VENRAY een .nieuwe' naam voor een
oud dorp met een oude kuituur...
Twee 90-jarigen vieren
feest
Rabobank
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1976 Nr. 6
ZEVEN EN NEGENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
VOOR AL UW DRANKEN
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 24 et per mm. ABONNEMENTSPRIJS
PER HALFJAAR 10,(uitsluitend bij vooruitbetaling)
Onder die titel verscheen door bemiddeling van Rank Xerox 't
tweede boekje in de serie: uit Venrays verleden. Ditmaal samen
gesteld door de onlangs gestorven em. pastoor Th. W. J. Driessen
uit Well en de heer M. P. J. van den Brand, medewerker van
Rank Xerox en nauwe vriend van wijlen Pastoor Driessen.
Toen in 1971 Rank Xerox de
nieuwe kantoorflat opende, kreeg
de gemeente Venray 10.000,aan
geboden „voor een kultureel doel".
Venray was toen goed en wel beko
men van de schrik rond de gestolen
St. Oda beeldje uit de Oda-kapel
in de Hoenderstraat.
Dat beeldje kwam gelukkig terug,
maar men realiseerde zich dat Ven
ray in zijn veldkapellen feitelijk 'n
ongekende schat aan beelden had
staan, welke onvervangbaar was en
waarop men zeer zuinig zou dienen
te zijn. En waar men in Piet Clep-
has een kundig beelden-kopieerder
had, werd al vrij snel 't besluit ge
nomen om met dat geld een groot
deel van deze Venrayse beelden
schat te laten kopieren.
PIET CLEPHAS
die na de bevrijding betrokken was
als koperslager bij de restauratie
van de adelaar in de grote kerk en
o.m. ook daar de oude kroonluch
ter restaureerde en de armluchters
onder de apostelbeelden vernieuwde
had bij de restaurateur Piet van
Dongen interesse gekregen in het
boetseren en later beeldhouwen.
Hij ontwikkelde daarin een onge
kende vaardigheid en wist opmer
kelijke resultaten te boeken, na
met enkele kruisbeelden te zijn be
gonnen.
Van deze vaardigheid en kunde
toont het zo pas verschenen boekje
met kleurenfoto's van Gerard Kruy-
zen duidelijke bewijzen.
Want dit boekje laat zien wat het
resultaat is van het werk, dat Piet
Clephas in het najaar van 1974 in
een tentoonstelling aan het Venray
se publiek al kon laten zien. Een
tentoonstelling die toen geopend
werd door de toen al blinde pastoor
Driessen.
PASTOOR DRIESSEN
hield bij die gelegenheid een meer
dan opmerkelijke inleiding. Want
behalve dat hij zich dankbaar toon
de voor wat Piet Clephas tot stand
had weten te brengen, toonde hij
zich weer eens de geschiedkundige,
die van elk heiligenbeeld dusdanig
veel en smakelijk geschiedenis wist
te vertellen, dat de inleiding veel
langer duurde dan verwacht was,
maar vriend en vijand het alleen
maar jammer vond dat wat deze
priester daar ten berde had gebracht
niet zou worden vastgelegd.
H ij had een brok historie achter
iedere heilige en achter iedere veld-
kapel „even uit zijn mouw geschud"
welke meer dan waard was voor het
nageslacht bewaard te worden.
En het was met name mevrouw
Stierman, die toen aandrong op het
vastleggen van deze geschiedenis, 't
Is dan ook Rank Xerox geworden
dat als een laat kerstnummer en
kerstcadeau die boekje aanbiedt.
HOE OUD
Opmerkelijk is dat en we moe
ten hier de invloed van de heer v.d.
Brand duidelijk merken dat eerst
en vooral gedoken wordt in de ge
schiedenis van Venray en omgeving.
Zoals bekend komt de naam Rode
voor het eerst voor geschreven in
het stuk, waarin Gerard van Gelre
in 1224 de Munsterabdij in Roer
mond het recht gaf in Venray de
pastoor te benoemen. Doch de
schrijvers menen dat de oudste
naam voor Venray kan geweest zijn:
RAUDA-HEIMO die rond 500 in de
Frankische tijd gegeven werd aan
een plaats, die reeds eerder be
woond was.
In dat verband wordt gewezen op
vondsten uit de steentijd (800-1500
v. Chr.), de bronstijd (1900-750 v.
Chr.), de Ijzertijd (750-0 v. Chr.) en
de Romeinse tijd (57 v. Chr. tot 400
n. Chr.) onder Venray, die duidelijk
aantonen, dat hier mensen geleefd
en gewerkt hebben.
Dat rauda of rood wijst ook de
sterk ijzerhuodende broekgronden,
moerassen en beken, is een van de
stellingen van de schrijvers, die in
dit verband ook contacten leggen
met de St. Willibrordusput op de
grens van Venray, Geysteren en
Maashees.
Dez put, afkomstig uit een ven
poel, bestemd voor het toedienen
van het H. Doopsel, toont aan vol
gens de schrijvers dat het ten tijde
van de H. Willibrord, rond 700, dit
ven en later de put in feite de doop
vont van Venray was.
Zij menen dat rond die tijd ook
Willibrordus de eerste houten kerk
in Venray gesticht zal hebben en
toegewijd zal hebben aan St. Petrus
de eerste paus. De sleutels van St.
Petrus in het Venrayse wapen wij
zen op dit patroonschap, terwijl de
schrijvers bovendien de bijenkorf in
datzelfde wapen oorspronkelijk zien
als de tiara van deze eerste paus.
KERK VAN VENRAY
Ook in de geschiedenis van Ven(
rays Grote Kerk, die rond 1400 ge
bouwd werd, gaan de schrijvers die
per in. Een van de stellingen der
schrijvers is dat de Romeinse hoofd
kerken terug te vinden zijn in Ven
rays St. Petrus Banden. Het mid
denschip was toegewijd aan de Sal-
vator Mundi (St. Jan van Lathera-
nen). Het rechterzij schip is toege
wijd aan St. Petrus, het linker aan
Maria.
De andere romeinse hoofdkerken
zijn vertegenwoordigd door beelden
en kruizen, zoals de schrijvers dui
delijk aantonen, die bovendien wij
zen op verbanden van de St. Jan
Kapel in Merselo en de St. Mathias-
kapel in Castenray.
Van de Leunse kapel toont men
het verband aan met de kruistoch
ten, waaraan ook de kloosters Je
rusalem en Bethlehem in Oostrum
duidelijk herinneringen zijn; even
als de St. Jozef kapel op Smakt.
VELDKAPELLEN
Dan komt men te spreken over de
Veldkapellen met htm soms rijke
legenden en verhalen. De St. Oda-
kapel wordt als een der oudste ge
noemd. Tussen haakjes, in 1977 kan
Venray het feit herdenken dat St.
Oda 1250 jaren geleden in Venray
verbleef. Ook de stichting van de
Oostrumse Vlasakker-kapel, uitge
groeid tot Oostrums parochiekerk,
blijft niet onvermeld.
Dan gaat het boekje zich bezig
houden met de kopieer-werkzaam-
heden van de beeldhouwer Piet
Clephas, die in 1972 begon met de
restauratie van het gestolen Oda-
beeldje, hiervan een kopie maakte,
en dan vervolgens een hele rij ko
pieën maakt van beelden uit Ven
rayse veldkapellen. Beelden met
soms een rijke historie, dikwijls
simpele hoerenkunst, andere afkom
stig van kunstenaars als Woyers, als
de St. Anna te Drieën in de kapel
op het Brukske.
Het gaat in op de betekenis van
b.v. een Antonius Abt, deze vader
van monniken in de wostijn, die
hier op een overigens wel verklaar
bare wijze, de beschermer van de
gezondheid van mens en dier werd
en patroon van de boeren. Het gaat
in op de geschiedenis van andere
heiligen voor wie het voorgeslacht
links en rechts in onze gemeente 'n
kapel heeft opgericht, hetzij uit
nood, hetzij uit dankbaarheid, maar
altijd vol vertrouwen op hun tus
senkomst bij de Heer.
Het is een kostbare nalatenschap,
van een eminent geschiedvorser
dat pastoor Driessen Venray prak
tisch op zün sterfbed nog aange
boden heeft.
Het siert Rank Xerox dat het de
ze nalatenschap op een dergelijke
fraaie wijze beschikbaar stelt.
En het zal voor de heer van den
Brand telkens opnieuw aanleiding
zijn de verschillende daarin ge
poneerde stellingen met steeds
nieuwe en doeltreffende bewijzen
te onderstrepen.
Juni Soos Merselo
Elke zaterdag is vanaf 8 uur de
soos open voor personen boven 15
jaar. Iedereen is welkom. Goeide
muziek aanwezig.
a.s. Vrijdag 6 februari carnavals
bal voor 12-15 jarigen.
Ontploffing
Door nog onbekende oorzaak is 'n
tank gevuld met kwarts uit elkaar
gesprongen. Deze tank stond op het
zandstraalbedrijf van L. aan de
Deurneseweg te Venray. Schade aan
tank en aanhangwagen waarop de
tank geplaatst was bedraagt onge
veer 25.000,
Persoonlijke ongelukken deden
zich niet voor en de politie stelt in
samenwerking met de arbeidsin
spectie een onderzoek in omtrent de
oorzaak.
Het is wellicht nooit in Venrays
geschiedenis voorgekomen, dat in
één week tijd twee mannelijke in
woners hun negentigste verjaardag
vieren.
Wij vonden het bereiken van die
twee mijlpalen voldoende aanleiding
om beide nog krasse oudjes eens op
te zoeken om uit hun mond hun le
vensverhaal te horen.
Wij bezochten allereerst
HUBERT EMANS
welke met zijn vrouw reeds 55 jaar
lief en leed deelt, de laatste jaren
in de bejaardenwoning aan de Door
manstraat nummer 6.
Het bleek dat hij als zoon van een
politieman 90 jaar geleden in Bel-
feld het levenslicht aanschouwde.
Na zijn schooljaren in Belfeld te
heben doorgebracht wilde hij 't bak
kersvak leren en toog naar Venray.
In Venray kwam hij in de leer
bij bakker Sraar Beerkens en na
enkele jaren het vak in Venray te
hebben geleerd veranderde hij van
baas en kwam in Sevenum terecht.
Hier leerde hij zijn latere bruid
kennen de niet op haar mondje ge
vallen mej. Vullings, welke een
dochter was van de plaatselijke
smid.
Wie er eigenlijk schuld van is ge
weest dat het jonge paar bepraat
werd om zich zelfstandig als bakker
te vestigen in het Noord Brabantse
de Twist op de grens van Limburg
en Brabant, een toen nog klein ont
ginningsdorp behorende bij de ge
meente Oploo, is onbekend. Het was
in ieder geval een landbouwer wel
ke de noodkreet in Sevenum liet ho
ren, want de ontginningsboeren
moesten vo:oi; hun brood naar het
voor him moeilijk bereikbare Oploo.
Deze vooruitstrevende bore zijn ze
beiden dankbaar gebleven, want,
eerst kregen ze in zijn boerderij 2
kamers en daar werd de basis ge
legd van een eigen bakkerij annex
winkel.
Dat daar later een café bij kwam
was eigenlijk vanzelfsprekend. Van
uit dat café werden vele plannen ge
smeed voor de ontwikkeling van dit
Peeldorpje, wat later toen de strijd
om de Vredepeel beslecht was de
naam Westerbeek kreeg. De strijd
bijl was begraven en toen de nu nog
zeer krasse 90 jaar wordende Hu-
„ik spaar bij
de Rabobank, dan
heb ik altijd geld
en goede raad
bij de
hand
de bank voor iedereen
bert Emans besloot zijn zaak aan
zijn zoon over te doen en naar Ven
ray te vertrekken hebben vrijwel
alle Westerbekenaren hen uitgelei
de gedaan. Voor hun gouden huwe
lijksfeest keerden zij nog eenmaal
terug om dat feest te vieren in hun
Westerbeek, immers daar lagen hun
mooiste jaren.
Nog met trots weten zij te vertel
len hoe zij toen hun tocht naar de
kerk maakten, begeleid door ruiters
en de fanfare. Dat was de hulde en
als dank voor de hulp die Hubert
Emans had verleend in crisis en
oorlogstijd, aan de Peelboertjes.
Het ging aanvankelijk moeilijk om
in Venray huisvesting te krijgen,
eerst op de Langstraat, waar nog
verbouwd moest worden en later
toen dat huis te groot werd, waren
ze beiden gelukkig met de bejaar
denwoning aan de Doormanstraat.
Ze weten nu dat zij daar op voor
treffelijke wijze hulp krijgen van de
bejaardenverzorgsters en ze hebben
niet te klagen. Zij hebben altijd
goede hulp gehad en al gaan de be
jaardenkwaaltjes hun niet voorbij,
ze zijn beiden nog vitaal en kunnen
zich goed redden.
Op 4 februari wordt er feest ge
vierd temidden van hun 5 kinderen
en 10 kleinkinderen. Ze zijn pastoor
W. Geerets van de Vredeskerk dank
baar dat hij ter ere van de 90 jarige
een plechtige Eucharistieviering zal
opdragen in het kleine parochiezaal
tje naast de Vredeskerk. Van daar
uit gaat het gehele gezelschap naar
zaal Martens in Leunen. Graag had
den zij weer naar Westerbeek ge
gaan, maar dat was niet mogelijk.
Nu doen ze het in Leunen maar ze
twijfelen er niet aan of velen uit
Westerbeek zullen Hubert Emans
neg de hand willen drukken.
KNILLIS PLUK
Wij hadden pech toen wij de an
dere jubilaris wilden opzoeken ten
huize van zijn dochter te Merselo.
Wij hadden niet anders gedacht dan
hem op een voor de ouder worden
de mens gunstig tijdstip thuis aan
te treffen, maar Knillis Pluk was
om 12 uur vertroken per auto naar
Schiphol om er zijn in Afrika werk
zame dochter af te halen, die nu ter
ere van de 90e verjaardag van haar
vader vervroegd op verlof naar
Merselo mocht komen. Het duurde
tot 8 uur 's avonds eerdat het ge
zelschap terugkeerde vanaf Schip
hol.
Wij brachten zondagsmorgens een
tweede bezoek en moesten toen
wachten omdat Knillis Pluk nog
naar de Hoogmis was gegaan. Wij
wilden door deze beide pogingen te
vertellen illustreren dat de vitaliteit
van deze jubilaris nog uitermate
goed is.
Maar laten wij ook hier de levens
loop van de in de burgerlijke stand
ingeschreven Comelis Pluk op de
voet volgen.
Als zoon van de landbouwers
knecht Pluk zag hij 90 jaren geleden
in Wanroy het levenslicht, maar
toen hij 2 jaar oud was verhuisde
het gezin waartoe hij behoorde naar
St. Anthonis. Na enkele jaren lage
re school daar te heben bezocht ver
huurde hij zich als paardenknecht
want hij had een bepaalde voorlief
de voor het paard, dat in zijn ogen
een edel dier is.
Zelfs om paardenmarkten te be
zoeken werd te voet naar de paar
denmarkt in Wijchen gegaan. Zijn
job als paardenknecht bracht hem
naar de Haag in Merselo waar hij
zich verhuurde bij de familie Ewals
en hier leerde hij zijn latere vrouw
Petronella Ewals kennen. Dat dit
een kennis voor het leven werd is
het beste door te bewijzen dat hij
met zijn Petronella lief en leed deel
de. In 1962 werd op grootse wijze
het gouden huwelijksfeest gevierd.
Het kleine boerenbedrijf van zijn
schoonouders werd overgenomen en
verschillende malen uitgebreid, zo
dat bij de overdracht van het bedrijf
aan zijn twee zoons, het 10 hectaren
groot was.
Hij is een echte verteller gebleven
en geboeid kan hij vertellen van
vroeger, zonder op de toer van de
nostalgie te gaan. Hoe hij vele uren
doorbracht in de woeste onontgon
nen Peel. Z'n liefde voor al wat leeft
en zijn voorliefde voor het paard
maar ook zijn liefde tot de bijen,
want imker was hij ook. Zijn bijen
korven hadden een apart platsje in
die ongerepte Peel.
Maar hij vertelt ook hoe moeilijk
het was om boertje te zijn in de
magere crisisjaren, de moeilijke ja
ren van de oorlog en de bezetting,
maar hij is er trots op, dat ondanks
die vele moeilijkheden welke er
waren om het bestaan, hij kernge
zond is gebleven en het tot zijn 75e
jaar heeft geduurd voordat hij een
dokter moest raadplegen. Dat nu z'n
huisarts hem slechts iedere 5 weken
bezoekt, daar gaat hij groot op.
Trots is hij dat hij de oudste inwo
ner van Merselo is en het ziet er
naar uit dat hij dat nog lang zal
blijven.
Kostelijk kan hij vertellen, dat hij
de opkomst van de eerste fiets heeft
meegemaakt, de fiets met het grote
en het kleine wiel, maar hij raakt
nog opgetogen als hij verteld van
zijn eerste confrontatie met de auto,
het rijtuig zonder paard. Toen hij
dat de eerste keer zag en hij dat
verder vertelde, geloofde hém nie
mand. Voor Knillis een geluk dat er
een tweede kwam, waardoor het on
geloof kon worden weggenomen.
Knillis woonde aan de rand van
Merselo, aan de rand van de Peel,
en al zagen velen spoken in die Peel
daaraan heeft hij nooit willen gelo
ven. Hem is in ieder geval op die
zwerftochten door die ongerepte
Peel nimmer een spook tegen het
lijf gelopen.
Wij zouden nog een lang verhaal
kunnen maken over het leven van
deze vitale negentiger maar dat zou
een te lang verhaal worden. Wat wij
nog wel willen vermelden is, dat hij
gedurende 15 jaar melkrijder van de
Oostrum als naar de Venrayse fa-
zuivelfabriek is geweest, zowel in
briek. Het zelf bakken in de oven in
het bakhuis je heeft hij jarenlang
gedaan. Ook het zelf kamen en
kaasmaken was hem niet onbekend.
Hij was ook medeoprichter van de
Boerenbond en boerenleenbank
maar verder heeft hij nooit op de
voorgrond willen staan. Hij vind 't
jammer dat Merselo niet meer het
Merselo van vroeger is, maar weet
ook dat de vooruitgang niet meer is
tegen te houden. Z.even jaar geleden
werd hij weduwnaar maar ook dat
offer heeft hij, aanvaard. Hij weet
zich nu omringd door de goede zor
gen van zijn dochter en als op 5 fe
bruari de klokken van de parochie
kerk zullen luiden ter ere van hem,
voor de plechtige eucharistieviering
dan zal hij daarin de dank tot uit
drukking willen brengen voor die
goede zorgen welke aan hem wor
den verleend. Dankbaar voor de ne
gentig jaren. In zaal het Anker zal
het feest verder worden gevierd, te
midden van 7 kinderen, 31 kleinkin
deren en 9 achterkleinkinderen. Hij
is blij dat zijn dochter, die als reli
gieuze werkt in Welcome in Oranje
Vrijstaat (Zuid Afrika- zijn feest
kan meemaken. Want op deze doch
ter, die zich al meer dan 25 jaar in
zet aan de ontwikkeling in Zuid
Afrika, is Knillis Pluk bijzonder
trots en dat mag dan ook. Het is
pas voor de derde keer dat de Eerw.
Zuster Cornelia Pluk op verlof mag
komen naar Merselo.
Vernieling
De autobezitter D. D. uit Venray
deed aangifte dat onbekenden een
ruit van de rechtervoorportier van
zijn auto hadden vernield. De scha
de bedraagt 45,De politie hoopt
de dader(s) op te sporen.
Oversteken autoweg
blijft verboden
Met klem verzoekt de politie ons
mede te delen dat het verboden is
en blijft de autoweg de Deurnese
weg over te steken.
Tijdens de vorst maken vele hon
derden per dag gebruik vanaf het
Brukske de autoweg over te steken,
al dan niet per fiets, brommer of te
voet, om in de weilanden aldaar te
gaan schaatsen.
De auto's welke ter plaatse een
maximum snelheid hebben van 100
km per uur en vanaf de viaducten
over de autoweg komen, merken te
laat de overstekende ijspretvierders.
Moeten er nu eerst ernstige onge
lukken gebeuren, voordat men be
seft dat dat oversteken niet voor
niets verboden is?
Om toch van de ijsbaan gebruik
te maken zullen de ijspretvierders
gebruik moeten maken van het via
duct bij de Venloseweg en dan via
de ruilverkavelingsweg de ijsbaan
bereiken, ofwel via de Molenhofweg.
De politie deelt ons desgevraagd
mede, dat niet geschroomd zal wor
den verbaliserend op te treden.
De ouders van de kinderen welke
in de wijken Brukske I en II wonen
worden verzocht hun kinderen op
dat verbod te wijzen. De politie
hoopt dat ook van de zijde van de
Wijkraad Brukske, een algemeen
appèl zal uitgaan en medewerking
zal worden verkregen om 't gevaar
wat aanwezig is bij dat oversteken,
aan de wijkbewoners mede te delen.