TT Wolven in de Peel en de jacht erop Streekkampioenendag te Venray Politierechter Ouderparticipatie Tentoonstelling bejaarden Duivensport Venrays Mannenkoor Leenenl WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Wim Claessens Zondagochtend concerten DAMESKOOR VENRODE VRIJDAG 6 DECEMBER 1974 No. 49 VIJF EN NEGENTIGSTE JAARGANG VOOR AL UW DRANKEN PEEL EN MAAS VOOR AL UW DRANKEN DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652 ADVERTENTIEPRIJS 21 cl per mm. ABONNEMENTS PRIJS PER HALFJAAR 8,50 (bij vooruitbetaling) Menigeen onder ons kent onge twijfeld de lugubere verhalen waar mede wolven in de loop der tijden omgeven zijn. Was de wolf nu wer kelijk zo bloeddorstig, als hij in al dit soort verhalen werd afgeschil derd? Of vonden deze verhalen hun oorsprong in een min of meer aan gekweekt angstcomplex voor deze, tot in het begin van de vorige eeuw autochtone, peelbewoners. In het warme jaargetijde had men weinig hinder van de dieren, de direkte om geving bracht dan voldoende voed sel voor ze op. Maar zodra de winter zijn intrede had gedaan, of deze jager verander de in een brutale veedief. Feit is dat de bewoners in de dorpen rond de Peel menige wolvenplaag hebben te doorstaan gekregen. Vooral in stren ge winters, wanneer de wolven zich in groepen aaneen hadden gesloten, stroopten ze 's nachts huilend de eenzame boerderijen af. En voor schapenbouten hadden wolven een uitstekende neus, zeker in het vroe ge voorjaar, wanneer de schaapsher der met zijn kudde naar de Peel trok. Dan werd er menig schaap ten behoeve van de jonge wolven ge roofd. Het behoorde enige tientallen ja ren geleden dan ook tot geen zeld zaamheid, dat op oude boerderijen aan de Heide en in Merselo nog wol- venklemmen werden aangetroffen. Of zoals in Leunen waarop een boer derij nog lang een paardenhaam in gebruik is geweest waarop aan weerzijden gebogen ijzeren pinnen waren bevestigd. Ter bescherming van het paard tegen hongerige wol ven, welke vanuit een greppel langs de weg het paard mogelijk naar de keel sprongen. WOLVENJACHT Vooral door de massale ontvolking en de ontreddering op het platte land, ten gevolge van de 80-jarige oorlog (1568—1648) en de doorstane epidemieën, waren de wolven in de gelegenheid geweest zich aanmerke lijk te vermeerderen. Om nu het hoofd te kunnen bieden aan de steeds veelvuldiger voorkomen de wolvenplagen werden er grote wolvenjachten georganiseerd door de plaatselijke bestuurders. Alle ge zonde en goed ter been zijnde man nelijke personen van 16 tot 60 jaar waren verplicht aan zulke drijfjach ten deel te nemen. Waarbij tevens de gezinswelstand nog bepalend was of men een snaphaan met kruit en kogels voor minstens zes schoten, dan wel een spies of gaffel diende mede te brengen. Door het gebrek aan houtgewas in de Peel was het bijna onmogelijk de wolven daar te dóden. Hiertoe wer den dan eerst in een bos of in op gaand struikgewas aan de rand van de Peel in de vorm van een fuik gro te netten gespannen (zes van deze netten 40 meter lang en 2V» meter breed, welke daartoe in 1685 ver vaardigd zijn, worden thans nog in Cuyk bewaard). Vervolgens werden de wolven door tamboers en leden van de schutterijen in de Peel op gejaagd en in de richting van de opgestelde netten gedreven, alwaar ze dan gemakkelijker te doden wa ren. De eerste generale wolvenjacht, waarvan in de schaars bewaarde ar chieven melding wordt gemaakt, vond plaats in de Peel behorende aan het Land van Cuyk op 3 novem ber 1687. Er was grote schade aan gericht, vooral de schapen hadden veel van de wilde dieren te lijden gehad. Deze jacht scheen echter niet veel geholpen te hebben, tenminste op 4 mei 1688 trokken de boeren uit deze omgeving weer ten strijde te gen de wolven. Maar deze keer met als voornaamste doel de jonge die ren uit hun holen te graven. In mei 1716 herhaalde men deze jachtpartij nog eens, waarbij ook gebruik werd gemaakt van netten en tot 1730 wer den ,voor zover bekend, nog vier klopjachten gehouden. Zo vond iemand in het parochie archief te Venray de volgende me dedeling: Op de wolf jacht geweest, van 's-morgens tot 's-avonds toe, en dat den heelen Peel door tot in den Horster inkluys voor Tamboer en altyt geslaeghen voor de Ge- meynte: versoecke 3 schellinghe voor mijn moeyten en arbeijt. (w.g. Petrus Etroe.) (Met andere hand er onder:) Wort belast aen H. Hendr. van Staey om dese dry Schillinghe aen Petrus Etroe te betaelen, sulx sal hem in de Gemeinte reckeninge ge- valideert worden by quitantie. Ac tum Venrady den 2 Nov. 1723. En in de Gemeenterekeningen te Venray uit 1724 lezen we het volgen de: .Ingevolgh ordonnatie en quittan- tie aen Derk op Vollebergh betaelt twee ducatons voor het schieten van eenen ouden wolff. Doet in hollants 6—5—0. WOLVENPREMIE Verder werd in hetzelfde parochie archief nog een brief gevonden van de regeerders der heerlijkheid Horst aan de „Jachtcommissie in het Her togdom Geldre. Daarin klagen de „regeerders" dat het de gewoonte was dat voor het doden van een oude wolf vroeger 24 braabantse guldens werden betaald en voor een jonge wolf 3 guldens. Maar nu dat al een paar jaar niet meer uitbetaald wordt heeft dit „schaedelycke dier" zich aardig kun nen vermenigvuldigen en brengen zij heel wat schade toe. Alleen al in het ambt van Horst hebben zich in de laatste winter 6 oude wolven te- samen laten zien tot grote angst van de schepers. De zoon van Reinier Geurts is het gelukt twee grote wolven dood te schieten. De regeerders vragen de commissie nu exact vast te stellen wat deze en andere jagers met het doden van wolven kunnen verdienen om op die manier de jacht op dit dier weer nieuw leven in te blazen. De ontvanger of te wel „de schat- heffer" van het dorp zal die premie dan uitbetalen, welke binnen een of twee jaren dan door het Hertogdom zal worden terugbetaald. Hierop werd de volgende „Ordon nantie" uitgevaardigd: Requeste voor de Regeerders der Heerlij ckheijt Horst, raeckende het aenbrengen van wolven. Bey denen hierinn aengeführten umstanden wird provisionaliter zu- gestanden, das für eine alte wolf fin 10 rixd. für einen alten wolff 6 rixd. für einen jungen aber 1 rixd. 30 st. Clevisch. Soo gleich aus denen Gemeiheits mitteln bezahlet werde j edoch kan die vergeltung vom Ampte nicht weiter stat finden, als wie von alters her gebrauchlich gewesen. Geldern in commissione Regina den 18 febr. 1754. (w.g.) de la Motte, G. v. Reinhart, Plessmann. In 1810 werd te Helden een kind door een wolf verscheurd. Van dit tragisch gebeuren brachten enkele buurtbewoners het volgende verslag uit aan het hoofd der gemeente An dreas Michaël Hendrix. Hedenavond omstreeks 8 uur heeft zich een oude wolf in onze buurt schap vertoond, die om de boerderij van Peter Geraets en Hendrine Wilms sloop. Voorbij het huis ont dekte hij de twee kinderen van bo vengenoemd echtpaar n.l. Maria oud 10 jaren en Judith bijna 4 jaren oud, die met een kruiwagen waarop enig veevoer lag over een zandweg naar huis liepen. Judith werd in het bij zijn van haar zusje Maria door de wolf overvallen en door het dier naar de heide gesleurd, waar het kind geheel werd verscheurd. De grootscheepse drijfjacht welke werd georganiseerd en waaraan zeer veel inwoners uit Helden deelnamen verliep zonder enig resultaat. In augustus 1815 werden nog eni ge wolven waargenomen in de bos sen bij Venray, Maashees en Gassel. Men riep een aantal weerbare man nen op en tijdens de gehouden drijf jacht werden twee wolven neerge schoten. De allerlaatste wolven werden af geschoten in december 1820 en in fe bruari 1822 nabij Groesbeek. Deze zijn ongetwijfeld afkomstig geweest uit het Reichswald, dat in die tijd nog wolven herbergde. Blijkens een mededeling in Peel en Maas van 7 februari 1891, zou het bericht dat de heer P. E. een wolf in deze omstreken had gezien waar zijn. Verder werd nog van geloof waardige zijde verzekerd, dat een wolf zich een dezer dagen op het veld te Castenray vertoonde, maar op gezicht ener opgeheven blanke schop ijlihgs vluchtte. Het bericht vervolgt met: Vrolijk en zingend keerden zon dagavond een 12 tal Venrayse jon gelui van het welgeslaagde concert te Vierlingsbeek, huiswaarts. Onge veer halverwege werd aller aan dacht gevestigd op een paar fonke lende ogen, die dan aan de ene, dan aan de andere zijde van de wa gen verschenen. De paarden briesten en liepen uit alle macht, als hadden ze een voorgevoel van een dreigend gevaar. Onze anders zo moedige jon gelui zaten te kijken als jut voor het hek, zonder wapen of stok. Het toeval wilde echter, dat de heer K. zijn cornet bij zich had, hij blies een signaal, dat het dier deed vluch ten. Na dit toneeltje werd onderling afgesproken een klopjacht te hou den. Als voorlopig hoofd werd ge kozen de heer J., aan wie tevens de aanvraag voor deze jacht werd op gedragen. In hoeverre deze laatste berichten op waarheid berusten, zal wel altijd een raadsel blijven. Feit is dat in de barre winter van 1891 wolven wer den waargenomen ver buiten hun territorium: de Eifel en de Arden nen. J. Verlinden Voor Uw RIJBEWIJS naar Aulo rijschool Aanmelden Kennedyplein 10, tel. 2471 Poststraat 8, tel. 1429 Erkend A.N.W.B., Bovag, Vamor gediplomeerd. Ook gelegenheid tot Daflessen De Scholenkontaktraad verzoekt ons naar aanleiding van ons verslag over de laatst gehouden vergadering van de rayoncommissie om de vol gende rechtzetting: In dat verslag wordt minstens de schijn gewekt, dat de rayoncommis sie de scholenkontaktraad gevraagd heeft om nader uitleg van het begrip ouder-participatie. Uit het antwoord van de Scholenkontaktraad zou men kunnen lezen: laten wij ieder nu maar onze eigen peultjes doppen. Tot zover het verslag. We kunnen ons voorstellen, dat iemand die niet op de hoogte was van de gevoerde correspondentie tot deze konklusie is gekomen, maar waar het precies om ging, was dat de rayoncommissie d« scholenkontaktraad heeft gevraagd naar de namen en adressen van de genen, die op de laatste vergadering van deze raad, zich hebben opge geven voor verdere deelname aan aktiviteiten met betrekking tot de ouderparticipatie. De rayoncommis sie wilde dan deze mensen stimule ren. De scholenkontaktraad heeft daar op geantwoord dat zij van mening is dat het niet correct zou zijn de adressen van deze mensen te ver strekken. Zij hebben zich opgegeven bij de scholenkontaktraad, maar dat betekent niet dat men hun namen en adressen dan maar door kan geven aan wie daar om vraagt. De scholen- kontakraad heeft verder meegedeeld dat ze bezig is 'n werkgroep te for meren, die zich met ouderparticipa tie gaat bezighouden, waarbij uit drukkelijk gezegd is, dat de scholen kontaktraad ter zijner tijd 'n beroep zal doen op de rayonkommissie, in dien zulks nodig blijkt. Dat klinkt dus wel heel anders dan uit genoemd verslag blijkt of wat uit deze vergadering naar voren is gekomen. De scholenkontaktraad heeft zich daarbij ook gehouden aan een eer der gemaakte afspraak met de Stich ting Samenlevingsopbouw (waarvan de rayoncommissie een onderdeel is). Toen is namelijk afgesproken dat alle zaken, die deze Stichting t.a.v. het onderwijs in de regio zou signa leren, geregeld zouden worden i.o.m. de scholenkontaktraad, welke en dat is in genoemde brief nog eens duidelijk gezegd graag tot samen werking bereid is en blijft. Van 8 tot 21 december a.s. zal een tentoonstelling gehouden worden in de foyer van de schouwburg. Aan deze expositie werken mee: Sake Brandenburg Piet Clephas Giel Kusters Theo Min Eeltje de Vries en de handenarbeidclub uit Veu len onder leiding van Mevrouw Peerdeman. De expositie zal op informele wij ze worden geopend door mevrouw A. P. Rutten-Tielen, op zaterdag 7 de cember om half vier. Zij is dan ver der dagelijks geopend van 2 tot 5 uur in de middag. Op zondag 5 januari a.s. organi seert de P.D.V. „De Zwaluw" te Ven ray haar 10e Streekkampioenendag. Dit tweede lustrum zal net als vo rige jaren wederom worden gehou den in de hiervoor uitermate ge schikte en prachtige kantine van de metaalwarenfabriek Inalfa te Ven ray. De belangstelling schijnt dit jaar wederom enorm te worden, gezien de vele aanvragen die binnen ko men reeds voor de officiële inschrij ving was opengesteld. Honderden uitnodigingen werden verzonden, maar mochten wij iemand vergeten hebben, dant kunt U zich vanaf he den laten inschrijven bij M. Poels, Grotestraat 26 te Venray, tel. 04780- 1553 na 18.00 uur 2048. Ieder jaar nog hebben wij enkele inschrijvers die tot het laatst wacht ten, moeten teleurstellen omdat er geen plaats meer was. Zorg dus voor tijdige inschrijving. U ontvangt dan van ons de nodige gegevens met stand no. en dagindeling. Nu reeds kunnen wij melden dat diverse kampioenen van Midfond- club, Zuiderkempen en Noord Lim burgse Unie met hun stand aanwe zig zullen zijn. Ook de geschonken bonnen zijn dit jaar iets unieks. Hier dus de kans om iets goeds te kopen. Wacht dus niet met inschrijven, maar doe dit nu reeds. De inschrijfdatum sluit de finitief op 9 december a.s. per laat ste post. Programma voor de maand decem ber: Donderdag 5 dec. geen repetitie in verband met St. Nicolaasavond. Zondag 8 dec. 11.30 repetitie Hof- koor in de Zwaan. Donderdag 12 dec. om 20.00 repe titie van het gehele koor. Voorlopig zijn er geen voorrepetities meer om 19.30 uur! Zondag 15 dec.: 11.30 rep. Hof- koor in de Zwaan. Zaterdag 22 en zondag 23 dec. kerstconcert met gezamenlijke ko ren in de schouwburg. Woensdag 25 dec. (Ie kerstdag): 11 uur opluistering Eucharistievie ring in Grote Kerk. Zaterdag 28 dec. vertrek naar Ro me. Afmeldingen uitsluitend bij dhr. M. Aarts, tel. 1617 of Hotel de Zwaan tel. 1279. Het matineeconcert van a.s. zon dag zal verzorgd worden door har monie „Luctor et Emergo" uit Mal den. Ook het Jeugd-orkest van deze harmenie zal een gedeelte van het concert verzorgen. Programma Harmonie: Olympica - G. Orsomando New Baroque Suite - T. Huggens Vaudeville Suite - P. Scheffer Jesus Christ Superstar - Webber Dixy Land Jamboree - J. Warrinton Bella Italia - Hans Kolditz Brigadoon - J. Cacavas Adalita - Hautvast Marcha de Los Gladiatores - J. M. Quiles Programma Jeugd-orkest: Steeds Voorwaarts Around the World Zaribah Arno Polka Sonne über Lubem Repetitie a.s. dinsdag 8 uur in café „In den Engel'V Op dinsdag 17 dec. om 7.30 uur re petitie in de schouwburg. Donderdag 19 dec. Om 7 uur avondmis in de Vredeskerk, waarna kerstviering in de Burggraaf, met onze verloofden of echtgenoten. Zaterdag 28 dec. Kerstconcert in De Kruuze. Maandag 30 dec. kerstconcert in het ziekenhuis. Bromfietser lette niet op Bij de afrit van het station van dé N.S. te Oostrum, lette de 16-jarige bromfietser B. S. uit Oirlo onvol doende op het verkeer op de Sta tionsweg,- waardoor de 27-jarige be stuurster van de personenauto Ma ria L. L. de bromfietser niet geheel kon ontwijken. De bromfietser werd niet gewond, en het bleef bij mate riële schade. Vrachtauto tegen personenauto Op de Jan Poelsweg ter hoogte met de kruising van de Heidse Peel werd onvoldoende opgelet bij het in halen door de personenauto, be stuurd door de 64-jarige A. S., juist op het moment dat de vrachtauto, bestuurd door de 30-jarige J. S. uit Zijpe en ontstond een botsing, maar door snel reageren bleef het bij lich te schade aan de personenauto. Auto schoof door Te weinig rekening houdend met de afstand, zeker bij een nat weg dek, was mede oorzaak dat toen de personenauto, bestuurd door A. D. uit Horst stopte om een inrit in te rijden, daarbij van achter werd aan- geerden door de personenauto be stuurd door de in Venray verblij vende Joegoslaaf se gastarbeider D. S. Deze bestuurder bemerkte te laat de stilstaande auto en toen hij te plotseling afremde schoof de auto door met bovenvermeld gevolg. Ge volg: materiële schade. Veroorzaker botsing onbekend De Venrayse politie zoekt naar de identiteit van de veroorzaker van een botsing op de rondweg van het Brukske. Deze bestuurder kwam van links en gaf geen voorrang aan de bestuurder van de personenauto E. L. uit Venray. Deze moest afremmen en botste daardoor tegen de perso nenauto bestuurd door de Duitser R. L. uit Weeze. Maar ook hier al leen materiële schade. Te fors afgeremd in een stip Op de kruising BeekwegEnde poel stond de personenauto, be stuurd door W. E. uit Wijchen voor gesorteerd, maar kon niet linksaf- slaan omdat een tegenligger nader de. De personenauto bestuurd door J. E. uit Elsendorp moest voor de stil staande auto afremmen maar deed dit te fors en door het natte weg dek geraakte de door hem bestuur de auto in een slip en botste tegen de stilstaande auto. Alleen materiële schade. Bromfietser raakte met elleboog personenauto Op de kruising HofstraatJulia- nasingel haalde de 48-jarige bestuur der van de personenauto H. T. de voor hem rijdende bromfietser, de in Venrays verblijvende 35-jarige Ma rokkaanse gastarbeider in, maar of de bromfietser door de zuigkracht van de auto, dan wel dat de bestuur der van de personenauto de brom fietser raakte is niet bekend. Vast staat dat de bromfietser met zijn el leboog in aanraking kwam met de auto en kwam te vallen. De verwon dingen vielen mee, evenals de mate riële schade. Normale mensen plegen op ongere gelde tijdstippen hun oude kranten weg te doen. Niet echter deze ver dachte, die terecht stond omdat hij teveel kranten in huis haalde. En als hij zich nu op die kranten geab- bonneerd hadnee, hij stal ze van de krantenbezorger. „Als ik het goed begrijp" aarzelde de politierechter, „greep u geregeld een hele bos kranten van dezelfde datum?" „Jawel, van de vrijdag, edelacht bare". We hadden al eens een zielig man netje voor de groene tafel gezien, die elke maandagochtend één krant uit een brievenbus graaide om de sportuitslagen te kunnen volgen. Die liet het echter bij die ene krant en had geen heel pak nodig. „Kon u dan niet langs de huizen gaan en de oude kranten ophalen?" „Nee edelachtbare, dan krijg je ze van allerlei dagen erbij en dan is juist de belangrijkste pagina van de viijdog or uit" „Wat zocht u dan in cue vrijuagac kranten?" „De puzzel, edelachtbare. Dat blad had elke vrijdag 'n reusachtige puz zel met enorme prijzen, 'k Heb al drie keer een prijs gewonnen. Eén keer honderd gulden, edelachtbare". „En kon u van die honderd gulden en van die andere prijzen niet een abonnement op die krant betalen?" „Wel één abonnement, edelachtba re, .maar dat zet geen zoden aan de dijk, hè. Als je aan dat soort puzzels meedoet, komt 't er op aan zoveel mogelijk oplossingen in te sturen. Dan mot je wel een beetje gokken op de uitslag". De rechter keek verbaasd in het dossier. „U wilt daarmee zeggen, dat u elke vrijdag zo'n veertig of vijftig oplossingen inzond op die ene puz zel „Zaterdag, edelachtbare, uit de krant van vrijdag. Eén keer wel 80 oplossingen. Toen won ik 'n fiets tas". „Ja, die had u ook wel nodig Dus u knipte elke week zo'n veertig, vijftig of tachtig diagrammen uit en die stuurde u naar de redactie van die krant. En daar moest natuurlijk een postzegel op. Waar hebt u die postzegels vandaan gehaald?" „Van me kantoor, edelachtbare". „Als niemand keek, zeker". „Ook als ze wèl keken. Ik zorg al tijd voor de post, edelachtbare'. „O, dat was dus wèl gemakkelijk. U deed uw brieven bij de post van kantoor en plakte overal postzegels van de zaak op. Dat is dus diefstal van kranten en nog eens diefstal van postzegels, bij herhaling gepleegd". „Die kranten heb ik nou betaald, edelachtbare. Uit me eigen zak". „Had u dat geld dan uit iemand anders zak willen haleninfor meerde de officier van justitie, een tikkeltje korzelig omdat er 'n twee de diefstal aan het licht kwam waar hij nog niets van af wist. „Ik had in dit geval wegens krantendiefstal 80 gulden boete willen vragen. Ik kan dat doen en verdachte nog eens op nieuw dagvaarden wegens diefstal van postzegels. Het lijkt mij effici ënter als ik een hogere straf eis we gens verzwarende omstandigheden, dan zijn we in één keer klaar en be hoeven we deze man niet een tweede keer aan te horen. Daarom heb ik de eer te requireren honderdvijftig gul den boete of vijftien dagen hechte- „Da's nog meer dan de prijzen die ik er uit gesleept heb!" schrok de stelende puzzelmaniak. „Dat zal u dan leren dat gestolen goed niet gedijt" sprak de politie rechter, en vonniste conform met de extra bepaling, dat de gestolen post zegels binnen drie maanden betaald moesten zijn, daar verdachte anders nog eens wegens diefstal van die waardepapieren kon worden ver volgd. „Hallo" zei de krantenpikkeneur, „d's zeker de censuur omdat ik een puzzeltje uit de krant oplos. Kèn 't onschuldiger?"

Peel en Maas | 1974 | | pagina 7