INVESTERINGSNOTA GOEDGEKEURD DE HAZE HUT EEN FEESTELIJKE KERSTSHOW DE GEERS MEUBELEN-TAPIJTEN WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN TWEEDE KERSTDAG van 13-17 uur Tijdens onze show 10%'korting op alle artikelen en SPECIALE kerst-aanbiedingen! ZATERDAG 27 december van 10-16 uur Zeelandsedijk 51 ELSEND0RP tel. 04925-595 filiaal VENRAY ZATERDAG 27 DECEMBER 1975 Nr. 52 ZES EN NEGENSTIGSTE JAARGANG VOOR AL UW DRANKEN PEEL EN MAAS DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 23 et per mm. ABONNEMENTSPRIJS PER HALFJAAR 9,50 (uitsluitend bij vooruitbetaling) Tegelijk met de gemeentebegroting vcor 1976 heeft Venrays raad cok de investeringsncta voor de komende 5 jaren aangenomen. Dat gebeurde met een hamerslag en zender commentaar. Uit deze nota hebben we de posten gelicht, die voor het tijdvak 1976-1977 op het programma staan. De nijvere cijferaars onder ons zullen kunnen zien dat het gaat om inves teringen tot 62 miljoen. Bepaald werkeloos blijft de gemeente dus niet toezien. ALGEMEEN BEHEER: Verbouw Jerusalem 2e fase 4.600.000, OPENBARE VEILIGHEID: Verhuizing politie naar Leunseweg 2 425.000, Uitbreiding remise brandweerkazerne 500.000, Brandblus- en reddingsmiddelen 400.000, Verkeerslichtinstallaties en bewegwijzering 200.000, OPENBARE WERKEN: Doortrekking Oostsingel met aansluiting Ncordsingel 1.750.000, Recónstructie Oostsingel 600.000, Reconstructie Zuidsingel tussen Leunseweg en Oude Ocstr.weg 717.000, Idem Westsingel, Langstraat en Wh is tier straat 1978/1979 Idem Hoenderstraat tussen Westsingel en Mérselcseweg 100.000, Idem Smakterweg 480.000, Idem spoorwegovergang O ostium 150.000, Idem Paul Burgmanlaan 350.000, Verbetering wegen binnen ruilverkaveling MerselO' 425.000, Onve orzien 150.000, Vervanging riolering Venray-kom 1.000.000, Stamricol naar zuiveringsinstallatie 900.000, Riolering Merselo 1.375.000, Riolering Castenray en Molenhoek 1.500.000, Rollend materieel Gemeentewerken 400.000, Reconstructie Beekweg 600.000, Reconstructie voormalig kerkhof bij Grote Kerk 170.000, BESTEMMINGSPLANNEN: BRUKSKE II bouwrijp maken 2.500.000, LANDWEERT grondaankopen 6.000.000, Bouwrijp maken 5.750.000, CENTRUM 900.000,— VELTUM II grondaankopen 1.500.000, Bouwrijp maken 4.500.000, Industrieterreinen: Maasheseweg grondaankopen 2.000.000, Bouwrijp maken 1.375.000, Oostrum Zuid grondaankopen 1.200.000, Bouwrijp maken 1.200.000, LEUNEN grondaankopen 220.000, Bouwrijp maken 800.000, OOSTRUM-ZUID grondaankopen 60.000, Bouwrijp maken 700.000, OIRLO bouwrijp maken 200.000, CASTENRAY bouwrijp maken 50.000, MERSELO grondverwerving 50.000, Bouwrijp maken 100.000, ONDERWIJS: Nieuwe kleuterschool Brukske 460.000, Nieuwe kleuterschool Lange weg 400.000, Nieuwe kleuterschool Dr. Poelsstraat 400.000, Ontwikkelingsmateriaal kleuterscholen 60.000, Nieuwe school Brukske 935.000, Nieuwe school Ysselsteyn 1.000.0000, Nieuwe school Oirlo 600.000, Nieuwe school Oostrum 850.000, Nieuwe school Merselo 700.000, Ontwikkelingsmateriaal basisscholen 360.000, Nieuwe L.O.M.-school 1.900.000, SPORT: Gymzaal Brukske 1 450.000, Gymzaal Brukske 2 525.000, Uitbreiding en voorzieningen in de Wieën 1.810.000, Uitbreiding hockeyvelden 30.000, Uitbreiding sportpark Leunen 200.000, Parkeerterreinen sportparken 30.000, Voorzieningen zwembad 25.000, WELZIJN: Wijkcentrum Brukske 800.000, Wijkcentrum Veltum 800.000, Uitbreiding Parochiehuis Oestrum 100.000, Muziekschool 65.000, Voorzieningen in museumruimte 65.000, JEUGDWERK: Verbouw boerderij Brukske tot jeugdhuis 400.000 Jeugdhuis voer verkenners 100.000, Protestants jeugdwerk 100.000, Aanpassing Springplank 100.000, Vervanging de Brak 100.000, Uitbreiding Free Wheelin 100.000, Verbetering Parochiehuis Mers'elo 100.000, ONVOORZIEN 102.700,— van smokkelaarslogement tot militair magazijn Wanneer men vroeger van Venray via Merselo door de Peel naar Nrd- Brabant ging kon dit alleen over de cude Bakelsedijk. Het was 'n hoger gelegen zandrug, die dwars door de Peel liep. Dezelfde weg, waarover volgens een legende ook St. Oda meet zijn getreken, toen zij uit Ven ray naar St. Oedenrode vluchtte. Juist voor de Brabantse grens lag de boerderij, die bekendheid genoot coder de naam van „Hazenhut". De ze boerderij dankt die naam aan haar stichter Peter van Haesenhorst. Hij werd te Sevenum in 1772 of daaromtrent geboren als .zoon van Gerard van Haesenhorst en Catha- rina Voestermans. Hij huwde met Schpia van de Rijdt, een boeren dochter, die haar jeugd had doorge bracht op De Haag te Merselo. In 1816 bewoonden ze een huis in de kom van Venray naast dat van apotheker Esser. Volgens de volkstelling uit dat jaar verdiende Peter zijn dagelijks brood als dagloner. Maar hij had kennelijk groter aspiraties. En zo verrees er in de aan volgende jaren op een afgelegen plaats in de Peel langs de Bakelsedijk een bouwsel, dat, tendele uit aavdenplaggen en tendele uit steen bestond, en met stro bedekt was. Het woongedeelte bestond uit een keuken, een kamer en een bakoven, waaronder zich een grote gemetselde kelder bevond. (Biben maakt cp zijn kaart 1819 1820 er voor de eerste maal melding van.) Op 16 november 1821 kocht hij bij dit bouwsel nog een stuk heidegrond van de gemeente, groot 2 ha. 82 are en 10 centiare. Dit alles droeg de eerste jaren de welluiden de naam „Op Haesenhorst'' en was volgens de kadastrale opmeting uit 1845 cp een afstand van precies 6510 Ned. ellen in westelijke richting van de St. Petrus Banden toren gelegen. Hiermede was Peter dan van dag loner tot akkerman, tapper en loge menthouder gepromoveerd. De twee laatste beroepen mede ten gerieve van de eenzame peelreizigers. Maar wat niet in de officiële annalen staat opgetekend is, dat deze Peter wel eens bij zijn buurman de apotheker cp spicwnagebezos'k kan zijn ge weest. In elk geval verstond hij de kunst van het jeneverstoken. Dat er in de Hazenhut jenever gestookt werd, blijkt duidelijk uit de aanwe zigheid van een deugdelijk gemet selde kelder onder de zgn. bakoven. Hierover werd met zoveel woorden eesproken in een notariële akte uit 1837. Met jeneverstoken en de smokkel handel er in meet tot 1839 goed geld te verdienen zijn geweest. Als men tenminste deze frcezel zoals die ook wel werd genoemd, aan de overzij de van de Peel kon bezorgen. Daar oefende de regering vanouds een zeer strenge kontrole uit cp de je neverstokerijen. Peter van Haesen horst was o.a. een collega van de op 28 mei 1780 te Someren geboren Jo hannes Janssen, alias Jan de Lor. Deze bekende jeneversmokkelaar uit Venray-Heide, was gehuwd met Geertrui Jenneskens, die cok wel Truuj Theus genoemd werd. De je never, die deze Jan de Lor voorna melijk naar de omgeving van Deur- ne, Liessel en Asten smokkelde, be trok hij naar alle waarschijnlijkheid van zijn schoonouders en later van zijn zwager, waarvan bekend was dat zij een stokerij op hun boerderij hadden (Theus Plats). Al spoedig was de Haesenhorst, die geleidelijk in de volksmond tot Hazenhut was omgedoopt, een on derkomen voor jeneversmokkelaars. Aan 't bebouwen van de grond werd weinig aandacht besteed. Zo was in 1837 nog maar de helft ontgonnen. Volgens een sterfakte, welke op 25 april 1832 door de toenmalige bur gemeester Verblakt in het bijzijn van twee getuigen werd opgemaakt, overleed Peter van Haesenhorst, weduwnaar van Sophia van de Rijdt op 23 april 1832, om zes uur in de namiddag in zijn woning in de Peel. Dercndanks liet een ijverige ambte raar in 1836 Peter en zijn vrouw Sophia neg rustig een biertje tappen vcor de dorstig e voor bij ganger. Maar in werkelijkehid werd de Hazenhut teen bewoond door z'n dochter The odora die gehuwd was met Jan Baptist de Jong, die er officieel het beroep van akkerman en tapper uit oefende. In 1837 verzocht dit echtpaar aan notaris Pingen uit Venray om de Hazenhut publiek te doen Verkopen. Deze verkoop vond plaats ten huize van de heren van den B oogaart in ie Patersstraat. Er werd maar een bed uitgebracht nl. 1050 frank, door can zekere Hendrik van den Heuvel, bouwman te Bakel (N.B.) Dit bedrag word nog v erhoogd met 52% frank verkoopkosten en 108 frank en 36 een timen zijnde een vordering van de gemeente. Zodat van den Heuvel ie Hazenhut vcor 1160 franken en 36 cen'timen exclusief nog de kosten van registratie en overschrijving aan zijn breek kreeg. (1 Frank was 18 cent.) Van den Heuvel is er vermoede lijk nooit toe gekomen de Hazenhut te gaan bewonen. Want in 1839 bleek ze bewoond te zijn door Mar tin Derks, landbouwer, geboren te Venray cp 27 maart 1800 en Anna Maria Baeten eveneens te Venray gebccen, 29 april 1808 en hun 3 kin ieren Johanna, Wilm en Gerard, terwijl het gezin later nog uitge breid werd met de dochters Alegon- da en Jacomina. Martin overleed op 25 mei 1868 in de Hazenhut en zijn vrouw op 12 mei 1877. Inmiddels had hun jongste zoon Gerard, geboren 27 februari 1838, hun bedrijf overgenomen. Hij trad in 1870 in het huwelijk met Johanna Strijbcsch uit Deume. Zij verlieten de Hazenhut op 1 februari 1878 en vestigden zich met hun 3 kinderen in Deurne, nadat ze de Hazbenhut over gedaan hadden aan hun buur man Jan van den Berg, die geboren was te Uden en zijn vrouw Antonet- ta van den Bcom geboren te Venray, Reeds enige jaren hadden deze la a toten hun intrek genomen in een enigszins verbouwde oude schuur of schaapskooi, welke was gelegen in de smalle driehoek die gevormd werd door Springelbeekpaal, Vre- depaal en Langerijserpaal. Dit was de strook grend, die Venray bij de grenswijziging in 1716 toegewezen had gekregen. Deze wening werd vooral in Bra bant vrij regelmatig aangeduid met de naam Hazenhut. Johanna een dochter van de fami lie v. d. Berg en geboren op 31 au gustus 1853, huwde nu met de uit Overloon afkomstige Peter Johan nes Gommans. Zij bleven nog enke le jaren in het door hun ouders ver laten woninkje, voordat ze zich in Veltum vestigden. Zij werden opge volgd door de familie Friedenberg, die als laatste bewoners gingen fun geren. Na hun vertrek bleef deze woning onbewoond en raakte snel in verval, al diende ze bij tijd en wijle nog wel eens als onderdak aan land lopers en ander lichtschuw volk. Terugkerend naar „onze" Hazen hut, die werd op 8 april 1895 door de familie v. d. Berg verlaten, m.i.v. Die datum vestigden zij zich n.l. in de gemeente Vegchel. Op 19 juli van dat jaar kondigden de nieuwe bewoners zich al aan. Dit keer was het een smid uit Sevenum Jacob v. d. Winkel, die vanaf dat moment met zijn vrouw Elisabeth Billekens en hun 5 kinderen de Ha zenhut als hun home beschouwden. Daar Jacob een nog al zonderlinge en avontuurlijk karakter had, lie ten zijn aktiviteiten op het gebied von de smidse en de landbouw nog al eens te wensen over. Vrij spoedig g'ing hij zijn heil in de turf zoeken, welke hij per kar in de omliggende dorpen probeerde te slijten. Maar toen ten lange leste ook daarmee voor hem geen boterham meer was weggelegd, vertrok zijn 23 jaar oude zoon Peter op 10 mei 1902 naar 't Hoorn in Engeland, althans dat no teerde men op de gemeente-secre tarie. Maar vermoedelijk is hier be doeld „Hove" bij Brighton aan de Karraalkust, waar in die tijd meer dere personen uit Brabant en Lim burg aan wal gingen om er voor be kende verveenbedrijven turf te ste ken. Jacob vertrok op 21 juli 1902 na De Hazehut naar een tekening van Fr. v. Baar, omstreeks 1900 zeven „Hazenhutse'' jaren met de noorderzon naar St. Pieter in Pruis- sen, volgens een officiële notitie. Maar dit was enigszins misleidend, want mijnheer Jacob moet als knecht zijn toevlucht genomen hebben in Petersheim te Baal bij Weeze, toen tertijd een gesticht voor landlopers en dronkaards. Zijn achtergebleven vrouw en kinderen verhuisden vol gens opgave op 18 september naar Engeland, waar het gezin wel weer herenigd zal zijn. De Hazenhut bleef verlaten en on bewoond liggen, overgeleverd aan ie invloeden van de elementen. Volgens een bericht in Peel en Maas van 14 februari 1903, was in de voorafgaande week, cp de dag, dat er een heidebrand in de Peel achter Merselo zou hebben gewoed, de onbewoonde Hazenhut, behoren de tot de failiete boedel van Jacob v. d. Winkel een prooi der vlammen gewerden. En naar ooggetuigen ver klaarden was van de hele woning niet veel overgebleven. Wel was het toen een raadsel hoe er brand in 'n onbewoond huis ken ontstaan. Een raadsel dat wel nooit zal worden op gelost, al zag, in het vallen van de avond van die bewuste dag een stroper, die toevallig in de nabijheid van de Hazenhut verbleef 'n vreem de naderen. Hij dook in een greppel langs de weg. De vreemde bleek 'n voor de stroper toch bekende man uit Milheeze te zijn die na nog eens voorzichtig de omtrek verkend te hebben de hut binnen ging. Na en kele minuten kwam hij weer naar buiten en verwijderde zich snel. Enige ogenblikken later was de Ha zenhut een laaiende vuurmassa. Ze brandde geheel af en de restanten zouden neg jaren als een triest aan denken aan de oude jeneverstokerij langs de Bakelsedijk blijven liggen. Waarom dit gebeurde blijft 'n raad sel. In 1917 meldt er zich een nieuwe koper, die met groot enthousiasme de boerderij herbouwt. Op 16 maart 1918 is het zover, dat hij met zijn gezin zijn intrek in de nieuwe Ha zenhut kan nemen. Het zijn Johan nes Augustinus Ruypers uit het Z- Limburgse Klimmen waar hij op 17 juli 1879 geboren was en Maria Phi- lcmena Bruis. Op 21 maart 1923 keren zij met hun 11 kinderen de Venrayse Peel de rug toe en vertrekken naar Lim- bricht. m.i.v. Dezelfde datum ves tigt er zich als pachter, de op 11 jan. 1891 te Steenbergen geboren Corne lls Adrianus Hagenaars. Hij was ge huwd met Elisabeth de Wit, even eens afkomstig uit Steenbergen. Zij kwamen hier vanuit Ubach over Worms en bleven er tot 5 mei 1926, daarna gingen ze in de Rips wonen. Zij werden terstond opgevolgd door de familie Jacobs uit Wanssum die daar na het recente hoogwater van de Maas er schoon genoeg van hadden gekregen en een iets drogere plek opzochten. In 1930 ontstond er brand in de schuur waarbij deze ge heel uitbrandde, alleen het woon huis kon met veel moeite gespaard blijven. Na deze brand droeg Ruy pers de boerderij over aan de ge meente Venray. Teen de familie Jacobs in 1939 de Hazenhut verliet, werd ze opgevolgd door de Merselose familie van Veg- chel-Arts die er de oorlogsjaren in doorbrachten. In 1944 ontkwam de Hazenhut evenals vele andere boerderijen niet aan het oorlogsgeweld en werd ze vrij zwaar beschadigd. Nadat ze hersteld was bewoonde de familie van Tilburg-Emonds de Hazenhut vanaf mei 1949 tot mei 1954. En zij vormden de hekkeslui- ters van de 11 families, die de Ha zenhut voor kortere of langere tijd hebben bewoond. Na hun vertrek werd de boerderij door de gemeente Venray overgedragen aan het minis terie van Defensie, die er ten behoe ve van het toen in aanleg zijnde vliegveld een magazijn in vestigde. G. J. M. Verlinden PASTOOR RUTTENSTRAAT 14 TELEFOON 04780- 2918

Peel en Maas | 1975 | | pagina 1