jon finders a
QjgUXWTl Q&& XJOO'UM'tytö'
I
VENRAY
We worden steeds ouder
30 jaar geleden
GEVEN NA LEVEN
DOET LEVEN
De bibliotheek
sluit een week
Ruim 60 procent wordt ouder dan 70 jaar
r0yC° - groent
Eind 1976 is in Nederland een ak-
tie gestart onder de naam „Geven
na leven doet leven", die de bevol
king vertrouwd wilde maken met de
iftogelijkheid na de dood organen en
weefsels af te staan, waarmee ern
stig zieken kunnen worden geholpen,
aderdduizenden Nederlanders
iben sindsdien dat besluit willen
nemen, maar in de praktijk is dat
lang niet genoeg. Daarom vragen het
Bode Kruis, de Maatschappij van
Geneeskunst, de Nierstichting. Euro
transplant, de Groeistichting, de
andwondenstichting en de trans-
r_ interende oogartsen thans op
nieuw aandacht voor dit onderwerp.
Zij hebben daarvoor medewerking
gekregen van alle drogisten in ons
land, bij wie in deze weken een fol
der op de toonbank ligt, waarin uit
voerige informatie wordt verschaft
en zich ook een codicil bevindt waar
op men toestemming kan geven dal
men na zijn overlijden nieren, hoorn
vlies. hid e.d. beschikbaar stelt.
'De mogelijkheid om zieke organen
of weefsels door gezonde te vervan
gen spreekt nog steeds tot de ver
beelding. Het mag dan geen nieuws
meer zijn dat sinds 1954 over de hele
wereld al 35.000 niertransplantaties
zijn verricht, voor nierpatiënten is
dal letterlijk van levensbelang. Als
er voldoende donors zouden zijn,
zouden in ons land jaarlijks 400 pa
tiënten met een ernstige nieraandoe
ning geholpen kunnen worden Als
er voldoende menselijke huid „in
voorraad" zou zijn zou een groot
aantal verminkte branwondenpatiën-
ten beter behandeld kunnen worden.
Ieder jaar worden er 500 hoornvlies
transplantaties verricht, maar de
wachtlijst blijft groeien. En jaarlijks
zijn 20.000 donors nodig om kinderen
met ernstige groeistoornissen te kun
nen helpen: uit de menseLijke hypo
fyse, een klein hersenaanhangsel,
wordt een groeihormoon vervaar
digd, dat hen wordt toegediend.
Voor vervanging van zieke orga
nen of weefsels is de patiënt aange
wezen op iemand die deze wil af
staan. In de praktijk is dat vrijwel
steeds een overleden persoon Het
verwijderen gebeurt in een zieken
huis, in feite dus alleen bij diegenen
die in een ziekenhuis overlijden. Ook
dan nog kan „medische ongeschikt
heid" er toe leiden dat van het aan
bod geen gebruik kan worden ge
maakt. Vandaar dat er nog zo'n
groot tekort is en alle bovengenoem
de organisaties hopen dat iedere
Nederlander zich bij zijn leven
schriftelijk bereid verklaart dat zo
mogelijk na zijn dood zijn organen
of weefsels worden gebruikt om pa
tiënten niew leven te schenken. Ge
ven na leven doet leven.
Als U dezer dagen toch bij een
drogist komt neem dan een folder
mee. Hij kan bovendien nadere in
lichtingen geven. En denkt U nog
eens rustig over dit onderwerp na.
Als U een positief besluit neemt en
een codicil invult, draagt het dan
altijd bij U. Dat kan van groot be
lang zijn voor een medemens in
nood.
De bibliotheek Venray sluit van
24 t.m. 29 april.
De bibliotheek heeft de laatste ja
ren meer boeken kunnen kopen dan
de jaren die daaraan voorafgingen.
Ook het aantal uitleningen én het
aantal leden is enorm toegenomen.
Het aantal personeelsleden is ech
ter niet in verhouding meegegroeid.
Daardoor is een grote achterstand
ontstaan in het werk. Veel nieuwe
boeken zijn blijven liggen, waarvoor
de tijd ontbreekt om ze uitleen-klaar
te maken. Om aan deze ongewenste
situatie een einde te maken heeft
het bestuur besloten de bibliotheek
voorlopig één week te sluiten en wel
van 24 tot en met 29 april, dit geldt
voor de jeugdafdeling alswel voor de
afdeling voor volwassenen.
Op dinsdag 2 mei is de bibliotheek
weer geopend.
UIT PEEL EN MAAS VAN:
1® APRIL 1947 - No. 15
Zondag 11 april 2.30 uur n.m. zal
op het Henseniusplein te Venray een
grote „Manifestatie"' tegen het God
loze communisme gehouden wor
den. Onderwerp: Limburg wordt
geen provincie van Rusland! Spre
kers: Pierre Dolmans en Th. Peters.
Wij Katholieken zorgen ervoor dat
ons Vaderland geen Tjsecho-Slowa-
kije wordt! Ook het Dekenaat Horst
verleent haar medewerking. Het
Henseniusplein is zeker te klein.
Laat heel Noord-Limburg aanwezig
zijn.
B. en W. der gemeente Venray
brengen ter algemene kennis voor
nemens is ten behoeve van het her
bouwplan Venray-kom over te gaan
tot onteigening van een aantal per
celen en persceelsgedeelten aan de
Hofstraat-Veldstraat-Cmalpaadje-
Eindstraat-Jan Hensenstraat-Paters-
straat-Draalstraat-Oude Oostrumse-
weg en Kruisstraat. Tot 20 april lig
gen de op een kaart aangegeven per
celen kosteloos ter inzage ter ge
meentesecretarie.
In mei a.s. zal Mgr. J. Goumans,
Apostolisch Vicaris van Bandoeng
bij zijn familie alhier arriveren, in
verband met het 40-jarig huwelijk
van zijn broer, de heer Chr. Gou
mans-Janssen, Kerkpad.
De laatste jaren wordt de gemiddelde Nederlandse krantenlezer en televisie
kijker regelmatig opgeschrikt door alarmerende berichten over toegenomen
sterfte aan hartziekten en kanker, ook onder jongere mensen. Onderwerpen
als de schadelijke gevolgen van roken, teveel eten en te weinig bewegen vor
men dientengevolge een thema van uitgebreide publieke discussie. Op die
manier zou je bijna in de veronderstelling gaan leven dat in onze tijd de men
sen helemaal niet meer oud worden en vroegtijdig sterven aan een van de
moderne welvaartsziekten.
Niets is gelukkig minder waar. In het Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde
toont de demograaf drs. F. van Poppel aan de hand van gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statistiek aan dat een indrukwekkend aantal mannen
en vrouwen in ons land op hoge leeftijd, d.w.z. boven de zeventig jaar, over
lijdt. Met name bij vrouwen is de dood een verschijnsel geworden, dat bijna
uitsluitend ouderen lijkt te treffen.
80 -ERS
NEMEN OOK STERK TOE
Drs. Poppel, werkzaam bij het de
mografisch instituut te Voorburg,
heeft in het Tijdschrift voor Sociale
Geneeskunde het sterfteproces boven
de 70-jarige leeftijd geanalyseerd
van de generaties die na 1800 zijn ge
boren In die periode heeft zich een
geweldige daling in 't sterfteniveau
voorgedaan, die gepaard is gegaan
met een al even formidabele ver
schuiving in de leeftijdsverdeling der
overledenen.
Allereerst is de zuigelingensterfte
vergeleken met die in de vorige
eeuw enorm afgenomen. Vóór 1900
had meer dan 25% van het jaarlijks
aantal overledenen in ons land niet
langer dan één jaar geleefd, een on
voorstelbaar hoge zuigelingensterfte
De Venrayse spiegelglas-verzeke
ring hield haar jaarvergadering. Van
de 104 leden waren er slechts 23 aan
wezig. De premie voor 1948 werd
vastgesteld op 1,per m2. Verder
werden nog huishoudelijke puntjes
behandeld. De voorzitter klaagde
over de egringe belangstelling en zei,
dat, indien de bestuursleden niet zo
aktief waren, de gehele verzekering
al lang ter ziele was.
Admiraal Sir Martin Dunbar-Na-
smith V.C., hoofd van de Imperial
War Graves Commission met zijn
gevolg, inspecteerde de Engelse
kerkhoven te Overloon en Venray.
Per ingang van 1 september is de
heer Gradussen, leraar timmeren
aan de Ambachtschool te Druten, als
zodanig benoemd aan de R.K. Nij
verheidsschool te Venray. Het De
partement van Onderwijs heeft toe
stemming verleend tot aankoop van
een zestal houtverwerkingsmachines,
waardoor de mogelijkheid ontstaat
om met sept. a.s. te beginnen met
avondpraktijklessen, waarin gedu
rende de week 5 uren praktijk, 2'/a
uur vaktekenen en 2'/« uur theorie
in het timmeren kan worden gege
ven. Voor hen die een schooloplei
ding genoten op de Rijkswerkplaats,
is dit een schitterende gelegenheid,
om zich verder te bekwamen. De afd.
machinebewerker - automontage -
electro-techniek - schilderen en met
selen gaan dit jaar nog niet door.
Te Leunen werd een Coöp. Ver
eniging tot exploitatie van land
bouwwerktuigen opgericht. Dit is de
derde vereniging in de gemeente die
officieel tot stand kwam. Nieuwe
leden kunnen zich nog steeds aan
geven.
De schaakverenigingen Horst, Ar-
cen, Siebengewald en Venray, heb
ben onderlinge schaakwedstrijden
om een wisselprijs georganiseerd. In
het kader van deze wedstrijden
speelde Venray 3 april de le match
tegen Horst en bracht het tot een
verdienstelijk gelijkspel 5-5. De 2e
match zal Venray de strijd aanbin
den tegen Arcen op 1 mei.
De vereniging Ontwikkeling en
Ontspanning zal op 14 en 15 april in
de toneelzaal van Huize Servatius
films vertonen van het Maria
Congres te Maastricht en va n het
3e Eeuwfeest der Paters Francisca
nen te Venray. De te vertonen films
zijn kleurenfilms, opgenomen vol
gens een geheel nieuw procédé.
Op het muziekconcours te Weert,
waaraan leden van de Harmonie
Oostrum en Fanfare Leunen deelna
men, behaalden de volgende leden
schitterende prijzen: Afd. Superieur:
J. Verstegen, Oostrum, schuiftrom-
bone, le prijs 116 pnt. met lof der
jury; P. Vandevenne Oostrum kla
rinet 2e prijs 78 pnt. (Het maximum
te behalen punten bedroeg 120). Uit
muntendheid: Duo P. Vandevenne
en G. Vermeulen, Oostrum, beiden
klarinet, le prijs 90 pnt.; J. Verblakt
Oostrum, piston, le prijs 96 punten;
J. Derks, Oostrum, tuba, 92 pnt. le
prijs; H. Poels, Oostrum( picc. 2e
prijs 79 pnt.; Eerste afdeling: Th.
Vandevenne, Oostrum, sax-alt, 2e pr.
80 punten; idem klarinet. 2e pr. 84
punten; Tweede afd.: H. Arts. Oos
trum cor, 91 punten; Derde afd. G.
M. Martens, Leunen, piston 90 plan
ten, le prijs; A. F. van Ooi, Leunen,
piston, 83 punten 2e prijs.
Peel en Maas bracht het volgende
gedicht:
SCHOONMAAK
De grote schoonmaak
Dat is der vrouwen taak
Maar ook den man
Weet er alles van.
Hij blijft dan thuis
Als hulp in huis,
En helpt zeer gedwee
Aan de schoonmaak mee.
Al noemt hij de schoonmaaktijd
Een nare narigheid.
't Is 'n getoemel en gestommel
'n Geplaar en 'n gesommel,
'n Gepoets en 'n gewrijf,
Ja, bovendien nog wat gekijf
Als u zo goed hebt gestookt,
Dat de melk plots overkookt.
Het eten is niet tijdig klaar
Of de piepers zijn niet gaar,
Dan is weer alles aangebrand:
Zo krijg je aan de schoonmaak
't land.
Is eindelijk dan het werk verricht
Dan zucht je, blij en verlicht
Ziezo: „Dat is weer voor mekaar"
Tot en met een volgend jaar.
dus, die wij ons thans niet meer
kunnen voorstellen. In de jaren 1931-
1939 bedroeg deze kindersterfte nog
altijd 10% van het aantal overlede
nen, terwijl dat in de periode 1970-
1974 nog slechts 2.3% was.
Tegenover deze daling van de kin
dersterfte staat een geweldige toe
name van het aantal mannen en
vrouwen, dat ouder wordt dan 70
jaar. Vanaf het midden der vorige
eeuw is het aantal overledenen van
70 jaar en ouder als percentage van
het totaal aantal overledenen in Ne
derland, zeer sterk toegenomen, zo
als onderstaande tabel bewijst.
Periode
1850-1859
1900-1909
1950-1959
1970-1974
70-79jr. 80-90 jr.
9,0% 4,1%
13,9% 7,7°/o
29,4% 21,2%
29,7% 25,3%
90 e.o.
0.4%
0.8%
3.0%
5,5
Deze cijfers spreken duidelijke
taal. In de periode 1850-1859 was
slechts 13.5% van het totaal aantal
overledenen ouder dan 70 jaar, in
1950-1959 bedroeg dat percentage
reeds 53.6 en in 1970-1974 zelfs al
60,5%.
MEER HOOGBEJAARDEN
Vooral vrouwen worden steeds
ouder. In de periode van 1970-1974
was 68% van het aantal overleden
vrouwen de 70-jarige leeftijd gepas
seerd en liefst 38% was op het mo
ment van overlijden zelfs ouder dan
80 jaar! Bij de mannen was 54%
van de overledenen ouder dan 70
jaar en nog altijd 25% ouder dan 80
jaar.
Opvallend is ook de toename van
het aantal zeer hoogbejaarden, d.w.z.
mensen, die 90 jaar of ouder worden.
In de periode 1970-1974 had volgens
de hierboven aangegeven tabel liefst
5.5% van de overledenen de 90-jari-
ge leeftijd bereikt. Daar kijkt men
wel even van op, want niet iedereen
kan zeggen dat hij dagelijks mensen
van 90 jaar of ouder tegenkomt. Ten
zij je werkt in een bejaardentehuis.
Zelfs vergeleken met de toch nog
vrij recente periode 1950-1959 lijkt
de kans ouder te worden dan 90 jaar
aanzienlijk gestegen, maar drs. Pop
pel wijst er nadrukkelijk op dat bo
ven de 90-jarige leeftijd het sterfte
niveau sterk aan verandering onder
hevig is; van de ene op de andere
generatie treden aanzienlijke schom
melingen op. Dat geldt nog veel ster
ker voor de leef tij dsinterval 95-100
jaar, waar van een regelmatige ont
wikkeling nagenoeg geen sprake is,
hoewel vanaf de generatie 1850-1854
het aantal bejaarden dat deze hoge
leeftijd haalt toeneemt.
Oversterfte van de mannen is ook
voor de hoogbejaarden kenmerkend.
Voor de leeftijdsgroepen jonger dan
90 jaar is dit voortdurend het geval,
voor de 90-95 jarigen vanaf de gene
ratie 1840-1844. voor de 95-100 jari
gen vanaf de generatie 1860-1864.
Drs. Poppel vermeldt ook nog
wanneer een man de 96-jarige leef
tijd overschrijdt, de kans om nog een
jaar in leven te blijven minder wordt
dan 60%. Voor de vrouwen is dat
op 97-jarige leeftijd. Mannen die de
100 jaar hebben overschreden (dat
zijn er slechts 450) hebben nog slechts
een kans van 1 op 2 om een jaar
ouder te worden: voor de vrouwen
is dat voor het eerst het geval wan
neer zij 103 jaar worden.
CONSEQUENTIES
Er zitten consequenties aan dé
verdere verlenging van de levens
duur. De financiële consequentie®
(AOW!!!) behoeven we niet nader too
te lichten. Een tweede consequentie
is dat een groter deel van de groep',
bejaarden zal gaan bestaan uit per
sonen van hoge leeftijd, die in ster-'
ke mate verzorgingsbehoeftig zullerK
zijn en een groter beroep op allerlei
voorzienignen zullen doen. Drs. Pop
pel noemt ook de verlenging van de
duur van het weduw- of weduwnaar
schap een belangrijk gegeven. Dat
kan bij veel bejaarden leiden tot een
versterking van de gevoelens van
sociaal isolement
Het toenemend verschil in sterft®
tussen mannen en vrouwen maakt'
bovendien de aantalsverhoudingen
tussen beide geslachten onevenwich-T
tiger. De hertrouwmogelijkheden
worden geringer! Ook voor de me
dische wetenschap heeft een verdere
verlenging van de levensduur con-*-
sequenties. De zorg voor hoogbejaar
den zal een steeds belangrijker on
derdeel gaan vormen van het me
disch pakket en uiteraard zal de me
dische wetenschap daarop in móeten-
spelen.