Na bilna 160 jaar een nieuw statiën in Venray
KINDEROPTOCHT 1976
Rabobank Q
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
en zo is het geworden!
VRIJDAG 20 FEBRUARI 1976 Nr. 8
ZEVEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG
N MAAS
VOOR Al. UW DRANKEN
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 24 ct. per mm. ABONNEMENTSPRIJS
PER HALFJAAR 10,(uitsluitend bij vooruitbetaling)
Heden vrijdag opent Venrays nieuwe burgemeester mr. H. De-
fesche officieel het nieuwe station Venray.
Met enige weemoed hebben velen het oude vertrouwde, witte ge
bouw onder de slopershamer zien verdwijnen, en moeten nog
wennen aan het strakke nieuwe gebouw, dat Ir. Douma van de
N.S. heeft ontworpen en nu officieel zijn bestemming gaat krij
gen.
De Nederlandse Spoorwegen zijn ier echter wel gelukig mee, want
de parkeergelegenheid voor auto's is uitgebreid tot 30 plaatsen;
er is een overdekte vrije stalling gekomen voor zo'n 250 fietsen
en brommers; men kan zijn klanten beter en vlotter bedienen; er
is een remise en goed verwarmde wachtkamer gekomen en zelfs
telefoon voor de station-gebruikers.
PARTICULIER-STAAT
Tussen 1832 - 1860 was de aanleg
van spoorlijnen in Nederland hoofd
zakelijk het initiatief van particu
lieren. Doch in het midden van de
vijftiger jaren van de vorige eeuw
werd het duidelijk, dat men de fi
nanciële risico's van de bouw en ex
ploitatie niet meer aandurfde. Dat
had tot gevolg dat Nederland niet
beschikte over een aaneengesloten
spoorwegnet en evenmin over goede
verbindingen met het buitenland.
'Daarom werd besloten tot aanleg
van spoorwegen door de Staat. De
vraag daarbij was of de Staat de
aanleg zou financieren of opk zou
uitvoeren.
Na enige jaren van strijd kwam
er tenslotte in 1860 'n wet tot stand
waarbij de aanleg van een groot
aantal spoorlijnen door de Staat
werd geregeld.
Toenxhet eerste deel van die lij
nen (het stuk Breda-Tilburg) klaar
kwam, wenste de Staat de exploita
tie niet zelf te doen. Zij vond een
particuliere combinatie bereid de
door haar aangelegde lijnen tegen
huurbetaling te exploiteren. Zo ont
stond de Maatschappij tot Exploita
tie van Staatsspoorwegen.
NIJMEGEN -VENLO
De staatsaanleg is nog tweemaal
uitgebreid (z.g. tweede staatsaanleg)
en wel volgens een wet van 1873 en
een van 1875. Deze laatste wet voor
zag o.a. in de bouw van de lijn Nij
megen-Venlo. Deze lijn kwam ge
reed in 1883. Na opneming, d.w.z.
controle van de Raad van Toezicht
op de Spoorwegen, van de lijn op 9
mei werd ze np 1 juni daaraan vol
gend in gebruik genomen. Het toe
zicht op de lijn kwam te berusten
bij de sectie-ingenieur H. P. M. G.
van der Kun (f1899) te Venlo. Door
het gereedkomen van deze spoorweg
werd de verbinding van,- Limburg
met Gelderland en de noordelijke
provincies aanzienlijk verkort.
OOSTRUM
Toen had Venray al heel wat af
gevochten.
Want men had die spoorlijn zo
danig gelegd dat hij vanuit Box
meer rechtstreeks naar Venlo liep.
En dat betekende dat ergens tussen
Wanssum en Venray het station
voor deze beide plaatsen zou komen
liggen. Dat zinde die van Venray al
lerminst, die alles op haren en sna
ren zetten om die lijn anders en
dichter bij Venray te krijgen. Men
diende zelfs in samenwerking
met Horst en Sevenum (en dat be
tekende wat in die dagen!) het
plan in om van de lijn vanaf Box
meer via Venray-Horst en Sevenum
aan te laten sluiten op de lijn Ven-
lo-Eindhoven. Toen dat niet haal
baar bleek, mede door de starre
houding van Venlo, dat liever in
Blerick een spoorwegen-kruispunt
zag, haalde men minister Heems
kerk zelfs naar Venray om hem te
tussen Venray en Wanssum een on-
overtuigen dat een station ergens
mogelijke zaak was. De goede man
liet zich in een uiterst geheimzinni
ge B. en W. vergadering ook over
tuigen en beloofde dat het Venray-
se station ergens ter hoogte van de
huidige Kolkweg zou komen. Maar
zijn ambtenaren in Den Haag wis
ten Zijne Excellentie keihard te
overtuigen dat zulk een maatregel
handenvol geld zou gaan kosten om
dat door de meer westelijke aanleg
de lijn een stuk langer en dus duur
der zou gaan worden, afgezien van
het feit dat de treinen langere tijd
nodig zouden hebben voor het tra
ject Venlo-Nijmegen.
Uiteindelijk kwam er een compro
mis uit de bus, waarbij het station
iets dichter bij Venray zou komen,
namelijk tussen Venray en 't kerk
dorp Oostrum.
Een besluit dat de Venray se ge
meenschap intussen al die jaren
door aardig wat geld heeft gekost
i.v.m. overlaad- en buskosten, afge
zien van het tijdverlies.
STATIONSGEBOUWEN
De stationsgebouwen aan deze lijn
waren van twee typen. Cuyk, Box
meer en Venray behoorden tot het
grotere, Mook-Middelaar, Vierlings
beek, Meerlo-Tienray en Grubben-
vorst-Lottum tot het kleinere type.
Beugen (Kruispunt) was i.v.m. de
N.B.D.S.-lijn een hoofdstuk apart.
Later kwamen er nog enkele stop
plaatsen bij: o.a. Linden-Katwijk
(wachtpost 32), voor de ouderen nog
bekend als „bij de overweg tegen
over de molen van Thy Groothuy-
zen" in Beugen en de halte Grub-
b envors t-Klooster.
Bleridk tenslotte was een reeds
bestaand gebouwtje aan de lijn
Eindhoven-Venlo van de S.S. (ge
opend in 1866).
De stationsgebouwen waren min
der stijf en streng van uiterlijk dan
die van de eerste staatsspooraanleg.
Ze hadden trapgevels zowel aan de
straat- als aan de perronzijde en
waren gebouwd iri rode baksteen.
De invloed van de bouwwijze van
Dr. Cuypers (Rijksmuseum en Am
sterdam C.S.) is onmiskenbaar.
De gemeente Venray (toen nog ge
schreven Venraai) was dé grootste
gemeente uit de verre omtrek en de
meest aanzienlijke plaats uit het
Land van Kessel. Ze bestond in 1883
toen het oude station vlak voor de
opening van de lijn Nijmegen-Venlo
gebouwd werd, uit de dorpen Ven
raai, Merseloo, Oorloo, Leunen,
Kastenraai, Oostrum en Smakt. De
oppervlakte besloeg 14.616 hectaren,
meest zandgronden en hoogveen. De
belangrijkste bestaansbronnen voor
de plm. 5700 bewoners waren land
bouw, veeteelt en nijverheid. Er wa
ren bierbrouwerijen, sigarenfabrie
ken, blauwververijen, leerlooierijen,
weverijen, borstelmakerijen, maar
verreweg het meeste schoenmake
rijen aldus beschreef de N.S. 't Ven
ray van toen. Men ziet dat de ont-
ginningsdoipen Heide, Vredepeel,
Ysselsteyn en Veulen toen nog niet
geboren waren.
REIZIGERS-CIJFERS
In 1884 (het eerste volle jaar van
exploitatie) vertroken in Venraai
10.210 reizigers terwijl er 10.938 rei
zigers aankwamen.
In 1890 vertrokken er 9.800 reizi
gers en kwamen er 10.613 reizigers
aan.
In 1900 vertrokken er 10.119 reizi
gers en kwamen er 10.993 reizigers
aan.
In 1910 vertrokken er 12.429 reizi
gers en kwamen er 13.937 reizigers
aan.
In 1914 vertrokken er 22.924 reizi
gers en kwamen er 21.567 reizigers
aan.
In 1917 (le wereldoorlog) vertrok
ken er 29.161 reizigers en kwamen
er 27.907 reizigers aan.
In 1920 vertrokken er 34.428 reizi
gers en kwamen er 29.249 reizigers
aan.
In 1930 vertrokken er 27.432 reizi
gers en kwamen er 26.937 reizigers
aan.
In 1937 vertrokken er 17.801 reizi
gers en kwamen er 17.919 reizigers
aan.
PLEZIERTREINEN
Om het personenvervoer te stimu
leren, lieten de spoorwegmaatschap
pijen in vroeger tijden z.g. plezier-
treinen rijden. D.w.z. treinen naar
bepaalde evenementen of naar een
grote stad en wel tegen gereduceerd
tairief.
De eerste pleziertrein die Venraai
aandeed, reed op zondag 2 septem
ber 1883 van Maastricht over Venlo
en Nijmegen naar Amsterdam, waar
in dat jaar een wereldtentoonstel
ling werd gehouden.
TWEE GEBRUIKERS
Na de opheffing van de Ned. Rijn
Spoorweg Mij in 1890 kereg de H.
S.M. het recht van medegebruik van
o.a. de lijn Nijmegen-Venlo. Druk
was het H.S.M.-verkeer op de lijn
echter nooit.
Het had wel het gevolg dat de
stations aan de lijn een dubbele
„uitmonstering" kregen. Een lijm
pot met kwast voor de plakbriefj es
van de S.S. en een dito van de H.S.
M. Een kruiwagen voor het vracht
goed bestemd voor S.S.-stations en
een vöor die van de H.S.M., enz.
VERBOUWING
Over de stationsgebouwen kwamen
klachten inzake vochtigheid en
doorslaande regen. In 1900 werden
daarom ter verbetering van de
vochtige toestand der hoofdgebouw
en de topgevels (trapgevels) afge
broken overstekende daken gemaakt
de buitenkanten van de muren, wel
ke op het zuiden en westen lagen
gepleisterd en geschilderd en de
naar binnen draaiende ramen ver
vangen door naar buiten draaiende
of schuivende ramen.
Ook station Venray verloor toen
zijn typisch uiterlijk van gebouw in
Hollandse neorenaissance-stijl.
Eén station ontsnapte aan de al
gemene verbouw-woede, nl. Grub-
benvorst-Lottum. Daar had reeds
vroeg de stationschef (Victor Assel-
bergs, statiosnchef aldaar van 1 mei
1883 - 1 juni 1914) een wingerd te
gen de Z.W.-muur dat is de per
ronzijde van het station geplant.
Deze wingerd beschermde de gevel
tegen regeninslag. Daardoor heeft
dat station, tot de afbraak efikele
jaren geleden, zijn karakteristieke
uiterlijk uit 1883 bewaard.
NAAR DEURNE
In 1905 zijn er nog plannen ge
weest voor een verbindingslijn van
het station Venray met het station
Deurne.. Th. Verhoeven uit Utrecht
had daarvoor een concessie aange
vraagd. Maar de S.S. zag niets in
zo'n lijn, welke h.i. hoogstens een
tramlijn zou kunnen zijn met maxi
mum snelheid tot 50 km. Het plan
ging niet door, ondanks het feit dat
o.m. door Venray hiervoor nog al
wat propaganda is gemaakt.
O.m. landmeter van Beurden heeft
hierover gepubliceerd. Er is zelfs 'n
tram-comité geweest.
Er liep in die tijd een zandweg
door de hier en daar nog verrader
lijke Peel. Die weg vormde de enige
rechtstreekse verbinding tussen
Venray en Deurne.
In 1884 werd de toegangsweg van
de openbare weg naar het station
overgedragen aan de gemeente. Om
de grote afstand te overbruggen tus
sen het station en het eigenlijke
dorp Venray, zorgden aanvankelijk
de hotels De Gouden Leeuw en De
Zwaan voor rij tuigen vervoer van en
naar Venray. Maar in 1909 legde de
gemeente een tramlijn aan van het
station naar het dorp over de Stati
onsweg - Hofstraat - Grootestraat
naar de Patersstraat, waar op de St.
Anthoniusstraat de houten tram-
loods was. De gemeentetram Venray
had een spoorbreedte van 1067 mm
en werd gereden met paarden. De
lengte bedroeg 4 km. Het materiaal
was overgenomen van de paarden
tram te Utrecht. Op 30 juni 1926
maakte de tram zijn laatste rit, om
dan definitief vervangen te worden
door de autobus.
Hebben we nu op deze' lijn prak
tisch gesproken, een halfuur-dienst,
in 1889 zo zagen we in een ad
vertentie in Peel en Maas van die
dagen, kon men 5x per dag naar
Venlo en naar Nijmegen (winter-
dienst).
De zomerdienst van 1921 vertelt dat
men door de week 7x in beide rich
tingen kon, wat zondags terugge
bracht werd tot 4x.
Piëlhaze en Piëlhazinnekes,
Nog enkele weekjes en het grote
karnavalsfeest gaat weer beginnen.
Verkleed met feestneus en gek
pakje viert dan jong en oud drie
dagen feest. Om dit feest ook voor
jullie tot een groot feest te maken
zijn er kinderbals georganiseerd en
wordt er een geweldige kinderop
tocht gehouden. Op kamavalszon-
dag is deze kinderoptocht waar je
helemaal alleen of samen met je
vriendjes en vriendinnetjes aan mee
kunt doen.
Als je zin 'hebt kun je ook een
wagen of een karretje leuk versie
ren.
„ik spaar bij
de Rabobank, dan
heb ik altijd geld
en goede raad
bij de
hand
de bank voor iedereen
Voor de mooiste wagen, groep of
mooist verklede eenling zijn er na
tuurlijk aparte prijzen.
En voor de mooiste schoolgroep
is er dit jaar weer een beker.
Val je niet in de prijzen, dan krijg
je natuurlijk toch een mooi herin
neringsplaatje.
Je kunt je voor de optocht opge
ven in de LTS (ingang Overloonse-
weg) op zondag 15 en 22 februari
van 11.30 tot 12.30 uur. Als je je
daar opgeeft krijg je een deelne
merskaart en 'n nummer. Dat num
mer moet je op de dag van de op
tocht meebrengen, dan weet de ju
ry precies wie je bent.
Wanneer je niet precies weet wat
je moet maken of je weet niet hoe
het moet kun je behalve aan je
vader en moeder natuurlijk om
raad en ideetjes vragen aan de
mensen bij wie je je opgeeft.
De optocht wordt opgesteld in de
Hoenderstraat en vertrekt om 14.30
Het eindpunt is de Grote Markt
waar ook de prijzen uitgereikt zul
len worden.
Kinderbats tijdens
de Karnaval
De kinderbals zijn op maandag
en dinsdag (1 en 2 maart) van 10 tot
12 uur.
Voor kinderen tot 10 jaar is dat in
de foyer van de schouwburg en
voor kinderen ouder dan 10 jaar in
de tent (Henseniusplein).
Op zondag- maandag- en dinsdag
avond is er in de tent groot bal voor
de Venrayse jeugd. Deze bals zijn
van 18.00 tot 21.30 uur.
De Optochtcommissie.
Kollékte
Aanstaande weekend komen de le
den van de jeugdkarnaval „De Ha-
zekeutels" bij u koliekteren. Zij
vragen een bijdrage tot financiering
van de aktiviteiten die met karna
val voor uw eigen kinderen worden
georganiseerd. Het zal geen betoog
behoeven u er op te wijzen dat het
bekostigen van dit karnavalsver-
maak het bestuur van de jeugdkar
naval zorgen baart. Wij hopen dan
ook dat u deze koliek te met gulle
hand zult gedenken en dat door uw
medewerking de jeugd weer 'n ple
zierige georganiseerde karnaval mag
beleven. Gun uw eigen kinderen
dit vermaak door nu de kollektebus
de kosten van een karnavalspilsje
te gunnen.
Peel en Maas
voor advertenties