VERANDERINGEN IN DE
PSYCHIATRISCHE CENTRA
Huldiging Oirlo's Drumband
Rosmolen heeft na 30 jaar
weer scheprad
l4eM]|pf|
tuuwuuU(il©00UL
ruimt op van 17 tot 31 juli
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
STIENSTRA
EEN GROOT DOL PRIJZENFEEST MET VEEL ARTIKELEN VOOR MINDER DAN HALVE PRIJS
VRIJDAG 18 JULI 1975 Nr. 29
ZES EN NEGENSTIGSTE JAARGANG
VOOR AL UW DRANKEN
PEEL EN MAAS
DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 23 et per mm. ABONNEMENTSPRIJS
PER HALFJAAR 9,50 (uitsluitend bij vooruitbetaling)
In Venray zyn we al meer dan 60 jaren vertrouwd met de psy
chiatrische centra St Servatius en St Anna. Zonder verder in te
gaan op de jongste ontwikkeling welke van beide instituten een
nieuwe inrichting wil maken, konstateren we, dat tot voor enkele
jaren: „naar Venray moeten" iets als een soort doodvonnis was,
een soort enkele reis, waarvan geen terug meer was Iets wat
voor de meeste Venrayers een onbegrijpelijke zaak was, want via
gezinsverpleging en/of werkzaamheden in deze instituten kende
men uit eigen ervaring meer van de verpleging dan de doorsnee
Nederlander
Daarnaast geeft men. graag toe dat
vroeger deze beide instituten een
soort vestigingen waren, waar men
pottenkijkers met sukses wist te we
ren.
VERPLEEGDEN NIET LANGER
„VAN HOUT"
Psychiatrische patiënten staan de
laatste jaren in het brandpunt van
de belangstelling. Het beste bewijs
voor deze stelling levert het grote
sukses van het boek „Wie is van
hout" van de Amsterdamse psychia
ter Jan Foudraine, waarvan nu al
bijna 200.000 exemplaren zijn ver
kocht. Wisten vroeger alleen inge
wijden wat zich achter de muren
van de psychiatrische inrichtingen
allemaal afspeelde, nu staat de be
handeling en het beleid in verschil
lende psychiatrsche ziekenhuizen
overal ter diskussie. De (ex)psychia-
trische patiënten zijn ook zelf in be
weging gekomen om meer belang
stelling voor hun positie te kreëren.
De door hen zelf geredigeerde Gek-
kenkrant heeft nu reeds een zekere
faam verworven en organisaties als
de Kliëntenbond en de stichting
Pandora verzetten veel goed werk
om psychiatrische patiënten te hel
pen, c.q. voorlichting over inrichtin
gen en patiënten te geven. Kortom,
het kleine wereldje van de psychia
trische inrichting, waar eens de psy
chiater en de geneesheer-direkteur
een schier onbeperktte macht scheen
te bezitten en waar de patiënten zich
zonder een schijn van rechtspositie
moesten schikken in praktisch alles
wat er over en meestal zonder hen
werd beslist, is definitief opengebro
ken.
In Venray is dat ook tot uitdruk
king gekomen in de na-oorlogse
meer open bouw.
LAATSTE JAREN MEER
FUNDAMENTELE VERANDERING
Eeuwenlang heeft men ook in ons
land met psychiatrische patiënten
niet goed raad geweten. Volgens 'n
middeleeuws bijgeloof bestond er
een verband tussen krankzinnigheid
en de werkzaamheid van demoni
sche machten en dit bijgeloof heeft
nog eeuwenlang stand gehouden. De
maatschappij wilde dan ook zo min
mogelijk met deze patiënten worden
gekonfronteerd. Het is zeker niet
toevallig dat het gros van onze psy
chiatrische inrichtingen ofwel diep
in de bossen verscholen ligt, ofwel
mogelijk ver verwijderd van de ge
wone wereld.
In deze inrichtingen werden de pa
tiënten aanvankelijk behandeld als
hopeloze zieken die voor hun storend
gedrag geen enkele verantwoorde
lijkheid konden dragen en die men
zo koest mogelijk moest proberen te
houden. Honderd jaar geleden wer
den psychiatrische patiënten nog de
gehele dag in bed gehouden. Zo kon
de rust in het gesticht redelijk wor
den gehandhaafd (en die rust was
blijkbaar het voornaamste streven
van de „behandelende" artsen), maar
anderzijds werd op deze manier
iedere vorm van aktiviteit bij de pa
tiënten getorpedeerd, waardoor kan
sen op genezing bij voorbaat teloor
gingen.
UIT BED
I
Rond 1925 vinden de ideeën van
de Duitse psychiater Simon voor een
meer aktieve behandeling in alle
Nederlandse psychiatrische inrich
tingen ingang. Te onzent werpt voor
al de Groningse hoogleraar in de
psychiatrie prof. Van der Scheer
zich op als voorman van deze nieu
we stroming in de psychiatrie. Ein
delijk werden de psychiatrische pa
tiënten overdag uit bed gehaald, de
zinloze ledigheid maakte plaats voor
gerichte aktiviteiten, vooral in de
sfeer van ontspanning en arbeid
(arbeidstherapie). Deze „aktieve be
handeling" betekende een grondige
verbetering vergeleken met de bed-
verpleging van weleer, maar van
een fundamentele verschuiving van
de gezichtshoek van waaruit men
psychiatrische patiënten placht te
bezien, als geestelijk gestoorden, niet
als mensen, die vastgelopen zijn in
hun relaties en die daarvoor behan
deld zouden kunnen worden.
TRANQUILLIZERS
In de vijftiger jaren ging een
nieuw element meespelen in de ver
pleging van psychiatrische patiënten.
Kalmeringsmiddelen (tranquillizers)-
als largactil, librium, valium e.d. de
den hun entree in de psychiatrische
ziekenhuizen en werden trouwens
ook op grote schaal buiten de in
richtingen toegepast. Pluspunt van
deze ontwikkeling was dat door mid
del van deze medikamenten het ge
voelsleven van de patiënt meer ge
ordend werd, waardoor zij „aanspre-
kelijker" werd en de mogelijkheid
om hen te behandelen groter werd.
Bovendien konden vele patiënten
nu sneller worden ontslagen: buiten
de inrichting werd de medikament-
keuze behandeling voortgez,et. Een
minpunt in deze ontwikkeling was
echter dat de medikamenten ook
werden aangewend om de rust in het
gesticht te bevorderen; lastige pa
tiënten werden kalm gehouden met
largactil e.d., zonder dat hun wezen
lijke problemen aan de orde kwa
men.
VERANDERINGEN
In deze situatie is de laatste jaren
veel veranderd. Ook de psychiatri
sche inrichting onderging de invloed
van allerlei maatschappelijke ont
wikkelingen, zoals het ter diskussie
stellen van bestaande gezagsverhou
dingen. Ook de krachtige ontwikke
ling van andere menswetenschappen
als de sociologie en de psychologie
bevorderen een andere aanpak van
psychiatrische patiënten, een aan
pak die meer psychologisch-peda-
gogisch dan medisch is gericht. Vele
vooral jonge psychiaters be
schouwden psychiatrische patiënten
niet meer als (ongeneeslijke) zieken,
maar als mensen, die zijn vastgelo
pen in hun relaties en daarvoor hulp
nodig hebben.
Ook de zwakke rechtspositie van
de psychiartische patiënten kwam
ter diskussie. Publikaties over een
artsenechtpaar, dat na een kort ge
sprekje met een zenuwarts in een
inrichting werd opgesloten, schok
ten de publieke opinie en beklem
den de noodzaak tot wijziging van
de verouderde krankzinnigenwet.
Kortgeleden heeft een kommissie
uit de zwakzinnigenzorg en de psy
chiatrische instituten een rapport
met aanbevelingen uitgebracht over
het beheer van bezittingen van psy
chiatrische patiënten, de curatele
stelling etc. En als de meeste min
derheidsgroepen, zijn ook de psy
chiatrische patiënten zich meer be
wust geworden van hun eigenwaar
de en ontplooien zij initiatieven om
voor verbetering van hun positie te
pleiten. De zeer kritisch, doch uit
stekend geredigeerde „Gekkenkrant"
is daar een voorbeeld van.
PUBLIEK TWEESLACHTIG
Vormde de inrichtingspsychiatrie
tot voor kort een volkomen besloten
wereldje, waar de buitenstaanders
geen voet over de drempel konden
zetten, thans staat het beleid in de
diverse inrichtingen openlijk ter dis
kussie. Sommige psychiatrische in
richtingen zoals de bekende St. Ba-
vo hebben zelfs in een rapport zich
zelf ter diskussie gesteld.
Kortom, er is eindelijk beweging
gekomen op het psychiatrisch front
en de psychiaters en inrichtingsbe-
sturen, die deze ontwikkelingen wil
len tegenhouden, hebben het op dit
moment moeilijker dan degenen, die
deze ontwikkeling proberen te sti
muleren. Nieuwe vormen van psy
chiatrische hulpverlening, zoals psy
chotherapie, groepstherapie, spel
therapie e.d. worden in en buiten de
inrichtingen op steeds grotere schaal
toegepast en er verrijzen nieuwe be
handelingsinstituten zoals instituten
voor psychotherapie en dagzieken
huizen. Ook Venray gaat die bou
wen.
Helaas draagt de belangstelling,
die het publiek voor de ontwikke
ling in de psychiatrische inrichtingen
aan de dag legt, nog steeds een twee
slachtig karakter. Enerzijds identi
ficeert men zich gaarne met psy
chiatrisch verpleegden, wanneer deze
slecht wroden behandeld, anderzijds
geven velen nog steeds blijk van
sterke vooroordelen, wanneer zij in
persoonlijk kontakt komen met (ex)
psychiatrische patiënten. Onderzoe
kingen hebben uitgewezen dat ex-
psychiatrische patiënten, moeilijker
werk vinden dan andere burgers en
dat talloze burgers nog steeds een
onjuist beeld hebben van de psy
chiatrische patiënt. Een stichting als
Pandora, die voorlichting geeft over
psychiatrische patiënten en inrich
tingen, is dan ook nog steeds geen
overbodig instituut.
Het kostte wethouder van Oers
zijn zoveelste zaterdagavond dit jaar,
de huldiging van de Oirlose drum
band met het sukses van Meerlo ach
ter zich, maar hij bleek het er graag
voor over te hebben.
„Het is een misschien wat vreemd
bewijs van de muzikaliteit in de ge
meente", zo zei hij in zijn felicita
tiewoord, „want telkens worden be
haalde suksessen gevierd met recep
ties op zaterdagavonden en daar ben
ik dan graag als vertegenwoordiger
van het Venrays gemeentebestuur."
Hij was niet de enige, die er zo
over dacht, want de zaal van café-
bar Marjacq moest (te) velen, die
avond bergen, die de Oirlose drum-
bnad, bestuur en leider geluk kwa
men wensen met het behaalde suk-
ses.E eneerste prijs met 209 punten
en promotie naar de eredivisie was
de beloning van een jaar hard wer
ken en oefenen op het jongste con
cours in Meerlo.
De zoveelste pluim, welke dit nog
jonge korps wist te verdienen in de
laatste jaren. Was het wonder dat
Dank zij Landgoedkamp ANWB
Zes jaar lang hebben deelnemers
aan Landgoedkampen van de ANWB
in de Geysterse bossen gewerkt aan
een nieuw scheprad voor de ros
molen. Baron de Weichs de Wenne
had hiervoor materialen beschikbaar
gesteld en Monumentenzorg had
voor de tekeningen met de authen
tieke afmetingen gezorgd.
Om de oude rosmolen in het Mo
numentenjaar 1975 in zijn oude luis
ter te kunnen herstellen, voteerde de
Venrayse gemeenteraad hulp om de
laatste zware loodjes te klaren.
Bouwmaatschappij Janssen lever
de de zware kraan en deed het hei
werk en zo kon vrijdagavond j.l. on
der grote belangstelling het werk
werden opgeleverd.
Bij wijze van „spielerei" hadden
de Landgoedkampers met wat hout
een gootje geknutseld om te laten
zien, dat met eenvoudige middelen
de enige overgebleven watermolen
in de gemeente Venray ook nog kon
draaien.
Wethouder J. van Oers was bijzon
der gelukkig met ret herstel van de
molen, die weliswaar wel kan
draaien, maar niet kan malen. Veel
kon hij niet over de geschiedenis van
de Rosmolen vertellen, omdat het
archief weinig hierover vermeldt. In
het meetboek van Venray uit 1628
beschrijft het eigendom van „den
heer van Geysteren" en verder is be
kend, dat in 1853, bij de komst van
rentmeester van Soest de molen
wordt opgebouwd. In 1928 werden in
verband met de kanalisatie van de
Oostrumsebeek de stuwrechten af
gekocht en in 1944 ging het rad
door oorlogshandelingen verloren.
Desalniettemin werd de molen in
de loop der jaren een trekpleister
voor vele toeristen. De wethouder
beloofde, dat het volgende werk zal
zijn het bestrijden van de houttor in
het binnengebouw.
Baron de Weichs de Wenne dank
te de werkkampers voor hun enthou
siaste medewerking en kon spreken
over een nationaal monument, om
dat doe-het-zelvers uit alle delen
van het land aan het rad hadden
gewerkt.
Ir. C. A. Kuysten, directeur van de
AWB vend het plezierig, dat leden
van de ANWB hun bijdragen hadden
geleverd en prees de samenwerking
van de deelnemers aan de land
goedkampen.
Nadat baron de Weichs de Wenne
en wethouder van Oers het schep
rad in werking hadden gesteld, ont
vingen de aanwezigen van de ge
meente Venray een aandenken in de
vorm van een fotoboekje met af
beeldingen van de molen in 1910,
1946 en 1975.
Daarna werd bij een gezellig
kampvuur in het werkkamp het ge
reedkomen van het rad gevierd.
de kringvoorzitter de Oirlose drum
band ten voorbeeld stelde voor de
heel kring toen hij de band prees
om haar inzet, haar toewijding en
haar dadendrang.
Ook de voorzitter van de dorps
raad de heer M. v. d. Sterren bleek
best tevreden over de visitekaartjes
die de drumband in de voorbije ja
ren af gaf als een soort Oirlo pro
motion en beloofde van zijn kant
graag de steun en hulp van de hele
gemeenschap als in november a.s. in
Venray de Limburgse kampioen
schappen zullen plaatsvinden.
De voorzitter van Ons Genoegen,
de heer Fr. Michels kon die avond
vele gasten danken voor hun geluk
wensen en cadeaux, welke waren
aangeboden en met de Limburgse
kampioenschappen in het vooruit
zicht gaat men nu hard aan het werk
om de goede naam vna Oirlo's drum
band ook bij die gelegenheid eer aan
te doen.
KtOPTf
W66K iTOND 16
voi her M-DfibeH-vocRxeL-
Kocpjee. Die e>eu>6N dos
OOK Deze W66K N06.
IK KOM 6R Ner VANDAAN...
Jeugdnatuurwacht
Beste Jeugdnatuurwachters.
In verband met de vakantietij d en
kele korte mededelingen.
De excursies naar het prachtige
Peelmuseum van Jan Vriens te As
ten en het Natuurreservaat de Os-
pelse Peel met totaal 625 leden zit
er op. Wat hebben we veel geleerd
en genoten van de prachtige natuur,
de bezienswaardigheden in het mu
seum en de prachtige klokkenten-
toonstelling. Iedereen was vol lof
over deze excursies die we hebben
kunnen maken dank zij de subsidie
van C.R.M. Velen van jullie zullen
hier nog wel eens met hun ouders
teruggaan om alles nog eens rustig
te bekijken hoe leerzaam en prach-
Uw makelaaj;
Makelaardij
Pr oja kt ontwikkelln g
Hypotheken
Verzekerlnflen
Beheer
Texatlee
•tlenatra Venray BV
Venray, 8tatloncweg 11
TeL 04780-4438*
tig de natuur is.
De aktie van het opkweken van
de bloemplanten, te weten Vlijtig
Liesje en Begonia is dit jaar een
groot sukses geworden. Op enkele
uitzonderingen na waren alle plan
ten zeer mooi goed ontwikkeld en
gezond. Het was voor de jury dik
wijls zeer moeilijk om de diverse
prijzen juist vast te stellen. Graag
hadden we nog wel meer echt ver
diende prijzen willen geven, doch
de financiën maakten dit helaas on
mogelijk. Nogmaals allen gefelici
teerd met de prijzen, maar vooral
met de leerzame opkweek van de
reeds genoemde en met sukses afge
werkte aktie.
Ook hartelijk dank aan het onder
wijzend personeel voor de medewer
king.
Ook de Zonnebloem-aktie begint
op gang te komen en het zeer goede
weer stimuleert de groei flink. Een
van de leden belde mij op dat haar
zonnebloem reeds een hoogte bereikt
heeft van 1.75 meter. Dat kan nog
wat worden dit jaar. Daarom kun
nen jullie beginnen op maandag 21
juli a.s. mij elke maandagavond al
leen tussen 18.00 en 20.00 uur bellen
hoe hoog jullie zonneblöemen zijn
en zal ik elke week een aantal van
de hoogste bloemen met jullie naam
publiceren in Peel en Maas. Mijn
telefoonnummer is: 04780-1338; adres
G. Poels, Gerbrandystraat 2 Venray.
Op maandag 21 juli voor het eerst
bellen en verder elke week op maan
dag op dezelfde tijd. Alleen zonne
bloemen die hoger zijn dan 1.65 mtr.
opgeven. Jullie kunnen dus de maat
van de hoogste bloem opgeven of de
hoogten van een groep van 5 bloe
men samen.
Zie verder elke week de mede
delingen onder onze bekende ru
briek. Denk nogmaals aan een goe
de verzorging o.a. indien water ge
ven, bemesten, tijdig stevig aanbin
den en als jullie op vakantie gaan
vraag dan tevoren of iemand de zorg
over je zonnebloem zo lang over
neemt.
Verder veel sukses en prettige va
kantie.
Aanwinsten
Bibliotheek Venray
C. Baardman. Een lied van de
Biesbosch, str roman
E. Speelman. Laatste lente, str rom.
H. Robbins. De piraat. Av. roman
G. Ezendam. Pluizen op de hand van
God, oorl. roman
C. Kray-Sijsma. De weg van een
vrouw. Prot. roman
A. Bloemen. Zo'n Grieks kind.
J eugdboek.
K. Kramer. Niet meer als vroeger.
Jeugdboek
I. Scuthall. Josh. Jeugdboek
W. Muhring. Leer jong schaken.
Jeugdboek.