TT
Wolven in de Peel en de
jacht erop
Streekkampioenendag
te Venray
Politierechter
Ouderparticipatie
Tentoonstelling
bejaarden
Duivensport
Venrays
Mannenkoor
Leenenl
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Wim Claessens
Zondagochtend
concerten
DAMESKOOR
VENRODE
VRIJDAG 6 DECEMBER 1974 No. 49
VIJF EN NEGENTIGSTE JAARGANG
VOOR AL UW DRANKEN
PEEL EN MAAS
VOOR AL UW DRANKEN
DRUK- EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF B.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL 2727 GIRO 1050652
ADVERTENTIEPRIJS 21 cl per mm. ABONNEMENTS
PRIJS PER HALFJAAR 8,50 (bij vooruitbetaling)
Menigeen onder ons kent onge
twijfeld de lugubere verhalen waar
mede wolven in de loop der tijden
omgeven zijn. Was de wolf nu wer
kelijk zo bloeddorstig, als hij in al
dit soort verhalen werd afgeschil
derd? Of vonden deze verhalen hun
oorsprong in een min of meer aan
gekweekt angstcomplex voor deze,
tot in het begin van de vorige eeuw
autochtone, peelbewoners. In het
warme jaargetijde had men weinig
hinder van de dieren, de direkte om
geving bracht dan voldoende voed
sel voor ze op.
Maar zodra de winter zijn intrede
had gedaan, of deze jager verander
de in een brutale veedief. Feit is dat
de bewoners in de dorpen rond de
Peel menige wolvenplaag hebben te
doorstaan gekregen. Vooral in stren
ge winters, wanneer de wolven zich
in groepen aaneen hadden gesloten,
stroopten ze 's nachts huilend de
eenzame boerderijen af. En voor
schapenbouten hadden wolven een
uitstekende neus, zeker in het vroe
ge voorjaar, wanneer de schaapsher
der met zijn kudde naar de Peel
trok. Dan werd er menig schaap ten
behoeve van de jonge wolven ge
roofd.
Het behoorde enige tientallen ja
ren geleden dan ook tot geen zeld
zaamheid, dat op oude boerderijen
aan de Heide en in Merselo nog wol-
venklemmen werden aangetroffen.
Of zoals in Leunen waarop een boer
derij nog lang een paardenhaam in
gebruik is geweest waarop aan
weerzijden gebogen ijzeren pinnen
waren bevestigd. Ter bescherming
van het paard tegen hongerige wol
ven, welke vanuit een greppel langs
de weg het paard mogelijk naar de
keel sprongen.
WOLVENJACHT
Vooral door de massale ontvolking
en de ontreddering op het platte
land, ten gevolge van de 80-jarige
oorlog (1568—1648) en de doorstane
epidemieën, waren de wolven in de
gelegenheid geweest zich aanmerke
lijk te vermeerderen. Om nu het
hoofd te kunnen bieden aan de
steeds veelvuldiger voorkomen
de wolvenplagen werden er grote
wolvenjachten georganiseerd door
de plaatselijke bestuurders. Alle ge
zonde en goed ter been zijnde man
nelijke personen van 16 tot 60 jaar
waren verplicht aan zulke drijfjach
ten deel te nemen. Waarbij tevens
de gezinswelstand nog bepalend was
of men een snaphaan met kruit en
kogels voor minstens zes schoten,
dan wel een spies of gaffel diende
mede te brengen.
Door het gebrek aan houtgewas in
de Peel was het bijna onmogelijk de
wolven daar te dóden. Hiertoe wer
den dan eerst in een bos of in op
gaand struikgewas aan de rand van
de Peel in de vorm van een fuik gro
te netten gespannen (zes van deze
netten 40 meter lang en 2V» meter
breed, welke daartoe in 1685 ver
vaardigd zijn, worden thans nog in
Cuyk bewaard). Vervolgens werden
de wolven door tamboers en leden
van de schutterijen in de Peel op
gejaagd en in de richting van de
opgestelde netten gedreven, alwaar
ze dan gemakkelijker te doden wa
ren.
De eerste generale wolvenjacht,
waarvan in de schaars bewaarde ar
chieven melding wordt gemaakt,
vond plaats in de Peel behorende
aan het Land van Cuyk op 3 novem
ber 1687. Er was grote schade aan
gericht, vooral de schapen hadden
veel van de wilde dieren te lijden
gehad. Deze jacht scheen echter niet
veel geholpen te hebben, tenminste
op 4 mei 1688 trokken de boeren uit
deze omgeving weer ten strijde te
gen de wolven. Maar deze keer met
als voornaamste doel de jonge die
ren uit hun holen te graven. In mei
1716 herhaalde men deze jachtpartij
nog eens, waarbij ook gebruik werd
gemaakt van netten en tot 1730 wer
den ,voor zover bekend, nog vier
klopjachten gehouden.
Zo vond iemand in het parochie
archief te Venray de volgende me
dedeling: Op de wolf jacht geweest,
van 's-morgens tot 's-avonds toe,
en dat den heelen Peel door tot in
den Horster inkluys voor Tamboer
en altyt geslaeghen voor de Ge-
meynte: versoecke 3 schellinghe voor
mijn moeyten en arbeijt.
(w.g. Petrus Etroe.)
(Met andere hand er onder:)
Wort belast aen H. Hendr. van
Staey om dese dry Schillinghe aen
Petrus Etroe te betaelen, sulx sal
hem in de Gemeinte reckeninge ge-
valideert worden by quitantie. Ac
tum Venrady den 2 Nov. 1723.
En in de Gemeenterekeningen te
Venray uit 1724 lezen we het volgen
de:
.Ingevolgh ordonnatie en quittan-
tie aen Derk op Vollebergh betaelt
twee ducatons voor het schieten van
eenen ouden wolff. Doet in hollants
6—5—0.
WOLVENPREMIE
Verder werd in hetzelfde parochie
archief nog een brief gevonden van
de regeerders der heerlijkheid Horst
aan de „Jachtcommissie in het Her
togdom Geldre.
Daarin klagen de „regeerders" dat
het de gewoonte was dat voor het
doden van een oude wolf vroeger 24
braabantse guldens werden betaald
en voor een jonge wolf 3 guldens.
Maar nu dat al een paar jaar niet
meer uitbetaald wordt heeft dit
„schaedelycke dier" zich aardig kun
nen vermenigvuldigen en brengen
zij heel wat schade toe. Alleen al in
het ambt van Horst hebben zich in
de laatste winter 6 oude wolven te-
samen laten zien tot grote angst van
de schepers.
De zoon van Reinier Geurts is het
gelukt twee grote wolven dood te
schieten. De regeerders vragen de
commissie nu exact vast te stellen
wat deze en andere jagers met het
doden van wolven kunnen verdienen
om op die manier de jacht op dit
dier weer nieuw leven in te blazen.
De ontvanger of te wel „de schat-
heffer" van het dorp zal die premie
dan uitbetalen, welke binnen een of
twee jaren dan door het Hertogdom
zal worden terugbetaald.
Hierop werd de volgende „Ordon
nantie" uitgevaardigd:
Requeste voor de Regeerders der
Heerlij ckheijt Horst, raeckende het
aenbrengen van wolven.
Bey denen hierinn aengeführten
umstanden wird provisionaliter zu-
gestanden, das für eine
alte wolf fin 10 rixd.
für einen alten wolff 6 rixd.
für einen jungen aber 1 rixd. 30 st.
Clevisch.
Soo gleich aus denen Gemeiheits
mitteln bezahlet werde j edoch kan
die vergeltung vom Ampte nicht
weiter stat finden, als wie von alters
her gebrauchlich gewesen.
Geldern in commissione Regina
den 18 febr. 1754.
(w.g.) de la Motte, G. v. Reinhart,
Plessmann.
In 1810 werd te Helden een kind
door een wolf verscheurd. Van dit
tragisch gebeuren brachten enkele
buurtbewoners het volgende verslag
uit aan het hoofd der gemeente An
dreas Michaël Hendrix.
Hedenavond omstreeks 8 uur heeft
zich een oude wolf in onze buurt
schap vertoond, die om de boerderij
van Peter Geraets en Hendrine
Wilms sloop. Voorbij het huis ont
dekte hij de twee kinderen van bo
vengenoemd echtpaar n.l. Maria oud
10 jaren en Judith bijna 4 jaren oud,
die met een kruiwagen waarop enig
veevoer lag over een zandweg naar
huis liepen. Judith werd in het bij
zijn van haar zusje Maria door de
wolf overvallen en door het dier
naar de heide gesleurd, waar het
kind geheel werd verscheurd.
De grootscheepse drijfjacht welke
werd georganiseerd en waaraan zeer
veel inwoners uit Helden deelnamen
verliep zonder enig resultaat.
In augustus 1815 werden nog eni
ge wolven waargenomen in de bos
sen bij Venray, Maashees en Gassel.
Men riep een aantal weerbare man
nen op en tijdens de gehouden drijf
jacht werden twee wolven neerge
schoten.
De allerlaatste wolven werden af
geschoten in december 1820 en in fe
bruari 1822 nabij Groesbeek. Deze
zijn ongetwijfeld afkomstig geweest
uit het Reichswald, dat in die tijd
nog wolven herbergde.
Blijkens een mededeling in Peel en
Maas van 7 februari 1891, zou het
bericht dat de heer P. E. een wolf
in deze omstreken had gezien waar
zijn. Verder werd nog van geloof
waardige zijde verzekerd, dat een
wolf zich een dezer dagen op het
veld te Castenray vertoonde, maar
op gezicht ener opgeheven blanke
schop ijlihgs vluchtte.
Het bericht vervolgt met:
Vrolijk en zingend keerden zon
dagavond een 12 tal Venrayse jon
gelui van het welgeslaagde concert
te Vierlingsbeek, huiswaarts. Onge
veer halverwege werd aller aan
dacht gevestigd op een paar fonke
lende ogen, die dan aan de ene,
dan aan de andere zijde van de wa
gen verschenen. De paarden briesten
en liepen uit alle macht, als hadden
ze een voorgevoel van een dreigend
gevaar. Onze anders zo moedige jon
gelui zaten te kijken als jut voor
het hek, zonder wapen of stok. Het
toeval wilde echter, dat de heer K.
zijn cornet bij zich had, hij blies
een signaal, dat het dier deed vluch
ten. Na dit toneeltje werd onderling
afgesproken een klopjacht te hou
den. Als voorlopig hoofd werd ge
kozen de heer J., aan wie tevens de
aanvraag voor deze jacht werd op
gedragen.
In hoeverre deze laatste berichten
op waarheid berusten, zal wel altijd
een raadsel blijven. Feit is dat in de
barre winter van 1891 wolven wer
den waargenomen ver buiten hun
territorium: de Eifel en de Arden
nen. J. Verlinden
Voor Uw RIJBEWIJS naar
Aulo rijschool
Aanmelden
Kennedyplein 10, tel. 2471
Poststraat 8, tel. 1429
Erkend A.N.W.B., Bovag,
Vamor gediplomeerd.
Ook gelegenheid tot Daflessen
De Scholenkontaktraad verzoekt
ons naar aanleiding van ons verslag
over de laatst gehouden vergadering
van de rayoncommissie om de vol
gende rechtzetting:
In dat verslag wordt minstens de
schijn gewekt, dat de rayoncommis
sie de scholenkontaktraad gevraagd
heeft om nader uitleg van het begrip
ouder-participatie. Uit het antwoord
van de Scholenkontaktraad zou men
kunnen lezen: laten wij ieder nu
maar onze eigen peultjes doppen.
Tot zover het verslag. We kunnen
ons voorstellen, dat iemand die niet
op de hoogte was van de gevoerde
correspondentie tot deze konklusie is
gekomen, maar waar het precies om
ging, was dat de rayoncommissie d«
scholenkontaktraad heeft gevraagd
naar de namen en adressen van de
genen, die op de laatste vergadering
van deze raad, zich hebben opge
geven voor verdere deelname aan
aktiviteiten met betrekking tot de
ouderparticipatie. De rayoncommis
sie wilde dan deze mensen stimule
ren.
De scholenkontaktraad heeft daar
op geantwoord dat zij van mening is
dat het niet correct zou zijn de
adressen van deze mensen te ver
strekken. Zij hebben zich opgegeven
bij de scholenkontaktraad, maar dat
betekent niet dat men hun namen en
adressen dan maar door kan geven
aan wie daar om vraagt. De scholen-
kontakraad heeft verder meegedeeld
dat ze bezig is 'n werkgroep te for
meren, die zich met ouderparticipa
tie gaat bezighouden, waarbij uit
drukkelijk gezegd is, dat de scholen
kontaktraad ter zijner tijd 'n beroep
zal doen op de rayonkommissie, in
dien zulks nodig blijkt.
Dat klinkt dus wel heel anders
dan uit genoemd verslag blijkt of
wat uit deze vergadering naar voren
is gekomen.
De scholenkontaktraad heeft zich
daarbij ook gehouden aan een eer
der gemaakte afspraak met de Stich
ting Samenlevingsopbouw (waarvan
de rayoncommissie een onderdeel is).
Toen is namelijk afgesproken dat
alle zaken, die deze Stichting t.a.v.
het onderwijs in de regio zou signa
leren, geregeld zouden worden i.o.m.
de scholenkontaktraad, welke
en dat is in genoemde brief nog eens
duidelijk gezegd graag tot samen
werking bereid is en blijft.
Van 8 tot 21 december a.s. zal een
tentoonstelling gehouden worden in
de foyer van de schouwburg. Aan
deze expositie werken mee:
Sake Brandenburg
Piet Clephas
Giel Kusters
Theo Min
Eeltje de Vries
en de handenarbeidclub uit Veu
len onder leiding van Mevrouw
Peerdeman.
De expositie zal op informele wij
ze worden geopend door mevrouw A.
P. Rutten-Tielen, op zaterdag 7 de
cember om half vier. Zij is dan ver
der dagelijks geopend van 2 tot 5 uur
in de middag.
Op zondag 5 januari a.s. organi
seert de P.D.V. „De Zwaluw" te Ven
ray haar 10e Streekkampioenendag.
Dit tweede lustrum zal net als vo
rige jaren wederom worden gehou
den in de hiervoor uitermate ge
schikte en prachtige kantine van de
metaalwarenfabriek Inalfa te Ven
ray.
De belangstelling schijnt dit jaar
wederom enorm te worden, gezien
de vele aanvragen die binnen ko
men reeds voor de officiële inschrij
ving was opengesteld. Honderden
uitnodigingen werden verzonden,
maar mochten wij iemand vergeten
hebben, dant kunt U zich vanaf he
den laten inschrijven bij M. Poels,
Grotestraat 26 te Venray, tel. 04780-
1553 na 18.00 uur 2048.
Ieder jaar nog hebben wij enkele
inschrijvers die tot het laatst wacht
ten, moeten teleurstellen omdat er
geen plaats meer was. Zorg dus voor
tijdige inschrijving. U ontvangt dan
van ons de nodige gegevens met
stand no. en dagindeling.
Nu reeds kunnen wij melden dat
diverse kampioenen van Midfond-
club, Zuiderkempen en Noord Lim
burgse Unie met hun stand aanwe
zig zullen zijn.
Ook de geschonken bonnen zijn dit
jaar iets unieks. Hier dus de kans
om iets goeds te kopen. Wacht dus
niet met inschrijven, maar doe dit
nu reeds. De inschrijfdatum sluit de
finitief op 9 december a.s. per laat
ste post.
Programma voor de maand decem
ber:
Donderdag 5 dec. geen repetitie in
verband met St. Nicolaasavond.
Zondag 8 dec. 11.30 repetitie Hof-
koor in de Zwaan.
Donderdag 12 dec. om 20.00 repe
titie van het gehele koor. Voorlopig
zijn er geen voorrepetities meer om
19.30 uur!
Zondag 15 dec.: 11.30 rep. Hof-
koor in de Zwaan.
Zaterdag 22 en zondag 23 dec.
kerstconcert met gezamenlijke ko
ren in de schouwburg.
Woensdag 25 dec. (Ie kerstdag):
11 uur opluistering Eucharistievie
ring in Grote Kerk.
Zaterdag 28 dec. vertrek naar Ro
me.
Afmeldingen uitsluitend bij dhr.
M. Aarts, tel. 1617 of Hotel de Zwaan
tel. 1279.
Het matineeconcert van a.s. zon
dag zal verzorgd worden door har
monie „Luctor et Emergo" uit Mal
den. Ook het Jeugd-orkest van deze
harmenie zal een gedeelte van het
concert verzorgen.
Programma Harmonie:
Olympica - G. Orsomando
New Baroque Suite - T. Huggens
Vaudeville Suite - P. Scheffer
Jesus Christ Superstar - Webber
Dixy Land Jamboree - J. Warrinton
Bella Italia - Hans Kolditz
Brigadoon - J. Cacavas
Adalita - Hautvast
Marcha de Los Gladiatores -
J. M. Quiles
Programma Jeugd-orkest:
Steeds Voorwaarts
Around the World
Zaribah
Arno Polka
Sonne über Lubem
Repetitie a.s. dinsdag 8 uur in café
„In den Engel'V
Op dinsdag 17 dec. om 7.30 uur re
petitie in de schouwburg.
Donderdag 19 dec. Om 7 uur
avondmis in de Vredeskerk, waarna
kerstviering in de Burggraaf, met
onze verloofden of echtgenoten.
Zaterdag 28 dec. Kerstconcert in
De Kruuze.
Maandag 30 dec. kerstconcert in
het ziekenhuis.
Bromfietser
lette niet op
Bij de afrit van het station van dé
N.S. te Oostrum, lette de 16-jarige
bromfietser B. S. uit Oirlo onvol
doende op het verkeer op de Sta
tionsweg,- waardoor de 27-jarige be
stuurster van de personenauto Ma
ria L. L. de bromfietser niet geheel
kon ontwijken. De bromfietser werd
niet gewond, en het bleef bij mate
riële schade.
Vrachtauto tegen
personenauto
Op de Jan Poelsweg ter hoogte
met de kruising van de Heidse Peel
werd onvoldoende opgelet bij het in
halen door de personenauto, be
stuurd door de 64-jarige A. S., juist
op het moment dat de vrachtauto,
bestuurd door de 30-jarige J. S. uit
Zijpe en ontstond een botsing, maar
door snel reageren bleef het bij lich
te schade aan de personenauto.
Auto schoof door
Te weinig rekening houdend met
de afstand, zeker bij een nat weg
dek, was mede oorzaak dat toen de
personenauto, bestuurd door A. D.
uit Horst stopte om een inrit in te
rijden, daarbij van achter werd aan-
geerden door de personenauto be
stuurd door de in Venray verblij
vende Joegoslaaf se gastarbeider D.
S. Deze bestuurder bemerkte te laat
de stilstaande auto en toen hij te
plotseling afremde schoof de auto
door met bovenvermeld gevolg. Ge
volg: materiële schade.
Veroorzaker botsing
onbekend
De Venrayse politie zoekt naar de
identiteit van de veroorzaker van
een botsing op de rondweg van het
Brukske. Deze bestuurder kwam van
links en gaf geen voorrang aan de
bestuurder van de personenauto E.
L. uit Venray. Deze moest afremmen
en botste daardoor tegen de perso
nenauto bestuurd door de Duitser
R. L. uit Weeze. Maar ook hier al
leen materiële schade.
Te fors afgeremd
in een stip
Op de kruising BeekwegEnde
poel stond de personenauto, be
stuurd door W. E. uit Wijchen voor
gesorteerd, maar kon niet linksaf-
slaan omdat een tegenligger nader
de. De personenauto bestuurd door J.
E. uit Elsendorp moest voor de stil
staande auto afremmen maar deed
dit te fors en door het natte weg
dek geraakte de door hem bestuur
de auto in een slip en botste tegen
de stilstaande auto. Alleen materiële
schade.
Bromfietser raakte
met elleboog
personenauto
Op de kruising HofstraatJulia-
nasingel haalde de 48-jarige bestuur
der van de personenauto H. T. de
voor hem rijdende bromfietser, de in
Venrays verblijvende 35-jarige Ma
rokkaanse gastarbeider in, maar of
de bromfietser door de zuigkracht
van de auto, dan wel dat de bestuur
der van de personenauto de brom
fietser raakte is niet bekend. Vast
staat dat de bromfietser met zijn el
leboog in aanraking kwam met de
auto en kwam te vallen. De verwon
dingen vielen mee, evenals de mate
riële schade.
Normale mensen plegen op ongere
gelde tijdstippen hun oude kranten
weg te doen. Niet echter deze ver
dachte, die terecht stond omdat hij
teveel kranten in huis haalde. En
als hij zich nu op die kranten geab-
bonneerd hadnee, hij stal ze
van de krantenbezorger.
„Als ik het goed begrijp" aarzelde
de politierechter, „greep u geregeld
een hele bos kranten van dezelfde
datum?"
„Jawel, van de vrijdag, edelacht
bare".
We hadden al eens een zielig man
netje voor de groene tafel gezien,
die elke maandagochtend één krant
uit een brievenbus graaide om de
sportuitslagen te kunnen volgen. Die
liet het echter bij die ene krant en
had geen heel pak nodig.
„Kon u dan niet langs de huizen
gaan en de oude kranten ophalen?"
„Nee edelachtbare, dan krijg je ze
van allerlei dagen erbij en dan is
juist de belangrijkste pagina van de
viijdog or uit"
„Wat zocht u dan in cue vrijuagac
kranten?"
„De puzzel, edelachtbare. Dat blad
had elke vrijdag 'n reusachtige puz
zel met enorme prijzen, 'k Heb al
drie keer een prijs gewonnen. Eén
keer honderd gulden, edelachtbare".
„En kon u van die honderd gulden
en van die andere prijzen niet een
abonnement op die krant betalen?"
„Wel één abonnement, edelachtba
re, .maar dat zet geen zoden aan de
dijk, hè. Als je aan dat soort puzzels
meedoet, komt 't er op aan zoveel
mogelijk oplossingen in te sturen.
Dan mot je wel een beetje gokken
op de uitslag".
De rechter keek verbaasd in het
dossier. „U wilt daarmee zeggen, dat
u elke vrijdag zo'n veertig of vijftig
oplossingen inzond op die ene puz
zel
„Zaterdag, edelachtbare, uit de
krant van vrijdag. Eén keer wel 80
oplossingen. Toen won ik 'n fiets
tas".
„Ja, die had u ook wel nodig
Dus u knipte elke week zo'n veertig,
vijftig of tachtig diagrammen uit en
die stuurde u naar de redactie van
die krant. En daar moest natuurlijk
een postzegel op. Waar hebt u die
postzegels vandaan gehaald?"
„Van me kantoor, edelachtbare".
„Als niemand keek, zeker".
„Ook als ze wèl keken. Ik zorg al
tijd voor de post, edelachtbare'.
„O, dat was dus wèl gemakkelijk.
U deed uw brieven bij de post van
kantoor en plakte overal postzegels
van de zaak op. Dat is dus diefstal
van kranten en nog eens diefstal van
postzegels, bij herhaling gepleegd".
„Die kranten heb ik nou betaald,
edelachtbare. Uit me eigen zak".
„Had u dat geld dan uit iemand
anders zak willen haleninfor
meerde de officier van justitie, een
tikkeltje korzelig omdat er 'n twee
de diefstal aan het licht kwam waar
hij nog niets van af wist. „Ik had in
dit geval wegens krantendiefstal 80
gulden boete willen vragen. Ik kan
dat doen en verdachte nog eens op
nieuw dagvaarden wegens diefstal
van postzegels. Het lijkt mij effici
ënter als ik een hogere straf eis we
gens verzwarende omstandigheden,
dan zijn we in één keer klaar en be
hoeven we deze man niet een tweede
keer aan te horen. Daarom heb ik de
eer te requireren honderdvijftig gul
den boete of vijftien dagen hechte-
„Da's nog meer dan de prijzen die
ik er uit gesleept heb!" schrok de
stelende puzzelmaniak.
„Dat zal u dan leren dat gestolen
goed niet gedijt" sprak de politie
rechter, en vonniste conform met de
extra bepaling, dat de gestolen post
zegels binnen drie maanden betaald
moesten zijn, daar verdachte anders
nog eens wegens diefstal van die
waardepapieren kon worden ver
volgd.
„Hallo" zei de krantenpikkeneur,
„d's zeker de censuur omdat ik een
puzzeltje uit de krant oplos. Kèn 't
onschuldiger?"