Soldatenkerkhof in Ysselsteyn gaat over in Duitse handen Unieke kunsttentoonstelling in en rond de Schouwburg WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN JUGENDLAGER YSSELSTEYN/NL -\ VRIJDAG 4 JUNI 1976 Nr. 23 ZEVEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS IS VOOR AL UW DRANKEN DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652 VbOR At UW DRANKEN ADVERTENTIEPRIJS 24 ct per mm. ABONNEMENTSPRIJS PER HALFJAAR 10,(uitsluitend bij vooruitbetaling) Over hooguit enkele maanden zal het beheer van het Duitse sol datenkerkhof in Ysselseyn worden overgenomen van het Neder landse ministerie van Defensie door de Volksbund Deutsche Kriegsgraberfürsorge. Het- overleg ussen de Nederlandse en Duit se regering is afgesloten en verwacht wordt dat binnen enkele we ken bet koninklijk besluit tot overdracht zal werden afgekondigd in de Staatscourant. Deze komende overdracht is voor ons aanleiding om nog eens dieper in te gaan op de geschiedenis van dit enige Duitse soldatenkerkhof in Nederland. Na de capitulatie van het Duitse leger heeft de Nederlandse regering zich gebonden geveeld aan de Con ventie van Geneve waarin wordt be paald dat „hij die meester is van dat slagveld, is verplicht de doden te verzorgen; ook de vijanden, als wa ren het de eigen zonen". De Amerikanen hadden een solda tenkerkhof in Margraten en bij dat kerkhof lagen ook de gesneuvelde Duitsers begraven, ongeveer 3000. Nu zagen de Amerikanen liever de Duitsers op een andere plaats begra ven. Er werd een groot terrein ge zocht met een onderkomen voor de Duitse krijgsgevangenen, die de ge sneuvelde landgenoten moesten her begraven. In de buurt van de woeste en on ontgonnen Peel, cp het terrein dat als „De Paardekop" bekend stond, lag een justitiekamp. Door de ge meente Venray werd ongeveer 30 ha onontgonnen Peelgebied voor 5 cent per m2 aan het ministerie van De fensie verkocht. Het eerste werden de drie duizend Duitse soldaten van Margraten over gebracht naar Ysselsteyn en geleide lijk aan werden de her en der in ons land begraven Duitse militairen naar 't nieuwe kerkhof overgebracht. De herbegraving geschiedde aanvanke lijk door Duitse krijgsgevangenen, later dcor de Dienst Identificatie en Berging van het Nederlandse leger en weer later door de Leger Graven dienst. Intussen zijn op het Duitse oor logskerkhof in Ysselsteyn 31.500 Duitsers begraven. Dit aantal is on geveer gelijk aan het aantal inwo ners dat de gemeente Venray telt Hieronder bevindt zich nog een groot aantal onbekende soldaten en nog steeds is men bezig met de iden tificatie van hen, die een naamloos graf hebben. VOLKSBUND DEUTSCHE KRIEGSGRABERFÜRSORGE E V Inndesverband Baden-VVürttemborg KERKHOF VOOR DUITSE GESNEUVELDEN +ïttt«tV YSSELSTEYN - VENRAYPROV. LIMBURG T+t t++V 90 DUITSE JONGEREN GAAN WERKEN OP DUITS KERKHOF Ook dit jaar hebben zich weer 90 Duitse jongeren bereid verklaard hun vakantie voor een deel op te of feren cm te werken op het Duits sol datenkerkhof te Ysselsteyn. De jon geren zullen uit 3 groepen bestaan, de eerste zal op 2 juli arriveren en de laatste groep vertrekt op 11 au gustus terwijl ook dit jaar het ge heel onder leiding staat van Peter Müller. Dit jaar zullen de jongeren begin nen aan een zware opgave omdat 'n aanvang wordt gemaakt met de ver nieuwing van de 31.000 graf kruisen. Maar cm ook van Nederland iets te leren kennen zal er aandacht worden geschonken aan ons land, middels een diavertoning en een be zoek aan Eindhoven. Iedere groep zal cok een bezpek brengen aan het Nationaal Oorlogs- en Vezetsmuse- um te Overloon, om daardoor de jongeren een beeld te geven wat Ne derland tijdens de tweede wereldoor log heeft meegemaakt. Verder staan er uitwisselingen op het programma met de jeugd van Ysselsteyn en Tienray, en met cam- pinggasten in de Heidse Peel. Zowel burgemeester Defesche van Venray als drs Dittrich van Meerlo- Wanssum zullen de jongeren ontvan gen. Vast staat cok dat dit jaar de kranslegging bij de Venray se ge denktekens doorgang zal vinden. De Nederlandse autoriteiten zullen ontvangen worden op het kerkhof te Ysselsteyn waar ook de kranslegging zal plaats vinden. Soldaten van de Bundeswehr uit Budel zullen cok nu het tentenkamp inrichten en voor de verpleging zorg dragen. Het motto van dit jaar is in het te ken van de verzetsstrijder H. M. van Randwijk: „Bedenk, dat datgene wat gisteren bedreigd werd, vandaag en mergen een gevaar kan zijn. Behoed en blijf waakzaam. Hierbij helpe ons God". De jongeren zijn afkomstig: groep 1 Katholieke Studerende Jeugd uit Heidenheim; groep 2 Sportkring Rems-Murr; groep 3 Jeugdkring Ba- lingen/Wurtenberg. Van het woeste gebied met moe rassen werd in de loop der jaren 'n prachtig kerkhof gemaakt waar men ender de indruk 'komt van de veel heid van gelijke kruisen in onafzien bare rijen. MOEILIJKHEDEN Met de totstandkoming van het ker'khcf kwamen ook de moeilijkhe den. De Duitse nabestaanden wilden het graf van hun dierbaren bezoe ken, maar het kerkhof was militair terrein, dus verboden gebied. De Deutsche Volksbund Kriegs graberfürsorge had alle Duitse mili taire begraafplaatsen waar ook ter wereld in beheer en onderhoud, be halve de begraafplaats in Ysselsteyn. Hel is vooral aan de inzet van de beheerder kapitein Louis Timmer mans sinds 1948 belast met het beheer en het onderhoud van het kerkhof te danken, dat moge lijkheden werden gevonden om de nabestaanden het graf van hun dierbaren te laten bezoeken. Het verboden terrein werd eerst enkele uren, later tijdens kantoor uren opengesteld voor bezoekers. Thans wordt het kerkhof jaarlijks door ruim 50.000 mensen bezocht. Topdagen zijn Volkstrauertag en Allerzielen. Voor de middenstanders werd de aanwezigheid van de Duitse be graafplaats een goede zaak. Terwille van de bezoekers mochten op zon dagmorgen de winkels open zijn. De familie Wisemans maake van haar woning aan de Timmermannsweg in Ysselsteyn een koffiehuis en later ontstond op initiatief van de Vereni ging Venray Vooruit een souvenir winkeltje tegenover de ingang van de immense dodenakker. In de loop van de jaren zijn vele herdenkingen cp 't kerkhof gehou den in aanwezigheid van ambassa deurs en consuls van de Duitse Bends r epubli ek In het kader van de aktie „Ver zoening over de graven" hebben Duitse jongeren zich ingezet. Jong ens en meisjes uit Neder Beieren en later uit Baden Wurtenberg hebben in de vakantiemaanden dikwijls zeer zwaar werk op het kerkhof verricht. Hieruit zijn vriendschappelijke kon takten ontstaan met de bevolking van Ysselsteyn, Venray en Meerlo- Wanssum. OVERDRACHT Of en in. hoeverre aan de over dracht door de Nederlandse regering aan de Volksbund Deusche Kriegs graberfürsorge een officieel tinje zal werden gegeven is niet bekend. Feit is, dat ook na de overdracht de inzet van de Duitse jongeren doorgaat. Intussen is cok een Duise tuinman in dienst genomen. De bedoeling is, dat het onderhoudspersoneel, dat thans uit vier burgers bestaat, tot acht zal'worden uitgebreid. Ook andere veranderingen staan te wachten. Zo zullen de grafkrui- sen worden vervangen. De oude stenen kruisen worden gebruikt voor de ondergrond van een aan te leggen rondweg. Met dit werk zullen de Duitse jongeren dit jaar beginnen. De ingang van het kerkhof zal naar de Timmermannsweg worden verlegd en van een smeedijzeren poort worden voorzien. Het ar chief wordt overgebracht naar Kassei, maar ook in de toekomst zal men op het kantoor alle infor matie kunnen krijgen over de op dit kerkhof begraven militairen. Er wordt wel eens gezegd, dat al leen de in Nederland gesneuvelde Duitsers in Ysselsteyn zijn begraven. Dit blijkt niet waar te zijn. Alle in Ysselsteyn herbegraven Duitse ge sneuvelden hebben eerder een rust plaats gehad in Nederland, die b.v. in Bastogne zijn gevallen. Na de overdracht zal ook de Ko ninklijke Marechaussee geen be moeienis meer hebben met het kerk hof omdat het terrein dan geen mi litair eigendom meer is. KAPITEIN TIMMERMANS Kapitein Louis Timmermans (in april 60 jaar geworden), sinds '48 namens het leger beheerder van 't kerkhof, zal cok na de overdracht nog een funktie bljjven vervullen, zij het als representant van de Vclksbund Deutsche Kriegsgraber fürsorge. Meer dan wie ook heeft de heer Timmermans grote verdiensten verwerven bij het tctstandbrengen van een goede verstandhouding tussen het Nederlandse en het Duitse volk. Vcor zijn grote inzet zjjn hem verschillende onderschei dingen ten deel gevallen. Hij is drager van. het Bundesver- dienstkreutz van Duitsland en Oos tenrijk; hij kreeg een hoge onder scheiding van het Nederlandse Rode Kruis en de gouden speld van de Volksbund. Reeds in 1946 kreeg kapitein Tim mermans 'n koninklijke onderschei ding terwijl 't officierskruis hem in verband met zijn langdurig officiers- schap werd verleend. Veertien dagen lang yan vrijdag 4 juni tot en met zondag 20 ju ni zal in de Venrayse schouwburg en op het schouwburgplein 'n grote kunsthappening worden gehouden. Niet minder dan 31 kun stenaars uit het land van Peel en Maas zullen tweehonderdvijftig werkstukken tentoonstellen. Hun scheppingen zijn van een bonte verscheidenheid. De meest progressieve objekten zullen er te zien zijn naast traditionele kunstwerken. Nog nooit werd een zo spekta- kulaire kollektie moderne kunstwerken in deze streek bijeenge bracht, zoals thans het geval zal zijn in Venray. De deelnemers zijn vogels van di verse pluimage. Het merendeel van hen woont en werkt sinds vrij kort in het PeeUand cf in de streek van de Maas. Vrijwel allemaal genoten zij een opleiding aan een of meer of ficiële kunstakademies. Na het be ëindigen van. him studies gaven zij er de voorkeur aan om in dit gebied te wenen omdat zij hier 'n wat min der bedorven milieu, een inspirerend landschap en 'n schitterende natuur vinden. Zowel in het Brabantse en Lim burgse Peelland als in de dorpen langs de Maas hebben zij hun werk en werkmilieu gevonden, in oude boerderijen en landelijke optrekjes, maar er zijn ook kunstenaars onder, Dikwijls zijn het nog jonge mensen, die reeds lang een naam verworven hebben. De Venrayse tentoonstelling betekent voor velen dan ook een eer ste kennismaking met talrijke kunstbroeders en met mensen uit de ze streek omdat er over 't algemeen weinig onderlinge kontakten zijn. UITEENLOPENDE TECHNIEKEN De Venrayse tentoonstelling brengt veel schilderijen, tekeningen, aqua rellen en grafiek. Daarnaast zijn er vele vormen van textiele kunst, zo als batiks, applicaties, geweven wandtapijten en geborduurde kle den. Verder komen er grote bronzen beelden, waarvan er enkele op het voorplein van de schouwburg wor den geplaatst. De beeldhouwers zul len echter cok gehakte marmeren beelden, keramische sculptures en ijzeren objekten tonen. Enige moder ne edelsmeden brengen sieraden in zilver en ander edelmetaal. Tenslot te worden zeer progressieve objekten getoond, waarvan sommige goed deels in de natuur zijn gevormd De bijna 250 kunstwerken verte genwoordigen een totale waarde Foto: Object van Johan Claassen, Gemert, op de tentoonstelling te zien van ongeveer een kwart miljoen gulden. Dit houdt echter niet in, dat het allemaal dure kunstvoor werpen zjjn. Zo kost b.v. het goed koopste kunstwerkje, een ets, 50 gulden, doch er zijn ook wandkle den van vele duizenden guldens. LUDIEKE OPENING Op vrijdagavond 4 juni zal de lu dieke opening plaasvinden van deze unieke kunstmanifestatie. De Ven rayse Kunstkring wil met haar eer ste tentoonstelling de belangstelling vcor de eigentijdse beeldende kunst een extra stimulans geven door ie dereen de gelegenheid te geven hier mee kennis te maken. De expositie is dan cok gratis toegankelijk. Om zeven uur is de tentoonstelling reeds toegankelijk. Dan zullen ook de kunstenaars aanwezig zijn om bij hun inzending tekst en uitleg te geven. Op en rond het schouwburgplein zal een kGsteljjke middeleeuwse greep straatmuzikanten „Au joli beis" rondtrekken. Deze unieke greep, welke wordt geleid door de Eindhovense beeldhouwer Hans Gcddefroy, speelt tot half tien en brengt een schat van oude volks muziek. Om ongeveer acht uur zal burge- meeser Defesche de tenconstelling officieel openen. Daarna blijft zij tot tien voor het publiek toegankelijk. Tot en met zondag 20 juni kan men de expositie bezichtigen van 14.00 tot 18.00 uur en bovendien op vrijdag avond van 20.00 tot 22.00 uur. De grote nieuwe foyer is omgeto verd in een unieke kunstgalerij met een oppervlakte van ongeveer 600 vierkante meter. De Venrayse architecten ir. Colsen en Herman Lerou hebben met een groot aantal nieuwe tentoonstel lingspanelen en podia een voortref felijke accomc-datie weten te schep pen. De organisatoren verwachten 'n massaal bezoek voor deze eerste grote kunstmanifestatie in Venray. DEELNEMERS Aan de kunsthappening in Venray nemen de volgende kunstenaars deel: Gerrit van Bakel (Deume), ob jekten en grafiek; Cees van den Bergh (Grubbenvorst), beeldhouw kunst; Frans van Bommel (Griendts- veen), tekeningen en keramiek; An neke Boonstra (Liessel/Deurne), ba tiks; Rein Bril (Broekhuizenvorst), tdkeningen; Gerard Cieraad (Seve- num), edelsmeedkunst; Marijke Cie- raaa-Hanssen (Sevenum) edelsmeed kunst; Johan Claassen (Mortel/Ge- mert), objekten; Wilmy Conen-Pe- ters (Broekhuizen), wandtapijten; Bert Coppus (Horst), schilderijen; Hermans Geurts (Geysteren), teke ningen en grafiek; Floris Hermans (Meerlo), tekeningen; Jan Hermes (Griendtsveen), schilderijen; Ton. Kilsdonk (Liessel/Deume), grafiek en batiks; Thijs van Kimmenade (Mil- vervolg z.o.z.)

Peel en Maas | 1976 | | pagina 1