens de genoemde rekening ont ving de Hertog van Gelre, die de „heer lijke" rechten (waaronder het maal- recht) bezat in onze streken, van de molenpachter een jaarlijkse opbrengst van twee malder rogge volgens Venray- se maat (een malder was een in die tijd gebruikte inhoudsmaat). Het volgende bericht over de molen, gedateerd 1 juli 1564, afkomstig uit het archief van de Gelderse Rekenkamer,, betreft een overeenkomst, opgemaakt voor de schepenen van Venray, waarbij Johan Engelkens de erfpacht van de molen overdraagt aan Jacob Groenen en Anthoni Bruyns. In 1698 blijkt de molen in leen te zijn bij Johan Albert Bouwens van der Boye, de „heer" van Venray, die woon achtig was op het kasteel Macken te Holthees. Door vererving van de „heerlijk heid" Venray kwam de molen achter eenvolgens in leen van baron d'Over- schie de Neerrijssche, vrijheer Chris- tiaan van Hugenpoth, Anna Henriëtte Philippina baronesse van Wassenaar en de laatste heer van Venray: Jan Francois van Eek. ERFPACHTER ASSELBERGHS In 1817 gaf Jan Francois van Eek de koren-, looi- en oliemolen voor tachtig J lieefL steeds in voorraad en verknopt aan scherp concurreorende prijzen Bak- en Voerrogge, Mals, Gerst, Haver, Boekweit en Grutten. Inl. Tarwemeel met zemelen. Tarwebloem. Prima lrookerwten. lederen Zondag na de Hoogmis te spreken in hel Holel De Zvraan" te VENRAY. Een advertentie uit Peel en Maas anno 1946 Op een topografische kaart van nu de molen van toen ingetekend „eerstkomende en achtereenvolgende" jaren in erfpacht aan de molenaar An dreas Victor Asselberghs. In een akte, die op 22 maart 1817 werd opgemaakt door notaris Kanne- giesser te Horst, werd bepaald dat dé erfpacht van de molen, de bouwhof met schuur, schop, bakhuis en de daarbij behorende bouw- en weilanden (14 morgen) zou ingaan met Pasen 1818 en dat de jaarlijkse pachtsom twee hon derd vijf en zeventig gulden Hollands of vijfhonderd guldens Cleefs zou bedra gen. De erfpachter kreeg ook het recht de molen te herbouwen, waarbij hij zonder vergoeding gebruik mocht maken van het afval van de oude molen en de bomen staande vóór de bouwhof, op het molenveld en in de weiden. Ook werd nog in de akte vermeld, dat de erfpachter verplicht was jaarlijks één malder rogge te voldoen aan het officie van St. Nicolaas (Grote Kerk). Andreas Victor Asselberghs, afkoms tig uit een Kempisch molenaarsgeslacht, was op 5 december 1774 te Loenhout (België) geboren. Kort na 1800 vestigde hij zich vanuit Loenhout te Wanssum waar hij als pachter het molenaarsbe drijf uitoefende op de aldaar, aan de Molenbeek gelegen watermolen, tot-hij in 1818 naar de Loobeekmolen verhuis de. Volgens een overzicht uit 1882 van molens in Venray, bezat de Loobeek molen twee Daar molenstenen, waarvan er één voor rogge en de ander voor het malen van tarwe en boekweit werd ge bruikt. Ook blijkt daaruit dat de molen een afzonderlijk rad had voor de olieslage rij. De pachtsom bedroeg jaarlijks (inclusief de boerderij 275, VERKOOP MOLEN In 1825 werd de molen door de erf- genamen van Jan Francois van Eek ver kocht. De openbare verkoop vond plaats op 17 januari 1825 ten huize van de weduwe van Albertus van den Boogaart in de Patersstraat (nu apotheek De Monnikskap). In de akte die door Geen bezwaar had de raad tegen overname van een lozingspunt te Holt hees. De lozing zal daar plaatsvinden in de Molenbeek en zal duren totdat de persleiding naar Boxmeer klaar is. Dat duurt nog wel enkele jaren. De begroting van de openbare leeszaal en bibliotheek werd goedge keurd. Het nadelig exploitatiesaldo over 1981 bedraagt 176.120,Aanschaf van audio-visuele middelen werd uit het oogpunt van bezuinigingen van het lijstje afgevoerd. De legestarieven voor bouwver gunningen en hinderwetvergunningen werden conform het voorstel aangepast. SSS'18 OVERLOON Zoals de fraktievoorzitter van de Maaskantse fraktie reeds tijdens de be grotingsbehandeling in het vooruitzicht had gesteld, neemt men geen genoegen met de afbetalingsregeling welke het college met het bestuur van de Over- loonse voetbalvereniging SSS '18 heeft getroffen. Als men her en der hoort wat het banksaldo van die voetbalclub is, dan is het beschamend dat het college voor die schuldsanering ad15.000, durft te komen met een afbetaling van 100 gulden per maand. Dan duurt het meer dan 10 Jaar eer die schuld gesaneerd is. De heer Litjens, voorzitter van de Maaskantse fraktie, kreeg zowel de In het gemeentehuis ligt al enkele maanden een aanvrage van het bestuur Wijkcentrum Noord-West om subsidie in de kosten van uitbreiding en renova- raad als het college mee om de zaak terug te draaien. Er zal weer een gesprek komen en het resultaat zal in de finan ciële commissie behandeld worden, waarna de raad dan opnieuw een standpunt kan innemen. Mevr. van Bergen kreeg de toezeg ging, dat de schuldsanering van de jeugdvereniging binnenkort aan de orde zal komen. PLAN VRIJTHOF Het plan om het Vrijthof te Vierlings beek te gaan bebouwen heeft de goedkeuring van de welstandscommis sie. Binnenkort kan er worden gestart met de bouw van een supermarkt, Rabobank, bibliotheek, woningen etc. Daar waar mogelijk zullen bij de bouw plaatselijke bedrijven worden ingescha keld. notaris Pingen te Venray werd opge maakt wordt .als koper genoemd Peter Minten, koopman te Venray, voor de som van 4500,In de akte was de bepaling opgenomen, dat de nieuwe eigenaar zich diende te houden aan de overeenkomst van erfpacht die in 1817 was aangegaan met Andreas "Victor Asselberghs. Na het overlijden van Peter Minten (op 17 december 1838) kwam de molen met bouwhof in handen van de Venrayse apotheker Albert Esser, een zoon uit het huwelijk van Peter Conra- dus Esser en Maria Petronella Minten. In 1840 voerde de gemeente Venray een briefwisseling over de Loobeek molen met de provinciale overheid te Maastricht. Hieruit blijkt dat de molen in het verleden niet uitsluitend voor Smakt (dat slechts negen huizen telde), maar ook voor Holthees, Maashees en Overloon gemalen heeft. De burgemees ter was van mening, dat het voor het voortbestaan van de molen absoluut noodzakelijk was, dat de vergunning gehandhaafd bleef, om ook voor de Brabantse dorpen te mogen malen. PLAATSING STOOMMACHINE Molenaar Asselberghs moe t wel een man met durf en initiatief zijn geweest, want op 16 december 1857 vroeg hij aan Koning Willen III vergunning tot het plaatsen van een stoommachine van 6 paardekrachten. Hij was daarmee de eerste molenaar in Venray die gebruik ging maken van de uitvinding van de Engelsman James Watt (de allereerste stoommachine in Noord-Limburg werd in gebruik genomen door de Horster molenaar Buijssen). Na het overlijden van Andreas Victor Asselberghs op 16 januari 1853, werd het bedrijf voortgezet door zijn zoon Jan Jacob Asselberghs, die op 19-12- 1814 te Wanssum was geboren. Op zijn beurt werd hij als pachter weer opgevolgd door zijn zoons Eduard Joseph Marie en Frans Joseph Hubert. Na het vertrek van zijn broer Eduard dreef Frans de zaak' geheel voor eigen rekening. In 1916 kocht Frans Assel berghs de watermolen met bouwhof van Theodora Josephina Esser, een dochter van de in 1868 overleden apotheker Albert Esser. Zijn eigendom was (althans voor wat de watermolen betreft) maar van zeer korte duur, want in 1918 was voor de molen het einde aangebroken. Omdat de grillige Loobeek (stroomlengte 11.7 km.) in de winter veel weilanden lang de beek onder water zette en dit proces nog versterkt werd door de opstuwing bij de watermolen, besloot de overheid de beek te kanaliseren en het stuwrecht af te kopen. De kosten van afkoop bedroegen 6500,Rijk en provincie droegen hierin ieder voor 25% bij. Het aandeel van de gemeente en de eigenaar bedroeg eveneens 25%. Daarop werden in december 1917 de stuwen (sluiswerken) opgeruimd, ge volgd door het waterrad in februari 1918. Daarmee was een eind gekomen aan het lange bestaan van Venray's oudste watermolen. tie van het wijkgebouw, alsmede een bijdrage in de kosten van aanschaf inventaris en enige interne aanpassin gen. De vraag om uitbreiding is niet nieuw. Enige soulaas kon geboden worden door het beschikbaar stellen van een klaslokaal in „de Essel", maar niettemin blijft uitbreiding aktueel. In verband met energiebesparing zou er ook wat aan het gebouw moeten worden verbeterd, terwijl het dak aan reparatie toe is. De bestuurscommissie voor sport zaken, jeugd- en jongerenwerk, gaat zich vanavond met dat probleem bezighouden. De gemeente stelt voor deze uitbreiding en renovatie op de prioriteitenlijst van 1983 te plaatsen. Dat betekent dus voor het bestuur van het wijkcentrum: nog minstens één jaar geduld hebben. De gemeente is wel bereid nu een bijdrage te geven in de aanschaf van nieuw meubilair. Terwijl ook de gedachte interne aanpassingen haar zegen heeft. Maar een nieuwe vloerbe dekking zit er nu nog niet in. Die zal moeten wachten op de uitbreiding en re novatie. Door ook het schilderwerk uit te stellen tot na de uitbreiding, komt er nu geld beschikbaar om de vloerbe dekking op de slechtste plaatsen te her stellen.

Peel en Maas | 1982 | | pagina 9